Morgunblaðið - 26.01.1955, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 26. jan. 1955
— Á HVALV EIÐIMÓÐURSKIPI
t hægra horni myndarinnar sést hlemmur. Er stungið þar niður
kjöti, beinum og spiki, sem er í senn hakkað og soðið. Eftir ýmiss
konar tilfæringar er lýsið svo sýjað frá.
Framh. af bls. 9
bergi. Annars er allur viðurgern-
ingur á norskum hvalveiðimóður
skipum betri en með öðrum
þjóðum.
Mataræðið var mjög fábreytt,
og mátti svo heita, að af þeim
rétti, er borinn var fram til há-
degisverðar mætti óskeikult
reikna út, hvaða dagur vikunn-
ar var. Eina nýmetið á boðstól-
um var svínakjöt. Áttatíu alisvín
voru um borð, og var þeim siátr-
að jafnóðum. Einnig fengum við
oft hvalbauta. Annars var matur-
inn. af einhverskonar birgðum,
leiðigjarn og ólystugur.
A vaktinni fengum við þrisvar
matarhlé, venjulega 10—15 mín.
svo að varla gafst tími til að
rífa í sig matinn. Oftast var eng-
inn, tími til að þvo sér um hend-
urnar, en á þilfarinu var tunna
með sagi og með því var hægt
að hreinsa af sér verstu óhrein-
indjn. Lyktin var því oft heldur
óþaegileg yfir matborðinu, er ver
ið var að vinna hálfúidinn hval.
★ MAXFRIÐUR OG ÞRIFN-
AÐUR — AUKAATRIÐI
En veiðin barst inn svo ört, að
ekki var um annað að ræða en
láta matfrið og þrifnað sitja á
hakanum. Þrír hvalveiðibátanna
unnu eingöngu að því að draga
hvalina að móðurskipinu og oft
urðU hvalirnir að liggja einn og
hálían til tvo sólarhringa í sjón-
um; áður en hægt var að skera
þá. — Hinsvegar er ekki leyfi-
legt að fleygja neinu af veiðinni,
jafnvel þó að hún sé ekki iengur
fyrsta flokks vara eítir að hafa
legið í sjónum. Dauður hvalur
úldnar á þrem sólarhringum.
Sunnudag nokkurn skórum við
hval svo úldinn, að hægt var að
draga út rifbeinin án þess að
nokkur kjöttæHa fyigdi, en hins-
vegar fylgdi því mikil fýla.
Vegna hinnar geysimiklu eftir-
vinnu varð oft iítið um svefn,
og ‘geta má þess að við urðum
að þvo fötin okkar sjálfir.
—L Þér hlítur að vera margt
minnisstætt úr þessari för?
i
★ ,HÆTTUR Á ÞILFARI
— Já, t. d. likaði mér alveg
prýðisvel við Norðmennina, sem
eru einhverjir beztu menn, er ég
hefi kynnzt og unnið með. Afrik-
anarnir virtust hinsvegar vera
nokkuð af verri endanum, en þó
því betri því dekkri sem þeir voru
á hörund
Sérstaklega er mér minnisstætt
eitt sinn í miklam öldugangi, að f
hvalur, sem verið var að skera á '
þilfaxinu tók að velta til og frá.!
Tóku þá ailir til fótanna til að ,
lenda ekki rnilli hvalsins og borð- í
stokksins. Einn skipverja varð of
seinn að forða sér, en bjargaði'
lífi sínu með því að kasía sér!
niður fast við borðsíokkinn, sem I
hl'fði honum við þunga hins!
gevsistóra, sivala hvalskroks. !
Nótt eina í úfnum sjó og 1
ágengri undiröldu, sneru stýri-!
menn skipinu án þoss nð aðvara 1
hásetana. Um leið og skipið sner- 1
isí, og öldurnat skullu á kirin-
ungnum, kom mikið rót á allt
lauslegt á þilfarinu. Sáum við
I okkur þá þann kost vænstan að
stökkva upp á kjötstykkin til að
komast hjá að verða undir þeim.
★ í IÐRUM HVALSINS
Einn háseíanna varð einu sinni
fyrir því, er hann var að byrja
að skera úldinn hval og stóð uppi
á skrokknum, að detta inn í hval-
inn. Varð uppi fótur og fit á þil-
haft við Ásgeiri, reis hann upp
úr iðrum hvalsins með spili og
skoluðum af honum eftir föngum
með saltvatni.
Ásgeir hafði reynt þolrifin í
biöðruselnum með því að ýta við
honum með spýíu. IIIjóp selur-
inn á eftir honam nokkurn spöl,
en er hann sá, að hann gat ekki
haft við Ásgeir, reis hann upp
eg biés í reiði sinni út blöðruna.
— Mér varð líka heldur um og
ó, er ég varð einu sinni að fara
upp í slímugan hvoftinn á stórum
skiðishval til að bora gat fyrir
dráttarvírinn gegnum hvalshaus-
inn fyrir ofan ginið.
