Morgunblaðið - 25.02.1955, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 25. febr. 1955

Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.srtj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason írá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanland*.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Ársþmg iðnrekenda
og verkefni jbess
Zukov — hian nýi hermúlaráðhenu Bússa
UM s.l. helgi hófst hér ársþing
Félags íslenzkra iðnrekenda.
Stendur það ennþá yfir.
í Félagi íslenzkra iðnrekenda
eru nú 155 iðnfyrirtæki víðsveg-
ar um land. Flest þeirra munu þó
vera hér í Reykjavík og á Akur-
eyri. í þessum tveimur stærstu
kaupstöðum landsins hefur þró-
un verksmiðjuiðnaðarins orðið
örust.
Félagið var stofnað árið 1933
og er því nú aðeins tuttugu og
tveggja ára gamalt. Þegar það
var stofnað voru 16 iðnfyrirtæki
aðiljar að því. Árið 1945 voru þau
orðin 75 og árið 1950 var tala
fyrirtækjanna orðin 134.
Þróun verksmiðjuiðnaðar hef-
ur þannig orðið örust síðasta ára-
tuginn.
*
Formenn Félags íslenzkra iðn-
rekenda hafa frá upphafi aðeins
verið tveir, þeir Sigurjón Péturs-
son verksmiðjueigandi á Álafossi
er var formaður þess fvrstu 12
árin, og Kristján Jóh. Kristjáns-
son verksmiðjueigandi í Reykja-
vík, sem verið hefur formaður
þess s.l. 10 ár. Það árabil hefur
Páll S. Pálsson lögfræðingur
einnig verið framkvæmdarstjóri
félagsins.
Fyrir ársþingi félagsins, sem
nú stendur yfir, og sótt er af um
80 fulltrúum, liggja mörg mál er
varða iðnaðinn í landinu. Af þeim
má m. a. nefna þessi:
Verðlagsmál, skólamál iðnað-
arins, tillaga um lífeyris- og eft-
irlaunasjóð fyrir fasta starfsmenn
hjá iðnfyrirtækjum, starfsþekk-
ing verksmiðjufólks, rekstur op-
inberra iðnfyrirtækja, vinnuveit-
endasamtÖkin, skattamál, vinnu-
löggjöfin, lánsfjármál iðnaðarins,
bygging sýningarskála í Reykja-
vík, útflutningur iðnaðarvara og
þátttaka í erlendum vörusýning-
um.
Mörg önnur mál liggja fyrir
þinginu.
*
Það er alþjóð kunnugt, að
þáttur iðnaðarins í þjóðarbú-
skapnum hefur orðið þýðingar
meiri með hverju árinu, sem
liðið hefur. Hér í höfuðborg-
inni munu nú um eða yfir
40% íbúanna hafa framfæri
sitt af þeirri atvinnugrein. Um
það blandast engum hugur, að
áframhaldandi þróun iðnaðar
og iðju í landinu er eitt af
grundvallarskilyrðum þess að
landsmenn geti trvggt sér at-
vinnu- og afkomuöryggi.
Með hagnýíi igu vatnsaflsins og
aukinni orkuframleiðslu skapast
iðnaðinum stiVugt bætt þroska-
og vaxtarskilyrði.
En til þen að byggja upp nauð-
synlegan stóriðnað í landinu þarf
mikið fjármagn. Því miður er
það ekki fyrir hendi. Þessvegna
er óhjákvæmilegt að fá erlent
fjármagn í þessu skyni. Til þess
úrræðis hafa einnig margar smá-
þjóðir orðið að grípa.
Það er þjóðinni hið mesta gleði
efni að vöruvöndun innlendra
iðnfyrirtækja hefur farið mjög
mikið fram á síðustu árum. Þessi
nýja atvinnugrein hefur vissu-
iega gert kröfur til sjálfrar sín,
eins og Magnús Víglundsson
ræðismaður benti á að hún þyrfti
alltaf að gera í framtíðinni í
glöggri ræðu, sem birt var eftir
hann hér í blaðinu fyrir skömmu.
Hann minntist einnig á það, að
lánastofnanir iðnaðarins væru
ennþá alltof veikar og getulitlar.
Tiltölulega miklu meira hefði
verið gert til þess að efla lána-
stofnanir landbúnaðar og sjávar-
útvegs, sem vissulega væru alls
góðs maklegar.
