Morgunblaðið - 26.01.1955, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 26. jan. 1955

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Árskátlð Sjálfstæðis-
félaganna á Siglufirði
Siglufirði, 24. janúar. I
ARSHÁTÍÐ Sjálfstæðisfélaganna á Siglufirði var haldin fyrsta
laugardaginn í þorra, á hótel Hvanneyri. Á annað hundrað
manns var þar saman komið. Samkomuna setti Baldur Eiríksson
forseti bæjarstjórnar með ræðu og stjórnaði hann hófinu.
siendinger mi
vegabréfsskyldir
inaviu
Norðurlandaráðið
og norrœn samvinna
NORÐURLANDARÁÐIÐ hefur
fund sinn í Stokkhólmi n. k.
föstudag hinn 28. þ. m. Er þetta
þriðji fundur ráðsins frá því að
það var stofnað. Hinn fyrsti
þeirra var eins og kunnugt er í
Kaupmannahöfn snemma árs
1953 og annar í ágúst s. 1. sum-
ar í Osló. Hefur nú verið hall-
ast að því að fundir ráðsins skuli
framvegis hefjast í janúarlok
eða byrjun febrúar. Nokkrum
vandkvæðum hefur það þó vald-
ið að finna tíma, sem henti þjóð-
þingum allra landanna.
í Norðurlandaráðinu eiga eins
eins og kunnugt er sæti 16 full-
trúar frá hverju þingi Dana,
Norðmanna og Svía en 5 frá Al-
þingi íslendinga. Samtals sitja
þar því 53 þingmenn. En auk
þeirra eiga setu þar þeir ráð-
herrar, sem ríkisstjórnir hvers
lands tilnefna að hverju sinni.
Tilgangurinn með stofnun
Norðurlandaráðsins var að
gera samvinnu Norðurlanda
víðtækari og raunhæfari en
hún áður hafði verið. f öllum
þessum löndum, sem byggð
eru náskyldum þjóðum ríkir
mikill áhugi fyrir sem nánust-
um skiptum þeirra og á sem
flestum sviðum. Hefur nor-
ræn samvinna þegar borið
margvíslegan árangur, sér-
staklega á sviði menningar-
og félagsmála. En á félags-
málasviðinu þykja þjóðir
Norðurlanda standa framar
flestum, ef ekki öllum öðrum
þjóðum heims.
♦
Islendingar líta að sjálfsögðu
á sig sem norræna þjóð. í Noregi
stóð vagga þess kynstofns, sem
síðar myndaði íslenzka þjóð. Þar
á íslenzk tunga og þjóðerni ræt-
ur sínar. Þau tengsl, sem tengja
ísland og Noreg eru þessvegna
blóðbönd, sem aldrei munu slitna
meðan þessar þjóðir muna upp-
runa sinn og bera tilhlýðilega
virðingu fyrir sögu sinni.
Þegar Norðurlandaráðið var
stofnað mun mikill meirihluti ís-
lendinga áreiðanlega hafa talið
að ísland ætti að gerast aðili
að því. Við höfum að v,ísu þá
sérstöðu meðal þjóða Norður-
landa, að land okkar liggur langt
frá löndum hinna þjóðanna. En
það breytir ekki þeirri staðreynd,
að íslendingar vilja eiga nána
samvinnu við þær þjóðir, sem
þeir eru skyldastir að menningu
og uppruna. Það er fjarstæða, að
Islendingar vilji afrækja frænd-
skapar- og vináttutengsl við
þjóðir Norðurlanda, enda þótt
þeir hafi eins og aðrar frjálsar
smáþjóðir Evrópu orðið að leita
sér skjóls í v.'ðtækum alþjóðleg-
um samtökum.
Norðurlandaráðið hefur ekki
afrekað neinum stórvirkjum síð-
an það var stofnað. En á alþjóð-
legum þingum og fundum nú á
tímum er yfirleitt ekki afrekað
miklu á örskömmum tíma. Á
sjálfu hinu mikla þjóðanna þingi,
Alfsherjarþingi Sameinuðu þjóð-
anna hefur marvaðinn verið
troðinn undanfarin ár án þess að
hægt sé að segja að mikill árang,-
ur hafi náðst þar um lausn al-
þjóðlegra viðfangsefna. Engu að
síður setja menn traust sitt á
þessi víðtæku alþjóðasamtök.
