Morgunblaðið - 04.02.1955, Blaðsíða 1
16 síður
42. árgangur
28. tbl. — Föstudagur 4. febrúar 1955
Hættan mest
hjó Quemoy
og Matsu
e TTÆTTAN á styrjöld í Aust-
XI ur-Asíu er nú einkum tal-
in stafa af því, hversu óskýr varn
arlínan er, sem Bandaríkin hafa
dregið. Kunnur hernaðarsérfræð-
ingur, Hanson W. Baldwin,
.kemst svo að orði í New York
Tim°s: Við höfum dregið línu;
en línan er ekki skýr. Formósa
og Pescadores eyjarnar verða
varðar; það er víst. Sennilega
munum við verja, ef forsetanum
(Bandaríkjanna) bíður svo við
að horfa, eyjarnar Quemoy, nál.
Amoy, og Matsu, nálægt Foochow
en báðar þessar eyjar eru nú á
valdi þjóðernissinna. Sennilega
munum við veita þjóðernissinn-
um aðstoð við það að flytja fólk
burtu af Tacheneyjum.
„En ályktunin, sem gerð var í
Bandaríkjaþingi var þannig orð-
uð, að ætlast var til þess að „þeim
yrði haldið í vafa“ (þ.e. Peking-
mönnum) að því er varðar fyrir-
ætlanir okkar um eyjarnar við
ströndina," segir Hanson W. Bald
win. Þetta væri ekki svo slæm
herfræði, ef hún gæfi ekki bend-
ingu um að skoðanir ráðarr.anna
í Washington væru einnig skipt-
ar.
• Baldwin bendii á að Eisen-
hower hafi í ályktuninni, sem
samþykkt var í þinginu, reynt að
fara bil beggja, þóknast báðum,
þeim sem vilja beita „hörku“, |
eins og öldungadeildarmaðurinn
Knowland, og þeim sem ekki
vilja verja smáeyjarnar og keppa
að því að koma á vopnahléi í
eyjastyrjöldinni. i
„Öldungadeildarmenn, sem
þóttust sjá í ályktuninni heimild
til þess að hefja „varnarstyrjöld"
(segir Baldwin) sýndu litla hern- |
aðarþekkingu. Því að frá þeirri
stundu er kínversku kommúnist-
arnir eignuðust flugher hafa að-
gerðir eins og sprengjuárásir á
stöðvar við eða á meginlandi
Kína verið fólgnar í loforði okkar
um að verja Formósu."
O „Ef við segðum ákveðið að
Quemoy og Matsu væru fólgnar
í varnarkerfi Formósu, þá væru
kommúnistum þar með gefið til
kynna að árás af þeirra hálfu á
þessar eyjar myndi hafa í för
með sér styrjöld við Bandaríkin.
Slík yfirlýsing, ef Washington
teldi hana fela í sér æskilega og
eftirsóknarverða stj órnarstefnu,
myndi sennilega stuðla að friði.
Kommúnistar gætu þá ekki álp-
ast út í styriöld vegna þess eins
að þeir hefðu misskilið fvrirætl-
anir Bandaríkjamanna. En slík
yfirlýsing mundi hlaða á okkur
nýrri ábyrgð um ófyrirsjáanlegan
tíma.“
„Það mun verða æ erfiðara að
verja þessar eyjar, er tímar líða
og herstyrkur Pekingmanna vex.
Kínverjar geta með meiri rétti
gert kröfur til þessara eyja held-
ur en til Formósu. Við höfum nú
reynt að leysa þetta vandkvæði
með því að gera af ásettu ráði |
línuna sem við dróum, ógreini-
lega. Verið getur að Quemov og j
Matsu verði varðar ef kommún- j
istar halda áfram árásum sínum;
’ I
kannske munum við gleyma þeim
ef hægt verður að koma á vopna-
hléi í Formósusundi.
Tekur sennilega
vií
d Hendes France
Pinay.
París 3. febrúar.
UPPGJÖR margra fyrrverandi
forsætisráðherra Frakka við nú-
verandi forsætisráðherra, Mendes
France, nær hámarki nú um helg-
ina. Svo kann að hafa farið, að
dauðadómurinn yfir Mendes-
France hafi verið kveðinn upp
þegar í dag, þótt atkvæðagreiðsl-
an um traustsyfiriýsinguna drag-
ist e. t. v. fram á mánudag.
í dag lýsti Rene Mayer, fyrr-
verandi forsætisráðherra, og einn
af forystumönnum í radikala-
flokknum, þeim flokki, er Men-
des France telst sjálfur til, að
hann „skildi ekki hvert Mendes
France væri að fara í utanríkis-
málum“ og myndi því greiða
atkv. gegn stjórn hans, er at-
kvæðagreiðsla fer fram um stefnu
hans í málefnum Norður-Afríku.
Talið er að 20 til 30 þingmenn úr
radikala flokknum muni fara að
dæmi Rene Mayers, en þessi at-
kvæði munu næstum áreiðanlega
Framh. á bls. 12
CHU EM
Vonbrigði
i London og Washington
Máiamiðlun Nehrus
LONDON, 3. febr.
