Morgunblaðið - 09.02.1955, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 9. febrúar 1955

Útg.;.H.f. Árvakur, Rgykjavík.
Fraxnkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 fi mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.

Eru þeir ekki ullir „óhæíir '?
ENN BERAST fregnir frá æðstu
stjórn Sovétríkjanna, sem
valda því að fólk í Vesturlöndum
hlýtur að íhuga það, hvers konar
stjórnarfar þessi mikla stórþjóð
Rússar búa við.
Eftir áberandi deilur og ríg
milli tveggja helztu forustu-
manna Sovétríkjanna skeður
sá atburður skyndilega, að ann
ar þeirra, Malenkov, sem tal-
inn var þó hinum fremri, seg-
ir af sér allri stjórnarforustu
og lýsir því yfir í áheyrn al-
þjóðar að hann sé gersamlega
óhæíur til stjórnarathafna, fá-
fróður og hafi með heimsku
sinni valdið rússnesku þjóð-
inni stórkostlegu tjóni.
Málið verður enn flóknara fyr-
ir það að mistök þau sem Malen-
kov játar á sig hefur hann að
því er bezt er vitað ekki sjálfur
átt aðalupptök að, heldur vit-
um við af fréttum og frásögn-
um frá Rússlandi, að upptökin
að hinum misheppnuðu landbún-
aðaráætlunum átti andstæðingur
hans Krushshev, sem ber sigur
úr býtum og stendur nú eftir með
pálmann í höndunum.
Virðist sem fullt eins mikil á-
stæða hefði verið fyrir Krushc-
hev að standa upp og lýsa því
yfir að hann væri óhæfur til for-
ustu.
Atburður þessi varpar enn
einu sinni skýru ljósi yfir það
öngþveiti samfara stöðugum
fjandskaparmálum sem ríkir í
æðstu stjórn Sovétríkjanna. Það
þarf enginn að telja mönnum trú
um að hin furðulega játning
Malenkovs hafi verið gefin af fús
um og frjálsum vilja. Samt er
vægðarleysið við sigraðan and-
stæðing svo mikið að hann er lát-
inn sitja undir játningarræðunni.
Hinn mikli og voldugi Malenkov
sem nú hefur verið reittur eins
og kjúklingur sem á að steikja.
Atburðurinn sýnir einnig
hvaða þýðingu skammsýn
stjórn þessara ofstækismanna
hefur haft fyrir lífskjör heill-
ar stórþjóðar. Þeir viðurkenna
það sjálfir hvað eftir annað
að nú sé svo komið í Sovétríkj
unum, einu auðugasta og víð-
áttumesta landbúnaðarríki
veraldar, að þjóðin getur nú
ekki lengur brauðfætt sig. Al-
gert öngþveiti virðist ríkja
í málum landbúnaðarins.
Fáfróðir stjómmála- og refja-
menn sem komizt hafa með bola-
brögðum í æðstu stjórn landsins
gera stórkostlegar og víðfeðmar
áætlanir um viðreisn landbúnað-
arins. Þessar áætlanir virðast
ekki styðjast við neina þekkingu
á jarðrækt. Einhver einræðis-
bubbi í Kreml tekur fram landa-
kort og bendh' á steppurnar. —•
Gefur síðan út fyrirskipanir um
að þarna s’culi gera skjólbelti,
þarna skuii grafa skurð, án þess
að hafa nokkurn vísindalegan
grundvöll til að standa á um það
hvort hægt er að rækta tré þarna
eða hvort nokkurt vatn er til í
áveituskurðina fyrirhuguðu.
Og við böfum mörg dæmi um
það að undirsátarnir sjá það
glöggt að áætlanir valdhafanna
eru tóm vitleysa. En þá hagar
svo illa til, að í þessu ríki mega
undirsátarnir ekki efast um al-
vizku valdhafanna.
Það er enginn vafi á því að
eitt alvarlegasta mein landbún-
búskapurinn. Það er Ijóst af
fregnum kommúnistastjórnarinn-
ar sjálfrar að samyrkjubúin eru
yfirleitt mjög illa rekin, allskon-
ar sukk og svik viðgangast á
þeim. Eftii langa reynslu ættu
ALMAR skrifar:
„Browning-þýðingin“,
LEIKRITIÐ eftir Ternece Ratt-
ingan, sem flutt var í útvarpið
sunnudaginn 30. f.m., var mjög
áhrifaríkt, enda ágætlega samið.
Höfundurinn er í fremstu röð
yngri höfunda Englendinga og
hefur samið mörg leikrit, er vak-
ið hafa mikla athygli. Eitt leik-
rita hans, „Drengurinn frá
Winslow", var sýnt í London ár-
ið 1946, við geysimikla aðsókn og
hrifni áhorfenda. Var leikritið
síðan kvikmyndað og hefur mynd
in verið sýnd hér.
