Morgunblaðið - 26.01.1955, Blaðsíða 2

2
MORGUTS BLAÐIÐ
Miðvikudagur 26. jan. 1955
Umferðaslysin 54 kostuðu
tryggingafélögin í bótagreiðslum
rúmlega 13 milljónir króna
Umferðaslysin fleíri en bsla-
fföigunin gefass* tilefni til
segja tryggingafélögin
MEÐAL hinna fjölmörgu vandamála okkar ört stækkandi höfuð-
borgar, eru hin tíðu umferðarslys og mikla eignatjón, sem
l>au hafa í för með sér. Fulltrúar allra bílavátryggingafélaganna í
bænum, áttu í gær fund með ýmsum aðilum, sem um umferðarmál
fjalla, og skýrðu frá því á árinu 1954 hefðu vátryggingafélögin
alls greitt kr. 13.145.000.00 í tjónbætur, vegna umferðarslysa.
Norræna félagið
sfjóra
Ólík sjónarimd bænda
Sumir kvarta yfir jbvi ab túnin séu of lítil
og jbeir neyddir til oð treysta útbeit
i hörðum vetrum
Abrir hafa hey fyrir skeppnurna en
vantar beitilönd
STUNDUM heyrist um það tal- I afla heyja. Það er auðgert eins
að að landbúnaðurinn sé svo og nú er komið að rækta tún og
til ársins 1939, er hann fór til' einhæfur, að alls staðar séu | fá næga töðu og þegar við höfum
Danmerkur og dvaldist þar í sömu sjónarmiðin ráðandi í bú- ^ bæði votheystóftir og súgþurrk-
landi til haustsins 1943, aðallega' skap bændanna. Það sé því auð-
við nám, m. a. við lýðháskólann velt að leiðbeina þeim, því alls
í Askov. Magnús tók stúdents- staðar eigi það sama við.
FIL. KAND. MAGNUS Gíslason,
námstjóri við gagnfræðastigið.
hefur verið ráðinn framkvæmda-
stjóri Norræna félagsins frá 1.
febrúar n.k. að telja.
Samþykkti stjórn N.F. þetta á
fundi í dag með öllum greiddum
atkvæðum.
Magnús Gíslason lauk kennara-
prófi árið 1937, stundaði kennslu
11500 BÍLAR
Á þessum fundi með fulltrúum
tryggingafélaganna, voru m. a.
Ólafur Jónsson fulltrúi lögreglu-
stjóra, sem hefur sérstaklega með
höndum umferðarmál, og Jón
Oddgeir Jónsson fulltrúi Slysa-
varnafélags ísiands. Trygginga-
félögin telja, að ofangreind tala
taíi nægilega skýru máli, en til
viðbótar og frekari upplýsinga,
er þess að geta, að 11.507 bílar
lentu í árekstri á síðastliðnu ári,
og ullu tjóni í 6528 tilfellum, þar
af varð slys á fólki í 182 skipti.
Reynslan sýnir, að slysum og
tjónum á bílum af völdum
árekstra, fjölgar nú örar en sjálf
bifreiðafjölgunin í landinu gcfur
tilefni til. Af þessum ástæðum
télja bílatrygginga-félögin, að
«kki verði hjá því komizt að
hækka iðgjöldin. Útkoma síðasta
árs, er sem fyrr segir, rúmlega
13 milljón króna bótagreiðslur,
«n samtals námu ársiðgjöld bíla-
«igenda rúmum 11 millj. kr. Er
þyí sem næst 2 millj. lægri en
greiðslur þær sem félögin borga
lyrir tjón.
EKKI NÆGILEGA
ÁRVAKIR
Skýrslur tryggingafélaganna
bera það með sér, að rúmlega 97
af hverjum 100 bílaárekstrum er
um að ræða árekstur milli bíla
eða að bílarnir aka á mannvirki
eða annað. Er þetta athyglisvert,
og virðist ótvírætt benda til þess,
að ökumenn sýni ekki nægilega
mikla árvekni í akstri.
