Morgunblaðið - 28.01.1955, Page 2
2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 28. jan. J955
Listliæðingur líku mdðursiúkui
Eftirfarandi bréf hefur borizt Mbl.:
RITSTJÓRN Morgunblaðsins virðist bera hag minn mjög fyrir
brjósti vegna þess „alvarlega afbrots", að ég leiðbeindi nokkr-
um bandarískum „civil“-verkfræðingum og frúm þeirra um lista-
söfn bæjarins á vegum Orlofs um síðustu helgi. Þar sem blaðið
sýnir mér slíka samúð, virðist mér skýlt að hugga það með þeim
upplýsingum, að ég er hvorki meðlimur í Sósíalistaflokknum, Æsku-
lýðsfylkingunni, Friðarhreyfingunni, Andspyrnuhreyfingunni gegn
her í landi, né nokkrum pólitískum félagsskap, og verð því varla
rekinn úr þessum samtökum, eins og blaðið virðist kvíða svo mjög,
nema fjölkynngi komi til.
Hins vegar er mér engin launung á þeirri skoðun minni, að sam-
skipti íslendinga við hinn erlenda her séu óæskileg, enda se.tti ég
það skilyrði fyrir leiðsögn minni, að í hópi þessum væru engir
hermenn.
Háttvirt ritstjórnin verður því að forma umhyggju sína fyrir mér
á einhvern annan og raunhæfari hátt.
Björn Th. Björnsson.
★
IOFANRITUÐU bréfi skýrir listfræðingurinn Björn Th. Björns-
son frá því, að hann hafi ekki verið rekinn úr hinum mörgu
og margbrotnu ,,fylkingum“, sem kommúnistar reka hér á landi,
vegna þess að hann er ekki skráður meðlimur í þeim. 1
Bréfið varpar því Ijósi yfir að hann er ekki skxáður meðlimur
í fylkingunum, en í sömu línum verður það þó ljóst að hann er
haldinn sömu móðursýkinni og hinir skráðu meðlimir. Hann neitaði
sem sé að kynna íslenzk söfn fyrir útlendum mönnum að því er
virðist af því að hann gengur með þá flugu í höfðinu að það sé
stórkostleg hætta fyrir íslenzkt þjóðei-ni að bandarískir hermenn
fái að kynnast íslenzkri list!!
Ætli „flokkurinn“ lofi listfræðingnum þá ekki að sitja áfram í
útvarpsráði fyrst hann hefur sýnt og sannað að hann er engu betri
en „fylkingar“-meðlimirnir, — haldinn sömu móðursýkissturlun,
eða truflun.
Doktorspróf í tón-
HALLGRÍMUR Helgason tón-
skáld hefir nýlega lokið doktors-
prófi í tónvísindum við háskól-
ann í Zúrich eftir þriggja ára
nám þar. Prófverkefni hans var
ritgerð, sem nefnist „Bygging og
framsagnarháttur hins sögulega
þjóðlags á íslandi og forsaga
þess.“ Vísindaverk þetta skiptist
í fimm meginþætti er fjalla um
SLYSIÐ
Lög eftir Hallbjörgu
Bjarnadótturvekja athygli
Söngkonan dvelst hér m tíma —
hefir nóg að gera
OÍÐASTL. fimmtudag kom
«3 hingað frá Danmörku Hall-
björg Bjarnadóttir, söngkona, og
Fisher Nielsen, maður hennar.
.Munu þau hjónin dveljast hér
fram í byrjun næsta mánaðar.
Hallbjörg getur sér æ vaxandi
orðstírs á Norðurlöndunum fyrir
■söng sinn og raddstælingar, sem
henni hafa tekizt með ágætum,
eftir því, sem ummæli ýmissa
blaða herma. — í fyrra sumar tók
húh á leigu „Nygade Teatret í
Kaupmannahöfn og hélt þar, ein
. síns liðs kvöldskemmtanir, sem
vöktu mikla hrifningu. Gerði hún
þar hvort tveggja að syngja og
■ stæla ýmsa þekktustu leikara og
j söngvara í Danmörku og víðar.
