Morgunblaðið - 15.02.1955, Blaðsíða 2

2
MORGIJJS BLAÐIÐ
Þriðjudagur 15. febrúar 1955
Framh. af bls. 1
konar pabbadreng og að öðru
léyti hefur virzt sem Krusvhev
liti á sjálfan sig sem útvaldan
«ftirmann Kenins. Meðan þessu
liefur fram farið hafa allir aðr-
ir, þeirra á meðal Malenkov haft
liljótt um sig.
GAMLI STALIN-SÖNGURINN
Flf 11 ummæli Kruschevs hafa
verið J beinni mótsögn við hina
almennu stefnu, sem Malenkov
sptti fram i stefnuskrá á fyrstu
dögum stjórnarinnar. Kruschev
kefur verið harður í horn að
táka, herskár og ósáttfús. Hann
liefur gert lítið úr 511 u vonar-
hjali um sjónvarp og nælon-
sokka, — hvað þá loforðum um
Siterka leðt’.rskó eða ósviknar
ullarvörur. ■— í stað þess tók
hann upp gamla Staiin-sönginn
um að rússneska þjóðin verði að
strita og stríða og þá muni hún
fá margfak endurgjald, einhvern
tíma síðar
Þessi sárkennilega framkoma
Kruschevs var mjög áberandi,
C'n það var lengi ekki Ijóst, hvort
væri að Malenkov leyfði honum
um sinn að komast upp með
þetta, þar til ágreiningurinn
væri orðinn svo mikill að hægt
væri að hengja Kruschev, eða
hvort Krusehev var orðinn svo
öruggur um að hafa náð tangar-
lialdi á Malenkov að hann væri
dðeins að búa rússnesku þjóðina
undir fall forsætisráðherrans.
EULGANIN HINN STERKI
MADUR
Nú hafa línurnar skýrzt og
virðist mér einnig að greina megi
nokkuð örugglega hvernig sam-
Særið gegn Malenkov var skipu-
lágt.
í Við skulum fyrst athuga, þann
hlekk í keðjunni, sem miklu máli
Skiptir. Það er Bulganin mar-
skálkur, sem nú kemur í stað
Malenkovs sem forsætisráðherra.
TSg verð að viðurkenna að ég á
nú eiginlega nokkuð í þeim báð-
Úm, Malenkov og Bulganin. Því
árið 1946 varð ég fyrstur til að
benda á Malenkov sem líklegan
eftirmann Stalins. Það var því
vissulega að sumu leyti ánægju-
legt fyrir mig að sjá þá spá ræt-
ást 1953. En jafnvel þá, meðan
Stalin lá á líkbörunum benti ég
á það að til væri annar maður,
sem væri mjög hættulegur
Malenkov og væri það Bulganin.
Ástæðan til þess að ég benti á
þetta var að ég hafði veitt því
athygli að Rulganin var á marg-
an hátt tengdur og í samstarfi
fneð harðdrægustu og metnaðar-
gjörnustu mönr.um í stjórnmála-
klíku Áauða hersins.
MALENKOV með
FRJÁLSLYNDUM
Það hefur verið Ijóst nú um
skeið að Malenkov leitaði stuðn-
ings hjá frjálslyndari öflum í
Sovétrikjunum, meðan Kruschev
yirtist binda sína bagga með harð
drægum stjórnmálamönnum.
. Þannig leitaði Malenkov sam-
starfs við þá hershöfðingja sem
vilja halda hernum aðskildum
frá stjórnmálum, en eru vinsæl-
ir meðal almennings, eins og t. d.
Zhukov. En Kruschev sneri sér
að pólitísku hershöfðingjunum,
t. d. þeirra sem sagðir voru fórn-
arlömb læknamorðstilraunanna.
FANTfR HÆKKAR í TIGN
í þmrri baráttu virðist nýr
maður skuggalegur mjög hafa
komið fram á sjónarsviðið. Hann
heitir Serov. Hann er harðger,
fáfróður og yfirlætisfullur mað-
ur. Eftir Hflát Berias var hann
geiður forinaður öryggisnefndar
rikisins og var hann ábyrgur að-
eins gagnvart Malenkov. Nefnd
þessi kom í rauninni í stað gamla
öryggisrná: aráðuneytisins.
Daginn áður en Malenkov
sagði af sér var Serov veitt ráð-
herranafnbót. Þannig virðist það
nú ljóst að hann hafi ekki vefið
settur í þessa ábyrgðafrniklu
stöðu af Malenkov-fylkingunni,
heldur hafi Kruschev-Bulganin
klíkan sett hann þar og e. t. v.
til höfuðs Malenkov,
Þegar Rússar heyra um hækk-
un Serovs í tign rennur
kalt vatn milli skinns og
hörunds þeirra. Hann tilheyrir
ofstopafyllstu öflunum sem
hyggja á algert lögregluríki og
hefur haft orð á sér fyrir ískalda
fyrirlitningu á Vesturlöndum.