HVAÐ Á AÐ GERA?
Er blaðamenn spurðu fulltrúa
tfyggingafélaganna hvaða leiðir
þeir teldu til úrbóta í þessu
máli, bentu fulltrúarnir á, að þar
kæmi mjög margt til greina, m.a.
aukin aðgæzla bílstjóranna
sjálfra, aukin gæzla götulögreglu
í umferðinni, svo og nákvæm lög-
xeglurannsókn á hverjum árekstri
'myndi vafalaust bæta þetta mjög.
En ekki sízt kváðu þeir nauðsyn-
l®gt að setja reglugerð um um-
férðamál, svo sem lög frá því
fyrir stríð mæla fyrir um, en
ekki hefur verið hrundið í fram-
kvæmd enn. Einnig töld.u fund-
armenn tímabært fyrir ísland að
taka upp hægri handar akstur
l#r, þar sem allir bílar, sem flutt-
ir eru til landsins, eru smíðaðir
með það fyrir augum. Loks að
skylda bæri menn til þess að
lAifa stefnuljós á bílum sínum.
„BÓN U SÁK V ÆÐIN“
Á þessum fundi bar og á góma
hin svonefndu bónusákvæði
tryggingarfélaganna, en þeim
ætla félögin að breyta þannig, að
strax eftir eitt ár, án þess að
valda tjóni, skuli iðgjald bíleig-
sfndans lækka um 25%. Skoða
félögin þetta sem hvatningu til
ökumanna til að gæta fyllstu
v'arúðar. Þó eru uppi raddir um
að þetta fyrirkomulag hafi sína
apnmarka, að ökumenn valdi
tjóni án þess að tilkynna þau til
Ijpss að missa ekki af þeim bót-
um, sem þeir ættu ella rétt á.
En tryggingafélögin hafa ákveðið
að efna til skoðanakönnunar
meðal bíleigenda um þetta fyrir-
komulag með vorinu.* i
Til frekari glöggvunar á hinu
alvarlega ástandi og hve árekstr-
ar og tjónsbætur fara vaxandi ár
frá ári, létu tryggingafélögin
blöðunum í té eftirfarandi yfirlit:
Ár Bilar Tjón Þar af slys Upp- hæð millj.
1952 10.928 4723 159 6.9
1953 11.066 5307 166 9.3
1954 11.507 6528 182 13.1
r ■ ■
próf í Danmörku, innritaðist árið ( Þessar skoðanir eru mjög rang-
1944 við heimspekideild Stokk- ar. Það eitt er hér rétt, að fram-
hólmsháskóla og lauk þaðan fil.1 leiðsluvörur landbúnaðarins eru
kand. prófi í norrænum málum, nokkuð einhæfar, og þó eru nú
uppeldis- og sálarfræði og nor- orðið bændur, sem hafa aðal-
rænum þjóðlífsfræðum. j tekjur sinar af sauðfé, aðrir sem
Magnús Gíslason hefur setið hafa þær af nautgriparækt, enn
margar ráðstefnur sem fulltrúi j aðrir af ylrækt og loks þó nokkr-
Norræna félagsins, ferðazt um jr af gartiiflu- og gulrótarækt.
Svíþjóð sem fyrirlesari á vegum j sjálf framieiðslan er því orðin
Norræna félagsins sænska, og nokkuð breytileg. Hitt skiptir þó
kynnt ser starfsemi norrænu fe- aðalmáli að skiiyrðin til fram-
laganna.
1 leiðslunnar eru svo ólik, að haga
MOLANDER, fulltrúi alkirkju-
ráðsins, hélt í gærkvöldi sam-
komu í Hallgrímskirkju, þar
sem hann flutti erindi um starf-
semi stofnunarinnar viða út um
heim, en alkirkjuráðið vinnur að
því að koma á samstarfi milli
hinna ýmsu kirkjufélaga. Munu
flestar kirkjur mótmælenda vera
í þvi og einnig grísk-kaþólska
kirkjan.
