Morgunblaðið - 18.01.1955, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 18. jan. 1955
Verður fræ af vallar-
foxsrasi ræktað til fram-
á Ram

%\mm á Sámssföðum reyndi þá rækfm í sumar
ÚNAÐARFÉLAG ÍSLANDS I gerðasti. En reynsla undanfar-
lí keypti jörðina Sámsstaði í
T’ljótshlíð í því skyni að þar yrðu
gerðar jarðræktartilraunir, eink-
nm að þar yrði komið á fót fræ-
xæktarstöð fyrir grasræktina í
landinu.
Á undanförnum 30 árum hefur
Klemens Kristjánsson tilrauna-
stjóri helgað krafta sína að miklu
leyti kornræktinni með þeim ár-
angri sem undraverður er, þar eð
liann m. a. hefur sannað að korn
fullþroskast þar ef ræktun þess-
ari er fullur sómi sýndur. Enda
telja menn að veðráttan á þess-
um árum sé svipuð eins og hún
var á fyrstu öldum íslandsbyggð-
ar, en þá var kornrækt álmenn
hér á Suðvesturlandi sem kunn-
ugt er. Því hafa menn fulla
ástæðu til að vonast eftir að með
því að koma upp skjólbeltum um
ræktarlendur, akra eða annan
gróður, sem verðmætastur er,
geti kornræktin orðið almenn til
ómetanlegra nytja fyrir þjóðina.
En Klemens hefur orðið fyrir
þeim búsifjum við kornræktina
á undanförnum árum á skák
sinni á Rangársöndum, að gæsir
hafa lagst á kornið þar sem það
vex fjarri byggð.
ÞROSKUN FRÆS AF VALLAR
FOXGRASI
Þar eð reynsla er fyrir því að
sandurinn er tiltölulega auðrækt-
aður til túns, hugsaði hann sér að
auka túnræktina þar. Því sáði
hanmgrasfræi, einkum vallarfox-
grasi (Timothe) í 2.200 fermetra
skák í sandinum. í vor bar hann
á hana tilbúinn áburð, sern hæfði
grasrækt þar.
Þegaþ norrænu búfræðingarn-
ir koiriu hingað í kynnisferð í
byrjunj júlí í sumar, bentu þeir
Kleme|s á að athuga, hvernig
tækist jneð þroskun fræs á vall-
arfoxgrasi því sem var á 3000
fermetra spildu heima á Sáms-
stöðum, enda þótt vitað væri að
á þes'sá túnskák hefði ekki verið
borinn’ sá áburður, sem hæfði
frærækt á mýrum og móajörð.
NÆR FYRR ÞROSKA
Á SAbfDINUM
Þegák’ sumri hallaði, sá hann
aðtf^aebroski varð nokkur þrátt
íyrir ninn óhentuga köfnunar-
efnisálíurð og lét hann því grasið
standa til hausts. Meginhluti af
grasstönginni bar þá fræ, þó ekki
væri það svipað því eins og verið
hefði Við hæfilegan áburðar-
skammt.
Er nú búið að þreskja grasfræ-
ið af vallarfoxgrasinu og er það
fullþroskað. En Klemens gizkar
á að vallarfoxgras nái fyrr þroska
á ftangársandi en heima.
fíæsta vor sáir hann að sjálf-
sögðu ^ mikið stærri reit af vall-
arfoxgrasfræi og ber á til fræ-
þroskunar, svo meiri reynsla fáist
af þessari frærækt hans.
ÞÖRFIN 30 TONN Á ÁRI
Með núverandi frærækt á ís-
landi má gera ráð fyrir að bænd-
nr þurfi um 30 tonn eða meira af
Timotljefræi á ári svo fræþörf
þeirra sé nokkurn veginn full-
nægt. Ekki er hægt að fullyrða
neitt um það, í hve marga hekt-
ara þurfi að sá af Timothe slétt-
um til þess að fullgilt fræ fáist
til að sáningin nægi í alla nýrækt
landsrrlanna.
En bót í máli er það fyrir
Klemens og þessa tilraun, sem
liann áf hendingu hefur leiðst út
í, að Irætegundin af vallarfox-
grásinu er af hinum svonefnda
Engmo-sfofnf sem ættaður er frá
Korður Noregi og er hinn harð,-
inna ára hefur sýnt Klemens að
þroski kornsins er mun örari og
árvissari á sandinum en heima á
mýrlendinu á Sámsstöðum. Þar
sem sumrin eru hlýrri á Norður-
löndum en hér, telja menn að
uppskerah af Timathe-fræi sé 350
—450 kg.
FRÆMAGNIÐ ÞARF AD VERA
300—400 KG. AF HA.
