Morgunblaðið - 29.01.1955, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardaf>ur 29. jan. 1955

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
|Nær 3 miMjónir maraia undir vopnum í
liinum nýja her Pekingstjórnarinnar
Cott meðan góðu náír
ÞAÐ hefur orðið einn vænleg-
asti árangurinn af stjórnar-
samstarfi Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins, að mikil
rafvæðing landsins er hafin. Bein
ist hún nú einkum að því að veita
rafmagni út um sveitir landsins,
svo að bændur fái eins og borg-
arbúar að njóta gæða rafstraums-
ins, ljósanna, hitans og orkunn-
ar, sem gerbreytir lífi manna í
batnandi horf.
Þess ætti að mega vænta að
allir aðilar, hvar í flokkum sem
þeir standa, fagni þessum fram-
förum. En um leið verður að gæta
þess að átakið er svo stórt að
nauðsynlegt er að menn samein-
ist um það, ef fullkominn árang-
ur á að nást.
Augljóst er því hve mikla þýð-
ingu það hefur fyrir rafvæðingu
sveitanna að tveir stærstu flokk-
arnir, sem njóta stuðnings bænda
hafa nú sameinast um þetta
mikla verkefni. Þannig hefur ver-
ið lagður öruggur grúndvöllur
og með hverju ári sem líður
teygjast rafleiðslur út um æ fleiri
byggðir.
f stjórnarsamningnum milli
Sjálfstæðisflokksins og Framsókn
arflokksins, í septímber 1953
var ákveðið að tryggia 25
millj. kr. árlegt framlag til þess-
ara framkvæmda næstu 10 ár,
þar á meðal yrði raforkusióði
tryggt 100 mill.ión kr. lán. Um
þetta standa báðir stjórnarflokk-
arnir sameinaðir.
Bændur hafa tekið eftir því og
verið lítið hrifnir af þeim skrípa-
leik, sem Framsókn hefur tekið
að leika upp á síðkastið að hefja
háværar og ofstopafullar deilur
við samstarfsflokk sinn um þetta
þýðingarmikla mál. En í Fram-
sóknarblaðinu Tímanum hefur
ekki linnt illdeilum fullum af
blekkingum, sem sízt af öllu eru
vel til þess fallnar að koma þessu
haesmunamáli bænda heilu í
höfn. Reynir Tíminn þar að telja
mönnum trú um gegn betri vit-
und að allt sem gert hefur verið
í raforkumálum landsins sé verk
Framsóknar!! Þar hafi Sjálfstæð-
ismenn verið til ama eins og alltaf
frá upphafi að tefja og trufla
Framsókn í að koma í fram-
kvæmd stórkostlegum raforku-
framkvæmdum!! Hafa menn nú
nokkurntíma hevrt annað eins.
Svo blygðunarlaust hefur blað-
ið eignað sér raforkuframkvæmd-
ir fyrri ára, að almenningur er
farinn að spyrja með siálfum
sér: — Hvenær birtir Tíminn
frétt um það að Framsókn hafi
ftindið upp rafmagnið?
Fyrir nokkr” hældist Tíminn
um og kvað Framsóknarflokkinn
einan hafa áít frumkvæðið um
hina miklu raforkuframkvæmd
sem nú stenöur yfir. En slíkt er
hin mesta f.iarstæða og er hægt
að sýna fram á það með nokkr-
um orðum.
Á landsfundi Sjálfstæðisflokks
ins í apríl 1953 voru raforkumál-
in tekin til ýtarlegrar meðferðar.
Það er staðreynd, sem Framsókn-
armenn geta ekki gengið framhjá
að á þessum fundi var hin glæsi-
lega framfarastefna mótuð.
1 I ályktun fundarins segir m a.:
Fundinum er ljóst, að raf-
orkan er eitt mikilsverðasta
atriðið til þess að skapa lífs-
þægindi og vinna gegn því að
i fólkið flytji úr sveitum og
kauptúnum landsins til kaup-
staðanna.
Og enn segir í fundarályktun:
Til þess að flýta fyrir fram-
kvæmd raforkumálanna telur
fundurinn nauðsynlegt:
1) Að framlag til raforkusjóðs
verði stóraukið. . . .
2) Að framlag á fjárlögum til
nýrra raforkuframkvæmda
verði margfaldað.
