Morgunblaðið - 11.03.1955, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Föstudagur 11. marz 1955

Út*.: H.f. Arvakur, Reykjavik.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgBarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vlgur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 6 mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
ÚR DAGLEGA LIFINU
Hí
Sjónarspil sett á svið
KOMMÚNISTAR hafa nú sett
á svið sérkennilegt sjónar-
spil. Þeir hafa látið flugumann
þann úr röðum Alþýðuflokksins,
sem þeir nota sem forseta-J Al-
þýðusambands íslands, skrifa
fjórum stjórnmálaflokkum, svo-
kölluðum vinstri flokkum, og
beðið þá að mynda stjórn í sam-
ráði við Alþýðusambandið.
Hvað felst nú fyrst og fremst
í þessari málaleitan?
Fyrst og fremst beiðni um það,
að kommúnistaflokkurinn verði
löggiltur sem aðili að stjórn
landsins.
Ekkert svar hefur ennþá borizt
frá Alþýðuflokknum, Framsókn-
arflokknum og Þjóðvarnarflokkn
um við þessari bón kommúnista.
En meðan beðið er eftir því ger-
ast undarlegir hlutir. í bónar-
bréfi hinnar kommúnísku Al-
þýðusambandsstjórnar er undir-
tónninn sá, að væntanleg „vinstri
stjórn“ eigi fyrst og fremst að
leysa vinnudeilur þær, sem nú
standa yfir og hafa góða sam-
vinnu við verkalýðssamtökin í
landinu. Þrátt fyrir þetta, nota
kommúnistar aðstöðu sína í
verkalýðsfélögum þeim, sem sagt
hafa upp samningum hér í Rvík
til þess að boða verkfall hinn 1S.
þ. m.
Sú spurning hlýtur að risa
við þessi tíðindi, hvort stjórn
Alþýðusambandsins sé ger-
samlega vonlaus um það, að
fá jákvætt svar við beiðni
sinni um löggildingu komm-
únista sem aðilja að stjórn
landsins? Ella hefði hún varla
tekið svo skjóta ákvörðun um
að skella á verkfalli.
Það er svo mál út af fyrir sig,
hvaða ábyrgðartilfinningu það
túlkar, að hin kommúníska for-
ysta verkalýðsfélaganna skuli
hafna ósk ríkisstjórnarinnar um
hlutlausa rannsóknarnefnd til
þess að kanna allar aðstæður til
þess að verða við kröfum um
stórfelldar kauphækkanir, en
skella í þess stað á víðtækum
vinnustöðvunum, sem lama munu
allt athafnalíf heilla landshluta,
og valda launþegum og þjóðinni
í heild miklu tjóni og óhagræði.
En það hefur víst enginn gert
ráð fyrir að kommúnistar létu
sig þjóðarhag nokkru varða,
frekar en foringi þeirra á Siglu-
firði hér á árunum.
Á hverja sló óhug?
S.I. mánudag gerðust þau
tíðindi, að Einar Olgeirsson
lýsti yfir því, að sú staðhæf-
ing blaðs hans, að Ólafur
Thors forsætisráðherra hefði
„hótað þjóðinni gengislækk-
un“ í áramótaávarpi sínu,
væri uppspuni einn. Það hefði
forsætisráðherrann alls ekki
gert heldur Ameríkanar.
Við þessa yfirlýsingu varð
Tíminn gersamlega ókvæða. —
Segir málgagn Framsóknar-
flokksins, að við hana hafi „sleg-
ið óhug að mörgum“. Slík vin-
mæli af hálfu formanns komm-
únistaflokksins í garð formanns
Sjálfstæðisflokksins hafi verið
hin óhugnanlegustu.
Nú er spurningin þessi:
Á hverja „sló óhug“, Tími
sæll?
