Morgunblaðið - 21.01.1955, Blaðsíða 9

Föstudagur 21. jan. 1955
MORGUNBLAÐIÐ
9
i>eir sem í ófullkomnu húsnæði
húa verði aðstoðaðir vegna vetrar-
kuldanna þar sem þörf krefur
Tillaga borgarsljóra á bæjarsljórnarfundi.
AFUNDI bæjarstjórnar í gær var samþykkt tillaga borgarstjóra
um það að bæjarstjórn fæli bæjarráði og framfærslunefnd að
halda áfram að veita þá aðstoð sem nauðsynleg er til að koma í
veg fyrir neyðarástand af völdum vetrarkulda meðal þeirra er búa
í herskálum eða öðru ófullnægjandi húsnæði. Var þessi tillaga
borgarstjóra samþykkt með 9 atkvæðum gegn 3, en 3 fulltrúar
minnihlutaflokkanna sátu bjá. Þeir sem á móti voru, voru Alfreð
Gislason, Bárður Danielsson og Petrína Jakobsson.
Rekstursreikningur bæjarsjóðs
Reykjavíkur árið 1954
TEKJUR: G J Ö L D :
Reikningur Reikningur
Áætlun 1954 Áætlun 1954
þús. kr. þús. kr. þús. kr. þús. kr.
Tekjuskattar: •
1. A. Útsvör 90.400 94.400. Stjórn kaupstaðarins 7.730 7.650
B. Gjaldársútsvör 650 750 Löggæzla 5.620 5.600
C. Útsv. frá öðrum sveitum 100 80 Brunamál 2.775 2.570
Fræðslumál 10.555 10.625
91.150 95.230 Listir, íþróttir og útivera .. 4.515 5.555
D. Útsvör til annarra sveita 200 150 Heilbrigðismál 9.965 10.500
Félagsmál 32.677 32.930
90.950 95.080 Gatnagerð og umferð 19.540 18.000
2. Útsvör skv. sérst. lögum .. 4.200 4.820 Fasteignir 2.477 2.800
3. Stríðsgróðaskattur 1.000 1.000 Vextir 800 400
Fasteignaskattur 7.000 7.000 Óviss útgjöld 700 900
610 750
Arður af eignum 2.773 2.700 97.354 97.530
Arður af fyrirtækjum 2.260 2.260 Mismunur (rekstursafgangur)
Ýmsar tekjur 385 600 færður á eignabr 11.824 16.680
Þús. kr. 109.178 114.210 Þús. kr. 109.178 114.210
— Rekstursútgjöld
Reykjavíkurbæjar
★ EINN AF OÐRUM
í fundarbyrjun bar einn af
fulltrúum kommúnista fram ,til-
lögu um það að bæjarráði væri
íalið að rannsaka leiðir til að
koma í veg fyrir vetrarkulda í
bröggum og gerði tillagan ráð fyr
ir að bæjarsjóður greiddi kynd-
ingu fyrir það fólk er í bröggum
byggi-
Er þessu viðkvæma máli var
hreyft, þá var eins og minnihluta-
„sjöstirnið" hefði himininn hönd-
um tekið. Auk frummælanda
tóku til máls Petína Jakobsson,
Alfreð Gíslason, Guðmundur
Vigfússon o. fl. og var aðalefnið
í ræðum þeirra órökstuddar get-
sakir í garð meirihluta bæjar-
stjórnar.
★ HVERNIG FARIÐ ER AÐ
Borgarstjóri, Jóhann Hafstein
og Björgvin Frederiksen tóku til
máls af hálfu meirihlutans varð-
andi þetta mál.
Borgarstjóri gerði grein fyrir
því, hvernig viðgerðum á her-
skálaíbúðum hefði verið hagað.
Er slíkar beiðnir um viðgerð bær-
ust væru þær athugaðar af fram-
íærslufulltrúum og forstöðu-
manni Áhaldahússins, sem hefði
viðgerðirnar með höndum.
Ef viffkomandi fjölskylda
nýtur styrks frá bænum kost-
ar bæjarsjóffur viffgerffina sé
hún nauðsynleg talin. Ef fólk
nýtur ekki aðstoffar bæjarins,
þá er það metið hvort, effa að
hve miklu leyti bærinn greiffir
viðgerffarkostnaffinn, en þaff
er gert í mörgum tilfellum, ef
það er heimilisfólkinu um
megn. Sé hagur þeirra er í
herskálanum búa góður, þá fer
viðgerðin yfirleitt fram á hans
kostnað.