Líklegt má telja að vallarfox-
gras af stofni frá norðlægum
landshlutum hnettinum nái fræ-
þroska á meðal sumri. Má í því
efni benda á að s.l. sumar var
meðalsumar hvað hita snerti á
Suðurlandi. Það, að ekki hefur
verið ræktað fræ af þessari teg-
und stafar af því að tilrauna-
reitir hafa verið of litlir og þar
af leiðandi óviss frjóvgun og fræ-
setning. Reynslan í sumar bendir
til þess að ef fræsetning á að
vera góð, þarf stærra svæði en
5—10 ferm. Hinsvegar muh nú
reynslan næsta súmar verða þýð
ingarmikil varðandi það, hvort
hægt verður að rækta fræ af
vallarfoxgrasi með víðhlýtandi
uppskerumagni svo frærækt af
því sé sæmilega arðvænleg en
til þess þarf fræmagnið að verða
300—400 kg. af ha.
Fljúgandi rúmstæðið á kvik-
mynd.
LONDON — Á næstunni verður
sýnd kvikmynd í Bretlandi af
fljúgandi rúmstæðinu. Áður hef-
ur kvikmyndin verið vandlega
athuguð svo ógerlegt sé fyrir sér-
fræðinga að komast að leyndar-
málum þess.
!l)
á Slokkseyri
STOKKSEYRI, 17. jan.: — Á
þessari vertíð munu fjórir bátar
stunda róðra, 20—27 lesta. Tveir
bátar eru byrjaðir og hefur afl-
inn farið dagvérsnandi og var í
dag þrjú og fjögur tonn. Aflinn
er frystur.
Stokkseyrarhreppur er að kaupa
tvo báta. Annar þéirra er Skúli
fógeti frá Vestmannaeyjum og
er verið að búa hann á vertíð þar.
Hinn báturinn er Ægir frá Gerð-
um í Garði. Á þessum bátum
verða Færeyingar í meiri hluta
og eru þeir ókomnir.
Á vertíð í fyrra voru gerðir
héðan út fimm bátar en á síðastl.
ári voru þrír þeirra seldir héðan.
— M.
FIMM PILTAR í UMSVIFAMIKLU
ÞJÚFAFÉLAGI TEKNIR HÖNDUM
Stáln varningi um 39 þús. kr. virði
KEFLAVÍK, 17. jan.
HJÁ bæjarfógetanum hér hefur verið fjallað um þjófnaðarmál
fimm pilta á aldrinum 15 til 19 ára. Hafa þeir verið umsvifa-
miklir við innbrotþjófnaði og hafa játað á sig 14 innbrot.
STÁLU ÚR SKARTGRIPA-
VERZLUN
Á annan dag jóla var framinn
innbortsþjófnaður í blóma- og
skartgripaverzlunina Pálmann
hér í bænum. Var þar stoiið all-
miklu af úrum, sígarettukveikj-
urum of skartgripum sem sam-
tals vóru að verðmæti til um 15
þúsund krónur.
SÁ ELZTI 19 ÁRA
Þegar daginn eftir tókst lög-
Hraunprýðiskonur söfn-
uðu 50 þúsund krónum
til slysavarna
t)a fjunJ: JellJarinnar
JJra
HAFNARFIRÐI — Síðastliðinn
þriðjudag hélt slysavarnadeildin
Hraunprýði aðalfund sinn. —
Tekjur á s. 1. ári námu rúml. 50
þús. krónum, og er það um 9 þús.
kr. hærra en árinu áður. Aðaltekj-
urnar urðu á lokadaginn, 11. maí,
en þá seldu konurnar kaffi fyrir
um 13 þús. kr., og merki seldust
fyrir á 11. þús. Aldrei fyrr hefur
eins rhikið komið inn og að þessu
sinni. Þá var haldinn bazar, og
urðu tekjur af honum allgóðar.
Einnig var haldin hin árlega kvöld-
vaka, og var hún sem fyrr afarvel
sótt; komust færi að en vildu, og
hlaut sömuléiðís mjög góðar undir-
tektir. Enda vanda konurnar sér-
staklega vel til þessarar skemmt-
Laxárvirkjiinin óstarfhæf
Krap og klokobólga við orkuverið
AKUREYRI, 17. jan.
SIÐAN í gær hefur rafmagnið verið skammtað hér í bænum.
Hefur um helmingur bæjarbúa rafmagn hverju sinni, og er
því skipt milli þeirra á fjögra klst. fresti. Stafar rafmangsskort-
urinn af krapa og froststíflum í Laxá. Rafmagnið, sem bæjarbúar
hafa, er frá gamla orkuverinu við Laxá-, sem stendur fyrir ofan
hið nýja, frá Hjalteyri og gömlu rafstöðinni við Glerá, fyrsta orku-
veri bæjarins.