Það er og vitað að Kruschev
vill ekki taka silkihönskum á
málunuin og Bulganin er þekkt-
ur sem framkvæmdasamur
stjórnandi og málaflækjumaður.
VÆGBARXÆYSI STALINS
Á NÝ
Til hvers bendir þetta allt?
H vaða áhrif hefur það á við-
skipti Rússa við aðrar þjóðir?
Á yfirborðinu virðist sem nú
sé verið að hverfa frá þeirri
stefnu sem tekin var upp vorið
1953 eftir dauða Stalins.
Getur verið að nú eigi aftur
að hverfa yfir til harðleikinna
aðferða Stalins í stað þess að
leyfa rússnesku þjóðlífi að þrosk
ast og þróast í frjálslyndu and-
rúmslofti9 Og getur verið að
taka eigi upp sömu ofstækis-
stefnuna í utanríkismálum í stað
þeirrar hugmyndar um friðsam-
lega sambúð, sem gert hefur vart
við sig að undanförnu?
Enn er of snemmt að segja íyrir
um það. Það er öllu líklegra að
fall Malenkovs sé afleiðing
persónulegrar valdastreytu milli
manna sem langar til að verða
einræðisherrar, heldur en að hér
sé um að ræða beinan árekstur
hugsjóna eða stefnumiða. Það er
enginn vafi á því að nýja stjórn-
in er harðsnúnari en áður.
Samt er það með öllu óvíst að
eftirmenn Malenkovs geti sýnt
aðra eins einbeittni og algert
tillitsleysi eins og Stalin. Ég held
að þeir geti það ekki. Stalin var
mjög sérkcnnilegur maður og
slíkir menr. ekki á hverju strái.
Og þó Kruschev og stuðnings-
mönnum hans hafi tekizt að bola
Malenkov frá völdum þegjandi
og hljóðalaust, eins og allt hafi
gerzt í sátt og samlyndi, efast ég
stórlega um að þeim takist að
halda þeirri grímu lengi yfir sér.
UPPHAF ILLDEILNA
Það er ekkert sem gefur
ástæðu til að aetla að núver-
andi stjórn geti staðið lengtir
en stjórn Malenkovs. Grund-
völlur þessarar stjórnar er
veikari vegna þess að hún
felur í siálfri sér mikinn frjó-
anga illdeilna og ósamlyndis.
Hun er studd og stofnuð af
marglitum öflum metnaðar-
girni og felur í sér neista
flókinnar valdastreytu.
Enn eru margir reikningar
óuppgerðir í Rússlandi. Enn
hefur t, d. enginn verið sak-
aður fyrir „læknamorðsásak-
anirnar“, en sá atburður er
enn mikið ræddur í Sovét-
ríkjunum. Það getur verið að
það mál sé geymt en ekki
gleymt og má vera að ekki
líði á lörigu þar til Malenkov
verður dreginn fyrir dómstól
vegna þeirra.
Og hvað svo? Ég skrifaði í
sambandi við fall Berias að
það þýddi ekki cndilega sigur
Malenkovs. Og eins segi ég
nú, að fall Malenkovs þýðir
ekki endanlegan sigur Krus-
chevs. Rússland hcfur orðið
að ganga í gegnum mörg
óróasöm og myrk tímabil. Það
getur verið að nú sé eitt slíkt
stjórnleysistímabil að hefjast
í sögu þess. Því að t. d. er
ólíklegt að Bulganin marskálk
ur sætti sig við að Kruschev
leiki áfram lausum hala.
(Observer ■—
Öll réttindi áskilin).
AXEL SCHIOTH bakarameistari
á Akureyri átti 85 ára afmæli í
gær. Fluttist hann kornungur til
Akureyrar með dönskum foreldr-
um sínum, en faðir hans kom
til Akureyrar sem bakarameist-
ari í brauðgerðarhús Höpfners-
verzlunar og festu þau hjón og
börn þeirra þar yndi enda var
fjölskylda þessi til menningar-
auka fyrir Akureyrarbæ á ýms-
an hútt.
Hendrik Schiöth gerðist banka
gjaldkeri við útibú íslandsbanka
síðar á ævinni. en er frú Anna
Schiöth kona hans var komin á
efri ár stofnsetti hún listigarð Ak
ureyrar í norðaustanverðu Evrar
landstúninu, fyrir oían bæinn, en
það verk hennar ber enn í dag
fagurt vitni um smekkvísi henn-
ar og staka umhirðu. Tengdadótt-
ir hennar, kona Axels bakara-
meistara, sem er af józku bænda
fólki komin, hefur fetað dyggi-
lega í fótspor tengdamóður sinn-
ar enda hafa Akureyringar gert
frú Margréti Schiöth núverandi
umsjónarmann listigarðsins,
konu Axels Schiöth heiðursborg-
ara Akureyrar fyrir staka alúð
og umhyggju við þennan fagra
gróðurreit sern len.gi hefur verið
prýði Akureyrar.