3) Fundurinn telur, að afla megi
fjár til að hraða framkvæmd-
um með lántöku innanlands
eða utan og telur miður farið,
að ekki skyldi verða samþykkt
frumvarp það um lántöku
handa Rafmagnsveitum ríkis-
ins, sem borið var fram af
Sjálfstæðismönnum á nýaf-
stöðnu Alþingi.
Þannig markaði Sjálfstæðis-
flokkurinn stefnuna. Nú er það
að sjálfsögðu rétt, að Framsókn-
armenn gerðu líka ályktun um
raforkumál. En þar ríkti hvorki
sami stórhugur né framtak til
raunhæfra aðgerða sem hjá Sjálf-
stæðismönnum. Bændur sáu þetta
og skildu glöggt og varð því nið-
urstaðan í sumarkosningunum að
fjöldi kjósenda í sveitum lands-
ins sögðu skilið við Framsókn og
fylktu sér um framfarabaráttu
Sjálfstæðismanna.
Það var tvennt sem færði þeim
sigurinn eins og flestir vita: Ó-
ánægja bænda yfir gerræði og
okri SÍS og kaupfélaga þess og
hin stórhuga stefna Sjálfstæðis-
manna í raforkumálum.
Með því að styðja Sjálfstæðis-
flokkinn í kosningunum tryggðu
bændur sér það sjálfir að stefnan
yrði gerð að veruleika. Þegar
samningar um stjórnarsamstarf
hófust milli flokkanna voru það
að sjálfsögðu Si álfstæðismenn, er
sigrað höfðu í kosningunum, sem
gátu mestu ráðið um þetta mál.
Þeir komu strax fram með
ákveðna tillögu um að verja ekki
minna en 20 millj. kr. árlega
til raforkuframkvæmda meðan
Framsókn svaraði óljóst eins og
véfréttin i Delfí. Og merkin sanna
verkin. Stefna núverandi stjórnar
í raforkumálunum er bein út-
færsla á fundarsamþykkt lands-
fundar Sjálfstæðisflokksins.
Tíminn getur auðvitað haldið
áfram að belgja sig upp og hæla
sér óverðskuldað ef það er eina
leiðin til að lappa upp á bilað
sjálfstraust. Mbl. hefur enga löng
un til að halda uppi erjum um
þetta þýðingarmikla mál. Það er
gott að Framsókn hefur nú um
skeið verið fáanleg til samstarfs
um þetta. En svo hefur ekki alltaf
verið.
Sjálfstæðisflokkurinn varð
einn að vinna brautryðjanda-
starfið með rafvirkjunum Reykja
víkur í skæðadrifu haturs, þröng-
sýnis, og árása Framsóknar-
manna. Og undarleg staðreynd er
það að tveir meginþættir raforku
málanna, stofnun raforkusjóðs
1942 og 10 millj. kr. framlagið
1946, sem þá voru miklir pening-
ar, voru þáðir framkvæmdir þeg-
ar Framsókn var utan stjórnar.
Þessvegna er gott meðan góðu
náir, að Framsókn vill eiga sam-
starf um rafvæðingu sveitanna.
En kannske hefur hún einn dag-
inn meiri áhuga fyrir hinni dægi-
legu „vinstri samvinnu“?
Bændur eru ekki jafnhrifnir af
því að rekin verði sultarpólitík
eins og var 1930-^1939.
LONDON í jan. — Árás komm-
únista á Tacheneyjar er fyrsti
sýnilegi árangurinn af endur-
skipulagningu kínverska hersins.
Endurskipulagning þessi byrjaði
eftir Kóreustyrjöldina.
@ En í október síðastliðnum
var Su Yu hershöfðingi skipaður
yfirmaður kinverska hersins og
þá var fyrst verulega hafizt
handa um að gera kínverska her-
inn að nútímaher. Raunverulega
hefur kommúnistastjórnin nú yf-
ir að ráða nýjum her, sem senni-
lega er henni trúrri en gamli her-
inn.
Kínversku blöðin hafa fært Su
Yu viðurnefnið „sá sem alltaf
sigrar“. Hann er ekki hár í loft-
inu, en athafnasamur mjög, 46
ára að aldri og gat sér gott orð
sem foringi skæruliða er Japanar
réðust inn í Kína árið 1937. Árið
1949 var hann orðinn vara foringi
Þriðja hersins, sem náði Shang-
hai á sitt vald. Og árið 1953 var
hann orðinn varaforseti kín-
1 verska herráðsins.
