Morgunblaðið - 10.03.1955, Side 9

Fimmtudagur 10. marz 1955
MORGVISBLAÐIÐ
25
EaUzhir foznáHizson frá SFíBifa&li:
m
HI N N I óvæntu yíirlýsingu
Rússa í ianúarlok um enda-
lok ófriðarástandsins milli Rúss-
lands og Þýzkalands alls var al-
mennt tekið heldur fálega, jafnt
af fylgjendum stjórnarinnar sem
andstæðingum hennar. Bonn
svaraði með því að krefjast
frjálsra kosninga fyrir allt landið
og friðarsamninga.
Samt vakti þessi yfirlýsing þær
vonir, að Rússar muni nú loksjns
láta til skarar skríða um að öll-
um þýzkum striðsföngum, sem
enn er haldið austur þar, yrði
sleppt, en fátt hefur gerzt, sem
bendi til mikilla breytinga að svo
stöddu. Að vísu skýrði Schárner
marskálkur frá því, er hann kom
til Múnchen fyrir skemmstu úr
fangabúðum Rússa, að hann og
Voss aðmíráll væru eins konar
forvarðasveit og á eftir þeim
væru væntanlegir allir stríðs-
fangar, sem eftir væru. Kvaðst
hann hafa þessar upplýsingar
eftir Kusnezow ofursta, sem væri ,
ábyrgur fyrir málum stríðsfanga |
í Rússlandi. Þessu hefur verið j
tekið með mikilli tortryggni, því1
að Schárner er sakaður um að ^
hafa framið hin verstu glæpa-
verk í lok styrjaldarinnar í maí
1945, skipað hersveitum sínum að
berjast við ofurefli liðs á móti
Rauða hernum í Tékkóslóvakíu,
eftir að Þýzkaland hafði gefizt
upp og látið taka menn af lífi
fyrir litlar sakir. Hafa því verið
Parisarcaffir/inqarr.ir eíst ú dagskrn — I Pálskirkjur.ni
i Frankfurt — Frá Kielarháskóla og hlendingum i Kiel —
Uglussiegill erm liáslifandi i Möíln — Bjórstriö i Bayern
Hinn núverandi Ugluspegill
•
uppi háværar raddir um að draga
hann fyrir lög og dóm, svo að
vænta má langra réttarhald yfir
honum.
DEILAN UIVI
PARÍSARSAMNINGANA
Annars hefur deilan um Paris-
arsamningana og endurvopnun
Þýzkalands varpað skugga á óll
önnur mál undanfarna mánuði.
Víðs vegar um landið hafa verið
haldnir mótmælafundir gegn
hervæðingunni, og hafa stjórn-
arflokkarnir efnt til funda til
þess að hamla á móti og brýna
fyrir þjóðinni nauðsyn þess, að
Vestur-Þýzkaland tryggi sem
bezt stöðu sína í fylkingum
frjálsra þjóða og glata ekki því,
sem á hefur unnizt.
Andstæðingar stjórnarinnar
réðust ákaft á hana fyrir að hafna
tilboðum Malenkows, en Aden-
auer svaraði því til, að lítt væri
treystandi á slíkar orðsendingar
og sambandslýðveldið Vestur-
Þýzkaland hefði ekki efni á að
hætta sér út í nein ævintýri. Það
yrði að gæta þess að setjast ekki
einu sinni enn á milii stólanna
og sitja svo eftir eitt saman,
óstutt og vinalaust. Kvað hann
breytingarnar, sem nýlega urðu
á rússnesku stjóminni, sýna, að
ekki hefði legið á að gleypa við
tilboðum þaðan, þar eð ekki væri
líklegt, að 'mikið hefði mátt
treysta á orð manns, sem var í'
þann veginn að hrökklast frá
völdunum. Hótarnir Rússa bæri
ekki heldur að taka alvarlega
um það, að sameining landsins
væri útilokuð, ef Parísarsamn-
ingarnir yrðu samþykktir.
FUNDAKÖLD í PÁLSKIRK.TU
í FRANKFURT
Hápunkti sínum náði þessi
deila á fundi, sem haldinn var í
Pálskirkju í Frankfurt am Main
þann 29. janúar til þess að mót-
mæla utanríkispóiitík stjórnar-
innar. Var margt stórmenni sam-
an komið meðal hinna 700 gesta,
þ. á. m. Ollenhauer, formaður
sósíalistaflokksins; Max Nie-
múller, kafbátsforingi og kenni-
maður; próf. Carlo Schmidt, vara
forseti sambandsþingsins og próf.
Gallwitzer, höfundur bókarinnar
.....und fúhren wohin du nicht
willst“, sem talin er merkasta
bók, sem birzt hefur í Þýzka-
landi um líf stríðsfanga í Sové+-
ríkjunum. Helmut Gollwitzer er
prófesspr ’í guðfræði í Bonn. —
Hann var lengi sem stríðsfangi í
Rússlandi og er manna fróðastur
um land og þjóð. Talið er og, að
hann verði eitt aðalvitnið í vænt-
anlegum réttarhöldum gegn
Schörner marskáldi. — Fundin-
um í Pálskirkju var útvarpað og
vakti mikla athygli. Var og til
þess ætlazt, að „Þýzka ávarpið",
eins og fundur þessi er kallaður,
yrði sem áhrifaríkast.
