Morgunblaðið - 22.02.1955, Blaðsíða 1
16 síður
42. árgangur
43. tbl. — Þriðjudagur 22. febrúar 1955
Prentsmiðja Morgunblaðsin*
Eden með nýjar
tlllögnr um
Formósu
Stérpóíitísk vika
London, 21. febr.
GROMYKOV, varautanríkisráð-
herra Sovétríkjanna, og Malik,
sendiherra Rússa í London, eru
væntanlegir til London í vikunni
til þess að sitja afvopnunarráð-
stefnu, sem þar á að hefjast á
föstudaginn. Frá Bandaríkjunum
kemur Henry Cabot Lodge. ,
Ekki er búist við miklum ár-
angri af þessari ráðstefnu.
Tvær aðrar heimspólitískir at-
burðir eru á dagskrá í þessari
viku.
Á fimmtudaginn hefst í þýzka
þinginu lokaumræðan um París-
arsamningana. Talið er öruggt,
að samningarnir — allir nema
Saar-samningurinn — verði sam-
þykktir með yfirgnæfandi meiri-
hluta. Saar-samningurinn verður
sennilega einnig samþykktur, en
með naumum meirihluta.
í gær hófst umræða í efri deild
ítalska þingsins um Parísarsamn-
ingana. — Atkvæðagreiðsla fer
fram þar um miðjan marz.
Hinn heimspólitíski atburð-
urinn er ráðstefna Manilla-
ríkjanna í Bangkok í Thai-
landi (Síam). Ráðstefnu þessa
sitja utanríkisráðherrar sjö
landa, þ. á .m. Eden frá Bret-
landi, Dulles frá Bandaríkjun-
um, Casey frá Ástralíu og
ennfremur utanríkisráðherrar
Nýja Sjálands, Filippseyja,
Thailands og Pakistan.
Á þessari ráðstefnu verður sett
á laggirnar stofnun, Suðaustur-
Asíuráð, sem á að hafa með
höndum yfirstjórn varnarmála í
Suðaustur-Asíu og á vestanverðu
Kyrrahafi, á sama hátt og Atlants
hafsráðið hefur yfirstjórn varn-
armála vestrænna þjóða í Evr-
ópu.
Á meðan Eden dvelur í Bankok
mun hann hitta Dulles að máli
og ræða við hann Formósu-mál-
in. — Er búist við all-mikilvæg-
um samningum á bak við tjöldin
og jafnvel talið að Eden hafi með
ferðis frá London nýjar tillögur
um lausn Formósu-málsins.
4 þús. smál. sænskt skip
springur í lof t upp í Genua
LONDON 21. febr. — í veð-
urofsanum sem geisaði á
suðurströnd Frakklands og í
Norður-ítalíu á laugardag-
inn, hvolfdi sænska 4 þús.
smál. skipinu „Nordanland"
i höfninni í Genúa. Skipið
hefur marað á hálfu kafi
síðan, en i kvöld sprakk það
i loft upp.
Skipið var hlaðið karbid-
farmi og höfðu menn óttazt
að sjór kæmist í farminn og
myndi orsaka gasmyndun. —
Allir skipsmenn voru farnir
af skipinu.
Enginn særðist við spreng-
inguna. En rúður brotnuðu á
um tveggja ferkm. svæði í
borginni.
Á laugardaginn brutu hin-
ar fjallháu öldur stórt skarð
i hafnargarðinn í Genua og
skip sem lágu í höfninni hafa
í dag slegizt upp að vöru-
skemmum og flotakvíum.
Veðurofsinn á laugardag-
inn var meiri en menn vita
dæmi til þar um slóðir. Er
talið að það muni taka a.m.k.
heilt ár að gera við tjónið,
sem varð í höfninni. Nokkrir
ráðherrar komu til Genúa i
dag, til þess að afla upplýs-
inga um tjónið.
★
Ofsaveður gekk að nýju
yfir Norður-ítaliu i kvöld.
En norðar, i Þýzkalandi, ligg-
ur snjór yfir jörðu, norðan
frá Eystrasalti og suður fyrir
Alpa. í Vestur-Berlín geisaði
stórhríð í kvöld. 75 snjóplóg-
ar og 2 þús. verkamenn voru
settir til þess að ryðja snjó
af götum.
f Skotlandi er ástandið
jafnvel verra en fyrir mán-
uði og flugvélar og þyril-
vængjur eru nú, eins og þá,
notaðar tii þess að flytja
vistir og fóður til afskekktra
staða.
Miklir kuldar ganga einnig
vestan hafs. f New York
hafa 17 manns farizt í hríðar-
veðri, sem þar hefur gengið
undanfarið.