Fyrirlesarinn sagði frá starf-
semi hinna ýmsu kirkna og
hvernig starf alkirkjuráðsins
hefði haft áhrif víða út um
heim.
Molander flytur annan fyrir-
lestur sinn á samkomu í húsi
KFUM í kvöld kl. 8,30. Hann er
sænskur að ætt en kemur hingað
beint frá Genf þar sem bæki-
stöðvar alkirkjuráðsins eru. Héð-
an fer hanr. á fimmtudag áleiðis
tilj Ameríku.
Hann er nú staddur í Svíþjóð „ , . . . , , ...
og vinnur að fil. lic. prófritgerð. IVerður hennl eftir
Nýtur hann styrks frá sænska' stfðhattum' og er her nm melrl
ríkinu til framhaldsnáms í þjóð-jtllbreytnl að ræða að..þvl leytl’
lífsfræðum, en hefur samþykki en 1 flestum öðrum londum.
menntamálaráðuneytisins til leyf- Ráðunautsstarf meðal bænda her,
is frá starfi sínu sem námstjóri
til l..marz n.k.
Áður en Magnús var ráðinn
námsstjóri við gagnfræðastigin,
var hann skólastjóri við héraðs-
skóla Rangæinga og Vestur-Skaft
fellinga að Skógum undir Eyja-
fjöllum.
Ók á konu en nam
ekki
í GÆR kom miðaldra kona til
rannsóknarlögreglunnar og tjáði
henni, að hún hefði orðið fyrir
bifreið á sunnudagskvöldið á
er þvi ákaflega vandasamt, og
þurfa ráðunautarnir að hafa. eða
afla sér, mikillar staðþekkingar
til þess á hverjum stað, að geta
séð hvað* bezt á við, og hagað
leiðbeiningum sínum eftir því.
í sömu vikunni í haust komu
til mín tveir bændur, sinn úr
hverri sveit og sinn af hverju
landshorni, að heita má.
Báðir voru þeir að tala við mig
um framtíðarhorfur landbúnað-
arins í þeirra sveitum, og ekki
mikið kunnugir út fyrir þær,
enda í þeim fæddir og upp aldir.
Ég hygg að í sjónarmiðum
þeirra komi fram skoðanir
margra annarra, en þó munu
gatnamótum Barónsstígs og flestir búa við aðrar aðstæður
Laugavegs, og hlotið nokkurn j og ólika framleiðslustaðhætti og
áverka, en bifreiðin hefði ekki þvi ekki hafa sömu sjónarmiðin
„Barði" kominn
fil Flaieyrar
FLATEYRI, 24. janúar: — f dag
kom hingað nýr bátur, Barði,
eign samnefnds hlutafélags. Bát-
úrinn er smiðaður hjá Lands-
smiðjunni og virðist frágangur
allur hinn vandaðasti.
Ferðin hingað gekk ágætlega
og reyndist báturinn vel að sögn
skipstjórans, Björns Ingólfsson-
ar. Mun báturinn strax hefja
róðra.
Margir togarar liggja nú hcv
vegna veðurs. Er hér ágæt höfn
og tiltötlulega stutt á fiskimiðin,
svo togararnir leita jafnan hing-
að undan veðrum. — BS
numið staðar, við ákeyrsluna.
j Þetta mun hafa verið um kl.
120,30 á sunnudagskvöldið. Var
konan þar á gangi með manni
sínum. Er hjónin komu á fyrr-
nefnd gatnainót, kom lítill
fjögurra manna bíll, er stúlka
með gleraugu ók, og. sat önnur
stúlka í framsætinu. Nam bifreið-
in staðar, og gekk þá konan fram
fyrir hana. En um leið ók bifreið-
in af stað, og á konuna, sem féll
í götuna og hlaut
meiðsli.