Til þess að vega á móti héldu
stjórnarflokkarnir fundi víða og
nú síðast í Hamborg í Ernst-
Merck-Kalle fyrir 9000 áheyr-
endum. Dehler, formaður frjáls-
lynda flokksins sagði þar, að
engir mótmælafundir gætu leyst
þingmenn frá því að taka ákvarð-
anir og fundir eins og sá í Frank-
furt yrðu aðeins til þess að kljúfa
vesturþýzku þjóðina í tvennar
fjandsamlegar herbúðir og stofn-
uðu sameiningm landsins aðeins í
enn meiri hættu en hún væri
þegar í.
Ollenhauer svaraði því til, að
þó að líkurnar fyrir árangri af
samningatilraunum við Rússa
væru ekki nema 10 af hundraði,
mætti engu tækifæri sleppa til
þess að taka þá á orðinu, því nð
búast mætti við, að þeir neituðu
öllum viðræðum eftir samþykkt
Parísarsamninganna.
í raun og veru eru allir þessir
fundir ekkert annað en þráskák,
þar sem sífellt er endurtekið það
sama.
FRÁ KÍELAFFIÁSKÓLA
O. FL.
ÞEGAR ég kom til Kielar haustið
1951, fyrstur íslenzkra stúdenta
eftir stríðið, tók ég mér far með
strætisvagni frá aðaijárnbrautar-
Framhlið Kielarháskóla
stöðinni, keypti farmiða að há-
skólanum og bað vagnvörðinn að
segja mér til', hvar ég ætti að fara
út. Brást hann vel við því, því
að Þjóðverjar eru greiðviknir on
hafa gaman af að rabba við
ókunnuga, ekki s'zt, ef það eru
útlendingar. Heldur brá mér samt
í brún, þegar ég kom út úr vagn-
inum og ætlaði að ganga í meniTí-a
musteri Kielarborgar, því að við
mér blöstu rústir einar. Upp úr
þeim gnæfði að vísu voldugir
miirveggir, sem á gat að líta
álet^anir á lat'nu svo sem Philo-
sophia, Theologia, Sapientia og
eitthvað fleira, svo að ég þóttist í
sjá, að ég væri þó á réttum stað. i
Heldur þótti mér óálitlegt að eíga j
að haldast við þarna, svo að ég
vék mér að vegfaranda einum og
tjáði honum vandræði m'n. „Die
wallen natúrHch zur F.lac“ (þér
ætlið auðvitað upp í Elas), savði
hann undir eins. Ég skildi nátt-
úrlega ekki, við hvað hann átti
og hað um nánari skýringu. —
Sagði hann mér þá, að háskólinn
hefði verið laaður gersamlega í
rústir í loftárás á styrjaldarár-
unum, eins og ég gæti séð, en
væri nú til húsa í byggingum
raftækjaverksmiðju einngr í út-
jaðri borgarinnar og væri í dag-
legu taH nefndu’’ efti'- henni. því
að Elac væri stvt.ting á nafninu
Electro-Acuslit. Hefði verksmiðj-
an verið rifin niður að mestu
leyti að skipun hernámsveldanna,
en háskólinn fengið húsin til um-
ráða.
SKAMMSTAFANIP.
VERÐA NÝYRÐI
Þarna kynntist ég þegar tveim-
ur einkennum Þjóðverja, úrræða-
snilli þeirra og dugnaði annars
vegar, en hins vegar ástríðu
þeirra að stytta og skammstafa
öll möguleg orð og nöfn, bæði í
ritmáli og talmáli, svo að útlend-
ingar skilja oft hvorki upp né
niður, þó að annars séu sæmi-
lega færir í málinu. Til dæmis eru
stjórnmálaflokkarnir helzt aldroi
nefndir öðru vísi en með skamm-
stöfunum: BHE = Bund Heimat-
loser und Entrechteter (flótta-
mannaflokkurinn), CÐU =
Christlich Deutsche Union (kristi
legi demókrataflokkurinn) o. s.