Vertíðinni lauk seint í marz.
j Var þá hald:ð til Durban og hval-
veiðibátunum og Afríkönunum
skilað heil’im í höfn. Þaðan var
haldið til Liverpool, losað lýsi og
fóðurmjöl, er unnið hafði verið
úr veiðinni. Þar lá skipið í höfn
í 10 daga, og var síðan haldið
heim til Noregs.
Hvalur spikdreginn á þilfari hvalveiðimóðurskipsins
Síðastliðið sumar dvaldi ég
nokkurn tima á baðströnd við
Uia mllJi Sandefjord og Lárvík-
ur við Oslofjörðinn. Mér fannst
ég eiga það skilið eftir alla vos-
búðina. Baðströnd þessi er mjög
mikið sótt og mátti telja þar milli
40—50 tjöid Fjöldi manna dvelur
i par í sumarleyfum sínum. Sjór-
| inn er mjög þægilega heitur um
18°c.
En Ásgeir lét ekki þar við sitja
heldur réði sig í ágúst s. 1. á 11
þús. lesta flutníngaskip, er flutti
hvalveiðimenn, matvæli og aðr-
ar vörur fyrir norskt hvalveiði-
iélag tii eyiarinnar Suður-
Georgiu, siráeyjar, er liggur fyr-
ir sunnan og austan Suður-Falk-
iand, sem er fyrir suð-austan
Suður-Amenku Eyjan er óbyggð j
ef frá eru taldar þrjár hvalveiði- !
stöðvar. Suður-Georgía tilheyrír j
Bretum
Öll tækni er þar á mjóg frUm-
stæðu stig., ,í hvalve'ðistöðinni,
er við kornum ”il var frébryggja,
um, er ger.gu á spori, var ýtt
áfram með mannafli. Enda tók
það eins langan tíma að losa
skipið og sigla alla leið frá
Noregi, einn mánuð. Heita mátti,
að við losuSum skipið með hönd-
unum.
★ í SELLÁTRUM
Eyjan er svo að segja gróður-
laus, fjöllótt og skriðjöklar liggja
í sjó fram. Loftslagið er kalt, og
dýralifið fábreytt, nokkuð af
kindum og hreindýrum. Hinsveg-
ar eru feikistórir sellátrar þar.
Þúsundir sela af ýmsum tegund-
um eiga heimkynni við strendur
eyjarinnar. Selveiðar má stunda
1—2 mánuði á ári, annars eru
þeir algjörlega friðaðir. Undan-
farið hafa aðeins tveir bátar frá
Argentínu notfært sér veiðileyf-
ið.
Flestar dýra- og fuglategundir
eyjarinnar eru friðaðar, og aðeins
gömul og fúin. Flutningsvögnun-
örfáir menn hafa leyfi til að
skjóta fugla þar. Sektin við að
drepa dýr eða fugl án leyfis er
50 sterlingspund.
Bezta skemmtun okkar á eynni
var að ganga með ströndinni og
virða fyrir okkur hætti selanna.
Hávaðinn og gjammið er svo
mikið, að ekki heyrist mannsins
mál. Á vorin logar þar allt 1
bardögum milli karldýranna um
kæpurnar. Flestar tegundir eru
stórar, og karldýrin allt að fjóra
metra á lened.
Frá Suður-Georgiu var haldið
til Hamborgar, og var skipið, sem
var 50 ára gamall dallur, seldur
þar. Frá Hamborg fór Ásgeir með
járnbrautarferju til Noregs. Síð-
an dvaldist hann um skeið í
Kaupmannahöfn, áður en hann
hélt heimleiðis.
Ævintýrið var á enda.
G. St.
UTSÆLA
j á ssðaim samkvæmiskjólum
Mikill afsláttur
Feldur h.f.
Austurstræti 6
; __ Stórt fyrirtæki hér í bæ óskar eftir
i # |
skrifstofumanni
■ í
J vonum velritun og almennum skrifstofustörfum. ;
: ■
Uppl. um aldur, menntun og fyrri störf, sendist afgr. ;
I Mbl. fyrir föstudagskvöld merkt: Strax —704. :
■
IMýkomið
Margar tegundir af BÚTUM. — Hagstætt verð.
Feldur h.f.
Laugavegi 116

HÁSETA
vantar strax á línubát frá Grindavík.
Uppl. hjá Landssambandi ísL útvegsmanna.
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
■■■■■■■■■■■■■■■■
Verkomonnaíélagið
ÐAGSBBÚR
Félagsfundur
verður í Iðnó fimmtudaginn 27. janúar kl. 8,30.
Fundarefni:
Uppsögn samninga.
Féiagar, fjölmennið og sýnið skírteini við innganginn
Stjórnin.
■■■•••••••■■•■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■•••■•■•■■■■■•■■■■■■■■■■■■•■■•■■•■■■■■■a
■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■■ ■■ ■■■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■!
— Bezt að auglýsa í Morgunblaðinu —