Morgunblaðið - 26.03.1955, Blaðsíða 7

Laugardagur 26. marz ’55
MORGUNBLAÐIÐ
7
Aðalsmaður og alþýðuvinur
Framleiðslan er í mjög smekklegum umbúðum
Makkarónur og spaghetti
j fiskflökum og síld í fék'm
' Ný framleíðsla á SlglufirSi
Siglufirði, 22. marz.
As.l. hausti sendi fyrirtækið íslenzkur fiskur h.f., hér á Siglu-
firði, frá sér kryddsíld í túbum, sem var algjör nýjung í
Bíldariðnaði okkar. Er síld þessi hinn ágætasti matur í smekk-
legum og hentugum umbúðum.
GENGIÐ AÐ ÓSKUM
■ Fyrirtæki þetta hefur nú hafið
íramleiðslu á makkarónum og
Bpaghetti úr glænýjum fiskflök-
lim og hveiti, sem einnig er al-
gjör nýjung í fiskiðnaði hér á
landi. Framleiðsla þessi hefur
tekizt ágætlega vel og mun ætl-
unin að framleiða vöru þessa til
dóftir — minning
í DAG verður þessi mæta kona
til moldar borin, í Stykkishólmi,
þar sem hún hafði lifað flestar
sinar lífsstundir, háð þar sína
baráttu og litið marga bjarta
sigra. Sett þar sinn sérstaka svip
á bæinn með því að byggja upp
þar eitt hið bezta heimili bæjar-
ins. Þar vildi hún líka ljúka sín-
um jarðnesku dögum og fékk þá
ósk sína uppfyllta 19. þessa mán-
aðar. Ekki barst hún mikið á um
dagana, en allt sitt vann hún með
sérstakri trúmennsku og var það
sem annað til fyrirmyndar.
Hún var fædd að Stóra-Langa-
dal á Skógarströnd hinn 18. nóv.
1869 og því rúmlega 85 ára er
hún lézt. Foreldrar hennar voru
þau Kristján Jónsson, sem lengi
var póstur á Snæfellsnesi, og
kona hans Valgerður, dóttir Jóns
Ögmundssonar, sem var áður
bóndi þar. Kristján var ættaður
úr Ðalasýslu. — Júlíana ólst upp
í Stóra-Langadal en þaðan flutt-
ist hún til Stykkishólms, skömmu
eftir fermingu, til hjónanna Ingi-
bjargar og Björns Steinþórssonar
og þar var hún unz hún gift-
ist aldamótaárið, Magnúsi Jóns-
syni, bókhaldara, valinkunnum
sæmdarmanni, ættuðum úr
Miklaholtshreppi. Þeim hjónun-
um varð fjögurra barna auðið,
og eru þrj ú á lífi. Börn, sem
bera foreldrum og heimili ein-
stakt vitni, um góðmennsku og
myndarbrag. Mann sinn missti
Júlíana í ianúar 1938 og siðan
bjó hún með Önnu dóttur sinni,
sem alltaf hefur reynst henni
sérstök.
Með Júlíönu hverfur nú af
okkar ja’-ðneska sviði góð kona
í þess orðs beztu merkingu. Hún
átti því láni að fagna að eismast
góðan lífsförunaut, og ágæt börn,
sem sýndu að þau kunnu að meta
og fara vel með það vegarnesi,
sem hún lét. þeim i té út. í llfið.
Hún vissi hvert hún sótti styrk-
inn. Óbilandi trú hennar á for-
sjá guðs gaf lífi hennar mest gildi
og hún fór ekki dult með bað.
Var það hverjum manni gróði að
kynnast þessari konu.
Blessuð sé minning hennar.
Árni Helgason.
útflutnings, aðallega til landanna
við Miðjarðarhaf.
Ég hef átt stutt samtal við Vifc.
fús Friðjónsson, framkv.stj. fyrir-
tækisins, og leitaði fregna af
þessari athyglisverðu fram-
leiðslu.
TIL ÍTALÍU
Framkv.stj. sagði að yfir stæðu
samningar um sölu á töluverðu
magni hinnar nýju framleiðslu
til Ítalíu, en mörg erlend fyrir-
tæki hefðu áhuga á framleiðslu
þessari. Framleiðslukostnaður er
ennþá nokkuð mikill, sagði fram-
kv.stj., enda eru vélar til fram-
leiðslunnar ekki nógu fuilkomn-
ar sem stendur. En líkur benda
til, að bráðlega takist að bæta
úr þeim erfiðleikum og hefja
framleiðslu í stærri stíl, með
lækkuðu framleiðsluverði.
í smásölu hér innanlands verða
fiskmakkarónur seldar á svipuðu
verði og erlendar makkarónur.
IIOLL FÆÐA
Fiskmakkarónur þessar munu
verða sérlega holl og næringar-
rík fæða, sem inniheldur allt að
26% af protein eða eggjahvitu-
efni. Til samanburðar mun kjöt
innihalda 15% af eggjahvítuefni.
— Stefán.
SANDGERÐI, 25. marz — Afli
bátanna héðan hefur verið mjög
góður undanfarið. Hefur hann
orðið allt upp í 17 lestir á bát.
Hæstur var í gær m.b. Pálmar,
sem fékk 16 lestir, en Muninn og
Víðir fengu 12 lestir hvor. LægsL
ur afli hefur verið 7 lestir.
Mikil vaodræði eru það hér
hversu hafuarskilyrði eru léleg
og hafa bátar ekki getað lagzt
að bryggju hér vegna þess hve
illa stendur á sjó. Hafa sumir
bátarnir oiðið að gevma aflann
um borð í tvo daga, en aðrir að
losa í Keflavik. Kvarta sjómenn
mjög undan þessu enda að því
mikið óhagræði og iaínvel tjón.