frv. Stúdentar segja alltaf UB
í stað Universitatsbibliotek, CAH
fyrir Chris+ian-Albrecht-Haus,
sem er alþjóðlegt stúdentaheim-
ili. Ef maður svo spyr, hvað hin
eða þessi skammstöfun þýði, er
ekki óalgengt, að sá aðspurði
ypti öxlum, þó að hann noti hana
daglega og þekki þaö, sem hún
á við. Þannig myndast ný orð í
málinu, og oft er uppruninn
gleymdur, áður en varir. Eða
hver ætli sé að brjóta heilann
um, að Agfa, sem er þekkt nafn
víða um lönd, er stytting úr
Aktiengesellschaft fúr Anilin-
fabrikation og DIN úr Deutsche
Industrie-Normen? Nýlega kom
það fyrir í Braunschweig, að
maður kom inn á opinbera skrif-
stofu þar og spurði mann einn,
hvort hann vissi, hvað skamm-
stafanirnar LMG, VPOE og WSG
þýddu. Þeim aðspurða vafðist
tunga um tönn, svo að hinn dró
uop hjá sér bréf frá skrifstof-
unni, þar sem þessi furðuorð
voru notuð, og heimtaði skýr-
ingu á þeim og þrettán öðrum
álíka, sem einnig voru notuð í
bréfinu, þó að það væri ekki
nema 19 vélritaðar línur. Sagt er,
að í þetta sinn hafi það verið
yfirmaður skrifstofunnar, sem
fyrir svörum varð. — Til þess
að koma í veg fyrir, að svona
atvik endurtaki sig, hafa skrif-
stofustjórar í Braunschweig gef-
ið út smákver, sem ber nafnið
AKV og hefur að geyma 1000
skammstafanir, sem notaðar erw
í þýzku embættismáli. Nafn
kversins, ef nafn skyldi kalla, er
í fullu samræmi við innihaldið og
þýðir Abkúrzungsvergeichnis,
þ. e. skammstafanaskrá.
Fróðlegt væri að athuga, hvérn.
ig þetta er á íslandi, eða skyldu
allir lesendur blaðsins vita, hvað
t. d. Kron eða Kea þýðir, svo að
ekki sé farið lengra?
ÍSLENDINGAR VIÐ NÁM
Þetta var nú útúrdúr. — Þegar
ég svo loksins komst upp í há-
skóla, reyndist hann vera í bezta
gengi þarna í verksmiðjubygg-
ingunum, en jafnframt var unnið
kappsamlega að því að innrétta
og lagfæra. Samt voru ýmsar
deildir enn að nokkru leyti úti
í börg á ýmsum stöðum og biðu
þess að verða fluttar í nýju húsa-
kynnin. Síðan 1951 hefir Rín
flutt mikið vatn til sjávar, og
á þeim tíma hefir margt breytzt.
í Kiel, flest til batnaðar, svo að
nú eru námskilyrði hér mjög góð
í hinum nýuppbyggða og nýtízku-
legu námsstofnunum í Christian-
Albrechts-Univerzitat.
í vetur eru hér ellefu íslend-
ingar og átta þeirra við nám.
Stunda þeir ýmsar greinar. Fjór-
ir nema hagfræði, enda er hag-
fræðistofnun Kielarháskóla, In-
stitut fúr Weltwirtschaft, mjög
þekkt stofnun. Tveir leggja
^ stund á náttúruvísindi, annui
| fiskifræði, en hinn skordýra-
fræði, einn nemur tannlækning-
ar og einn germönsk mál.
Landar hér stofnuðu félag með
sér í vetur og hafa komið saman
Myndin er tekin í hófi íslendingafélagsins þann 1. des. s.l. Aftari
röð frá v.: Ólafur Helgason, Jón Margeirsson, Högni Böðvarsson,
prófessor Hans Kuhn, Ólafur Hallgrímsson, Þorvarður Alfonsson,
Baldur Ingólfsson, Jakob Magnússon og Guðmundur Garðarsson.
Fremri röð: Ragnheiður Ásgeirsdóttir, Birgitta Barnhage (Svíþjóð),
Vilhelmína Þór, Elsa Kuhn og Elisabeth Ingólfsson.
Islendingaheim^ókn
hjá Ugluspegli
öðru hvoru. í lögum félagsins er
svo ákveðið, að tilgangur þess sé
m. a. að bjóðast til að láta í té
upplýsingar um háskólann og
annað, sem við kemur námi hér.
því að það er algengt að íslenzkl
námsfólk eigi í erfiðleikum að fá
upplýsingar, sem það vantar er-
lendis frá. Jafnframt væntum
við, að aðrir íslenzkrir stúdenta
hópar í Þýzkalandi fari að dæmi
okkar um þetta.
Utanáskrift félagsins er: Félag
íslendinga í Kiel, form. Baldiu
Ingólfsson. Kiel, Dúppelstrasse
11. —
UGLUSPEGILL ER ENN
Á LÍFI
og vinnur á ferðaskrifstofu i
bænum Mölln í hertogadæminu
Lauenburg, skammt sunnan við
Lúbeck. Að vísu er þetta ekki
sá hinn sami gamli' bragðarefur
og- hrekkjalómur og við lásum
um, þegar við vorum börn, því
að hann andaðist hér árið 1350.
Sá, sem nú gengur ljósum log-
um í Mölln er arftaki hans á
tuttugustu öldinni og að sjálf-
sögðu mesti prakkari, enda má
hann ekki kafna undir nafni, því
að það er atvinna hans meðfram
að gera hinum og þessum mönn-
um grikk öðru hvoru. Frægasta
bellibragð sitt framdi hann fyrir
Frh. á bls. 26