Einnig þetta er rétt hjá
Magnúsi Víglundssyni. Þjóð-
ina hefur brostið fjárhagslegt
bolmagn til þess að miðla öll-
um bjargræðisvegum sínum
nægilegu fjármagni til rekst-
Vli r'kfrt, AVyr.:.1ast -- • r
Vf-riS af hiarta slSt ikr unðtr®
vefuahandi drijar:
Ú1
Heimsókn Jónasar Hall-
grímssonar til Þorláks
á Skriðu 1839.
R dagbók Jónasar Hallgríms-
sonar árið 1839
Hinn 10. júní 1839 kom Jónas
urs og uppbyggingar. En von- Hallgrímsson að Skriðu í Hörg-
ir standa til þess, að með stofn árdal til þorláks bónda Hall-
un Iðnaðarbanka íslands muni grímssonar, er gróðursetti trjá-
hlutur iðnaðarins í landinu lundinn frsega við bæinn. Þessi
. verða réttur verulega. Starf- gargur> sem gróðursettur var.á
semi hans verður að efla eftir árunum 1820—1830, er enn við
föngum, þannig að hann verði lidi 0g þar er nu elzti trjálundur
fær um að gegna hinu þýðing- landsins 0g sennilega einnig
armikla hlutverki sínu.
Haffaposluii í ný.iu
cpfi
ÞAÐ er nokkuð langt síðan að
Skúli Guðmundsson, sem er við-
hæstu reynitré hér á landi.
Jónasi segist svo frá (í þýð-
ingu Ing. Davíðssonar, en dag-
bókin er á dönsku):
„Á þessum fagra bæ býr Þor-
lákur Hallgrímsson dannebrogs-
maður, alkunnur fyrir vel heppn-
aðar tilraunir til eflingar garð-
ýrkjunni. Hann er nú gamall
urkenndur greindarmaður og er ^ maður, 85 ára, en mjög fjörugur
margt vel gefið, hlaut nafngift- [ og kvikur. Hann sýndi mér garða
ina: Afturhaldssamasti þingmað- sína fullur áhuga. Einkum var
ur landsins. | hann ánægður með reynitrén sín,
Þetta er engin tilviljun. Fram- enda eru þau mjög gróskumikil.
sóknarflokkurinn hefur oft falið Þau eru öll græðlingar af hinni
þessum þingmanni sínum miður frægu Möðrufellshríslu, sem er
geðþekk hlutverk. Á hallæris-
tímabili „vinstri stjórnarinnar"
fyrir síðustu styrjöld, var Skúli
Guðmundsson einn skeleggasti
ævagömul og stór villt hrísla ..
.... Hryggur í huga sýndi Þor-
lákur mér aftur á móti nokkrar
vesælar greniplöntur, kræklur,
postuli haftastefnunnar, og gekk i sem auðsiáanlega eiga ekki hér
fram fyrir skjöldu flokks síns til heima. (Hér má geta þess, að
þess að vegsama hana og verja.
sennilega hefur Þorlákur fengið
hingað greni frá Danmörku, og
slíkt hefur alltaf mistekist). Þor-
Þegar Ólafur Thors myndaði t lákur hafði líka gróðursett dá-
nýsköpunarstjórnina til þess að^lítil bjarkar-trjágöng. Virtust
hagnýta stríðsgróðann í þágu at-
vinnuveganna og almennings í
landinu, var Skúla Guðmunds-
syni falið það hlutverk af flokki
sínum, að berjast gegn kaupum
á nýjum og fullkomnum togur-
um í stað gömlu ryðkláfanna. —
Kvað hann þá vera „gums“ eitt,
sem bezt væri lýst á þá leið, að
„fyrst væri spíta svo væri spíta,
og svo væri spíta í kross“!