Amerísku flugmennirnir, 13 talsins, sem eru fangar Pekingstjórnar
og mjög hafa verið í heimsfréttum undanfarið.
VeU andi óbripar:
Hæpið húsráð.
BÍLSTJÓRI hefur skrifað mér á
þessa leið:
, „Það er gamalt húsráð, að strá
salti á svell til þess að draga úr
hálku og eyða ís á alfaravegi.
Þetta húsráð virðist einhver í
j gatnahreinsuninni hér í Reykja-
i vík hafa þekkt frá fornu fari. Er
það algeng sjón hér í bæ, hversu
lítið frost sem gerir, að stórir
i vörubílar hlaðnir salti aka um
göturnar og uppi á pallinum
stendur verkamaður með skóflu
og þeytir salinu í allar áttir.
Veldur stórkostlegu
tjóni.
SALTIÐ gerir væntanlega eitt-
hvað gagn. Það bræðir svell
. á götunum. En ráðamenn virðast
I ekkert hugsa út í það, að það
j veldur stórkostlegu tjóni um leið.
, Skaðinn verður hægt og hljóða-
laust, en þó miklu meiri en nokk-
urn grunar. Því að það er eðlis-
fræðileg staðreynd að salt tærir
málma. Ef að salt kemst á bif-
' reiðar og liggur á þeim líður ekki
á löngu þar til málning eða króm-
húð lætur undan og ryðblettir
1 setjast hvarvetna á yfirbygging-
* ar þeirra. Ef menn íhuga þetta
| nánar þá virðist sú niðurstaða
mjög líkleg, að það sé einmitt
’ þessi stöðugi saltmokstur, sem
veldur því, að yfirbyggingar bif-
reiða endast ver hér í Reykjavík
en nokkursstaðar annars.
Skaðlegt gróðri.
SKAÐSEMI saltsins er ekki öll
talin með þessu. Það tærir
k vélar, veldur skemmdum á raf-
magnslínum og rafmagnstækjum
og siðast en ekki sízt má búast
við því að eftir allan saltmokstur
vetrarins, þegar götur fara að
þorna, sé meira saltmagn í ryk-
inu, en hollt er fyrir gróður í
görðum bæjarins.
Þannig langar mig til að benda
með hógværum orðum á stórkost-
legt tjón sem verður fyrir hugs-
unarleysi. Ættu ekki forráðamenn
götuhreinsunar að hugsa málið
betur í stað þess að nota gamla
húsráðið fyrirhyggjulaust —
enda þótt hálkan sé afleit, og ekki
nema góðra gjalda vert frá bæj-
arins hálfu að reyna að reisa
rönd við henni með einhverju
móti En mætti ekki eins nota
sand í stað saltsins? Hann gerir
sama gagn en engan skaða. —
Með þökk fyrir birtinguna.
Bílstjóri".
Tvö ljót dæmi til
viðbótar.
IFYRRADAG hringdi í mig
maður einn hér í bænum og
sagði mér, að honum hefði, nú
með stuttu millibili, verið sendar
tvær ýsur sunnan frá Vatnsleysu-
strönd, sem báðar hefðu verið
með teygjuband um hálsinn, sem
komið var inn í bein á fiskunum
báðum. Ýsurnar voru báðar
dregnar á lóð þar syðra og sá,
sem veiddi sendi þær hingað til
bæjarins, þar eð honum fannst
þetta merkilegt fyrirbæri og þess
vert að athygli væri vakin á því.
Að sögn mannsins lá teygju-
bandið tiltölulega laust um háls
fiskanna en taldi þó ómögulegt,
að það hefði getað smeygzt utan
um háls þeirra í sjónum, það
hefði hlotið að hafa gerzt af
manna höndum.
Hver veldur?
JÁ, víst er þetta fyrirbæri
merkilegt og það þvi fremur
sem hliðstæð dæmi hafa gerzt all
mörg nú upp á síðkastið. Væri
fróðlegt að vita, hvað eða hver
veidur. Benda allar líkur til, að
hér sé að verki fáheyrilegur
mannníðingsháttur, sem venju-
legt fólk mun eiga erfitt með að
átta sig á.