S
Furðuleff andstaða Framsóknar gem
O O O
því að bæjar- og sveitaríélög ráði
jálf stjórn eigin tryggingarfélags
Frumvarpið um Brunabótafélay
Islands vekur geysi athygli
HIÐ MERKILEGA frumvarp um Brunabótafélag íslands
var til 2. umræðu í Neðri deild Alþingis í gær. Skv. frum-
varpi þessu má vænta þess þegar það verður að lögum að
bæjar og sveitarfélög fái betri tryggingarkjör en nokkru
sinni áður. enda verður sú breyting gerð á stjórnarfyrir-
komulagi félagsins, að fulltrúaráð bæjar og sveitarfélaganna
ákveður sjálft sameiginleg tryggingarkjör.
Þannig yrði tryggt að þetta gagnkvæma tryggingar-
félag sveitarfélaganna væri þeirra sameiginleg eign og undir
þeirra stjórn. Hefur þetta frumvarp vakið geysilega athygli,
enda ber að fagna því, að í því er farið inn á nýjar brautir.
Lögin um brunatryggingar frá síðasta ári munu eftir sem
áður verða í gildi, þar sem brunatryggingar eru gefnar frjáls-
en þess er að vænta að flest, ef ekki öll sveitarfélög á
ar
Hermann Field
Bergmann þykir
köld
Stokkhólmur.
LEIKKONON Ingrid Bergman
Rosselini er nú komin til Stokk-
hólms með gestaleik sinn, „Je-
anna d’Arc á bálinu“.
„Á leiksvið-
inu er hún trjá
maður og rödd
hennar er
b 1 æ b r i g ð a-
1 a u s“, s e g i r
Dagens Nvhet-
er u m 1 e i k
hennar.
Sænsku kon-
ungshjónin
voru viðstödd
frumsýninguna og áhorfendur
tóku leikkonunni með miklum
fögnuði, — En gagnrýnendurnir
reyndust vera á annarri skoðun
en áhorfendurnir.
Kurt Attenberg segir í „Stock-
holms-Tidningen, að Bergman sé
full karlmannleg og tilfinninga-
laus fyrir leiksviðið. — Heimur
hennar er kvikmyndin.
Tékknesfe sfúlka
forSar sér
VÍNARBORG, 21. febr. — Tékk-
neski listhlauparinn á skautum,
stúlkan Miroslava Nachodska,
hvarf á laugardaginn úr gisti-
húsi því, sem hún hefur dvalið
á hér í borg. Nú hefur frétzt að
hún hafi leitað hælis sem flótta-
maður í vesturhluta borgarinnar.
Ungfrú Nachodska er 29 ára
gömul. Hún hefur undanfarna
daga tekið þátt í heimsmeistara-
keppninni í listhlaupi á skautum.
Aðeins úlflufnings-
giöld
LIMA, Perú. — Amerísk fiski-
skip, sem tekin voru innan 200
mílna landhelgi Perú á laugar-
daginn, verða látin laus, án þess
að sektir verði greiddar. Banda-
ríkjamenn verða að greiða út-
flutningstoll af fiskinum, sem
þau höfðu innanborðs.
Hringekjan
í Frakklandj
París, 21. febr.
E N N hafa horfur versnað í
Frakklandi. Aðfararnótt laugar-
dags kallaði Coty forseti leið-
toga allra stjórnmálaflokkanna,
— jafnvel Duclos kommúnistinn
alræmdi var meðal þeirra — og
las þeim fyrir pistilinn. Krafðist
hann þess að þeir kæmu sér
saman um stjórnarstefnu, og
leystu stjórnarkreppuna.
Edgar Faure, úr sosial-radi-
kalaflokknum hefur verið að
þreifa fyrir sér um möguleika til
stjórnarmyndunar. Hann sagði í
gær að mikið ylti í því efni á
afstöðu jafnaðarmanna. í kvöld
tilkynntu jafnaðarmenn að þeir
myndu ekki styðja Faure. Reiði
jafnaðarmanna er svo mikil yfir
því að Pineau, formanni þeirra
var vísað á bug í þinginu, að tal-
ið er ólíklegt að þeir muni styðja
nokkra stjórn, sem mynduð
verður að þessu sinni.
Faure á jafnvel ekki öruggan
Framh. á bls. 2
landinu tryggi hjá því tryggingarfélagi, þar sem þau sjálf
geta ráðið öllum tryggingarkjörum.
ANDSTAÐA
EINS STJÓRNMÁLAFLOKKS
Það sætir því mikilli furðu, að
þingmenn eins stjórnmálaflokks
sem er Framsóknarflokkurinn,
hafa tekið upp heita og harða
baráttu gegn þessu merkilega
framfarafrumvarpi, sem er öllum
sveitarfélögum til mikilla hags-
bóta.