Þegar núverandi ríkisstjórn af-
nam fjárhagsráð og stórjók bygg- j ,
ingarfrelsi í- landinu, varð Skúli
einn þingmanna til þess að standa
upp á þingi og harma hið aukna
athafnafrelsi.
j bjarkirnar í góðum vexti, en eru
En nú bregður allt í einu svo allar mjög kræklóttar og verða
kynlega við, að þessi afturhaldS'
samasti þingmaður landsins, þyk-
ist vera orðinn boðberi frjáls-
aldrei beinstofna. Allar bjarkirn-
ar eru teknar úr niðurníddum og
deyjandi kjarrskógi. Munu trén
ræðis og einkaframtaks. — Hafa þar naumast annað en rótarsprot-
þessi undur gerzt í sambandi við ar upp af gömlum stúfum. Væri
meðferð frumvarps um endur- [ eflaust miklu betra að sá birki-
skipulagningu Brunabótafélags fræi, helzt innlendu, eða frá
íslands. En höfuðmarkmið þess [ norðurhéruðum Noregs, ef menn
er að tryggja þjóðinni hagkvæm-i vilja rækta birkiskóg á íslandi
ar brunatryggingar. | .... Þorlákur talaði, þótt gamall
Framsóknarmenn telja, að væri, með miklum áhuga um þá
með þessu sé steinn lagður í fyrirætlun sína að breyta rúm-
götu Samvinnutrygginga. — lega 4000 ferálna bletti I skóg-
Þess vegna vill Skúli láta lendi handa komandi kynslóðum.
slátra Brunabótafélagi íslands Seinna mundi reynslan kenna
og krefst til þess ótakmarkaðs mönnum að rækta skóg með betri
frelsis, alveg án tillits til hags- árangri og aðferðum en hann
muna tryggjenda. hefði verið fær um. Gott er að
mæta slíkum manni, sem vinnur
hress í huga og trúir á betri
tíma.“
Þannig endar Jónas frásögn
sína og munu margir taka undir
slíkt.
Safnast, þegar saman
kemur.
NÚ höfum við íslendingar meiri
þekkingu á landsháttum og
meiri möguleika til að afla okkur
harðgerra trjáa en Þorlákur í
Skriðu og Jónas Hallgrímsson. Og
ef við höfum sama kærleik til
lands og þjóðar og þeir, þá mun-
um við aldrei kaupa aðra vindl-
inga en þá, sem merktir eru
merki Landgræðslusjóðs. 20 aur-
ar er lítil upphæð en safnast þeg-
ar saman kemur og ef allir sýna
samtaka vilja til að styrkja á
þennan hátt þetta hjartans mál
allra góðra íslendinga mun af því
revnast veruleg stoð — og upp-
örvun fyrir þá, sem að fram-
kvæmdunum vinna á þessu sviði.
Á
Ljós eða ekki ljós?
SINFÓNÍUTÓNLEIKUNUM
s.I. þriðjudagskvöld var
reynd sú nýbreytni, að slökkt
voru ljósin í áheryendasalnum
áður en síðjsta viðfangsefni tón-
leikanna, Lærisveinn galdra-
meistarans eftir Ducas, var leik-
ið. Hljómsveitarstjórinn, Róbert
A. Ottósson, lét svo um mælt áð-
ur, að þetta væri gert samkvæmt
óskum margra tónlistarvina, sem
teldu, að áheyrendur nytu tón-
listarinnar betur, ef dimmt væri
í salnum. — Væri til athugunar
að stofna til almennrar skoðana-
könnunar um þetta atriði, þar eð
vilji manna væri að sjálfsögðu
breytilegur að því er varðar Ijós
eða ekki ljós á tónleikum.
Síður truflaður.
JÁ, það væri snjallræði að efna
einmitt til skoðanakönnunar
um þetta. Ég er nærri viss um, að
mikill meiri hluti vildi heldur að
Ijósin væru slökkt. Þannig er
áheyrandinn, sem kominn er
sannarlega til þess að njóta góðr-
ar tónlistar, miklu síður truflað-
ur af ýmsum utanaðkomandi
áhrifum, sem spilla ánægju hans
og innlifun í tónanna heim.
Söngva-Borga.“
Samhljóða raddir Söngva-
Borgu hafa þegar nokkrum sinn-
um komið fram hér í dálkunum.
— Er óskandi, að ekki verði látið
sitja við orðin tóm með skoðana-
könnunina.
•suisquiBi
TfiUEp J3
suisjjn jil
ZHUKOV á, eins og margir aðr-
ir rússneskir hershöfðingjar,
gengi sitt í dag að þakka óförum
annarra rússneskra hershöfðingja
sem gerðir voru höfðinu styttri
að fyrirmælum Stalins fyrir
tæpum tuttugu árum. Zhukov er
tæplega sextugur að aldri, fædd-
ur árið 1896 í Mið-Rússlandi, og
hóf feril sinn sem verkamaður.