V
LÖG HENNAR
VtiKJA ATHYGLI
Þá hefur og vakið athygli lag,
aem Hallbjörg hefur samið og
gefið út í Danmörku. Lagið heit-
ir „Nytaar“ og hefur þegar verið
sungið inn á plötu fyrir „His
. Master’s Voice“ af útvarpskór
) Kaupm.hafnarútvarpsins með ein
, söpg Gustava Winkler, sem er
; eirin vinsælasti núlifandi dægur-
lagasöngvari Dana. — Von er á
öðru lagi eftir Hallbjörgu í lok
. þejsa mánaðar, „Petro Romero“
— vals í spænskum stíl, sem
koma mun út í Danmörku og
Noregi samtímis, að 2—3 lögum
■öðrum viðbættum innan fárra
j mánaða. Þessi lög og mörg fleiri,
sem aldrei hafa verið gefin út,
hefur söngkonan samið hér heima
; á íslandi, en ekki hefur hún haft
: ijá^t um þessa tónlistarstarfsemi
| sína.
TÓSLO OG NORSKA
ÚTVARPINU
-f g.l. sumar dvaldi Hallbjörg í
&í$Ió og var m.a. ráðin af Óslóar-
l^yg til að skemmta í 7 helztu
skemmtigörðum borgarinnar, á
svykölluðum „menningarkvöld-
oft fyrir 10—20 þús. áheyr-
enda, Söng hún m,a. á hátíðasam-;
Afþnt1 ú'Býgdö á Vegutí ý{orður-'
landaráðsins í sambandi við fund
þess, sem haldinn var í Ósló um
þær mundir. Þrisvar sinnum
kom hún fram í norska útvarpið
og söng þar bæði norska og ís-
lenzka söngva. — Nokkru áður
en Hallbjörg kom hingað, kom
Hallbjörg Bjarnadóttir í „Chat
noir“ leikhúsinu í Osló s.l. sumar.
hún fram í sjónvarpið í Kaup-
mannahöfn og hefur hún verið
ráðin til þess aftur — og einnig
til að syngja í danska útvarpið,
er hún kemur úr þessari íslands-
ferð sinni.
IIEFUR EKKI HAFT VIÐ
Hallbjörg hefur ekki haft við
að sinna hinum mörgu beiðnum
um að koma fram á ýmsum fé-
lags- og skemmtisamkcmum, síð-
kom hingað,á fimmtudag-
komið getur til mála, að
til söngskemmtunar í
usturbæj arbíói, áður en hýn
hveríur héðan,_ gefist, ^íný ,tih j J
Hallgr. Helgason
notkun söngs í kveðskap og skáld
skap íslendinga, Galdraljóð,
Eddukvæði, skáldakvæði, forna
dansa og rímur. Loks er ýtarleg
formfræði íslenzkra rímnalaga,
byggð á kerfi höfundar að lokn-
um margra ára rannsóknum.
Dr. Hallgrímur Helgason varð
stúdent árið 1933 og stundaði tón-
listarnám í Kaupmannahöfn, en
hélt síðan til náms í tónlistarskól-
anum í Leijzig og dvaldist þar um
þriggja ára skeið. Árið 1948 hóf
hann nám í tónlistarskóla Ziirick-
borgar og lauk prófi þaðan, og
hefir stundað nám í háskólanum
í Zurich í þrjú ár og er hann
fyrsti íslendingurinn, sem lýkur
doktorsprófi í tónvísindum. Dokt-
orsritgerðin er samin á þýzku og
standa vonir til þess, að hún verði
gefin út á þýzku og íslenzku.
Dr. Hallgrímur Helgason er af-
kastamikið tónskáld. Hefur ver-
ið gefinn út mikill fjöldi einsöngs
laga, kórlaga, píanóverka og ann-
ara tónsmíða eftir hann á síðustu
15 árum, þá hefur hann raddsett
fjölda þjóðlaga og gefið út, samið
almenna tónfræði og þýtt bók um
sögu tónlistarinnar. Auk þessa
á hann í fórum sínum allmikið af
ýmsum tónsmíðum í handriti, eru
það verk í ýmsu formi, stærri og
smærri, og voru nokkur þeirra
flutt á hljómleikum í Kaupmanna
höfn fyrir tveimur árum, en þar
voru einungis flutt verk eítir
Dr. Hallgrím og undir stjórn
hans. Sönglög og tónsmíðar
Hallgríms Helgasonar hafa verið
fluttar víða um lönd, bæði í
Evrópu og í Bandaríkjunum og
hafa þau hlotið lofsamlega dóma
blaðagagnrýnenda og í tímarit-
um um tónlistarmál, einkanlega
í Þýzkalandi og á Norðurlöndum.
