Morgunblaðið - 19.02.1955, Blaðsíða 1
16 síður
42. argangur
41. tbl. — Laugardagur 19. febrúar 1955
Prentsmiðja Morgunblaðsina
„Stærsta
sjóomsta
Kínasirilsins"
H-SPRENGJAN
Á 7 ÞÚSUND
EYÐIR LÍFI
FERMILUM
TAIPEH, Formósa, 18. febr
ÍNVERSKU þjóðernissinn-
arnir tilkynntu í kvöid,
að þeim hefði tekizt að sökkva
21 skipi fyrir kínversku
kommúnistunum, og senni-
lega einum kafbáti, í sjóor-
ustu, sem háð var undan
strönd meginlandsins.
Frá því klukkan sjö í morgun
og þar til í kvöld hafa herskip
og flugvéiar þjóðernissinna hald-
ið uppi skothríð á innrásar-
pramma og skútur kommúnista,
og á setulið þeirra á smáeyjum
við strendur meginlandsins. Er
hér um að ræða mestu sjóorustu
kínverska stríðsins.
Landvarnaráðuneytið segir að
orustan hafi verið háð fyrir sunn-
an Tachen-eyjar, nálægt eyjun-
um Taishan og Matsu. Svæði
þetta er um það bil 200 km fyrir
norðan Formósu.
Ráðuneytið segir að kafbátnum l
hafi „sennilega“ verið sökkt fyr-
ir sunnan Taishan. Flugmenn
komu auga á kafbátinn er hann
var að koma upp á yfirborðið og,
vörpuðu sprengjum umhverfis
hann. Kafbáturinn hvarf hægt í
djúpið og kom ekki upp aftur.
— Reuter.
Eden
LONDON 18. febr. Sir Anthony
Eden, utanríkismálaráðh. Breta,
leggur af stað í dag í ferð sína
til Austurlanda, fjær og nær. •—
Hann fer til Thailands og tekur
þátt í ráðstefnu Manillaríkjanna,
sem hefst 24. þ. m. Síðar fer
hann til Malaya og kemur þar
við í tveimur borgum, Singapore
og Kua'la Lumpur, en Bretar
leggja nú kapp á að efla her-
varnir í Malaya. Á heimleið kem
ur Eden við í Delhi í Indlandi, í
írak og Líbanon.
Sir John Harding hershöfð-
ingi verður í för með Eden.
Dulles
WASHINGTON 18. febr. — John
Foster Dulles lagði í dag af stað
í flugvél áleiðis til Bangkok í
Thailandi, til þess að sitja ráð-
stefnu aðildarríkja Manila sátt-
málans, en þau eru Bandaríkin,
Bretland, Frakkland, Ástralía,
Nýja Sjáland, Filippseyjar, Thai-
land og Pakistan.
Dulles ráðgerir að heimsækja
ýmsar höfuðborgir í Austur-Asíu
í þessari ferð.
Vandralað fsar
MOSKVA í febr. — Útvarpið í
Moskvu deildi á þriðjudagskvöld-
ið harðlega á nokkra sovézka
hagfræðinga og kennara við æðri
skóla fyrir að, hafa misskilið
stefnu kommúnistaflokksins í at-
vinnumálum og að hafa mælt
með því að framleiðsla neyzlu-
vara skyldi annaðhvort gert jafnt
undir höfði eða helzt tekin fram
yfir þungaiðnaðinn.
_____Myikur-----------
um miðjan dag
í ANNAÐ sinn í þesstim mán-
uði lifðu Lundúnabúar í fyrra
dag „myrkur um miðjan dag“.
Það snjóaði og er reykurinn
úr reykháfunum blandaðist
snjónum varð hann svartur og
olii þetta myrkrinu. í sumum
hverfum kvað svo rammt að
þessu að fólk varð hrætt og
hringdi á lögregluna og til út-
varpsins.
Víða í Ruhrhéraðinu í Vest-
ur-Þýzkalandi geystust bílar
með hátalara og hvöttu fólk til
þess að halda sér innanhiíss,
því að stórhríð væri í aðsigi.
Vindhraðinn komst upp í 110
km. í Hannover komust spor-
vagnar vart áfram gegn vind-
inum.
í Vínarberg voru 84 vél-
heflar. og 12 heflar dregnir af
hestum notaðir til þess að
ryðja snjó af götunum.
Sjónvarp - og
óskilgetin börn
LONDON í febr. — Rannsókna-
ráð efnahagsmála í Englandi hef-
ur vakið á því athygli, án þess
þó að gera nokkrar athugasemd-
ir eða bollaleggja um orsakir og
afleiðingar, að undarlegt sam-
ræmi sé á milli aukingu sjón-
varpstækja og aukningu barns-
fæðinga utan hjónabands í land-
inu.