ÁIN STÍFLUÐ VEGNA KRÁPA
Allt frá stöðvarbyggingu Lax
árvirkjunarinnar og niður að
Hólmavaði, er ein samfelld krapa
og klakabólga í ánni.
Við þetta hefur myndast stífla
í ánni, skammt fyrir neðan stöðv
arhúsið, og kemst vatnið því ekki
frá stöðinni, er það hefur runnið
í gegnum hana, — og er því ekki
hægt að láta rafvélarnar vinna.
FARID AUSTUR í DAG
Hingað er nú kominn Sigurjón
Rist mælingamaður hjá rafveit-
um ríkisins. Mun hann fara aust-
ur að Laxárvirkjun í fyrramálið
og kanna aðstæður allar. í för
með honum verða yfirmenn Lax-
árvirkjunarinnar. Verður farið
héðan í snjóbíl, þar eð Vaðlaheiði
er ófær.
VÍÐA ÓNÓG UPPHITUN
Eftir að Laxárvirkjunin nýja
kom til sögunnar, hafa margir
húseigendur treyst á stöðugleika
rafmagnsins í ríkara mæli en
áður var, og tekið rafmagnið til
upphitunar húsa sinna eða til að
knýja önnur upphitunartæki, svo
sem olíuk.ýödingan Er því víða
ónóg upphitun í húsum hér í
bænum, en þó bætir úr, að raf-
magnið er á fjögurra tíma fresti
4 klst. í senn. Spennan er lág,
og fór niður í 17 volt á sunnu-
daginn. —Vignir.
unar. Næsta kvöldvaka verður í
endaðan febrúar. Nokkrir dans-
leikir voru haldnir, sem gáfu nokk-
uð af sér.
Satnkvæmt lögum félagsins held-
ur það eftir 14 af tekjunutn, en
hitt rennur til Slysavarnafélágs Is-
lands. Geta má þess, að Hraun-
prýðiskonur hafa á undanförnum
árum lagt mest af mörkum til
SVFÍ hvað fólksfjölda snertir. —
Hafa Hafnfirðingar ávallt kunnað
að meta starf kvennanna í þágu
slysavarnanna, en þær hafa sem
kunnugt er linnið mjög heillaríkt
starf í þágu þeitra, og þá aðallega
stjórn félagsins á hverjum tíma. -
í félaginu eru nú 750 konur.
Á árinu keypti deildin björgun-
arvesti af mjög vandaðri gerð,
sem hún gaf öllum skipshöfnum
í Hafnarfirði. Flestar skipshafn-
irnar hafa nú fengið beltin, en því
miður hafa sumir eigendur skip-
anna ekki enn sótt þau. En þeirra
má vitja til formanns félagsins,
frú Rannveigar Vigfúsdóttur. —
Þá hefur deildin komið fyrir
bjarghringjum á bryggjunum og
hafnargarðinum syðri. Einnig er
bátur á gömlti bryggjunni og báta-
skýli, sem deildin á Vestur hjá
Helljershúsum.
Stjórnin var öll endurkosin, en
hana skipa: Rannveig Vigfúsdótt-
ir formaður, Elín Jósefsdóttir rit-
ari, Sigríður Magnúsdóttir gjald-
keri, Sólveig Eyjólfsdóttir vara-
form., Ingibjörg Þorsteinsdóttir
vararitari og Hulda Helgadóttir
varagjaldkeri. — G.E.
Lögreglon ó Aboreyrí segir
héraðsbannið þar til bóta
BLAÐIÐ „Dagur“ á Akureyri tón en í sumum Reykjavíkurblöð
skýrir svo frá 12. þ. m.: I unum um héraðsbannið á Akur-
„Hinn 9. þ. m. var ár liðið síð- j eyri, t. d. í Vísi 5. þ. m. Virðist
an lokað var áfengisútsölu hér | sú grein, sem þar er birt, á engum
á Akureyri, er héraðsbannið rökum reist, og svo er um fleiri
gekk í gildi. Lögreglan hefir (þesskonar ritsmíðar,' er birtar
skýrt blaðinu svo frá, að hún hafa verið í blöðum hér syðra
telji bannið hafa gefið góða raun um þessi mál. — Akureyringar
og hafi spár um hið gagnstæða, sjálfir, og ekki sízt lögreglan þar,
ekki rætzt. Telur yfirlögreglu-1 ætti að vita betur en hinir og
reglunni hér, þótt fáliðuð sé, og
störfum hlaðin, við dagleg lög-
gæzlustörf, að hafa uppi á inn-
brotsþjófunum. Að verki höfðu
verið fimm piltar, elztur þeirra
19 ára, annar ári yngri og þrír;
jafnaldrar eða 15 ára. Forsprakki
þeirra er sá, sem elztur er, en
hann er aðkomupiltur að norðan.
