Morgunblaðið - 30.01.1955, Qupperneq 1

16 síður og Lesbók
42. árgangur
24. tbl. — Sunnudagur 30. janúar 1955.
Prentsmiðja Morgunblaðsins
ÓMití Tlois, Iss'sælIsíéShsíra,
œiiiiisl Hans Hedtoíts
SÚ SORGAKVKEGN barst hingað skömmu fyrir hádegi í
dag, að látiiin væri Hans Hedtoft, forsætisráðherra Dana.
Hans Iledtoft, sem var faðir hugmyndarinnar um Norð-
urlandaráðið cg frumkvcðull að stofnun þess, var staddur
á þingi þess, sem nú er háð í Stokkhólmi. í gærkvöldi, er
hann gekk til hvílu, vissu menn ekki annað en að hann
væri heill heilsu. í morgun var hann örendur í rúmi sínu.
Banamein hans var hjartabilun.
Hans Hedtoft hefir um langt skeið vcrið einn hinn áhrifa-
mesti í hópi danskra stjórnmálamanna. Ilann vann sér
þegar í æsku og s:ðan í æ vaxandi mæli hylli og traust
forystumanna stærsta stjórnmálaflokks Dana, sócial-demo-
kratanna, og þá ekki s:zt Thorvald Staunings, er lengi var
aðalforingi fiokksins og forsætisráðherra þjóðarinnar. Kun
það eklci sízt hafa verið fyrir áhrif Staunings, að Hans
Hedtoft var kosinn formaður flokksins á unga aldri, aðeins
36 ára gama 11
Hans IleJloít var forsætisráðherra Dana á árunum
1947—1950 og aítur frá haustinu 1953 til dauðadags.
Danir munu sjálfir kveða upp dómana um sinn látna
leiðtoga, Verða heir að sjálfsögðu misjafnir þegar dæmt er
um stefnu hans í stjórnmálum, svo sem jafnan er hlutskipti
stjórnmálamanna.
Um manninn Ilans Hedtoft verða dómar Dana, íslend-
inga og aílra, er honum kynntust aðeins á einn veg. Hann
var óvenju geðþekkur og aðlaðandi, mikilhæfur gáfumaður,
mestur mælskusnillingur norrænna stjórnmálamanna, orð-
ríkur og myndauðgur, röddin djúp og svo hljómfögur að
af bar, glaður í vinahóp, ræðinn, söngvinn, fyndinn og
skemmtilegur. Deilir þá illa litur kosti ef þar fór ekki
drengskapar- og gæðamaður.
Hans Iíedtcft er harmdauði þeim, er honum kynntust
og engu síður o&s hinum íslenzku vinum hans en öðrum.
Danir hafa gcldið mikið afhroð við andlát hans á bezta
aldursskeiði, aðeins 51 árs gamals. í nafni íslenzku þjóðar-
innar leyfi ég mér að votta dönsku þjóðinni einlæga samúð,
er hún nú hefir orðið að sjá á bak einum hinum mikilhæf-
asta leiðíoga sínum.
Vér, sem kynntumst Hans Hedtoft blessum minningu hans. I
(Þessi minningarorð mælti Ólafur Thors forsætisráðherra
í útvarpið í gær. Hafði hann talað þau inn á stálþráð á
heimili sínu í Garðastræti, þar sem hann hefur legið rúm-
fastur síðan á miðvikudag).
Hans Hedtoft lézt í Stokk-
hólmi í gær 51 árs oð aldri
Faiinst látinn í gis tiliíisherbergi sínu
Sat fund Norðurlaiidaráðsins í Stokkhólmi
Kaupmannahöfn og Stokkhólmi, 29. jan.
Einkaskeyti frá Páli Jónssyni.
HANS HEDTOFT, forsætisráðherra Dana, lézt í dag í Stokkhólmi 51 árs að aldri. — Hedtoft var
staddur í Stokkhólmi til að sitja 3. ráðstefnu Norðurlandaráðsins.
Hedtoft lézt i svefni í gistihúsherbergi sínu í Grand Hótel, og er dánarorsökin talin hafa verið
hjartabilun. Hedtoft hafði ekki verið heill heilsu síðan kona hans, Ella Hedtoft, lézt í des. s.l. Hann
hafði áður einnig kennt sér nokkuð þess meins, er nú hefur leitt hann til.dauða.
Er fundur Norðurlandaráðsins hafði staðið í hálftima í morgun tilkynnti forseti ráðsins, Herlitz,
lát Hedtofts.
Forseti ráðsins flutti síðan stutta minningarræðu. Kvað hann Hedtoft brautryðjanda að stofnun
Norðurlandaráðsins og cinlægan stuðningsmann norrænnar samvinnu. Hlýddu fulltrúar standandi
á ræðu forsetans, en að henni lokinni var einnar mínútu þögn. Var fundi síðan frestað.
Hátíðafundi Norræna félagsins í Stokkhólmi og móttöku hjá Stokkhólmsborg fyrir fulltrúa ráðs-
ins, er fyrirhugað var um kvöldið, var aflýst. Fánar Norðurlandanna allra blöktu í hálfa stöng um
alian Stokkhólm.
Berlingske Aftenavis segir, að Hedtoft hafi verið maður er naut mikillar samúðar, og lians verði
minnzt sem mannsins, er leiddi Danmörk frá vonleysi hlutleysisins og inn í samstarf vestrænna lýð-
ræðisþjóða. Og þar að auki hafi Hedtoft verið einn aðalbrautryðjandi Norðurlandaráðsins.