Dr. Hallgrímur Helgason er um
þessar mundir staddur í Þýzka-
landi, en þar mun hann flytja
fyrirlestra og kynna íslenzka tón
list í vetur og hefur hann hlotið
styrk frá vestur-þýzku rikis-
stjórninni til þess kynningar-
starfs.
Akranesbátar
AKRANESI, 27. jan. — 20 bátar
voru á sjó í gær og fengu sam-
tals 87 lestir. Hæstir voru Guð-
mundur Þorlákur með 7,5 lestir
og Farsæll með rúmar 7 lestir.
f dag voru einnig 20 bátar á
sjó. Hjá þeim sem komnir voru
að landi kl. 7 var aflinn 3—7
lestir.
Drangajökull var hér í dag og
losaði 20 festir af seménti.
............. rr90díir-
Framh. af bls. 1
ig bjöi'guninni frá sjó var hátt
að:
Um kl. 4 í nótt kom björgunar-
sveitin héðan frá ísafirði og
nokkrir skipverjar af togaranum
Austfirðingi til Hesteyrar. Lagði
hópurinn af stað gangandi út með
Hesteyrarfirði áleiðis á strand-
staðinn. Höfðu þeir meðferðis
línubyssu og önnur björgunar-
áhöld. Er það langur vegur og
erfiður að fara frá Hesteyri og
yfir á Sléttunes, þar sem Egill
rauði lá strandaður. Þessa nótt
gekk á með dimmum hríðarélj-
um, en hvassviðri var á norð-
austan. Ekki er vitað, hvort leið-
angursmenn völdu þá leiðina, að
ganga meðfram sjónum, en þar
er stórgrýtisurð og erfitt yfir-
ferðar. Hin leiðin, sem venjulega
er farin, er uppi á fjallinu, að
vísu mjög illfær, nema fyrir þaul-
kunnuga menn. En þessa leið er
sennilegra talið, að leiðangurs-
menn hafi valið.
13 MÖNNUM BJARGAÐ
AF SJÓ
Um svipað leyti og leiðangurs-
menn lögðu af stað frá Hesteyri,
lögðu úr höfn hér á ísafirði vél-
bátarnir Andvari frá ísafirði og
Páll Pálsson frá Hnífsdal. Hugð-
ust skipstjórarnir, Ólafur Sig-
urðsson og Jóakim Pálsson, fara
á vettvang, ef takast mætti að
bjarga skipbrotsmönnunum af
sjó. Alla nóttina var unnið að
undirbúningi björgunar í bátun-
um og eins í togurunum.
í birtingu héldu bátarnir
tveir upp undir brimgarðinn,
sem stóð þá 50 faðma frá
landi. Mönnunum á Andvara
tókst að skjóta taug yfir í
Egil rauða. Og síðan tókst
bátunum tveim í sameiningu
að koma dráttartaug með
björgunarstól á milli flaksins
og bátanna. Þegar skipbrots-
menn höfðu fest dráttarvírinn
sín megin og björgunin sjálf
gat hafizt, björguðu bátarnir
samtals 13 mönnum. Á hádegi
voru 5 menn af Agli rauða
komnir yfir í bátana, og síðan
komu þeir hver af öðrum. Var
farið með 12 skipbrotsmanna
yfir í togarann Jörund frá Ak-
ureyri, en einn mann um borð
í Goðanes.
BJÖRGUN
ÚR LANDI
Ekki er vitað með vissu hve-
nær hin þrautseiga björgunar-
sveit kom á strandstaðinn. En
skipin fyrir utan munu hafa séð
fyrst til ferða björgunarmanna í
fjörunni um kl. 11. Um hádegis-
bilið tókst björgunarsveitinni að
skjóta línu yfir í Egil rauða, og
tókst á skömmum tíma að bjarga
til lands 16 skipverjum. Tilkynnti
björgunarsveitin þessa tölu skip-
brotsmanna um talstöð, en um
hana var haft stöðugt samband
við varðskipið Ægi, sem einnig
var á þessum slóðum.
Þegar björgunarstarfinu lauk,
höfðu hinir hraustu skipbrots-
menn staðið í 18 klst. á flaki
Egils í’auða, sem þá lá á hliðinni
og mun togarinn hafa verið brot-
inn í tvennt.