SÚ ÁKVÖRÐUN Chou En-lais, forsætisráðherra kínversku
kommúnistastjórnarinnar, að neita að senda fulltrúa á
fund öryggisráðsins, nema að því tilskyldu, að fulltrúi þjóð-
ernissinnastjórnarinnar í ráðinu verði sviftur umboði til
þess að sitja þar, hefir valdið miklum vonbrigðum meðal
forsætisráðherra brezka samveldisins, sem sitja samveldis-
ráðstefnuna í London. Meðal margra ráðamanna hjá Sam-
einuðu þjóðunum í New York kom fregnin eins og reiðarslag.
Kínverska fréttastofan „Nýja Kína“, skýrði frá ákvörðun
forsætisráðherrans, sem sagt var að send hefði verið í skeyti
til aðalritara Sameinuðu þjóðanna, Dag Hammarskjöld, í
dag. Seint í kvöld hafði Hammarskjöld ekki borizt þetta
skeyti.
Hammarskjöld hafði fyrr í vikunni boðið kínversku kommún-
istastjórninni að senda fulltrúa á fund öryggisráðsins, þegar rætt
yrði um tillögu Ný-Sjálendinga um vopnahlé á Formósasundi og
tillögu Rússa um að lýsa á hendur Bandaríkjamönnum ábyrgð
á því að friðinum í Austur-Asíu hefir verið stofnað í voða.
Chou segir í svari sínu við boði Hammarskjölds, að kínverska
kommúnistastjórnin geti ekki tekið tilboðinu um að senda fulltrúa
til þess að hlýða á tillögu Ný-Sjálendinga, en hún sé fús til þess
að senda fulltrúa, þegar rússneska tillagan verður rædd, að því
tilskyldu, að Pekingstjórninni verði fengið réttmætt sæti hennar
í öryggisráðinu. Með þessari kröfu, sem jafngildir því að þjóð-
ernissinnastjórnin verði svift sæti sínu hjá Sameinuðu þjóðunum,
hefir Chou En-laí lokað dyrunum og héðan af er engin von til
þess að fulltrúar frá kommúnistastjórninni verði viðstaddir þegar
öryggisráðið byrjar umræður sínar um Formósu.
í London er á það bent að um-
ræðan í ör> ggisráðinu hafi venð
boðuð, til þess að draga úr við-
sjám. En með því að setja íyrir
fram skilyrði um atriði sem ein-
mitt átti að fjalla um í öryggis-
ráðinu, hafi kommúnistastjórnin
sýnt, að fyrir henni vakir allt
annað en Iraga úr viðsjám.
Churehill hefur kallað saman
ráðuneytisfund í London annað
kvöld, til þess að ræða horfurnar
í Formósusundi.
MÁLAMIÐLUN NEHRUS
FORSÆTISRÁÐHERRA Ind-
lands, Nehru, hélt í dag áfram
viðleitni sinni til þess að finna
lausn á Formósu-vandamál-
inu. —
Nehru átti í dag samtal við
sendiherra Bandaríkjanna í
London, Winthrop Aldrich. Fyrr
í vikunni ræddi hann við sendi-
fulltrúa kínversku kommúnista-
stjórnarinnar í London, Huan
Hsiang.
Nehru hefur einnig rætt horf-
urnar í Austur-Asíu við Sir
Anthony Eden og St. Laurent,
forsætisráðherra Kanada. í Lond
on er sú skoðun almenn, að mest
ar líkur séu til þess að hægt
verði að fá deiluaðila til þess að
semja með aðstoð forsætisráð-
Framh. á bls. 12
„Harðnandi“ stefna sovétríkjanna
VÍNARBORG 3. febr. — Ýmis-
legt bendir til þess að harðar
sviftingar eigi sér nú stað í æðstu
stjórn sovétríkjanna. Fall Miko-
yans, sem verið hafði samverka-
maður Stalins um 29 ára bil, þótti
benda í þessa átt.
Það virðist augljóst að stefna
sovétríkjanna er að ,,harðna“ á
nýjan leik. Hin „mildari“ stefna,
sem virtist um skeið, eftir að
Malenkov tók við völdum, ætla
að verða ofan á og kom m. a.
fram í því, að meiri áherzla en
áður var lögð á framleiðslu
neyzluvara handa sovétþegnum,
virðist nú hafa orðið undir aftur.
Þá þykir ýmisleet benda til
þess að stefnan út á við sé einnig
að harðna.
Miðstjórn kommúnistaflokks-
ins í sovétríkjunum, en forseti
hennar er Nikita Kruschev, birti
á þriðjudaginn yfirlýsingu, þar
sem lögð er áherzla á aukna fram
leiðslu í þungaiðnaðinum, á kostn
að neyzluvara. En jafnframt er
ráðizt harkalega á ráðherrana,
sem fara með málefni landbún-
aðarins og ríkisbúanna í sovét, I
fyrir lélega framleiðsluútkomu.
í yfirlýsingunni segir m. a.