★
Norðurlandaþjóðirnar gera sér
von um, að hinum ný stofnuðu
samtökum þeirra muni smám
saman auðnast að víkka svið sam-
vinnu þeirra, gera norrænt sam-
starf að raunveruleika, sem
margt gott og þroskavænlegt hafi
í för með sér. Að þessu sinni
ræðir Norðurlandaráðið aðallega
samgöngumál, menntamál, heil-
brigðis- og félagsmál. Einnig
liggja fyrir því skýrslur um það,
hvað framkvæmt hefur verið af
fyrri samþykktum þess.
Þess ber að gæta að Norð-
urlandaráðið er aðeins ráð-
gefandi samkoma. Það hefur
ekki vald til þess að fram-
kvæma sjálft ályktanir sínar
eða setja lög, sem bindandi séu
fyrir aðildarþjóðir þess. Hlut-
verk þess er fyrst og fremst
að beina áskorunum til ríkis-
stjórna landanna um það,
sem það telur að gera beri á
einu og öðru sviði.
íslendingar árna Norður-
landaráðinu farnaðar í störf-
um þess. Það er von þeirra að
andi jafnréttis og bræðralags
megi jafnan móta fundi nor-
rænn?, manna.
GOD SKEMMTIATRIÐI
Skemmtiatriði voru mörg, og
má þar til nefna að alþingismað-
ur okkar og bæjarfógeti, Einar
Ingimundarson, sagði ferðasögu
sína hingað, þegar hann kom hér
í fyrsta sinni í atvinnuleit, þá ný-
bakaður Stúdent. Hvernig Siglu-
fjörður kom honum fyrir sjónir,
allt iðandi í vinnu og síld, með
öllum verksmiðjum í fullum
gangi.
FRÓÐLEG FRÁSÖGN
Andrés Hafliðason forstjóri,
sagði frá síðustu aldamótum. Þá
voru hér í Hvanneyrarhreppi um
300 manns, en honum tilheyrðu
Sigiufjörður, Dalir, Siglunes og
Héðinsfjörður. — Þá voru hér fá
hús, mest torfbæir. Atvinna og
skemmtanalífi þessa fólks lýsti
hann mjög vel. Voru þetta mjög
skemmtilegar og fróðlegar frá-
sagnir.
„JÁ EDA NEI“
Þá söng Daníel Þórhallsson ein-
söng með undirleik Hauks Gu-
laugssonar söngstjóra. Svo mjög
hefur þátturinn „Já eða nei“,
gripið hugi manna, að það þykir
sjálfsagt að hafa hann þar sem
fólk er samankomið að skemmta
sér. Svo var einnig hér. Þættin-
um stjórnaði Hafliði Guðmunds-
ð
norðurhjara
ÞAÐ hefur verið Ijóst um langt
árabil að Sovétstjórnin í Rúss-
landi hefur rekið stórkostlegar
þrælkunarbúðir á víðáttum
Síberíu og auðnum heimskauta-
héraðanna.
Sovétstjórnin hefur gert sér
far um að leyna þeirri staðreynd
en sannleikurinn er að þrælabúð-
irnar hafa verið svo gífurlega
stórar, að það hefur ekki verið
hægt að fela tilvist þeirra um-
heiminum. Jafnvel hefur komið
í ljós við lauslega rannsókn á
meira og minna brengluðum hag-
skýrslum Sovétríkjanna, að þar
vantar inn í frásögn og tölur af
einhverri óþekktri stærð og hef-
ur allt leitt að sama brunni, að
það eru þrælabúðirnar sem und-
an eru dregnar.
★
Nú hafa nýlega fengizt auknar
sannanir fyrir þessum smánar-
bletti, sem kommúnisminn hefur
sett á sögu nútímans.
Nokkrir fangar sem hafa verið
í haldi í hinum hræðilegu þrælk-
unarbúðuta í Vorkuta í Norður-
Rússlandi hafa komizt undan.
Þeir hafa gefið nákvæmar lýs-
ingar á lifi og dauða í þessum
kvalastað, þar sem hundruð
þúsunda manna eru strikaðir út
úr mannlegri tilveru og leiknir
eins og búsmali.
M.a. hafa þeir lýst uppreisn,
sem fangarnir gerðu sumarið
1953 og er átakanleg sú saga
hvernig lögreglu- og herlið
Moskva-valdsins bældi uppreisn-
ina vægðarlaust niður, þar sem
nokkrum hóp fanganna var ger-
eytt.