Var það e. t. v. á formann
Framsóknarflokksins? Stafar
miklu að snúast undanfarna
< daga. Ekki hefir það þó átt rót
sína að rekja til vetnissprengj-
unnar, Parísar-samninganna eða
Formósu-málanna — þó að auð-
vitað hafi þeim verið fórnað
nokkrum dálkum — heldur er
það Ingrid Bergman, sem hlotið
hefir veglegasta sætið í frétta-
dálkunum. Jafnvel afskekktustu
héruð á hnettinum hafa ekki far-
þessi óhugur vegna þess að ið varhluta af fregnum um þann
formaður kommúnistaflokks- leik, er hún leikur nú aðalhlut-
ins slysast til þess að bera verkið í — í höfuðborg heima-
blekkingar blaðs síns um ára- lands síns. Undanfarið hafa allir
mótaávarþ forsætisráðherrans lýðir getað fylgzt með frammi-
til baka, e. t. v. af því, að stöðu hennar í hlutverki sínu allt
Tímamenn geti ekki hugsað að því hverja stund dagsins.
sér að missa af samstarfi við
Ólaf Thors? Eða eru þeir
Það athyglisverðasta við þenn-
slegnir óhug yfir því að missa nýjasta sjónleik frúarinnar er,
vonina í Einari Olgeirssyni?
Margt skrítið í
kýrhausnum
Það er margt skrýtið í kýr-
að sorgarleikurinn er hvorki sett-
ur á svið né á léreftið, heldur fer
leikurinn fram á sviði einkalífs
hennar — svo að brugðið sé fyrir
sig gamaldags hugtaki. Fregnirn-
ar hafa fjallað um, hvernig frú
Bergman lifir, hvaða hátíðahöld-
um hún tekur þátt í, hvernig hún
hausnum, sagði' keríingin‘cndur klæðist °S hve,'Ja hún velur sér
fyrir löngu. í marga mánuði hef- ®laðaU”!!S.a?nÍ™!r. haff
ur formaður Framsóknarflokks-
ins lýst yfir því í ræðum og
skrifum, að hann vildi mynda
stjórn með „hálfum Sósíalista-
flokknum“ og öðrum „umbóta-
öflum“. Nú hefur hann fengið
bréf upp á það að allur komm-
únistaflokkurinn biður um slíkt
ekki snúizt um afrek hennar á
a
^dn^rid
Her^mau
lálLeótinum
listasviðinu, heldur hafa blaða-
menn og gagnrýnendur rætt um
hana sem persónu, fyrirbæri, „die
Bergman“, stúlkuna, þjóðarger-
semið, hjáguðinn. Og sorgarleik-
urinn hefir vakið athygli alls
heimsins, af því að þjóðargersem-
ið virðist hafa misst eitthvað af
dýrmæti sínu við að koma aftur
heim til hinnar norðlægu borgar
við Malaren, sjálf telur hún mót-
tökurnar mótast af „konunglegri"
sænskri öfundsýki.
★ 9 ★
Hvað hefir raunverulega kom-
ið fyrir?
Jú: Leiklistargagnrýnendur í
Stokkhólmi hafa ekki álitið hana
túlka tiltakanlega vel jómfrúna
frá Orleans í Jeanne d’Arc á bál-
inu, er sýnd hefir verið undan-
farið í Claudels og Honneggers
Aratorium í Stokkhólmi. Aftur á
móti hafa áhorfendur umsetið
ekki aðeins aðgang að leiksýn-
ingunum heldur einnig gistihús-
herbergi frúarinnar. Hefir hið
síðastnefnda tiltæki landa hennar
gert Ingrid Bergman mjög gramt
í geði, svo að hún hefir tekið
skarið af all harkalega um fúl-
mennsku gagnrýnenda og frekju
almennings, er hefir aftur verið
svarað með svæsnum athuga-
semdum, sem eins og við var að
búast náðu hámarki sínu í „Vecko
Journalen", en blað þetta er ein
hinna merkilegu „plantna" sænsk
XJeíuahandi áLn^ar:
Buxni rekur raunir sínar.
1YRIR nokkru fékk ég bréf frá
„Buxna“, sem hljóðar á þessa
stjórnarsamstarf. Þá lýsir blað
Framsóknarflokksins yfir því, að
„slegið hafi óhug á marga“ við leið_:
það, að formaður kommúnista- „í maí s.l. fór ég með fataefni
flokksins hafi haft í frammi vin- til klæðskera eins hér í bæ. Var
mæli við formann Sjálfstæðis- efnið nægilegt í jakka, tvennar
flokksins. buxur og vesti. Eftir hæfilegan
E. t. v. er þetta tákn (um tíma, eða í júníbyrjun, fékk ég
afbrýðissemi hjá málgagni Fram- jakkann og aðrar buxurnar og
sóknarflokksins ! greiddi ég þá saumaverðið að
En öll afbrýði í þessu sam- fullu — en láðist þó að fá kvitt-
bandi er óþörf af hálfu Fram- un fyrir greiðslunni. Hinar bux-
sóknarformannsins. Sjálf- urnar og vestið átti ég að fá
stæðisflokkurinn veit, að við nokkrum dögum síðar.
kommúnista getur enginn 1 Leið nú og beið án þess, að ég
ábyrgur stjórnmáiaflokkur fengi buxur og vesti. Bar klæð
samið.