Su Yu hershöfðingi á sæti í
hinni alvalda miðstjórn kín-
verska kommúnistaflokksins. Frá
því að hann var skipaður yfir-
hershöfðingi hefur hann lagt sig
allan fram um að endurskipu-
leggja herinn og um að ná For-
mósu á sitt vald.
@ Eitt sérkenni hinnar nýju
endurskipulagningar hans kom í
ljós í skipun, sem hann lét birta
í okt. síðastl. þar sem 450 þús.
æskumenn voru kvaddir til her-
þjónustu strax í næsta mánuði.
Æskumenn þessir eiga að vera
þrjú ár í landhernum, 4 ár í flot-
anum og 5 ár í flughernum og
eru þeir valdir, eftir hæfni, í
hverja þessara einstöku greina
hersins.
í desember síðastliðnum sam-
þykkti kommúnistastjórnin til-
lögur Su Yu um almenna her-
væðingu ungra manna á aldrin-
um 18—22 ára. Framkvæmd þess-
ara tillagna hefst í apríl n.k. Að
því er áreiðanlegar fregnir frá
Hong Kong herma munu Kín-
verjar með þessu móti fá nýan
her skipaðan 160—200 herfylkj-
um (division) með 14000—15000
mönnum í hverju herfylki. I
stað fjögurra sjóherja, þar sem
hver hershöfðingi hafði næstum
alræðisvald á sínu svæði, koma
nú 75 herir og hinir nýju hers-
höfðingjar hafa engin völd nema
yfir herjum sínum, en eiga ekki
að fást neitt við stjórnmál.
• Yfirmaður landvarnaráðs
Kínverja er Mao Tse Tung og
hefur hann alræðisvald yfir öll-
um hernum, án nokkurrar íhlut-
unar af hálfu þjóðþingsins. Til-
gangurinn með þessum breyting-
um er augljós. í febrúar síðast-
liðnum fekk miðstjórn kommún-
istaflokksins skýrslu frá Liu
Shao-chi þar sem getið var ræki-
lega um hinar „hættulegu sjálf-
stæðis-tilhneigingar“ háttsettra
hershöfðingja, er stofnuðu sam-
heldni flokksins í voða. Peking-
stjórnin ætlar að búa svo um
hnútana að herkóngarnir frá ár-
unum 1920.—1930 komi ekki aftur
fram á sjónarsviðið.
0 Engin staðfesting hefur
fengizt á því að allir liðsforingj-
ar hersins þurfi að vera í komm-
ýnistaflokknum. En athyglisvert
er að samtímis því sem Su Yu
var gerður yfirhershöfðingi var
annar hershöfðingi, Lo Jung-
Huan skipaður yfirmaður „Hinna
almennu pólitísku deilda hers-
ins.“
(FNS — Copyrighr).
í Akureyri
AKUREYRI, 28. janúar. — í gær-
kvöldi hélt kirkjukór Akureyrar-
kirkju og Einar Sturluson óperu-
söngvari kirkjuhljómleika hér í
kirkjunni. Organisti kirkjunnar
Jakob Tryggvason skólastjóri
stjórnaði kórnum og lék undir
fyrir Einar Sturluson, en Áskell
Jónsson söngstjóri lék undir fyrir
kórinn. Einsöngvarar voru þau
Kristinn Þorsteinsson, Matthildur
Sveinsdóttir og Guðmundur Karl
Óskarsson.
Á söngskrá kórsins voru lög
eftir ísólf Pálsson, Áskel Snorra-
son, Sigurð Þórðarson, Helga
Helgason, Jacques Arcadelt og
Piccalomoi. Ennfremur tvö göm-
ul sálmalög.
Á söngskrá Einars voru lög
eftir Björgvin Guðmundsson,
Schubert, Mozart, Bizet og Doni-
zetti. Þessir kirkjuhljómleikar
voru einhverjir þeir glæsilegustu
sem hér hafa verið haldnir, enda
var aðsókn ágæt. Eru þeir óperu-
söngvaranum og kórnum til hins
mesta sóma. Einar Sturluson hef-
ur dvalizt hér undanfarnar 3 vik-
ur, og þjálfað kórinn. — H. Vald-