í skýrslu ráðsins segir að tala
sjónvarpstækja hafi tvöfaldazt í
landinu á árinu 1951. Næsta ár
jókst tala ógiftra mæðra innnn
tvítugs óeðlilega mikið, þótt
raunar hafi hún hvergi nærri
tvöfaldazt. Hins vegar fækkaði
fæðingum innan hjónabands.
í Englandi eru nú 4.156.000
sjónvarpstæki í notkun. Sjón-
varpstækin virðast hafa margs
konar áhrif á þjóðlíf, m. a. er því
veitt athygli að farþegum með
strætisvögnum hefur fækkað
mjög.
NEW YORKí febr. — Athafna-
lífið í ameríska bílaiðnaðinum
hefur aldrei verið meira en nú.
í vikunni sem leið voru fram-
leiddir fleiri bílar en nokkru
sinni áður í sögu iðnaðarins.
Framleiddir voru 168.160 fólks-
bílar og eru það 2300 fleiri en
framleiddir voru í vikunni, sem
endaði 24. júní 1950, en það var
áður alhæsta framleiðsluvikan.
Fyrstu sex vikur þessa árs
hafa verið framleiddir í Banda-
ríkjunum 959.080 bílar eða 40%
fleiri heldur en á sama tímabili
árið 1954.
ZÚRICH, 18. febr. — Otto Strass-
er, nazistaforinginn alkunni, sem
dvalið hefir landflótta í Kanada
frá því árið 1934, kom með flug-
vél til Zúrich í Sviss í dag.
I
Nýjar tilraunir
í U.S.A.
Washington og London 18. febr.
H-SPRENGJAN, eða vetnis-
sprengjan, og kjarnorku-
vopn yfirleitt, eru umhugsun-
arefni þjóðanna beggja megin
járntjaldsins þessa dagana.
í dag byrjuðu Bandaríkja-
menn tilraunir með nýjar
gerðir af kjarnorkuvopnum á
tilraunasvæðinu í Nevada í
vesturhluta Bandaríkjanna.
Varpað var úr flugvél hátt
yfir tilraunasvæðinu „kjarn-
orkutæki", sem sprakk með
miklum blossa.
HINN NÝI RAFMAGNSMÁLARÁÐHERRA RÚSSLANDS
— Hvenær verður slökkt á perunni? —
Hver verður
17
sa
París 18. febr.
CHRISTIAN Pineau, hið nýja
forsætisráðherraefni Frakka,
bvrjaði ræðu sína í franska þing-
inu í dag, með þvi að bera mjög
lof á fyri’-rennara sinn, Mendes
France. Pineau sagði að ekki
væri hæcrt að ætlast til þess að
hann sýndi sama kraft í stjórn-
arathöfnum og Mendes France
hefði gert.
Stefna Pineaus er í öllum höf-
uðatriðum s-'únuð ste’fnu i',r°ndes
France. Pineau er þriðji ráðherr-
an sem reynir eftir að Mendes
France féll.
Ekki voru horfurnar taldar
góðar á bví í kvöld, að stjórn
hans fenai samþvkkt traust í
binri"n Óssmkomdaffið mest
um stefnuna í málefnum Norður-
Afríku. en bað sem torveidar bó
mest mvndun nýrrar stjórnar í
Frakklandi að þessu sinni. er sú
staðrevnd að kosninsar til bæj-
arstiórna eiga að fara fram í
apr:l n.k.
B’'ist var við að atkvæða-
sr°iðslan um traust til handa
Pineau færi fram í nótt.
Hann ræddi vK alla
WILLIAM Randolph Hearst,
■'mgri. ameríski blaðaútgef-
andinn, sem var staddur í Moskvu
þe^ar Malenkov „baðst lausnar",
er nú l'ominn vestur fyrir járn-
tjald. Á meðan hann dvaldi í
Moskvu ræddi hann við Malen-
kov, Kruschev, Buleanin og
Molotoff. Hearst kom til London
á þriðiudasinn og ræddi þá við
Churchill og Eden. i eina klst. við
hvorn beirra. Gaf hann þeim upp-
lýsingar um hina nvju Moskvu-
stjórn. Hann er væntanlesur til
Baodar '-i-o'na í dag og mun þá
ræða við F,is°nhnwer og r'ul1es.
Hearst þvkir hafa verið lán-
samur sem blaðamaður í för
sinni til Moskvu. Hann hefir nú
töl við alla helztu leiðtoga aust-
á rúmum hálfum mánuði átt sam-
an jarntjalds og vestan.
Tvö glæpamé!