Axel Sciöth sem nú er 35 ára
að aldri, var á yngri árum sínum
hrókur alls fagr.aðar. Var lífið og
sálin í gleðskap cg samkvæmis-
lífi staðarins en jafnframt var
hann mikill atorkumaður um
ræktunarstörf. Hann er einn af
stofnendum Iðnaðarmannafél.
| Akureyrar og var lengi framar-
. lega í flokki verzlunarmannafé-
. lagsins þar. Á síðari árum hefur
Axel þjáðzt af svkursýki, en þrátt
fyrir hin þrálátu veikindi sín
hefur hann haldið andlegum
þrótti sínum óskertum sem kem-
ur greinilega í Jjós í hvsrt skipti
sem landsmál eða bæjarmál ber
á góma. Hann er stakur heiðurs-
I maður í hvívetna sem ótal dæmi
sanna í lífi hans og athöfnum.
V. Sí.
FniBuiiiiið léreft er á
eii
tiSléitíBega hátt toilað :
Breyfa þarf fallskrá fil að hlúa að
bí'auiryðjendasfarfs í íslenzkmn iðnaði
JÓNAS RAFNAR og Emil Jónsson bera fram frumvarp um það
að innflutningsgjöld verði ekki innheimt af vefnaðargarni úr
baðmull og gerviefnum, ef viðtakandi vörunnar rekur dúka-
verksmiðju.
DÚKAVERKSMIÐJAN ®-----------------------
Á AKUREYRI
Gerði fyrri flutningsmaður,
Jónas Rafnar, nokkra grein fyrir
frumvarpinu á þingfundi í gær.
Hann skýrði frá því að hér á
landi væri starfandi vefnaðar-
iðja, sem framleiddi að mestu úr
baðmullargarni. Hefur þetta fyr-
irtæki, sem er Dúkaverksmiðjan
á Akureyri, átt við margvíslega
örðugleika að stríða, ekki sízt
vegna þess að lágir tollar eru á
innfluttum baðmullardúkum, en
hinsvegar eru tollar á hráefnum
verksmiðjunnar tiltölulega háir.
MIKILL GJALÐEYRIS-
SPARNABUR
Framleiðsla Dúkaverksmiðj-
unnar er algert brautreyðjenda-
starf og til mikils að vinna fyrir
þjóðina að geta flutt baðmullar-
dúkaframleiðsluna sem mest inn
í landið. Má m. a. benda á það
að á árinu 1952 voru fluttir inn
baðmullardúkar fyrir 17,4 millj.
j kr. fob., en gjaldeyrissparnaður
• við framleiðslu þeirra hér heima
nemur um helming.
I Meðal framleiðsluvarnings
Dúkaverksmiðjunnar má nefna:
j vinnuvettlingaefni, fóðurefni til
klæðagerðar, sængurdúkar, hús-
I gagnafóður, lakaléreft og vinnu-
skyrtuefni. Framleiðslan á síð-
asta ári nam nokkuð á annað
hundrað þúsund metra.
Heimdaliar
DREGIÐ var í happdrætti hluta-
veltu Heimdallar og komu vinn-
ingar upp á eftirtalin númer: —
Ferð til Kaupmannahafnar með
.Gullfossi nr. 33,687. Flugferð til
New York nr. 17098. Flugferð til
Akureyrar nr. 13936. Flugferð til
Isafjarðar nr. 5731. Ryksuga nr.
2639. Kvendragt nr. 29043. Stutt-
jakki nr. 724. Tllpa nr. 3442. Raf-
geymir nr. 40629. Bókaflokkur nr.
34454. Værðarvoð nr. 19786. Bak-
poki nr. 37,056. Kvenkjóll nr.
34703. — Handhafar þessara miða
' eru beðnir að vitja vininganna í
jskrifstofu Heimdallar í dag kl.
. 4—6. — (Birt án ábyrgðar). .
Hinir „ábyrgyu
ensku klaðamemi
enn að verki
Athugasemd frá íslenzka
sendiráðinu falin og
vanvirt.
ÁÐUR hefur verið frá því skýrt
að brezka tímaritið Fishing News
[ birti frásögti togaraskipstjórans
j Bob Rivett, þar sem hann rægði
íslendinga mjög áberandi. Nú
j birtir þetta sama tímarit nthuga-
semd frá íslenzka sendiráðinu í
London, þar sem mótmælt er
ummælum Bobs Rivetts. En að
þessu sinni er grein íslenzka
sendiráðsins falin í blaðinu og
blaðið sýnir íslendingum m. a.
