Morgunblaðið - 20.03.1955, Blaðsíða 8

8
MORGXJTS BLAÐIÐ
Sunnudagur 20. marz 1955
ttusMnkMfe
útg H.f. Árvakur, Reykjavík.
rramkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vlgur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garöar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanda.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Howard C. Blake:
//
Betrun h.eim.sins hefst með bættu
hugarfari einstaklinganna..."
ur
Ábyrgðarkas órás kommúnista
á líiskjör almennings
NDANFARNA viku efir dval-
ið hér á landi Bandaríkjamað
| ur Howard C. Blake frá Fíla-
delfíu. Blacke er fæddur í St.
t Louis, stundaði nám við Prince-
I’ SLENZKA þjóðin hefur undan-
farið unnið kappsamlega að
uppbyggingu þjóðfélags síns.
Henni hefur orðið þar mikið
ágengt, svo mikið að um það
verður ekki deilt með rökum, að
lífskjör almennings eru hér
betri og jafnari en í flestum öðr-
um löndum.
Þrátt fyrir það eru stór verk-
efni hér ennþá óleyst. Atvinnu-
líf landsmanna er ennþá alltof
fábreytt til þess að geta skapað
atvinnuöryggi og traustan grund-
völl efnahagslegs jafnvægis. En
að því að skapa hann er unnið
ef festu og stórhug.
Síðan formaður Sjálfstæðis-
flokksins, Ólafur Thors, myndaði
nýsköpunarstjórnina á morgni
lýðveldisins hefur markvísar ver-
ið unnið að þessu mikla verkefni
en nokkru sinni fyrr. Hefur nú-
verandi ríkisstjórn ekki sízt tek-
ið á raunhæfan hátt á lausn
þess.
Hinn sanni framfara-
maður.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
markað stefnu sína í þessum
málum af raunsæi og framsýni.
Það er grundvallarskoðun hans,
að framtíðar lífskjör almennings
í landinu byggist fyrst og fremst
á því, að honum takist að skapa
sér þróttmikið og heilbrigt at-
vinnulíf. Þessvegna hefur hann
alltaf lagt á það megináherzlu,
að ekki væri nóg að afla góðra
og fullkominna framleiðslutækja.
Það yrði jafnframt að tryggja
rekstur þeirra, þannig að þau
gætu verið í gangi sem mestan
hluta árs hvers. Framleiðslutæki,
sem ekki væru rekin gætu enga
farsæld skapað.
Framhjá þessari staðreynd er
ekki hægt að komast. Sú fram-
farabarátta, sem ekki tekur tillit
til hennar er fánýt og gagnslaus.
Sannur framfaramaður er
því sá einn, sem ekki hugsar
aðeins um það, hvernig hann
geti aflað þjóð sinni bættra
tækja til þess að bjarga sér
með, heldur gerir sér jafn-
hliða fulla grein fyrir því,
hvernig hún geti notað þau
með sem beztum árangri til
þess að draga björg í bú, bæta
hag sinn og byggja upp fyrir
framtíðina.
Sjálfstæðisflokkurinn byggir
baráttu sína fyrir bættum lífs-
kjörum almennings í landinu á
þessum skilningi. Þessvegna hik-
ar hann ekki við, að benda þjóð-
inni á nauðs'm þess að tryggja
heilbrigðan rekstur tækja sinna.
Það er vissulega ömurlegt, að
heilir stjómmálaflokkar skuli
vera til í landinu, sem leggja
á það ofurkapp, að telja fólki
trú um, að engu máli skipti fyr-
ir hagsmuni þess, að heilbrigður
og hallalaus rekstur atvinnu-
tækjanna sé tryggður. Bæði Al-
þýðuflokkurinn og kommúnistar
hafa viðurkennt, að útflutnings-
framleiðsla okkar eigi um þessar
mundir við mikla rekstrarerfið-
leika að stríða. Þessir flokkar
hafa meira að segja snúizt hart
gegn því, að gjaldeyrisfríðindi
vélbátaútvegsins yrðu í nokkru
skert. Þeir hafa talið að rekstur
hans stæði svo höllum fæti, að
hann mætti einskis í missa af
þessum fríðindum.
Nú koma leiðtogar þessara
sömu flokka og halda því blá-
kalt fram, að vélbátaútgerð-
in og togaraútgerðin, sem rík-
ið verður að styrkja með
stórfelldum fjárframlögum
geti auðveldlega tekið á sig
50% kauphækkanir.