SVEIT MEÐ VISTIR
OG FATNAÐ
Á hádegi í dag fóru héðan frá
ísafirði með vélbátnum Sæbirni
sveit 16 vaskra skíðamanna, og
var ferðinni heitið til Hesteyrar,
en þaðan skyldi haldið til skip-
brotsmannanna með fatnað og
vistir fyrir þá og björgunarsveit-
ina. Ekki höfðu borizt fregnir af
því, hvenær skíðamennirnir
komu til Hesteyrar, en ráðgert
var, að þeir skyldu fara beint að
eyðibýlinu Sléttu. Þangað ætlaði
björgunarsveitin að flytja skip-
brotsmennina 16, en frá strand-
stað og að býli þessu er 1—2 km.
Hús eru þar góð og birgðavistir
hefur Slysavarnafélagið þar, eins
og í skipbrotsmannaskýlum sín-
um. Er talið sennilegt, að leið-
angursmenn og skipbrotsmenn
hvílist að Sléttu í hótt.
| Á Hesteyri var komið versta
veður síðdegis í gær, rok og snjó->
j koma. En skíðamannasveitin mun
ekki hafa látið það hefta för sína.
Þungur sjór var kominn á í gær-
kvöldi, og komst báturinn, sem
flutt hafði skíðamannasveitina
ekki aftur að bryggju, er það
var reynt.
Lýkur hér frásögn fréttaritarg
Mbl. á ísafirði.
Ókunnugt er hverjar ástæður!
liggja til þess, að Egill rauði
strandaði. Hann var á ísfiskveið-
um og hafði farið á veiðar síðast-
liðinn föstudag. Togarinn ér sem
kunnugt er frá Neskaupstað, 650
lestir, byggður 1947.
Gjafassm! fyrir
sauðfé í vetur
BORG, í Miklaholtshreppi, 22.
jan.: — Það sem liðið er af þess-
um vetri hefir verið heldur gjafa
samt fyrir sauðfé, hér á sunnan-
verðu Snæfellsnesi. Sauðfé var
víðast hvar tekið í hús í byr jun
nóvember og mun því vera búið
að eyða heyjum með meira móti..
Skepnuhöld hafa þó allsstaðar
verið góð, en aftur á móti hefir
talsvert borið á veilu í kúm.
Undanfarandi daga hafa verið
talsvert mikil frost, frá 12—15
stig, en hagar þó verið sæmilegir,
þegar út hefir gefið.
En síðan „þorri“ heilsaði hefir
verið vestan útsynningur með
snörpum éljum, hefir því kvngt
niður talsvei’t mikilli fönn,
Kerlingarskarð og Fróðárheiðí
munu vera orðin þungfær bif-
reiðum, en mjólkurflutningar
hafa þó alltaf getað haldizt, þrátt
fyrir talsverða fannkomu. — Páll.
boðið iil viku dvðiar
í Khöfn
FÉLAGI ísl. leikara barst nýlega
bréf frá formanni Danska ieik-
arasambandsins hr. Kaj. Holm,
þar sem einum íslenzkum leikara
er boðið ókeypis dvöl í Kaup-
mannahöfn vikuna 7.—14. 'e'br.
n. k., ásamt ókeypis flugferðum
báðar leiðir.
Boð þetta er í tilefni af 50 ára
afmæli danska leikarasambands-
ins, er baldið var hátíðlegt í
apríl s. 1. ár. Við það tæ dfæri
hélt forstjóri Richmond H ;els í
Kaupmannahöfn, hr. V. Kesby,
ókeypis vikudvöl á gistihúci sínxi
til handa einum leikara frá ís-
landi, Noregi og Svíþjóð, tveimur
frá Finnlandi og þremur frá Dan-
mörku utan Kaupmannaiiafnar.
Nokkrir aðrir vinir norrænna
leikara hafa svo lagt fram fé til
ferðakostnaðar.
Danska leikarasambandið ;nun
annast móttökur og sjá u;n, að
dvölin verði bæði til gagns og
ánægju fyrir gestina.
Þetta höfðinglega boð hef-ur
verið þakksamlega þegið af Fél.
ísl. leikara og hefur frú Herdís
Þorvaldsdóttir verið valin til
fararinnar.
M
H
Við verðsim ekki
aðilar að átöl
VARNARMÁLARÁÐHERRA
Nýja Sjálands sagði í Wellington
í dag að Nýja Sjáland væri |
stöðugu sambandi við Bandarík-
in, Bretland o. fl. varðandi For-
mósumálin. Hann sagði að Nýja
Sjáland yrði ekki aðili að hern-
aðarátökum yfir Formósu. Hann
kvað það sem nú væri að gerast
þar um kring vera ógnun við
heimsfriðinn og það ættu SÞ að
láta til sín taka. — Reuter.