„Browning-þýðingin“ er skrif-
uð af næmum sálfræðilegum
Rússar að fara að sjá það að ... , .
kenningar sósíalismans virðast u®*.;sa™S_
ekki standast prófraun veruleik-
hans með þeim, sem þola verða
rangsleitni og fyrirlitningu auð-
virðilegra manna, og er jafnframt
ádeila á hræsni þá og yfirdreps-
skap er dylst oft bak við þunnan
hjúp smjaðurs og yfirborðs fág-
unar.
Leikendur fóru allir mjög vel
með hlutverk sín, ekki síst Val-
ur Gislason, er hafði á hendi að-
alhlutverkið. Þorsteinn Ö Step-
uu andi áLri^ar:
ans.
í 37 ár hefur riki kommún
ismans nú staðið í Rússlandi.
Upphaf þess var að nokkrir
byltingasinnaðir hugsjóna-
menn tóku völdin í sínar
hendur og lofuðu þjóðinni að
koma á sæluríki með því að
framkvæma kenningar sósíal-
ismans. Á þessum langa tíma
hafa þeir ekki efnt loforð sín.
Nokkrar framfarir hafa að
vísu orðið i Rússlandi, sem
byggjast eingöngu á því að
vestræn tæknimenning hefur
verið innleidd þar. En um Svar til
stjórnarhætti alla, efnahagslíf ,.neftóbaksmanns“.
og atvmnukerfi er það að |-,ORSTjóri Tóbakseinkasöl-
segja að þeir eru i hmum |i unnar hefur óskað effir að
megnasta olestn. Sosialisminn koma eftirfarandi athugasemd á
hefur leitt til hinnar ognar- framfæri.
legustu kúgunar ríkisvaldsins "^ærVVelvakandi!
& & Hinn 3. þ. m. birtist 1 dalki yo-
* unnl- j ar grein, er fjallar um neftóbaks-
37 ár er langur tími og ef kenn- framleiðslu Tóbakseinkasölunnar
ingar sósíalismans hefðu verið og þykir rétt að leiðrétta nokkur
réttar, alveg nógu langur til að atriði hennar:
sýna það. Þessi 37 ár hafa sýnt Frá því Tóbakseinkasalan hóf
að kommúnisminn leiðir ekki til framleiðslu neftóbaks í núver-
neins sæluríkis, heldur þvert á andi mynd hafa engar breytingar
móti til æ meiri erfiðleika og orðið á framleiðslunni, hvorki að
eymdar allri þjóðinni. Og hinar gæðum til né tæknilega. Tóbakið
hræðilegu fangabúðir, sem mann- er framleitt úr sama efni og á
kynssagan mun rita á reikning sama hátt eins og það var í byr.i-
hans verður óafmáanlegur smán-, un. Það er því ekki rétt, að „ó-
arblettur. | vænt breyting hafi orðið á fram-
Þegar menn heyra svo upp- leiðslunni fyrir einu til tveim
lesna yfirlýsingu frá Malenkov árum“.
um að hann hafi verið óhæfur,
til stjórnar, er það að gefnu til- j
efni að þeirri spurningu er varp- ]
að fram hvort þeir séu ekki allir
óhæfir til stjórnar sem á sínum
tíma samþykktu áætlanir Malen-,, . _. .. ,.
, , , , j kornastærðm hin sama, hins veg
kovs umyrðalaust.
Eru ekki allir valdhafarnir
u?rá átuarpivm
í óí&uóta vilut
hensen var leikstjóri og fór jafn
framt með eitt af hlutverkum
leiksins.
Einsöngur
Svövu Þorbjarnardóttur
MÁNUDAGINN 31. f.m. söng
Svava Þorbjarnardóttir nokkur
lög með undirleik Fritz Weiss-
happels. — Svava hefur ágæta
rödd, er hún beitir að mikilli
smekkvísi, enda er hún greinilega
söngnæm í bezta lagi. Einna bezt
fannst mér hún syngja lögin
„Mánaskin" ljómandi snoturt lag
eftir Eyþór Stefánsson, og „Negra
vögguvisu" hið alkunna lag eft-
ir Clutsam.
Kveðist á
DAGSKRÁ Sambands bindindis-
félaga í skólum, þriðjudaginn 1.
þ. m. var að mörgu leyti góð.

Engin breyting
á framleiðslunni.
ITUR neftóbaksins hefur alia
i jafna verið hinn sami og
í Kreml óhæfir til stjórnar og
er ekki ofbeldisstefnan sem
þeir styðjast við, kommúnism-
inn, óhæfur til að ráða örlög-
um og athöfnum heilla þjóða.