Borgarstjóri kvað þetta mál
viðkvæmt mjög. Augljóst væri að
braggarnir væru kaldir og erfið-
ir til íbúðar ekki sízt í vetrar-
kuldum. Sums staðar væri það
ógerningur, annars staðar mundi
það kosta bæinn.milljóna fúlg-
ur að gera herskálana hlýja í
frostum slíkum og hér hafa stað-
íð að undanfömu.
Kvaff hann þaff að sjálf-
sögðu matsatriffi hvaff kosta
ætti miklu í viffgerffir á her-
skálunum, á sama tíma sem
reynt væri eftir megni aff ráff-
ast í byggingar svo aff útrýma
mætti þeim og öðru heilsu-
spiliandi húsnæffi, sem væri
meira heldur en aðeins her-
skálar, þó sumum fulltrúum
minnihlutans gleymdist þaff
æriff oft.
Hér verffur því aff fara milli
veginn, sagffi borgarstjóri. Þaff
verffur aff reyna aff bæta úr,
en verja þó ekki milljónafúlgu
til, svo ekki verffi dregið úr
þeim möguleikum, sem opnast
hafa fyrir útrýmmgu heilsu-
spillandi húsnæffis.
★ AÐ LOSNA VIÐ BRAGGANA
í sama streng og borgarstjóri
tóku Jóhann Hafsteinog Björgvin
Frederiksen. Sagði Jóhann, að
það hlyti að vera mikilverðast að
losna við braggana. Hins vegar
yrði að aðstoða til bráðabirgða
þegar neyðarástand nkti eins og
nú af völdum kuldanna. Með
tillögu borgarstjóra væri stefnt
að því. Þar yæri bæjarráði og
framfærslunefnd falið að halda
áfram að veita aðstoð þeim er
erfitt eiga. Ef nauðsyn þykir á
auknum útgjöldum í þessu skyni,
væri það í verkahring bæjarráðs
að meta það og mundi það þá
gera tillögur til bæjarstjórnar um
það. Um þetta hlytu allir bæjar-
fulltrúar að vera sammála.
Og tillaga borgarstjóra var sam
þykkt með 9 atkvæðum gegn 3,
en Petrína, Alfreð og Bárður
Daníelsson greiddu atkvæði á
móti tillögunni.
„Bandarískur njósnari“
MOSKVA — Moskva-útvarpið
skýrði frá því í s.l. viku, að
landamæraverðir hefðu skotið
„bandarískan njósnara", er veitti
mótspyrnu og handtekið annan.
Báðum mönnunum hafði verið
varpað niður í fallhlif úr banda-
rískri flugvél yfir Eistlandi, sagði
útvarpið.
★ HÖRÐUSTU ÁRÁSIR UM
LANGT SKEID
Frá Taipeh á Formósu berast
þær fregnir, að 1500 kinverskir
kommúnistar hafi verið drepnir
í bardögunum við eyjuna Yi
Kiang Shan, er liggur 320 km.
fyrir norðan Formósa og 60 km.
frá meginlandi Kína. Talsmaður
Formósa-stjórnarinnar skýrði
svo frá, að undanfarin tvö dægur
hefði flugvélar þeirra haldið uppi
loftárásum á skip og strandvirki
á meginlandinu og hafnarborg-
ina Amoy. Kvað hann þessar
árásir þær hörðustu, er Formósa-
stjórnin hefði gert í marga mán-
uði.
Þjóðernissinnar kveðast hafa
sökkt sem orustuskipum kommún
ista við Tachen-eyjaklasann,
sökkt einu stóru flutningaskipi og
valdið tjóni á fjórum skipum í
höfnum við meginlandið. Sökkt
var brezku flutningaskipi, „Eden-
dale“, 700 lesta. Allri áhöfninni
var bjargað.
★ BARIZT UM YI KIANG
SHAN
Tveim orrustuskipum Formósa
stjórnarinnar var sökkt og tvær
flugvélar skotnar niður. Bardag-
inn um Yi Kiang Shan heldur
áfram. Þrátt fyrir það, að kín-
SO flugvélar
handa Japönum
Tókíó, 20. jan.