Konan telur að stúlkurnar í
bifreiðinni hafi ekki orðið varar
við áreksturinn, enda hélt bif-
reiðin áfram ferð sinni. Rann-
Beifiníld frá Neregi
ÁKVEÐIÐ hefir verið að kaupa
2600 tunnur af beitusíld frá
Noregi. Þegar síldarvertíð lauk
hér í Faxaflóa, voru til 64 þús. |
tunnur af beitusíld, og var það
2000 tunnum meira en í fyrra. j
Þó er það að athuga, að fleiri ■
bátar róa i vetur en < fyrra.
Áætluð beituþörf í vetur var,
um eða yfir 70 þús. tunnur, og
var því vitað, að kaupa þyrfti
beitusíld eilendis frá. Þó þarf
ekki að kaupa eins mikið og
ááetlað var í upphafi, með því að
róðrar eru ekki enn hafnir í
Eyjum, én það dregur að sjálf-j
sögðu úr beitusildinni. .
að öllu leyti.
Annar þessara bænda lýsti
ástandinu i sinni sveit þannig og
taldi jafnframt hvað þyrfti næst
að gera. Hann sagði: „Þú ert allt-
af að brýna fyrir okkur að setja
vel á, og er það þakkar vert, en
við getum þetta ekki. Túnin gefa
svo lítið af sér, og engja-hey-
skapur er svo dýr og lélegur, að
við getum ekki, á þeim heyjum,
sem við getum aflað mest, haft
talsverð það margt sauðfé, að við af tekj-
um af því, getum lifað mannsæm-
andi lífi. Þess vegna freistumst
við til að setja fleira fé á, en
hey eru til handa, í von um góð-
an vetur. Það er nokkurs konar
sóknarlögreglan biður nú stúlku happdrætti, og við vinnum oft í
þá er bifreiðinni ók, að gefa sig
fram hið fyrsta við rannsóknar-
lögregluna.
Enn treg vefði
því, og þú sérð um að útvega
okkur hey, ef og þegar hart verð-
ur í ári og við þurfum á því að
halda. Okkur ríður á að stækka
túnin og afla meiri heyja, og
fyrst þegar við erum húnir að
þvi, þýðir fyrir þig að tala um
betri ásetning".
Þetta sagði hann og hann vildi
að
HAFMARFIRÐI — Enn er afli
tregur hjá línubátunum. Hafa
flestir þeirra verið með innan við ' ekki meira en sv0 trúa því
10 skippund i róðri undanfarna, þann gæti fengið eins mikinn
daga. í gær var slæmt sjóveður,! nettó-arð eftir 100 ær, reglulega
og öfluðu beir þá lítið sem ekkert. j vei með farnar og sem hann
Um og eftir helgina komu þrír j eyddi i jafnmiklu fóðri og í þær
togarar hingað' Júlí með um 300 _ 150 ær> sem hann nú ætti og
tonn og Agúst með svipað afla-
magn og Surprise með á þriðja
hundrað tonn. —G. E.
Lílil velðl hjá
Akraneshálum
AKRANESI, 25. jan. — 16 bátar
voru á sjó héðan í dag. Veður var
hvasst austan og lögðu bátarnir
þess vegna ekki allir linuná. —
Byrjuðu nokkrir þeirra að draga
hana strax eftir að búið ýar að
leggja. Var afli 1—5 lestir, en
fiskurinn mjög vænn.
ætlaði sér að setja á fóður, sem
ekki er meira en það að á meðal
vetri er það hæfilegt handa 100
ám. Og þessi bóndi er ekki einn
um þetta sjónarmið, það er ríkj-
andi í hans sveit, enda nú skrifað
af forðagæzlumönnunum til min
„hey eru næg verði vetur og vor
gott, en verði annað hvort nokk-
uð hart vantar svo til alla bænd-
ur hey“.