Vandræðaástðnd
ENN virðast engar horfur á því
ar getur tóbakið orðið brúnna og
kornin smærri, er tóbakið gerist
þurrt, eins og oft vill verða, ef
það er geymt lengi á léleeum
stað. Ef til vill er það þetta atriði,
sem hefur villt „neftóbaksmann“.
Vitanlega geta svo komið fram
smálitabreytingar og bragðbreyt-
ingar, sem háðar eru uppskerunni
hverju sinni, en slíkar breytingar
hafa reynzt vera ákaflega litlar
að samkomulag náist í verkfall- f °S varla merkjanlegar. Fyrir ut-
inu í Vestmannaeyjum. Atvinnu-]an hið venjulega neftóbak fram-
-- ---i----------------• leiðir Tóbakseinkasalan einnig
sérstaklega fínt skorið neftóbak,
þó að salan í því sé miklu minni.
lífið í stærstu og blómlegustu
verstöð landsins hefur verið lam-
að í sex vikur og ekkert útlit
fyrir að lausn þess sé í vændum.
Stórkostlegt framleiðslutjón
hefur þegar orðið af þessu fyrir
Vestmanneyinga og þjóðina í
heild. Afleiðingar þess eru ófyrir-
sjáanlegar í útflutningstapi og
gjaldeyrisskorti. Þar við bætist
að vélstjórar í landi í Vestmanna-
eyjum hafa hótað samúðarverk-
falli frá 12. febrúar og hlýtur það
að leiða til að milljónaverðmæti
útflutnings á Ameríku-markað
Mun vanda fram-
leiðsluna sem fyrr.
NEFTÓBAKSMAÐUR“ biður
Tóbakseinkasöluna að hafa
B.B.-neftóbak til sölu víðar en er.
Tóbakseinkasalan hefur alla
jafna að undanförnu haft B.B.-
neftóbak til sölu, eins og það hef-
ur verið framleitt af verksmiðj-
unni, og er það undir smásölun-
j um komið hvort þeir hafa það á
fer forgörðum.
Ástæða þessa langdregna og boðstólnum eða ekki. En salan a
skaðvæna verkfalls er sú að Þessu neftóbaki er sáralítil miðað
kommúnistaklíka í sjómannafé-1 við söluna á neftóbaki Tóbaks-
lögum Vestmannaeyja setur fram einkasölunnar sjálfrar, enda
kröfur, sem hún veit að ekki er
hægt að ganga að. Þetta virðist
sýna svo að ekki verður um villzt
að verkföllin sjálf og vandræða-
ástandið er eini og innsti tilgang-
aðarins í Rússlandi er samyrkju- ur kommúnistaforsprakkanna.
liggja ekki fyrir nokkrar kvart-
anir um neftóbak einkasölunnar.
Einkasalan getur því ekki fallizt
á þá uppástungu að hafa aðra teg-
und af íslenzka neftóbakinu á
boðstólnum, heldur mun hún
reyna að vanda framleiðslu nef-
tóbaksins eins og það hefur verið
að undanförnu og er nú“.
I
Lítil atliugasemd.
TILEFNI af greinarstúf O. S.
hér í dálkunum s.l. laugar-
dag um sölu á setuliðseignum,
hafa þeir, sem gerst vita um þessi
mál greint mér frá eftirfarandi:
„Umræddar snjóþrúgur kosta 20
krónur. Er það aðeins lítið brot
af hinu upphaflega söluverði
þeirra. í Bandaríkjunum kosta
þær ekki minna en 16 dollara —
í heildsölu. Buxurnar, sem á er
minnzt, eru seldar fyrir einn
þriðja af því verði, sem þær
mvndu kosta, ef þær væru inn-
fluttar. Sést af þessu, að stað-
hæfingar O. S. um „okurverð“ á !
þessum setuliðseignum, hafa ekki
við rök að styðjast“.
Bragðdauft kaffi.
KAFFIVINUR skrifar:
„Þær gleðifréttir berast okk-
ur að eyrum, að kaffi hafi stór-
lækkað á heimsmarkaðnum —
hvenær skyldum við hér norður
á íslandi verða þeirrar blessunar
aðnjótandi? Jú, að vísu hefir
pakkinn hjá okkur lækkað nú
þegar um 25 aura en það getur
alls ekki talizt nema bara „pínu-
lítil“ lækkun. — En svo var það
annað, sem mig langaði til að
minnast á: Ymsir kvarta undan
þvi nú í seinni tíð, að þetta
brennda og malaða kaffíf sem fá-
anlegt er hér í bænum hafi farið
einkennilega versnandi, já aðal-
lega að því leyti, hve miklu dauf-
ara það ivrðist vera nú en áður,
svo að nú þarf ekki að byrja með
minna en 4 skeiðar út í könnuna,
sem áður þurfti í 2—3. Það mun-
ar ekki litlu fyrir þá, sem oft
hella upp á. Hvernig víkur þessu
við? — Vantar ef til vill meiri
samkeppni í framleiðsluna? —
Ég sé ekki nema eina tegund af
pakkakaffi hér á boðstólum svo
að fólk á ekki margra kosta völ.