Þannig er samræmið í orð-
um og athöfnum þessara
manna.
Sannleikurinn er sá, að við-
leitni hinna sósíalísku flokka
til þess að sökkva útflutn-
ingsframleiðslunni í botnlaus-
an hallarekstur er ábyrgðar-
lausasta árásin, sem gerð hef-
ur verið á lífskjör þjóðarinn-
ar og framtíðarmöguleika
hennar. Það getur engum dul-
izt, sem gerir sér einhverja
grein fyrir ástandinu í cfna-
hagsmálum landsmanna í dag.
Hámark ósvífninnar
Það er hámark ósvífninnar
og hræsninnar þegar leiðtogar
þessara flokka koma fram og
lýsa yfir því, að ríkisstjórnin,
sem vinnur kappsamlega að
margháttuðum umbótum og upp-
byggingu til hagsbóta fyrir verka
lýðinn og alla landsmenn, eigi
sök á því öngþveiti, sem komm-
únistar og bandamenn þeirra eru
að leiða yfir þjóðina um há-
bjargræðistíma hennar.
Það er engin tilviljun, að
almenningur hefur horft fram á
það verkfall, sem nú er hafið
með meiri kvíða og ugg en
nokkru sinni hefur orðið vart
gagnvart nokkru verkfalli. Fólk-
ið finnur að rökin brestur fyrir
slíkri ráðabreytni. Það vill að
sjálfsögðu bæta kjör sín. En það
ton-háskólann og nam þar grísku
og latínu. Kenndi hann þau fræði
um eins árs bil, og „lærði senni-
lega mun meira en nemendurnir“,
segir hann glett.nislega. Þó að
námið hafi vafalaust verið Blake
mikill fengur, var það samt ann-
að, er á vegi hans varð í Prince-
ton, sem mótaði ævistarf hans —
þar kynntist hann þeirri hug-
sjónastefnu, er vinnur að siðferðis
vakningu meðal manna (Moral
Rearmament).
Blake er á leið frá Bandaríkj-
unum til Svíþjóðar. Hann hefir
ferðazt víða og m. a. dvalið um
6 ára skeið á Norðurlöndum á ár-
unum 1934—1940, eitt ár í Nor-
egi, þrjú ár í Kaupmannahöfn og
tvö ár í Svíþjóð. Hann hefir einn-
ig farið í stutta heimsókn til Finn
lands og þótti því hlýða að sækja
heim hið fimmta Norðurlandanna
við fyrsta tækifæri og lagði leið
sína hingað.
,En hœgara er að kenna heilræðin
en halda þau..."
★ SEX VIKl'K URÐU
AÐ SEX ÁRUM
Hann fór upphaflega til Nor-
egs í för með dr. Frank Buchman,
sem er upphafsmaður þessarar
Blake
Veiuah andi óhrifar:
i
Vill meiri
togarafregnir.
BRÉFI frá áskrifanda segir:
„Lengi hef ég undrað mig
yfir því undarlega fáskipti, sem
ríkir í dagblöðum bæjarins, hvað
snertir upplýsingar allar og frétt-
ir af togaraflota okkar Maður
skyldi vart ætla, að togararnir
væru lengur okkar afkastamestu
atvinnutæki. Löngum voru þó
áður birtar afla- og söluskýrslur
á nokkurra mánaða fresti, sem
gáfu gott yfirlit, en það virðist
nú allt forbí. Að vísu sjást stund-
um greinargóðar skýrslur um
aflabrögð báta úr ýmsum ver-
stöðvum og er það ágætt út af
sér fram á, að hér hefur verið; fyrir sig; en það er ekki nóg oft
teflt of ógætilega. Það óttast að
verið sé að eyðjleggja krónuna
í höndum þess og stefna atvinnu
þess í fullkomna tvísýnu. Þetta
eru ástæður þess, að allur al-
menningur telur það verkfall,
sem nú er hafið, stórhættulegt
hagsmunum sínum.
Pólitískt verkfall.
Við þetta bætist svo það, sem
liggur í augum uppi, að kommún-
istar hafa gert verkalýðssamtök-
in að pólitisku baráttutæki, sem
fyrst og fremst er beitt gegn
stærsta stjórnmálaflokki þjóðar-
innar, sem haft hefur gifturíka
forystu um bætt lífskjör hennar.