Þá hefur það nýlega skeð að
bær með heitinu Norilsk hefur
á ný verið greindur á landabréf-
um af Norður-Síberíu. í þessum
bæ og nokkrum öðrum á sama
svæði dveljast nú um 200 þúsund
manns. Allí þetta fólk hefur ver-
ið sent í fjötrum á þennan norð-
urhjara veraldar.
son og ,,snillingarnar“ voru þeir
Björn Dúason, Unnsteinn Stéfáns
son efnafræðingur og Þórður Jón
son.
Var síðan stiginn dans fram eft
ir nóttu og skemmtu menn sér hið
bezta. Fór öll samkoman hið
ánægjulegasta fram. — Guðjón.
Kúnvefningar heiSra
Pái Kolka
SÝSLUBÚAR Húnavatnssýslu
héldu Páli Kolka hóf í gærkveldi
í barnaskólanum á Blönduósi í
tilefni 60 ára afmælis hans. Voru
180 manns þar samankomið. —
Hafa sýslubúar ákveðið að láta
gera brjóstlíkan af læknishjónun-
um, sem sett verður upp í and-
dyri sjúkrahússins er verið er að
byggja á Blönduósi___
Björgvin aflahædur
KEFLAVÍK, 24. jan. — Vertíðin
hér hófst 7. janúar og höfðu 32
bátar hafið róðra þann 15. þ. m.
Var afli bátanna á þessu tíma-*
bili 1194 lestir, eftir 231 róður.
Aflahæstur var m.b Björgvin, i
með 56% lest, en næstur var
m.b. Guðmundur Þórðarson með
56 lestir. — Ingvar.
RÍKISSTJÓRNIN tilk. í gær, að
ísland væri orðið aðili að afnámi
vegabréfsskyldu, sem verið hefur
í gildi á hinum Norðurlöndunum
undanfarin ár. Tilk. er svohljóð-
andi:
Árið 1952 gerðu Norðurlönd
með sér gagnkvæman samning
um afnám vegabréfsskyldu sín í
milli. ísland gerðist fyrir sitt
leyti ekki aðili að þessu sam-
komulagi að svo komnu máli. —
Hefur málið undanfarið verið til
umræðu í Norðurlandaráði, og
hefur ríkisstjórn íslands nú fall-
izt á að ísland gerist aðili að
þessum samningi. Verður á næst-
unni gengið frá formsatriðum
vegna þátttöku íslands í þessu
samstarfi.
\jeiuakandl óhripar:
Blessuð elsku rigningin!
JÁ, þar kom að því, að gaddinn
linaði. „Blessuð elsku rigning-
in! — Loksins kom hún aftur“
— hrópaði fólkið hvert upp í
annað, dauðans fegið yfir, að
frostið og kuldinn skyldi loksins
' hafa orðið að lúta í lægra haldi.
í Undanfarna vetur hefur veðr-
áttan verið með slíkum blíð-
skaparlátum, að mörgum þótti
nóg um, bölvuðu rigninpunni í
sand og ösku og óskuðu eftir snjó
og almennilegu vetrarveðri. Nú
, fengum við í fyrsta skipti um
^mörg ár dálitinn smjörþef af ís-
(lenzkum vetri og þá var fórnað
j upp höndum eftir „blessaðri rign-
ingunni“, þegar „veturinn11 hafði
staðið í eina viku — já, svona
látum við.
Ilefffi staðiff á sama.
EN það voru nú samt ekki allir
sem voru jafn fegnir um-
skiptunum. — Eða hvað heyrist
ykkur á bréfinu því arna:
„Velvakandi sæll!
flf

í 11 h J
Víst var hann svalur í kulda-
kastinu því arna og mönnum
leizt ekki á blikuna, þegar þeir
voru einn daginn gerðir aftur-
rækir með mjólkurílátin — eng-
in mjólk til! Allir vegir tepptir!
Hvernig myndum við bera okk-
ur yfir að vera mjólkurlausir
vikum og jafnvel mánuðum sam-
an, ef hann héldi áfram að hlaða
niður snjó með frosti og gaddi?