Með þökk fyrir birtinguna.
Kaffivinur..*
Sá, sem blæs á
rykið fyllir af
því augu sín.
Ungir menn og konur komu þar
fram og gerðu harða hríð að
Bakkusi konungi, sem vænta
mátti og maklegt en Síðar leiddu
saman hesta sína nemendur úr
Kennaraskólanum og Mennta-
skólanum í Reykjavík og kváðust
á. Var þar margt furðu vel ort
og höfðu ýmsir betur, en að einu
levti voru Kennaraskólanemend-
ur hinum fremri: Þeir voru
mun prúðari og lausir við alla
kerskni. en því miður henti slíkt
alltof oft ,,Menntskælingana“.
Úr heimi myndlistarinnar
í HVERT SINN er ég sé þennan
þátt Björns Th. Björnssonar á
dapskrá útvarpsins, er það mér
tilhlökkunarefni, enda er Björn
snillingur forms og máls, og er
óvenjulega sýnt um að gæða lífi
það efni, sem hann flytur hverju
sinni. — Þetta sama kvöld (1:
febr.), ræddi Björn um íslenzka
list og listamenn á 18. öld og
sagði þar frá þeim merku mönn-
um, Hjalta prófasti Þorsteinssvni
í Vatnsfirði og séra Jóni Magnús-
syni, þeim marghrösula og
breyzka gáfumanni, bróður Árna
próf. Magnússonar. Var þetta er-
indi Björns bráðskemmtilegt og
frábærilega vel samið og flutt.
„Já eða nei“ o. fl.
ÞÁTTURINN „Já eða nei“, s. 1.
miðvikudag, var býsna góður,
enda*var vissulega nauðsyn að
bæta fyrir mistökin í Borgarnesi
á dögunum. Margir snjallir botn-
ar fuku þarna og gekk Helgi Sæ-
mundsson einna bezt fram i því.
Þetta sama kvöld flutti Hannes
Pálsson all fróðlegt erindi um
þróun islenzks landbúnaðar á síð
ari áratugum. En ekki gat þessi
dánumaður lokið svo máli sínu
að hann þyrfti ekki nauðsvnlega
að hrissta úr klaufunum að verka
mönnum í bæjum og þorpum
landsins.
Kvöldvakan
Á KVÖLDVÖKUNNI s.l. fimmtu-
dagskvöld, flutti Benedikt Gísla-
son frá Hofteigi, mjög athyglis-
vert erindi og ágætlega samið,
um Hans Wium sýslumann og
Sunnevu-málin. Var erindið kafli
úr mikilli bók, sem Benedikt hef-
ur ritað um þetta merkilega efni.
Rakti Benedikt all-ítarlega af-
skipti Wiums sýslumanns af mál-
um þessum og hversu honum
tókst hvað eftir annað að hindra
það að felldur yrði endanlegur
dómur í þeim í lögréttu.
Þetta sama kvöld las Andrés
Björnsson stökur og kvæði eftir
Hjálmar Þorsteinsson á Hofi. —
Mátti þar heyra margt afbragðs
vel kveðið, enda er Hjálmar einn
af allra snjöllustu kvæðamönn-
um okkar og löngu landskunnur
fyrir þá list sína.
Þá las Jón Norðfjörð leikari,
nokkur ágætis kvæði eftir Pál
Kolka. Var lestur Jóns hinn
prýðilegasti, þróttmikill og greini
legur.
★
Því miður gat ég ekki, vegna
annarra starfa, hlustað á útvarp-
ið á föstudags- og laugardags-
kvöld. —
Búnaðarfræðsla B.I.
í ísafjarðarsýslu
ÞÚFUM, 7. febrúar — Sendi-
ráðunautar Búnaðarfélags fs-
lands hafa undanfarna daga íerð-
ast um hér í sýslunni til íundar-
halda. Verður fundum þeirra í
Norðursýslunni lokið á morgun,
en þá verður fundur í Súðavíkur-
hreppi. Fundir þessir hafa yfir-
leitt verið vel sóttir af bændum
og miklar umræður farið fram
um ýmis búnaðarmál. Að lokn-
um fundum hér fara þeir sömu
erinda í Vestur-ísafjarðarsýslu.
—P. P.