Morgunblaðið - 10.02.1955, Síða 1
16 síður
42. órgangur
33. tbl. — Fimmtudagur 10. febrúar 1955
Prcntsmiðja Morgunblaðsins
aðuriim, sem Eisenhower bauð í
heimsékoi tii Bandaríkfanna
AÐUR RÚSSAHERS
<♦>-
SKIPUN Zhukovs hershöíðingja í embætti landvarnaráð-
herra sovétríkjanna, í stað Bulganins hershöfðingja
þykir ótvírætt benda til aukinna áhrifa hersirs í rússnesk-
um stjórnmálum. En að öðru leyti virðist sú skoðun almenn
í höfuðborgum Vesturveldanna, að fyrst um sinn verði engu
um það spáð, hvaða áhrif stjórnarbreyíingin í Rússlandi
kann að hafa í för með sér.
Malenkov var í dag skipaður varaforsætisráðherra sovét-
ríkjanna og jafnframt var honum falin yfirstjórn raforku-
mála. Malenkov er einn af sjö varaforsætisráðherrum, sem
allir háfa einhver aukastörf fyrir stjórnina.
En hinir raunverulegu vara forsætisráðherrar eru aðeins tveir,
þeir Molotoff og Kaganowich.
Eisenhower forseti sagði, er tilrætt var um Zhukov marskálk á
blaðamannafundi í Washington í dag, að í samskiptum sínum við
marskálkinn síðustu daga styrjaldarinnar hafi sér virzt marskálk-
urinn hinn fullkomni hermaður. Samband sitt sem yfirhershöfðingja
bandamannaherjanna og Zhukovs sem yfirhershöfðingja sovét-
herjanna hefði sýnt, að tvær þjóðir gætu haft góð samskipti, ef
þær viðurkenndu báðar hversu heimskulegt það væri að hafa ekki
góð samskipti.
Eisenhower sagði að allar me;ri
háttar breytingar í æðstu stjórn
sovétríkjanna bentu til óánægju
með það sem væri að gerast. En
hann bætti við að mikilvægi
breytingarinnar, sem nú hefði
gerzt, myndi ekki koma í ljós
fyrr en eftir nokkurn tíma.
Þótt Molotofí ráðherra tali
harkalega, sagði Eisenhower, þá
leiðir það ekki af sjálfu sér, að
sovétríkin séti að taka upp harka
legri pólitík. Hann sagði að sov-
étráðherrarnir myndu segja hvað
sém væri, sem hentaði stefnu
þeirra, eins og nú stæðu sakir.
KJARNORKA
Eisenhower var bent á augljóst
ósamræmi sem fram hefði komið
í skoðunum Malenkovs og Molo-
toffs um það hvort kjarnorku-
vopn myndu tortíma heimsmenn-
ingunni. Eisenhower sagði að
skynsamir menn ættu að reyna
að finna lausn á þessu vanda-
máli. Hann sagði að notkun
kjarnorkuvopna fylgdu ógnir,
sem næðu yfir og út yfir það
svæði, sem tortímt yrði. Viss
geislavirk áhrif væru mjög slæm,
sagði forsetinn.
Fréttamaður minnti á samtal,
sem þeir áttu Eisenhower og
Zhukov árið 1945, en Eisenhower
hershöfðingi sagði þá, að Banda-
ríkin myndu aldrei ráðast á sov-
étríkin og Zhukov svaraði að
sovétríkin mundu aldrei ráðast á
Bandaríkin. Forsetinn sagði að
frásögn fréttamannsins af sam-
talinu væri rétt og bætti því við
að hann hefði boðið Zhukov að
koma í heimsókn til Bandaríki-
anna, og boðið honum einkaflug-
vél sína í þessu skyni, með syni
sínltm sem leiðsögumanni. Zhu-
kov hefði þá svarað að ekkert
ferðalag væri tryggara.
Forsetinn gat þess að hann
hefði farið frá Berlín árið 1945
og síðast heyrt frá Zhukov árið
1946, í aprílmánuði, en þá hefði
Zhukov skrifað sér og skýrt sér
frá því að hann ætlaði að senda
bjarnarskinnsteppi. Eisenhower
kvaðst enn éiga þetta teppi.
alenkov
,,hellsar
Þannig leit hinn mikli salur Ráðhússins í Kaupmxnnahöfn út er útiör Hans Hedtofts forsætisráð-
lierra fór fram þaðan s'ðastliðinn sunnudag. Fyrir miðjum salnum sést kistan, en bak við hana stóð
ræðustóll sá, er ræður og ávörp voru flutt frá.
-------------------------------------------——■——
brosandl
V/
MOSKVA, 9. febrúar: —
IFYRSTO ræðu hins nýja for- |
sætisráðherra Rússa, Bulgan-
ins, sem hann hélt í æðsta ráð-
inu í dag, sagði hann að stjórn
sín myndi halda áfram þeirri
stefnu, er kommúnistaflokkurinn
hefði fylgt, að efla þungaiðnað-
inn, til þess að tryggja varnir
landsins.