í Frakklandi
PARÍS 18. iebr. Franska dóms-
málaráðuneytið fyrirskipaði í
dag nýja j annsókn á Drummond
morðmálinu Lögreglan hefur
fengið fyrirmæli um að rannsaka
hvort hugsanlegt sé að oinhverjir
óþekktir menn séu samsekir um
morðin.
Hér er um að ræða brjú morð.
Myrt voru samtimis brezki nær-
ingarefnaíræðingurinn Sir Jack
Drummond, kona hans og 12 ára
dóttir. Sjöt:u og sjö ára gamall
bóndi, Gaston Dominici, hefur
verið dæmdur til dauða fyrir
morðin. t ’vrradag var þessi
dauðadómur staðfestur fyrir yfir-
dómstói í í rakklandi
Dominici bíður hinnar nýju
rannsóknar í fangelsi.
Reuter.
í Tyrklandi
ISTAMBUL, 18. febr. — Fræg-
asti njósnarinn úr síðari heims-
styrjöldinni, Cicero, sem var
þjónn hjá brezka sendiherranum,
Sir Hugh Knatshbull Hugessen
á stríðsárunum, var leiddur fyrir
rétt hér í dag, sakaður um að
hafa svikið fé út úr ríkum tyrk-
neskum kaupmanni. Er hér um
að ræða upphæð, sem svarar til
4650 sterlingspunda eða rúmlega
200 þús. ísl. króna.
Hið raunverulega nafn „Cicer-
os“ er Elyaza Bazna. Kaupmað-
urinn sagði fyrir réttinum, að
Bazna hefði lagt fram álitlega
upphæð, sem tryggingu fyrir
sameiginlegum viðskiptum, en
síðar hefði komið í ljós að pen-
ingarnir hafi verið falskir.
Kjarnorkutilraumr þessar
höfðu verið ráðgerðar um langt
skeið og eiga þær að standa yfir
í tvo mánuði. Reynd verða mörg
ný „tæki“ — og er vitað um 12
| ný atomvopn.
I Sú ákvörðun Breta að hefja
i framleiðslu á H-sprengjunni vek-
ur að vonum mikla athygli. í
álitsgerð brezku stjórnarinnar um
vetnissprengjuna segir að engin
tæknileg né verkfræðileg vand-
kvæði séu á því að gera sprengju,
sem sé aflmeiri og skaðvænlegri
heldur en sprengjan, sem sprengd
var við Bikini í fyrra.
SKÝRSLA AMERÍSKU
I NEFNDARINNAR
I í skýrslu sem ameríska kjarn-
orkunefndin hefir nú birt vegna
þess að kjarnorkuvopn „eru nú f
eigu Rússa“, segir, að „við al
verstu skilyrði, myndi geislavirkt
duft frá stórri H-sprengju (vetn-
issprengju), geta þurrkað út allt
líf á 7000 fermílna svæði, und-
an vindi frá sprengingunni."
I Þessi áætlun er byggð á
reynslu, sem fékkst af vetnis-
sprengjunni, sem prófuð var við
i Bikini í marz í fyrra,
j Ef sprengjan hefði verið próf-
uð á byggðu svæði. þá myndi
svæðið undan vindi hafa orðið
svo gegnsýxt af geislavirku dufti,
að líf manna hefði verið undir
því komið, að þeir hefðu komizt
í skjól. Steinhús myndu hafa
dregið úr hættunni á því að
menn yrðu fyrir hinu geislavirka
dufti um meir en helming og í
venjulegum kjöllurum myndi
hættan frá hinum geilsavirku
efnum minnka niður í tíunda
hluta hjá því að standa á ber-
I svæði. Orkan í Bikini-sprenging-
! unni var áætluð samsvara 15
milljónum smálesta af dynamiti.
Afómcrkan
í Haag
HAAG í febr. — Alþjóðadómstóll
inn hefir kosið Green H. Hack-
worth, dómara frá Bandaríkjun-
um, forseta dómstólsins. Hack-
worth er 72 ára gamall og tekur
við af Sir Arnold Mc Nair, brezk-
um dómara, sem baðst lausnar
sem dómsforseti.
New York
FYRSTA kjarnorkusprengjan,
sem jafnaði Hiroshima við
jörðu, varð banvæn fyrir fólk á
7 fermílna svæði. í samanburði
við dvnamit sprengiefnið revnd-
ist þetta frumstæða kjarnorku-
vopn „stórt stökk“ í stríðstækni.
Þann 1. nóvember 1952 dreifð-
ist hitinn frá margfalt öflugri
sprengju yfir 300 fermílna svæði.
Þetta var annað stórstökkið.
Heimurinn þurfti ekki lengi að
bíða eftir hinu briðja. Það kom 1.
marz 1954, er geislavirkt duft féll
á meir en þúsund ferkílómetra
svæði í Kýrrahafi.