I DAG afhentu Bandaríkin Jap-
önum 59 flugvélar til afnota í
hinum nýstofnsetta japanska flug
flota, þar á meðal 8 þrýstilofts-
æfingaflugvélar. Eru þetta fyrstu
flugvélarnar, er Bandaríkin láta
Japönum í té samkvæmt gagn-
kvæmum öryggissáttmála þess-
ara tveggja þjóða.
★ Talsmaður brezka kjarn-
orkuráðsins skýrði frá því í dag,
að í undirbúningi sé heimsókn
japánskra vísindamanna til að
kynna sér fyrirkomulag brezkra
kjarnorkumiðstöðva, rannsóknar-
aðferðir Breta í kjarnorkumálum
og notkun kjarnorkunnar til iðn-
aðar og annarra afnota.
versku kommúnistarnir eru
miklu liðfleiri, hafa varnarsveit-
irnar reynzt hinar hughraust-
ustu og hafa enn á sínu valdi
hernaðarlega mikilvægustu bæki
stöðvarnar, sagði talsmaður For-
mósast j órnar innar.
Hinsvegar hefir fréttastofa
Rauða Kína skýrt svo frá, að öll
mótspyrna á eynni hafi verið
brotin á bak aftur þegar s.l. mið-
vikudag. Landgangan hófst á
þriðjudag.
Fréttastofan áætlar, að 1,000
hermenn þjóðernissinna hafi ver-
ið drepnir og teknir til fanga í
bardögunum um eyna.
★ ★ NÝJUSTU FRÉTTIR
LONDON: — Bretland, Banda
ríkin og Nýja Sjáland hafa
ákveffiff, aff öryggisráð SÞ
skuli ekki boðaff til fundar um
bardaga þá, er nú geisa milli
Formósa-stjórnarinnar og
Kínverska alþýðulýffveldisins,
en hinsvegar yrffi haldiff
áfram aff leita úrlausnar þessa
máls. Engin skýring var gef-
in á, hversvegna horfiff var frá
þessu ráði. Sennilegt þykir þó,
að ástæðan sé, að gengið hafi
veriff út frá því sem vísu, að
hvorki þjóffernissinnar effa
kommúnistar vildu hlita þessu
ráði.
Framh. af bls. 1
því aðeins lægri hlutfallslega en
fyrir 2 árum, en rúml. 5% lakari
en í fyrra.
Ef sama hlutfalllstala væri inn-
heimt af útsvörunum nú og á
næsta ári á undan, væri 4,9 millj.
krónum meira innkomið i bæjar-
sjóð.
Borgarstjóri kvað margar
ástæður fyrir því að innheimtan
væri lakari nú. T. d. sagði hann
að svo virtist sem ýmis viðskipta-
fyrirtæki ættu erfiðara um
greiðslu nú en áður, en það staf-
aði af því að þau hefðu auknar
birgðir undir höndum. Þá hefðu
húsbyggingar í bænum verið í
stærri stíl en nokkru sinni áður,
þar sem um 1000 íbúðir myndu
nú í smíðum. í þær húsbygging-
ar væri fest mikið fé og þeir,
sem í slíkum stórræðum stæðu,
ættu erfiðara með að greiða sín
útsvör.
Þá má geta þess að sumir af
stærstu útsvarsgreiðendunum
hafa minna greitt en áður og
munar þar miklu er heildarupp-
hæðin er tekin til athugunar.
Loks er þess farið að gæta, að
vegna þess að ríkið lokar fyrir-
tækjum, sem ekki greiða sölu-
skatt, þá láta menn útsvarsgreiðsl
ur frekar sitja á hakanum til þess
að geta haldið opnu sínu fyrir-
tæki, en áður fyrr gætti þess
nokkuð, að menn vildu greiða
bæjargjöld sín á undan ríkis-
gjöldum.
Kvaðst borgarstjóri vilja nefna
þessar ástæður fyrir hlutfallslega
minni útsvarsgreiðslum nú en áð-
ur. Ástæðurnar væru fleiri þó.
Innheimtuaðgerðir bæjarins eru
nú hinar sömu og fyrr.