Bulganin sagði um utanríkis- '
mál, að á stríðsárunum hefði ver-
ið góð samvinna mili sovétríkj-
anna og vesturveldanna. — Það
er ekki sök Rússa, að þetta hef-
ur breyst, sagði hann.
Bulgahin réðist harkalega á
Bandaríkin fyrir afstöðu þeirra
til Formósu og sagði að þau hefðu
þar lagt inn á hættulega braut.
Hann sagði að afstaða sameinuðu (
þjóðanna til þessa máls væri i
skringileg. Sovétstjórnin styður j
einhuga Kínastjórn, sagði ráð- ■
herrann og kváðu þá við fagnað-
arlæti. Hann sagði að kínverska ,
stjórnin gæti vænst hjálpar frá
Framh. á bls. 2
Tvö elztu börn Hans Hedtofts,
Anncmarie og Bjarne ganga út
úr Ráðhúsinu að minningaraíhöfn
inni þar lokinni.
CSiurcSiiS! eg
Bulganin
íenaiicr og L-m§-
rsnfi? n
a «r x
rr
LONDON, 9. febrúar — Einn af
þingmönnum Vörkamannaflokks-
ins ætlar að spyrja Churchill :
dag, hvort hann ætli ekki nð
bjóða Bulganin, hinum :iýja :“or-
sætisráðherra Hússa, að þeir hitt-
ist, til þess að reyna að leysa úr
deilumálum heimsstjórnmálanna.
Annar þingmaður ætlar að
spyrja, hvort Churchill sé því
hlynntur, að haldinn verði fjór-
veldafundur hinna æðstu manna.
BONN í gær: —
ADENAUE.R, kanslari sagði á
>.lað-mnnnafurdi í dag, að hann
og Bulganin, hinn nýi íorsætis-
ráðherra sovotr’kjanna væru
gamli ■ «-i"ir. F.iru sinri á árun-
uni ettir 1910 he^ði Bu-garin, sem
bá vm
*ióri í Moskvu,
hpimsótt sig í Köln, en Adenauer
var þá borcnrstjóri í Köln. —
„Chætt er að s'-gja að okkur hafi
báoum vegnað vel. Eg er Vestur-
þýzkur og hann er sovét-rússn-
eskur forsæíisráðherra núna.
ASIir, hvar sem þeir
búa, skulu hafa aðgang
að völdum bókakosti
Mcrkilegt frumvarp um almcuniiigsljáasijfn
MENNTAMÁLARÁÐHERRA Bjarni Benediktsson hefor lagt fram
á Alþingi merkilegt lagafrumvarp um almenningsbókasöfn.
Er það aðalatriði frumvarpsins að landinu verði skipt í 29 bóka-
safnshverfi og sé eitt bæjar og héraðsbókasaín í hverju hverfi.
Þá verði og starfrækt í hverjum hreppi sveitarbókasafn eða lestrar-
félag, sem gegni sama hlutvcrki.
Það er aðalstefna frumvarpsins að allir, hvar sem þeir búa á
landinu eigi aðgang að völdum bókakosti sér til skemmtunar, hag-
nýtrar fræðslu og alhliða menningarauka og að sjálfsagt sé að
ríkið ekki aðeins veiti fjárhagslegan styrk, heldur hafi og eftirlit
með starfseminni, annist fyrirgreiðsiu og láti í té margvíslegar
leiðbeiningar.
Er lagt til í frumvarpinu að opinberum fjárframlögum til bóka-
safna verði komið í fastara og öruggara horf í stað þess handahófs
sem ríkt hefur um það.
-------------------------^BÓKASAI NANEFM)
í greinargerð með frumvarp-
inu er skýrt frá því að hinn 29.
júlí s.l. skipaði menntamálaráð-
herra þrjá menn í nefnd til þess
að athuga og gera tillögur um
bókasöfn héraða og almennings-
stofnana, þá Guðmund G. Haga-
lín, sr. Helga Konráðsson og
Þorkel Jóhannesson. Þá var Ás-
geir Pétursson stjórnarráðsfull-
trúi skipaður lögfræðilegur ráðu-
nautur nefndarinnar. Hafði Guð-
mundur Hagalín áður kynnt sér
starfsemi fjölmargra bókasafna
og gefið um það skýrslu til
menntamálaráðherra.
| Nefndin yfirfór allar upplýs-
ingar sem fyrir lágu um starfsemi
og starfsskilyrði bókasafna og
I Framh. á bls. 2
m
MOLOTOFF sagði í ræðu sinni
í gær, að sovétríkin stæðu svo-
langtum framar Bandaríkjunum
um gerð vetnissprengja, að
Bandaríkin yrðu að teljast til
ríkja, sem skammt væru á veg
komin í því efni.
Eisenhower forseti sagði í dag
engar sannanir hefðu verið færð-
ar fyrir yfirlýsingu Molotoffs. Ef
fullyrðing sovétríkjanna væri
rétt, þá væri það harla merkilegt