Tviskinnungur
skerinn því við, að konan, sem
saumaði fyrir hann væri alltaf i
sumarfríi en myndi þó sennilega
koma bráðlega. — Sumarið leið
og haustið og allt fram í nóvem-
f afstöðu Framsóknarflokks- ( ber. Þá var mér farin að leiðast
ins til verkalýðsmála kemur biðin enda búinn að fá þær upp-
annars fram undarlegur tvískinn- ' lýsingar, að klæðskerinn hefði
ungur. í forystugrein blaðsins , lokað saumaverkstæðinu og væri
s. 1. miðvikudag er samstarf við (farinn að grafa skurði suður á
kommúnista greinilega fordæmt.
f ræðum og skrifum formanns
flokksins er hinsvegar beðið um
samstarf v:ð „hálfan Sósíalista-
flokkinn", og í ályktun miðstjórn
ar hans talað um brýna nauðsyn
nóinnar samvir.nu milli ríkis-
valdsins verkalýðssamtakanna
og ..umbótaaflanna". Við Sjálf-
stæðisflokkinn sé hins'vegar ill-
semjandi. Hann sé ekki ,,um-
Keflavíkurflugvelli.
Var búinn að borga
að fullu.
ÞÁ var það dag nokkurn, að ég
kom að máli við konu klæð-
skerans, og sagði hún mér, að nú
væri þetta hvorttveggja tilbúið,
nema hvað eftir væri að festa
bakið í vestið. Varð ég glaður við,
bótaöfl“. Nú er það staðreynd, að enda buxurnar, sem ég hafði
innan verkalýðssamtakanna eru
bæði Sjálfstæðismenn og komm-
únistar mjög sterkir.
fengið fyrr talsvert farnar að
láta á sjá. Konan kvaðst skyldi
koma með hvorttveggja, og
myndi ég ekki þurfa að greiða
nema 125 kr. af ógreiddum sauma
launum vestisins þar sem ólokið
Hvernig ætlar miðstjórn Fram- væri við Jpað. Var það 25 kr. frá-
sóknarflokksins að tryggja hið dráttur. Ég benti frúnni á, að ég
nána samstarf milli verkalýðs- hefði þegar greitt fötin að fullu
samtakanna og ríkisvaldsins? | og myndi ekki bæta neinu þar
E. t. v. með því að setja allt við.
sitt traust á Alþýðufiokkinn. Nei, I Segir svo ekki fleira af samtali
það er einhver brotalöm á mál- okkar, en hún sagðist ekki geta
flutningi Tímans í þessum mál- látið mig fá buxur og vesti, fyrr
um. (en ég hefði greitt 125 krónurnar.
Stefna Sjálfstæðisflokksins'
á sviði verkalýðsmála er skírt' Margar kvartanir.
mótuð. Hann vill eiga góða '17'IÐ þessi óvæntu málalok leit-
samvinnu við ábyrg verka- 1 aði ég aðstoðar rannsóknar-
lýðssamtök í landinu. En hon- lögreglunnar, en þeir kváðust
um er ljóst, að undir forystu ekki geta hjálpað mér, þar sem
kommúnista verða þau fyrst ég hefði ekki kvittun í vasanum
og fremst notuð í þágu erlendr fyrir greiðslunni. Könnuðust þeir
ar einræðis- og kúgunar- annars vel við klæðskerann og
stefnu. Við þau öfl getur eng- einn rannsóknarlögregluþjónn-
inn ábyrgur lýðræðisflokkur inn, sem lengi hefir unnið það
átt samstarf. starf, sagði að hann minntist
vandræða þeirra, sem alltaf hefðu
hlotizt af þessum manni öðru
hvoru allar götur, síðan hann hóf
starf sitt hjá sakadómara. Alla
tíð höfðu kvartanir verið að ber-
ast vegna þess, að hann skilaði
ekki því, sem hann var beðinn
fyrir. Bentu lögreglumennirnir
mér á að fara til fógeta og fá
buxurnar með aðstoð hans.