GREIÐSLUJÖFNUÐURINN
Vék borgarstjóri síðan að
greiðslujöfnuði bæjarsjóðs og
kvað ekki hægt að fullyrða um
hann að svo komnu máli. Nokkur
atriði, sem miklu máli skipti
væru enn óljós.
Þar mætti til nefna hvað mikið
innheimtist af útsvörum frá ára-
mótum þar til reikningunum
væri lokað. Þá væri alger óvissa
um greiðslu ríkissjóðs á skuldum
er hann stendur í við Reykjavík-
urbæ. Mun ríkið eiga ógoldið til
bæjarins að minnsta kosti um 10
milljónir króna. Eru það aðallega
vangoldin framlög ríkisins til
skólabygginga.
Sagði borgarstjóri, að nú-
verandi menntamálaráðherra
ynni að lausn þessa máls og
stæðu vonir til að hennar væri
von er þing kemur saman aftur
til fundar í febrúar.
VEL HALDIÐ Á MÁLUM
Björn Guðmundsson fulltrúi
Framsóknarflokksins stóð upp að-
ræðu borgarstjóra lokinni og lýsti
því yfir, að vel hefði verið hald-
ið á fjármálum bæjarins.
En þessi málgefni fulltrúi Fram
sóknar óð síðan úr einu í annað;
Minntist á óþarfa hækkun stræt-
isvagnagjalda og rafmagnstaxta.
Sagði hann að þær hækkanir
hefðu verið óþarfi, heldur hefði
átt aðeins að taka lán og taka lán.
Guðm. H. Guðmundsson og-
borgarstjóri reyndu að skýra fyr-
ir Birni jafn einfalt dæmi og það,
að þegar rekstursútgjöld fyrir-
tækja hækkuðu yrði eitthvað á
móti að koma til að þau bæru sig.
Strætisvagnstjórar fengju aukin
laun og til að mæta því hefði
verið ákveðið að hækka helgi-
dagagjöldin, en einmitt þá þarf
fólk sízt að nota vagnana. Raf-
veitan þyrfti auknar tekjur til
að standa straum af útgjöldum
við árlegar nauðsynlegar fram-
kvæmdir innanbæjar. Að taka
lán til slíkra framkvæmda væri
léleg fjármálaspeki, en hins veg-
ar væru lán tekin þegar ráðizt
væri í stórfelldar framkvæmdír
svo sem byggingu nýrra orku-
vera, enda hefðu þá alltaf verið
tekin lán, sem eðlilegt er.
Um það er lauk mun ljósglæta
skilnings hafa verið að kvikna 1
hug þessa málgefna Framsóknar-
manns.
Skorað á pósísljórn-
ina að fjölga pésf-
afgreiðslum í Rvík
Á FUNDI bæjarstjórnar í gær
flutti einn af fulltrúum kommún-
ista tillögu þar sem borgarstjóra
var falið að sjá um að póst- og
símamálastjórnin reisti útibú frá
pósthúsinu í hverfum bæjarins
og hraðaði byggingu símastöðv-
ar við Suðurlandsbraut.
. Borgarstjóri kyað nauðsynlegt
dð afgreiðslum pósts yrði fjölgað
og framkvæmdum í símamálum
hraðað. Hinsvegar kvaðst hann
hafa ærið nóg að starfa, þótt ekki
væri því á hann bætt að sjá um
byggingar þessara ríkisfyrir-
tækja, pósts og síma.
Lagði hann til að tillögunni
yrði breytt í áskorun tíl póst- og
símamálastjórnarinnar frá bæj-
arstjórninni. Var það gert og til-
'lagan samþykkt með samhljóða
atkvæðum. ,
Orrusfan um Yi Kiang
Shan hœttuleg friðnum
Bretar, Bandaríkin og Nýja Sjáland leitast
við að finna úrlausn.
London, 20. jan. — Reuter-NTB.
BREZKA utanríkisráffuneytiff stafffesti í dag þá fregn, að Bret-
land, Bandaríkin og Nýja-Sjáland hafi rætt þann möguleika,
aff öryggisráff SÞ verffi kallaff saman til fundar um bardagana á
Tachen-eyjaklasanum og í grennd við Formósu, þar sem þeir séu
hættulegir heimsfriðnum. Enn hefur engin ákvörffun veriff tekin
i þessa átt.