þá vanvirðingu að bréf sendi-
ráðsins er prentað með smærra
letri heldur en sérstakur inn-
gangur frá blaðinu.
í bréfinu bendir íslenzka sendi
ráðið á það að það eru staðlausir
stafir að brezkum togurum sé
meinað að leita landvars. Ekki er
hægt að nefna eitt einasta dæmi
þess að brezkum togurum hafi
verið neitað um landvar. Hins-
vegar eru þess fjölda mörg dæm-i
að islenzkar björgunarsveitir
hafa lagt líf sitt í hættu til að
bjarga brezkum togarasjómönn-
um við strendur landsins.
Þá er einnig minnzt á það hví-
lík fjarstæða það sé að enginn
tími sé til að búlka veiðarfæri
undir fárviðri. Því að ef hættu-
legt veður skellur á, þá er ein-
mitt nauðsynlegt að búlka veið-
arfærin til að hindra að varpan
fari í skrúfuna eða að flekarnir
valdi skemmdum á skipinu.
Við þetta gerir blaðið þá sér-
stöku athugasemd að íslenzka
sendiráðið geri engan greinarmun
á að búlka veiðarfæri og láta
þau liggja á þilfari. Virðist eiga
‘»að halda blekkingunum áfram.
FÉLAG Djúpmanna í Reykjavík
hélt árshátíð sína s. 1. laugardags-
kvöld að Hlégarði. Friðfinnur
Ólafsson form. félagsins, setti
skemmtunina. Baldvin Halldórs-
son leikari las upp. Hjörtur frá
Rauðamýri flutti frumorkt kvæði
og Sigurður Bjarnason alþingis-
maður, mælti fyrir minni hér-
aðsins. Að lokum var dansað. Urrs
300 manns sóttu árshátíðina, sem
fór hið bezta fram.
StykkishóltM 30 ára
STYKKISHÓLMI. 14. febr. —
Verkalýðsfélag Stykkishólms
minntist síðastl. laugardag 30 ára
afmælis síns með veglegu hófi í
samkomuhúsi kaupstaðarins. Fór
hófið í alla staði hið bezta íram,
og voru margar ræður fluttar.
Einnig barst félaginu fjöldi
skeyta og árnaðaróska. Fyrsti
formaður félagsins var Oddur
Valentínusson fyrrverandi hafn-
sögumaður. Núverandi formaður
þess er Kristinn Gíslason odd-
viti. — Árni.
félagsins
STÚDENTAFÉLAG Reykjavík-
ur hefir nú í vetur sem
ndranær haldið uppi öflugu fé-
lagslífi til menningar- og yndis-
auka fyrir stúdenta.
Sú nýbreytni mun nú tekin
upp, að félagið efnir nú til virðu-
legs hófs í Sjálfstæðishúsinu n. k.
laugardag, sem hefjast mun kl.
19 til þess að blóta Þorra.
Mun gestum þar búin hin bezta
gleði með alíslenzkum mat, eins
og sæmir á slíkum hátíðum, svo
sem hangikjöti, kæstum hákarli,
súrsuðum hrútspungum, svo að
eitthvað af góðgætinu sé nefnt.
Auk þess verða skemmtiatriði,
auk almenr.s söngs, sem stjórnað
verðu raf Magnúsi Ágústssvni,
lækni í Flveragerði. Séra Sig-
urður Einarsson í Holti flytur
ræðu, Þorsteinn Hannesson,
óperusöngvari, syngur o. fl.
Er vonandi, að sem flestir
eldri félagar í Stúdentafélaginu
láti sjá sig á blótinu, og í því
skyni verða áskriftarlistar liggj-
andi frammi hjá Bókaverzlun
Sigfúsar Eymundssonar til
fimmtudags.
Þá er í ráði að umræðufund-
ur um efnahagsmál verði hald-
inn í byrjun marz, en um þanni
fund verður síðar getið í blöð-
unum.
eífir velku
BORG, Miklaholtshreppi, 14,
febr. — Síðastl. sunnudag sóttl
Björn Pálsson á sjúkraflugvél
sinni, tveggja ára barn að Haust-
húsum í Eyjahreppi, sem var
veikt af botnlangabólgu. Vegna
slæmra lendingarskilyrða á tún-
inu á Hausthúsum, varð Björn
að lenda flugvélinni á Garða-
melum í Kolbeinsstaðahreppi. —
Tókst lendingin vel. Þetta er í
annað sinn, sem Björn Pálsson
sækir þetta barn í veikindatil-
fellum. — Páll.