Nú þykir mér það heldur leið-
inleg aðferð og spyr í einfeldni:
Hversvegna fá slíkir iðnaðar-
menn sem þessir, sem eru stétt-
arbræðrum sínum til skammar,
að starfa áfram við iðn sína, enda
þótt oft hafi verið kvartað und-
an þeim til rannsóknarlögregl-
unnar? Getur ekki félag meist-
aranna í þessari iðngrein eða
öðrum fengið því ágengt, að
réttindi séu tekin af slíkum
mönnum, þegar þeir hafa
sýnt ítrekaðan refsskap við
viðskiptavini sína? — Mig lang-
ar til að biðja einhvern iðnaðar-
mann um að segja álit sitt á
þessu. Er ekki full þörf á, að eitt-
hvað sé aðhafzt gegn mönnum
sem þessum klæðskerameistara?
— Buxni.“
Þakkir fyrir
samgöngubót.
ÆRI Velvakandi!
Saumaklúbburin sístarfandi,
sem samanstendur af Skjólabú-
um, Gerðisbuum og Kleppsholts-
búum, langar • t-il að færa fram
K*
!

þakklæti sitt fyrir hina miklu og
góðu samgöngubót, sem „Leið 19“
er, en jafnframt óskum við inni-
lega, að hún fengi að ganga einn-
ig á kvöldin, þó ekki væri nema
tvö kvöld í viku, t. d. miðviku-
dags- og fimmtudagskvöld, sem
eru almenn saumaklúbbakvöld.
Við vitum, að við tölum fyrir
hönd margra. Með þökk fyrir
birtinguna.
Saumaklúbburinn sístarfandi."
Ingðrid Bergman.
menningarlífs og ilmur hennar er
sérkennileg blanda kóngareykels-
is og illkvitnislegra athugasemda.
| Að lokum lét menningarrit-
stjóri blaðs þessa, Stig Ahlgren,
til sín heyra og-lauk dómi sínum
yfir fyrirbærinu Bergman með
þessum orðum: „Ingrid Berg-
man ferðast um og sýnir sig íyrir
fé. Stjórnandi sýningarinnar er
Roberto Rossellini, en með hon-
um á hún þrjú börn og Rolls
Royce.“ Allt hefir ætlað um koll
að keyra í Svíþjóð vegna þessara
ummæla. A.m.k. er ekki hægt að
sjá fyrir endann á öllum þeim
orðum, er hér verða lögð í belg.
| Svo virðist sem við séum hér að
' verða vitni að sorgarleik: Lista-
konan, sem áður var skilyrðis-
laust dýrkuð, er ekki lengur óað-
finnanleg og fær nú að kenna á
ónáð gagnrýnenda í eins ríkum
mæli og hún áður naut hylli
þeirra.
Gömul þýzk þjóðsögn segir:
„.... und wem sie just passiert,
den bricht das Herz entzwei.. “
og það er ekki nokkur vafi á því,
að Ingrid Bergman hefir tekið
þetta nærri sér. En staðreyndirn-
ar að baki atburðarásarinnar eru
ekki langsóttar. Við erum ekki
vitni að sorgarleik í lífi lista-
konu, það er aðeins veðurfars-
breyting í þvi, sem er hverfulara
en nokkurt annað: Veðurfars-
breyting í sálsýkiskenndri til-
beiðslu fjöldans. Á þessari stundu
' er Ingrid Bergman hvorki verri
eða betri listakona, en hún hefir
verið fram að þessu, því að hún
hefir aldrei verið listakona. Hún
er myndarleg, falleg, blómleg og
heilbrigð stúlka, sem þyrlazt hef-
ir inn í brennipunkt leiksviðs-
I ljósanna, þegar allir voru orðnir
hundleiðir á tildursrófum og
glæfrakvendum leikmenningar-
innar. Hún bar sigur úr býtum
1 sem manngerð ekki sem hæfi-
leikakona, eitthvað varð að vera
fyrir hendi til að íklæða ímynd
hins breytta smekks leikhúsgesta,
og hún varð fyrir valinu sem
„gínan“ falleg, háttvís og
yndisleg. Okkar tímar hafa horf-
ið aftur til skurðgoðadýrkunar.
Framh, á bls. 11