Það tiltæki er svo ósvífið og sam-
vizkulaust, að þúsundir manna
innan verkalýðssamtakanna víta
það harðlega og telja það frek-
lega móðgun við samtök sín.
Sjálfstæðismenn verða ekki
uppnæmir við hinu einstæða
frumhlaupi kommúnista og
bandamanna þeirra í stjórn
Alþýðusambandsins, og vinstri
stjórnarbrölti þeirra. Sjálf-
stæðisflokkurinn mun halda
má sjá smáklausur hingað og
þangað í blöðunum um landanir
og annað en eftirtektarvert er,
hve slíkar fréttir eru iðulega ó-
áreiðanlegar og villandi. Eiga öll
dagblöð bæjarins hér hlut að
máli.

01
„Piltarnir okkar“
FT hefir sézt í blöðunum tal-
að um „piltana okkar“ —
iþróttagarpana, en ég leyfi mér
að minna á, að við eigum líka
sjógarpa, sem vinna erfið og
hættuleg störf og „að á þeim vett-
vangi eru unnin afrek sízt ómerki
legri, og sem menn þiggja engin
heiðursverðlaun fyrir. Maður
skyldi ætla, að ekki væri siður
ástæða til að kynna fyrir þjóð-
\inni afrek þessara manna en
íþróttagarpanna, með allri virð-
ingu fyrir þeim síðarnefndu, þeg-
ar þess er gætt, hve ýmsu ómerki
legu efni er veitt ríflegt rúm í
hiklaust áfram baráttu sinni . dagblöðunum skyldi eigi ætla það
fyrir raunhæfum kjarabótum of mikla fyrirhöfn eða tilætlun-
launþega og annara lands-1 arsemi að höfð væri ein síða 1—
manna. Hann mun gera það 2svar í mánuði þar sem birt væri
framvegis sem hingað til með ^ yfiriit um gæftir, aflabrögð, veiði
forystu sinni um uppbyggingu svæði 0. s. {rv^ birtar myndir af
bjargræðisvega þjóðarinnar. siíipUm 0g skipshöfnum og hvað
I skjóli þeirrar uppbyggingar 1 • - • • • ..----*
mun verða unnt að greiða,
Eg vil nú, Velvakandi minn,
biðja þig að hlutast til um að
Morgunblaðið taki upp slíka
fréttasíðu sem fyrst, og hyggst ég
hér mæla fyrir munn margra.
kaupgjald, sem tryggi öllum
góða afkomu og öryggi.
Um þessa kjarabaráttu
verða öll þjóðholl öfl að sam-
einast.
É‘
Ekki áhugaleysi
um að kenna.
J get fullvissað bréfritara
minn um það, að það er ekki
af fáskipti eða áhugaleysi blaðs-
ins, að fregnir af togurunum okk-
ar birtast svó tiltölulega sjaldan
og þá af skornum skammti, held-
ur af hinu, að fréttaritarar þess
eiga löngum í hinum mestu erfið-
leikum að afla eins reglulegra og
fjölbreyttra frétta á þessu sviði
og þeir teldu æskilegt vera.
Kemur þar margt til. Bréf „áskrif
anda“ mun engu að síður verða
tekið til vinsamlegrar athugunar.
Tvö góð leikrit.
ATTICUS hefir orðið:
„Mér finnst Þjóðleikhúsinu
vel hafa tekizt í vali sínu á leik-
ritunum tveimur, „Antigóna“ og
„Ætlar konan að deyja?“, sem
það hefir til sýnis um þessar
mundir. Svo vel, að ég tel ástæðu
til að vekja á þeim sérstaka at-
hygli. Leikritin eru hvert öðru
ólíkt annað gamanleikur hitt sorg
þrunginn harmleikur, en báðum
er þó sameiginlegt, að þau eru
hvert fyrir sig skrifuð af nútíma
mönnum, sem sækja yrkisefni
sín aftur í hinn löngu horfna
heim ævagamalla goðsagna. Þó
verður Antigóna okkur minnis-
stæðari, bæði vegna þess, að hún
er lengra og veígameira verk og
svo hins að við þekkjum efnið
áður í grísku goðsögninni og hinu
sígilda og síunga leikriti Sófókles-
ar. Ósjálfrátt verður áhorfandan-
um á að gera samanburð á leik-
ritunum tveimur — því gamla og
nýja. Að mínu áliti er efni leikrits
ins gerð frábær skil af leikstjóra
og leikendum Þjóðleikhússins og
opnunaratriði leiksins er eitt af
þvi sérstæðasta og áhrifamesta,
sem sézt hefir á sviði Þjóðleik-
hússins. Það er líka unun að hlýða
á íslenzku þýðinguna á leikriti
Frys, „Ætlar konan að deyja?“.