VILJA EKKI
AÐ SVEITARFÉLÖGIN RÁÐI
Þegar önnur umræða um
frumvarpið hófst í gær í Neðri
deild Alþingis, höfðu tveir
þingmenn Framsóknarflokks-
ins, þeir Jörundur Brynjólfs-
son og Ásgeir Bjarnason borið
fram breytingartillögu við
frumvarpið. Var hún í stuttu
máli á þá leið, að fella niður
öll þau ákvæði, sem miða í
þá átt að sveitarfélögin ráði
sjálf sínu eigin tryggingarfé-
lagi. Þeir vildu láta fella nið-
ur fulltrúaráð sveitarfélag-
anna og einnig voru þeir á
móti því að sveitarfélögin
kysu framkvæmdastjórn
Brunabótafélagsins, en þótti
vænlegra að framkvæmda-
stjórnin væri kosin af Al-
þingi!! Þannig virtist þessum
tveimur Framsóknarþing-
mönnum að hags sveitarfélag-
anna væri bezt gætt!!
Eða voru þeir að gæta hags
einhvers annars aðilja en bæj-
ar- og sveitarfélaganna?
NÝIR OG BÆTTIR
STJÓRNARHÆTTIR
Björn Ólafsson framsögumað-
ur meirihluta allsherjarnefndar,
gerði ýtarlega grein fyrir frum-
varpinu og þeirri nýju skipan á
stjórnarháttum Brunabótafélags-
ins, að komið yrði á fót fulltrúa-
Hann fékk 50 þúsund
doilara — en grœtur enn
London.
HERMAN FIELD, ameríski
arkitektinn, sem sat 5 ár í fang-
elsi í Póllandi, en var látinn
laus síðastliðið haust, er nú kom-
inn vestur fyrir járntjaldið, til
London. Hann hefur verið á hress
ingarhæli í Sviss frá því hann fór
frá Póllandi og þar til nú.
Field ræddi við blaðamenn á
heimiíi tengdaforeldra sinna í
London og tvisvar gat hann ekki
ráði bæjar- og sveitarfélaganna, varist gráti — fyrst þegar hann
sem kysi framkvæmdarstjórn og
réði stefnu Brunabótafélagsins í
öllum höfuðatriðum, svo sem
tryggingarkjörum og eftir hvaða
reglum bæjar og sveitarfélögum
yrði veitt fjárhagsleg aðstoð úr
varasjóðum félagsins, en þeir
munu nú nema um 20 milljón
krónum.
Þá benti hann á það, að það
væri sérstaklega hagkvæmt fyrir
húseigendur að gert væri ráð fyr-
ir að sveitarfélögin í heild væru
aðilar að sameiginlegum bruna-
tryggingum, því að eftir því sem
Frarnh. á bls. 2
skýrði frá því er hann hitti
ameríska sendiherrann í Varsjá
og aftur er hann minntist endur-
fundanna við konu sína og tvö
kornung börn sín. Hann virðist
mjög óstyrkur á taugum.
Hann segir að Pólverjarnir hafi
orðið sér mjög góðir, eftir að
pólska stjórnin ákvað að láta
hann lausan, og stjórnin hefði
fallist á að greiða honum 50 þús.
dollara í skaðabætur og einnig að
kosta hressingardvöl hans í Sviss.
Þetta er í fyrsta skipti, sem
Pólverjar hafa greitt samskonar
skaðabætur. Raunar hefur þess
aldrei heyrzt getið fyrr, að járn-
tjaldslönd hafi greitt skaðabætur
í svipuðum tilfellum. — Skaða-
bæturnar jafngilda því að Field
hafi fengið um 25 dollara á dag
þá 1940 daga, sem hann sat í
fangelsi.
Sagan byrjar er Field kvaddi
konu sína og börn í Cleveland,
Ohio, og lagði af stað til þess að
sitja húsameistararáðstefnu í
Rómaborg.
„Ég hafði viðdvöl í Genf, Sviss
og hitti þar Herthu, konu Noels
bróður míns. Þá f.yrst frétti ég,
að hún hefði ekkert samband
haft við Noel frá því að hann fór
til Prag í maí sama ár. Hún bað
mig að fara til Prag og athuga
hvort ég yrði Noels var.
Ég fór fyrst til Varsjá. Er ég
hafði lokið við tollskoðunina á
flugvellinum var ég beðinn að
ganga inn í annað herbergi, en
þar voru tveir menn óeinkennis-
Framh. á bls. 2