(skv. Tass);
Kommúnistaflokkurinn álítur
það höfuðskyldu sina að greiða
fyrir eflingu þungaiðnaðarins,
sem allur þjóðarbúskapurinn
grundvallast á og gerir varnir
landsins okkar ósigranlegar.
Samtímis lýsti miðstjórnin
vanþóknun sinni á kvikfjárrækt
sovétríkjanna, sem „afturfaraleg-
ustu grein landbúnaðarins“, og
sakaði landbúnaðarráðuneytið
um forystu evsi.
í framleiðsluskýrslu sovétríkj-
anna fyrir árið 1954 segir að tala
kúa hafi aukizt á árinu um 1.5
millj. Heildartala kúa er þar með
orðin 25.8 millj., sem er þrem
millj. minna en árið 1916, árið
fyrir bolsevikkabyltinguna.
Ivan Benediktov, landbúnaðar-
málaráðherra, hefur um langt
, skeið sætt harðri gagnrýni, og
meðal gagnrýnenda hans hefur
verið sjálfur Kruschev.
Benediktov á sæti í miðstjórn-
inni. A. T. Kozlov, ráðherra rík-
isbúanna í sovétríkjunum, hefur
einnig sætt gagnrýni um nokkurt
skeið.
Yfirlýsing miðstjórnarinnar frá
1. febr. fylgir í kjölfarið á grein
í Pravda, þar sem farið er hörð-
um orðum um þá embættismenn
sovétríkjanna, sem vilja leggja
meiri áherzlu á framleiðslu
neyzluvara heldur en þungaiðn-
aðarvara, þ. e. véla og hergagna.
Greinin í Pravda kom um líkt
leyti og Mikoyan, verzlunarmála-
ráðherra lét af embætti.
Ekki hefur hann samt verið
látinn hverfa, hann kom fram
sem einn af fulltrúum Rússa við
hátíðahöld í indverska sendiráð-
inu í Moskva 26. jan. síðastl. í
tilefni af 5 ára afmæli indverska
lýðveldisins.
Mikoyan virðist ennfremur
jafnvel hafa fengið að halda em-
bætti sínu sem einn af átta vara-
forsætisráðherrum sovétríkjanna.
Prentsmlðja Morgunbiaðsins
LAIS
>----------------------
Innrás á
Taeheneyjar
yfirvofandi ?
TAIPEH, Formósu, 3. febr.
Flugvélar þjóðernissinna segjast
hafa hæft tvö allstór skip Pek-
ingstjórnarinnar skammt fyrir
norðan Tachen-eyjar. Skýra flug-
mennirnir frá þvi að sést hafi
til fjölda skipa kommúnista á
sömu slóðum.
WASHINGTON, 3. febr. — Dr.
Wellington Koo, sendiherra kín-
versku þjóðernissinnastjórnar-
innar í Washington, sagði í dag
að engin ákvörðun hefði verið
tekin um það ennþá, að flytja
herlið þjóðernissinna á brott frá
Tachen-eyjum.
Arababandalaaið
að klofna
LONDON, 3. febr.
£ HORFUR eru á því, að
Arababandalagið klofni.
— Nasser, forsætisráðherra
Egypta, hafði í dag í hótunum
um að Egyptar myndu segja
sig úr bandalaginu, ef samn-
ingur Tyrkja og Iraqa um
varnarbandalag verður und-
irritaður. Nasser fylgja að
málum Saudi Arabía, ættar-
erjur eru með höfðingjum þar
og í Iraq, og ennfremur Yem-
en og Jórdanía.
Önnur ríki í Arababanda-
laginu, þ. e. Sýrland og Leb-
anon, eru sögð hafa hug á að
fara að dæmi Iraqa og gera
bandalag við Tyrki og bindast
með því samtökum við At-
lantshafsbandalagið.
Rússar auka úfgiöld
íil hers
MOSKVA, 3. febr.; — Um 13
hundruð þingmenn æðsta ráðs
sovétríkjanna fögnuðu þremenn-
ingur.um, Malenkov, Molotov og
Kruschev, er þeir komu á þing-
fund í dag til þess að hlýða á fjár
málaráðherrann, Zverev, skýra
frá því að sovétstjórnin hefði á-
kveðið að auka útgjöld til her-
varna um 10 af hundraði. ílt-
gjöldin nema nú um það bil 457
þúsund miHjónum íslenzkra kr.
Þau nema um fimmta hluta af
heildarútgjöldum sovétríkjanna.
Fvrir réttu ári dróu Rússar úr
útgjöldum um 10 af hundraði,
miðað við útgjöld árið áður og
námu útgjöldin þá um 18 hundr-
aðshlutum af heildarútgjöldun-
um.
Ástæðan til hinna auknu her-
varnaútgjalda, sagði fjármálaráð
herrann, vera hinn mikla vígbún
aða „imperíalistisku ríkjanna1* *.
Þegar búið er að ræða fjár-
hagsáætlun sovétríkjanna, tekur
æðsta ráðið fyrir utanríkismálin,
en önnur mál eru ekki á dagskrá
að þessu sinni. Búizt er við að
fundur æðsta ráðsins standi í 5
—6 daga.
*