— Ég er ekki einn um þetta álit
mitt — og ánægju,
Atticus“.
R>D«5NJ
Merkið, sem
klæðir landið
hugsjónastefnu, er kom fyrst
fram á árinu 1933. Hugðist hann
dvelja á Norðurlöndum í sex vik-
ur — en varð um kyrrt í sex ár
ásamt konu sinni, og synir þeirra
tveir eru fæddir þar, annar í
Kaupmannahöfn en hinn i Stokk-
hólmi. Blake hefir starfað með
Buchman í 27 ár samfellt.
Grundvallarkenning þessarar
stefnu, sem miðar að bættu hug-
arfari alþjóðar, er sú, að ein-
staklingar og betrun þeirra sé
það, sem mestu máli skiptir. „Mér
hefði verið mjög kært að eyða
minni stuttu dvöl hér í að ferð-
ast um landið, en ég met það
meira að kynnast sem flestu fólki
og hefi eytt tíma mínum í að
hitta menn — af sem flestum
stéttum....“ og Blake er lika
einstaklega viðfeldinn maður, er
mun eiga auðvelt með að laða
hið góða’fram hjá þeim, er hon-
um kynnast.
★ „PERSÓNULEG UPPHEFÐ
SKIPTIR EKKI MESTU
MÁLI —“
„Persónuleg upphefði er ekki
það, sem eftirsóknarverðast er
heldur ættu einstaklingarnir að
vera nógu langsýnir til að vinna
fyrst og fremst að einlægni og
samhug alþjóðar. En það er hæg-
ara að kenna heilræðin en halda
þau“, segir Blake af þeim mann-
úðlega skilningi, er gerir þennan
hugsjónamann svo aðlaðandi.
Honum þykir það áberandi ein
kenni meðal íslendinga, að þeir
séu fúsari til að berjast fyrir hug
sjónum sínum en almennt gerist
þjóða í meðal.
Kenningar fylgismanna þessar-
ar stefnu miðast að því, að hver
einstaklingur meti það mest alls
að tileinka sér þær lífsskoðanir,
siðferðilega og trúarlega, er leiði
hann inn á braut bætts hugar-
fars — og ekki nægir að tileinka
sér þessar skoðanir heldur verð-
ur hver maður að gera þær kröf-
ur til sjálfs sín, að hann lifi fylli-
lega samkvæmt hugsjónum sið-
ferðisvakningarinnar — og gefi
gott fordæmi.
★ HEIÐARLEIKI
OG HREINLYNDI
Hugarfarsbreyting sú, er
Blake og skoðanabræður hans
vilja koma til leiðar manna á
meðal, miðar frá sjónarmiði ein-
staklingsins séð, að heiðarleik
og hreinlyndi gagnvart sjálfum
sér og sínum nánustu. í alþjóða-
málum beinist viðleitnin að ein-
ingu milli stétta, þjóða og kyn-
flokka alls heimsins.
Betrun heimsins hefst með
einstaklingum og bættrl
breytni hans innan vébanda
fjölskyldu sinnar, við störf
hans og meðal vina hans. Okk
ur hættir við að sitja aðgerðar
laus — gera okkur ánægð með
status quo — og hugsa um
smæð okkar sem einstaklinga,
en hver einstaklingur í lýð-
ræðisríki hefir raunverulega
mikil áhrif, ef hann fýsir að
beita þeim — og honum ber að
hefjast handa um betrun
heimsins þar, sem hann hefir
full yfirráð, þ. e. á því að bæta
sjálfan sig og næsta umhverfi
sitt.
Hugmyndin virðist einföld og
auðveld í framkvæmd, en fram-
erfið —' „það veit ég af eigin
raun. ....“
kvæmdin er samt óendanlega
Framh. á bls. 10