SEKIR UM F.TÖLMARGA
INNBROTSÞ J ÓFN ADI
Við rannsókn og yfirheyrzlur
vegna innbrots þessa, játuðu pilt-
arnir, að þeir hefðu gerzt sekir
um fjölmarga innbrotsþjófnaði
undanfarna tvo mánuði. Höfðu
þeir verið að verki hér í bæn-
um í verzlunum og íbúðarhúsum,
í Njarðvíkum og svo úr fjölda
bíla á Keflavíkurflugvelli og
einnig I Reykjavík.
Einkum stálu þeir alls kohar
fatnaði, og m. a. kuldaúlpum, er
þeir seldu síðan fyrir 100—800 kr.
Þeir hafa nú alls játað 14 inn-
brot, þar af fimm á flugvallar-
svæðinu og í Stapafelli, tvö í
Ytri-Njarðvíkum, •— og 22 sinn-
um höfðu þeir stolið úr bílum,
þar af 11 á Keflavíkurflugveili.
í þrjú skiptn, er þeir félagar
lögðu leið sína inn á Keflavíkur-
flugvöll, brutu þeir upp gömul
hlið, en einn þeirra átti bíl og
var farið á honum. — í einum
leiðangri á Keflavíkurflugvöll
var með þeim sjötti pilturinn,
23 ára Reykvíkingur.
UM 30 ÞÚS. ICR.
AÐ VERÐMÆTI
Tekizt hefur að hafa uþp á
miklú af þýfinu, en nokkuð hafa
þeir selt mönnum, sem enginn
þeirra mun hafa kunnað skil á.
Ekki hafði lögreglunni hér verið
tilkynnt nema fátt af þjófnuðum
þessum og innbrotum.
Eftir því, sem næst verður
komizt við lauslega athugun,
mun verðmæti alls þessa, sem
þeir félagar hafa stolið, vera
30.000 krónur.
Tveir piltanna voru strax sett-
ir í gæzluvarðhald í Reykjavík,
því að hér er ekkert fangahús,
sem hægt er að nefna því nafni.
í Reykjavík rannsakaði fulltrúi
bæjarfógetans hér mál þetta.
■—Ingvar.
þjónninn áfengisneyzlu hafa
minnkað í bænum og bæjarbrag
nú allan annan og betri en með-
an áfengisbúðin var opin hér
daglega. Nú um áramót fjölgar
íbúum kaupstaðarins um a. m. k.
600 vegna sameiningar Glerár-
þorps og bæjarins, en ekki er
talin þörf á að fjölga lögreglu-
mönnum og telur yfirlögreglu-
þjónninn það að þakka bættu
ástandi í áfengismálum, er rekja
má til héraðsbannsins". ,
Kveður hér nokkuð við annan
aðrir Reykvíkingar.
f „Degi“ 5. þ. m. segir, að lög-
reglan telji ölvun á opinberum
samkomum á Akureyri og í bæn-
um almennt hafa verið með
minnsta móti síðustu nýársnótt.
Engar óspektir urðu í bænum á
gamlaárskvöld.
Er þetta í samræmi við fyrr-
greindar yfirlýsingar lögregl-
unnar.
Væntum vér að „Morgunblað-
inu“ sé ljúft að birta grein þessa:
Brynleifur Tóbíasson.
ítlabátar geröir át
írá Ólafsvík
ÓLAFSVÍK, 17. janúar: — Vetr-
arvertíðin hófst hér þann C. jan.
og eru gerðir út 8 bátar héðan.
Hefur veiði verið heldur tre"*, eða
4—8 lestir á bát í hverjum róðri.
Aflahæsti báturinn er búinn að
fiska 52 lestir. Aflinn hefur farið
ýmist til frystingar, söltunar eða
herzlu.
Langt á annað hundrað að-
komufólks er nú komið hingað
til þess að stunda vertíðina.
— Einar.
varð 41 árs í gær
í GÆR voru Gullfoss og Goðafoss
hé'r í Reykjavíkurhöfn, fánum
prýddir stafna í milli. Það var 41
árs afmæli Eimskipafélagsins.
Eimskipafélagið á nú ekkert
skip í smíðum. En á síðasta aðal-
fundi þess, var samþykkt að
heimila stjórninni að láta byggja
tvö og selja tvö elztu skip félags-
ins, sem eru Selfoss og Brúarfoss.
Ekki er þó kunnugt um að skip-
þessi hafi verið auglýst til sölu,