Hann var kvaddur í her Rússa-
keisara árið 1915 og gekk í Rauða
herinn árið 1918 og í kommún-
istaflokkinp ári síðar.
Fyrsta áratuginn í Rauða hern-
um var Zhukov í riddaraliðinu,
en á þeim árum var hesturinn
farinn að víkja fyrir vélknún-
um vígtækjum. Frá því á árinu
1932, er Zhukov sótti herskóla
fyrir æðri herforingja, hóf hann
að gefa sig sérstaklega að notk-
un skriðdreka og annarra svip-
aðra hertækja.
Tækifæri Zhukovs kom, er
Stalin lét taka af lífi Tukhac-
hevsky marskálk og með honum
að kalla má, alla æðri herfor-
ingja Rússa, á árinu 1937. Þá
skapaðist tómt rúm í herstjórn-
inni, sem hinir yngri menn voru
látnir fylla.
Eldskírnina hlaut Zhukov árið
1939, er óyfirlýst styrjöld hófst
milli Rússa og Japana í Ytri
Mongolíu við Khalkhyn Gol fljót-
ið. Skriðdrekar Zhukovs unnu
þarna úrslitasigur og við það
opnaðist hershöfðingjanum leið
til nýrra metorða.
O Árið 1940 var Zhukov yfir-
maður hersvæðisins í Kiev í Ukra
inu, en Kruschev var þá yfir-
maður flokksins þar og hafði að-
alaðsetur sitt í Kiev. Þar munu
þessir tveir menn hafa kynnzt
hvor öðrum.
Zhukov var gerður yfirmaður
rússneska herráðsins árið 1941 og
átta mánuðum síðar tók hann við
herstjórn á vígvelli, þá er harð-
ast svarf að sovétríkjunum. Er
herir Hitlers voru komnir að
hliðum Moskvu tók Zhukov við
herstjórninni af Timoschenko
marskálki fyrir framan borgar-
múrana. Með honum kom nýr
kraftur og ásamt nýju varaliði
frá Síberíu réði það úrslitum og
Moskva gat varizt.
Frá þeim degi var ferill Zhu-
kovs ein sigurganga, og þegar
stríðinu lauk var Zhukov nafn-
togaðasta hetja Sovétríkjanna. —
En Stalin þoldi enga kepþinauta
um hylli fólksins.
Snemma á árinu 1946 sendi
hann Zhukov út í myrkur
gleymskunnar og gerði hann að
lítt áberandi herstjóra í Odessa
við Svartahaf. Frá þeim degi og
þar til árið 1953 heyrðist nær
ekkert um Zhukov. Þó mun hann
einu sinni hafa verið sendur til
leppríkjanna í Austur Evrópu tii
þess að sýna þar að rússneskt
herveldi væri enn við lýði. En
með dauða Stalins vænkaðist
hagur Zhukovs á einni nóttu.
Strax fyrstu dagana eftir að
Malenkov var tekinn við æðstu
stjórn, var Zhukov kvaddur til
Moskvu og gerður að vara land-
varnaráðherra.
Fullyrt er að Zhukov mar-
skálkur hafi átt sinn þátt í bví
að ráða niðurlögum Beria í júní-
mán. 1953. Það var Zhukov, sem
tók sæti Bería í miðstjórn komm-
únistaflokksins.
Mannvirðing hans var undir-
strikuð nokkrum sinnum á ár-
inu sem leið með meiriháttar
greinum, sem hann skrifaði í
Pravda.
Gæftaleysi
ÓLAFSFIRÐI, 21. febrúar —
Sjósókn hefur verið hér lítil sök-
um gæftaleysis Nú fyrir nokkr-
um dögum stillti til og hafa sex
trillubátar byrjað róðra. Fiskur
hefur verið heldur tregur og
kenna sjómenn helzt beitunni
um. Telja þeir að meiri fiskur
væri ef þeir hefðu betri beitu.
Akureyiartogarinn Jörundur
kom hér í morgun með um 160
lestir af fiski, sem fer til vinnzlu
í hraðfrystihúsinu og ennfremur
fer nokkuð af aflanum í helzlu.