Hinn bóndinn hafði aðra sögu
að segja. Honum sagðist svo frá:
„Þú ert alltaf að skrifa okkur
um ásetninginn, en ég nenni
varla að svara þér, Það hafa allir
næg hey. Það er vandalaust að
un, og það hafa nú orðið flestir
í minni sveit, ræður maður við
hevþurkinn þó nokkrir óþurrkar
komi. Ég tel því að hjá okkur
í minni sveit takmarki beitiland-
ið skepnufjöldann, sem við get-
um haft á jörðunum. Ég hef eins
og þú veizt 26 kýr og svo geld-
neyti og 80 ær, en mig vantar
beitiland. Ég beiti orðið kúnum
á túnið, hólfa það í sundur í mörg
hólf og það er einungis kringum
mánaðartíma að sumrinu, sem
þær kýrnar, sem þó eru í lægstrí
nyt, eru utangirðingar. Þá snapa
þær um hungraðar, því beici-
landið er ekki til, ég er búinn aði
rækta það. Og með féð er ég í
vandræðum. Það verður að fara
að ákveða hve margt sauðfé hver
maður megi hafa á sinni jörð,
því margir hafa nú fé, sem mest
gengur á annarra manna landi,
því þeir sjálfir hafa ekkert land
fyrir það. Ég lét ærnar í vor bera
á túninu, og sleppti þeim af þvi
með 146 lömbum, og þá horuðust
þær niður, því þær höfðu ekkert
land. Þið verðið því fyrir alvöru
að fara að hugsa um það hvernig
takmarka eigi fjártöluna bæði í
heimalöndum manna og afrétt-
unum“.
Þetta sagði nú hann. f samtal-
inu kom fram síðar, að hann
hafði haft 14.1 kg meðalskrokk
af dilkunum, sem hann lagði inn
i haust, og 1953 hefði hann haft
3267 kg með 3.86% fitu eftir
meðal kúna.
Ég hygg að þessir tveir bænd-
ur, sem báðir töluðu við mig í
sömu vikunni, hafi báðir sagt
mér rétt frá, og báðir lýst nokk-
uð rétt sjónarmiðum úr s'num
sveitum.
Ég segi frá þessu hér til
þess að bændur geti frekar áttað
sig á þeim mikla mun, sem or að
verða til framleiðslunnar eftir
því hvar á vegi menn eru staddir
á leiðinni frá hjarðmennsku bú-
skapnum til ræktunar búskapar.
Allir eiga að vinna að því að
búskapur allra bænda brevtist
frá hjarðmennskubúskap í rækt-
unarbúskap. Til þess þarf að
leggjá mun meiri áherzlu á að
auka ræktaða landið, auka töðu-
fallið. En jafnframt því sem það
þarf að gera víðast hvar um land-
ið, þarf annars staðar að fsra að
hugsa um að bæta beitilanöið.
Mýrunum þarf að breyta i
valllendi með uppþurrkun. Með
því vex beitarþol þess og að því
kemur, og er þegar komið á
nokkrum stöðum, að bera þurfi
á beitilandið. Með því að bera á
það snemma vors, má auka beit-
armátt þess verulega. Og sums
staðar má bæta það með því að
varna uppblæstri og græða upp
sanda og hálfgróin holt.
Verkefnin eru því alls staðar
til, verkefnin, sem miða að því að
bæta landið, hjálpa Guði til að
skapa það og umbæta, gerá það
frjórra og gjöfulla, betra fyrir
komandi kynslóðir. Við þetta
starf eigið þið ráðunautarnir að
starfa, og nú skulum við ræða
um það okkar á milli á hvern
hátt þið getið gert það bezt.
4. jan., 1955.
Páll Zóphóniasson.
Á fundi héraðsráðunauta og
trúnaðarmanna Búnaðarfélags ís-
lands innleiddi P. Z. umræður um
starf ráðunautanna sem þeir svo
ræddu um í 3 tíma. Ofanrituð
grein er útdráttur úr ræðu P. Z,