H. C. Hansen, utanríkisráðherra, hefur tekið við störfum Hedtofts í bili. Hansen mun einnig sitja
fundi Norðurlandaráðsins í stað Hedtofts.
Rauða Kina ábyrgt ef
bardagarnir við Tacben-
eyjar leiða til styi’jaldar
London, 29. jan. — Reuter.
BREZKIR stjórnarerindrekar skýrðu svo frá í dag, að héðan i
frá hvíldi á Rauða Kína öll ábyrgð af því að komið yrði í
veg fyrir að hið hættulega ástand á Formósa breyttist í meiri
háttar styrjöld.
í viðræðum brezkra sendiherra við Molotov í Moskvu og við
Chou En-lai, forsætisráðherra Rauða Kína, í Peking, var lögð
áherzla á það af hálfu Breta, að útbreiðsla bardaganna í Formósu-
sundunum gæti haft hinar alvarlegustu afleiðingar.
Vilfn ekki
vopnohlá
A PEKING, 29. jan.: Kín-
T verska kommúnistablaðið
„People’s Daily“, hefur lýst yf
ir því, að augí jóst sé, að Banda
ríkin ætli að gerast sek um að
skipta sér af innanlandsmálum
kínverska alþýðulýðveldisins.
Segir blaðið að beiðni Eisen-
howers um vald til að beita
bandarískum herjum til varn-
ar Formósu og Pescadores-
eyjanna beri þess órækan vott.
A Blaðið segir enn fremur:
T „Ef bandarískir herjar ráð
ast á Rauða-Kína, mun kín-
verska alþýðulýðveldið gjalda
hraustlega í sömu mynt“. —
Blaðið kveður það vera skyldu
S.þ. að koma í veg fyrir árás
af hendi Bandaríkjamanna.
Jk Hins vegar kveður blaðið
T það ekki koma til mála að
stjórn Rauða-Kína geti fallizt
á að semja vopnahlé við þjóð-
ernissinna, þar sem sijórnin
sé fast ákveðin í því, að
„frelsa“ Formósu.
Á fundi ráðsins í morgun voru
mál rædd og þeim vísað til
nefnda. í ræðu gerði Sigurður
nokkra grein fyrir tillögu sinni,
Eriksens, Gerhardsens og Herlitz,
it FUNDUR ÖRYGGISRÁÐS-
INS HEFST Á MORGUN
Var til þessara viðræðna stofn-
að til að reyna að telja Rauða
Kína á að senda áheyrnarfulltrúa
til viðræðna öryggisráðs SÞ um
vopnahlé milli kommúnista og
þjóðernissinna. Þessi fundur ör-
yggisráðsins hefst n.k. mánudag
og var til hans stofnað fyrir til-
mæli fulltrúa Nýja Sjálands hjá
S.þ. —
Mun það hafa ollið nokkrum
vonbrigðum, hvernig Molotov og
lands og annarra Norðurlanda.
Skýrði Sigurður frá, hvert
ástandið væri í þessum ofnum og
hvernig hagaði ílugsamgöngum
milli íslands og Svíþjóðar. Drap
Framh. á bls. 8
Chou En-lai brugðust við þeirri
uppástungu vestrænna þjóða, að
Rauða Kína sendi áheyrnarfull-
trúa, enda þótt hvorugur hafi
þvertekið fyrir að svo mætti
verða.
★ 2 KLST. VIÐRÆÐUR
Sendiherra Breta í Peking,
Travelyan, áiti 2 klst. viðræður
Framh. á bls. 8
Orottíkitniipr herliðs
aí TacheB-syjffin hafinn
• Taipeh, Formósu, 29. jan.:
FLUGVÉLAR kínverskra þjóð-
ernissinna vörpuðu niður sprengj
um í dag á stöðvar kommúnista
og skip þeirra við Tacheneyjar.
@ Óstaðfestar fréttir herma, að
fyrsta skip bandarísku sjöunda
flotadeildarinnar, er annast á
brottflutning herliðs þjóðernis-
sinna af eyjunum, hafi lagt af
stað til Formósu með særða her-
menn og fjölskyldur þcirra inn-
anborðs.
@ Frá stöðvum flughers þjóS-
ernissinna var tilkynnt, að fimm
stór flutningaskip með her
manns á leið til Tachen-eyja
hefðu orðið fyrir miklum
[ skemmdum í loftárásunum.
O Aðsíoðaraðmíráll Alfred Pri-
í de, yfirmaður sjöundu banda-
rísku flotadeildarinnar, hefur
| yfirumsjón með brottflutningi
! hcrliðsins.
Flugsamgöngur milii íslands og
Svíþjóiíar geta rofnað
vegna uppsagnar loftfer&asamningsins
Stokkhólmi, 29. jan.
SÆNSK blöð ræða ýtarlega fund Norðurlandaráðsins í Stokk-
hólmi í gær og segja þar m. a. frá ummælum Sigurðar Bjarna-
sonar þess efnis, að samvinna sé vandalaus, ef allir séu sammála.
Það sé fyrst, þegar ágreiningsmálin komi til skjalanna, að reyni
á samstarfsviljann. Nokkur blöð geta þess, að ræðan sé mjög at-
hyglisverð.
BÆTTAR SAMGÖNGUR MILLI um bættar samgöngur milli ís-
ÍSLANDS OG ANNARRA
NORDURLANDA