En ég segi fyrir mig, að mér
hefði verið alveg sama, þótt hann
hefði haldið dálítið lengur út með
vetrarhörkuna. — Maður hefur
heyrt þau ósköp um fimbul harð-
indinn í gamla daga. Þá hafi ver-
ið til karlar í krapinu, sem vissu
hvernig átti að taka því, sem að
höndum bar og urðu ekki upp-
næmir yfir hverju sem var.
Já, bar ef . . .
NEI, það er víst alveg satt, að
þetta voru mestu kraftakarl-
ar hér í gamla daga. Þar með er j
ekki sagt, að við, sem nú erum
ungir, séum neinir aukvisar og j
ef — já, bara ef hann hefði hald- j
ið áfram með harðindin, frost og
snjó og hvers konar vandræði,
sem að því hefðu getað stafað — |
þá skyldum við svei mér hafa
sýnt, að við í dag kunnum líka
að taka því, sem að höndum ber
eins og rnehn — þegar á reynir.
— Rigningin lengi lifi!
Einn svalur".
Þung !ær8 á veg-
um Norðsnlemis
í MORGUN kl. 8 lögðu tveir
áætlunarbílar frá Norðurleið h.f.
af stað úr Reykjavík tii Norður-
lands. Gekk ferðin ágætlega og
voru þeir rúmlega 2 klukku-
stundir yfir Holtavörðuheiði, sem
er greiðfær orðin vegna hlákunn-
ar. En á heiðinni gerði allmikla
hríð, er hélzt mestan hluta leið-
arinnar til Blönduóss.
Öll verri færð var í Hrútafirð-
inum og tók það bifreiðarnar 4
klst. að fara leiðina frá Hrúta-
fjarðará til Blönduóss. Voru þær
komnar þangað kl. 10.
Yfir heiðina og til Blönduóss
voru bílarnir 7 saman í lest. Á
Blönduósi varð annar áæílunar-
bíllinn eftir, en hinn hélt áfram
til Akureyrar og var búizt við að
hann yrði kominn þangað seint
í nótt eða með morgninum. —
Tveir bilar fóru í gærmorgun frá
Blönduósi til Akureyrar en þeir
voru ókomnir þangað kl. 10,30 í
gærkveldi. Mun Öxnadalsheiði
vera mjög ill yfirferðar.
í gærkveldi var hlákuveður á
Blönduósi og snjór tekinn að
þiðna mikið. Fyrr um daginn
hafði veghefill heflað götur þorps
ins er voru ógreiðfærir fyrir.
Sannspá.
FRÁ F. hefur mér borizt eftir-
farandi, sem hann kallar
sannspá:
„Davíð rauðar rósir
að ritlaunum fær.
Fjallkonan lætur
lesa honum þær“.
Þetta varð H. J., þá kennara,
að orði í hrifningu sinni eftir
lestur fyrstu Svartra fjaðra, —
birtust í Lögréttu. — F.“
Hægara er aff
benda á
gallann en
bæta hann.
s
KLUKKAN fimm í dag verður
boðað til fundar með deiluaðil-
um hjá sáttasemjara ríkisins
vegna verkfalls matreiðslu- og
framifaðslumanna á kaupskipa-
flotanum. Kl. 2 í dag verður og
fundur hjá sambandi matreiðslu-
og framreiðslumanna, þar sem
rætt verður um samninga.
Nú eru öll skip Skipaútgerðar
ríkisins stöðvuð vegna verkfalls-
ins, sömuleiðis Tröllafoss, Tungu-
foss, Vatnajökull og Drangajök-
ull. _____________________
Sfcaufafél Rvíftur
efnir iil íslamiimeist-
aramófs
SKAUTAFÉLAG Reykjavikur
hefur nú ákveðið, að efna til ís-
landsmeistaramóts í skautahlaupi
hér í Reykjavík, strax og að-
stæður leyfa. Á mótinu mun
verða keppt í 500 m., 1500 m.,
3000 m. og 10.000 m. vegalengd-
um í skautahlaupi.
MOSKVU, 24. jan.. — Verzlun-
armálaráðherra Rússlands A.
Mikoyan hefur beðist lausnar frá
störfum, segir Tassfréttastofan.
Æðsta ráðið hefur orðið við beiðn
inni og skipað D. Pavlov sem eft-
irmann hans. Mikoyan var mað-
ur fimmtugur og fyrrum aðstoðar
forsætisráðherra. — Reuter.