Nokkrir smábátar eru byrjaðir
handfæra\/eiðar og hafa aflað vel.
Loðnuveiði er og mjög mikil.
MIÐVIKUDAGINN 23. þ. m.
tefldi Guðmundur S. Guðmunds-
son fjöltefli á Vífilsstöðum. —
Tefidi hann við 19, og af þeim
vann hann 15 tapaði tveimur
(fyrir Bjarna Magnússyni og
Þórði Þórðarsyni) og gerði tvö
jafntefli. — Taflfélag Vífilsstaða
biður blaðið fyrir þakkir til
Guðmundar fyrir komuna.
SIR WINSTON CHURCHILL |
hefur hið bláasta blóð í æð- |
um sínum. Ætt hans tilheyrir
elzta og rótgrónasta aðli Eng-
lands og hefur um aldaraðir átt
sinn þátt.í að móta England og
allt brezka heimsveldið, bæði í
innanríkismálum, á vígvöllum
meginlandsins og handan úthaf-
anna. Málverk af forfeðrum hans
hanga í röðum í höllinni þar sem
hann fæddist, Blenheim kastala,
og í svip þeirra allra er sameig-
inlegt viljaþrek og frjálsborinn
andi. Hinir fornu Marlborough-
ar með kraftalegan svip og
þykka, styrka og nokkuð álúta
líkamsbyggingu.
AÐALSMAÐUR
OG ALÞÝÐUVINUR
f fyrstu getur virzt nokkur
mótsögn að gefa þá mannlýsingu,
að hann sé bæði aðalsmaður og
alþýðuvinur, því að í stjórnmála-
baráttu síðustu ættliða er oft tal-
að um aðalinn sem andstæðinga
alþýðunnar. Það er að vísu rétt
að sterkustu andstæðinga réttar-
bóta til handa alþýðunni hefur
jafnan verið að finna meðal að-
alsins, en hitt hefur oftast
gleymzt að meðal aðalsins voru
einnig þeir menn er fyrstir sáu
néýð almúgamannsins og börð-
4Jst fyrir uppreisn hans og rétt-
arbótum með bókmenntum, í
stjórnarsamkundum og æðstu
ráðum, já, jafnvel með vopn í
hönd í lífshættu. Þannig börðust
þeir margir fyrir frelsinu.
. Frægasti forfaðir Winstons,
hinn mikli hertogi af Marlbor-
ough, var hinn fyrsti herforingi í
sögunni, sem lagði ríka áherzlu
á það að bæta kjör hins óbreytta
hermanns. í herferðum og á víg- j
völlum gerði hann sér meira far
en nokkur annar um að láta her-
mönnum sínum liða vel. Það er
mjög' athyglisvert að lesa bréfa-
skipti hans við neðri málstofuna
í Lundúnum, þar sem hann krefst
þess að hermennirnir fái betri
aðhlynningu og útbúnað. Enn
liðu margir áratugir, þar til næsti
mikli hershöfðinginn, Napóleon.
sagði hina frægu setningu: „Her-
inn sækir fram á maganum“.
BARÐIST FYRIR
KJARABÓTUM
Fyrstu innsýn í stjórnmálavið-
horf Winstons Churchills fáum
við í þeim atburði er hann sagði
sig úr íhaldsflokknum, gekk í
Frjálslynda flokkinn og var kos-
inn fyrir hann til þings. Hann
var meðal áköfustu baráttu-
manna hinna miklu kjarabóta,
sem þá var verið að leiða í lög.
Ræður sem hann flutti í neðri
málstofunni voru þá þegar meist-
araverk. Hann var einn mest
áberandi þingmaðurinn og var
ungur skipaður ráðherra.
— Hann er stálharður, sögðu
menn um hann, bæði samherjar
og andstæðingar. Meðal samherja
fór orð af honum fyrir að hann
væri ekki fús að beygja sig og
andstæðingarnir, sem þá voru
Ihaldsmennirnir, óttuðust hann
fyrir það, hve auðvelt hann átti
með að rökstyðja mál sitt og
vinna skoðunum sínum fylgi. Það
var e. t. v. vegna þess að hann
trúði sjálfur á sinn eigin mál-
stað. Hann lét sér ekki nægja
hálfan sigur. Þess vegna lenti
hann aldrei inni á hinum hálu
Stigum hrossakaupa í stjórn-
málum.
Hann gekk að baráttumálum
sínum með odd og egg. Þegar
hann stóð fyrir hinni misheppn-
uðu landgöngu í Dardanellasundi
í fyrri heimsstyrjöldinni var það
ekki vegna þess að hann sæi ekki
áhættuna, heldur vegna þess að
hann hafði lagt allt málið vand-
lega niður fyrir sér og var sann-
færður um það að taka Tyrk-
lands væri öruggasta og hraðasta
leiðin til skyndisigurs. Þó að sú
innrás yrði dýr myndi hún þó
spara mörg mannslíf með því að
binda fljótiega endi á styrjöldina.
Winston CKurchill
Heilsar með hinni sigurstranglegu kveðju.
Frjálslynda flokknum og aftur; hann sem góðan foringja og' voru
yfir í íhaldsflokkinn. Fyrrnefndi einnig sannfærðir um að hann
flokkurinn hafði nú misst sitt myndi jafna byrðunum réttiát-
fyrra fjör, stefnuskrá hans nýtt lega niður.
upp til agna. Með forustu Stanley
Baldwins í íhaldsflokknum tók
sá flokkur nú upp miklu frjáls-
lyndari stefnu en áður, svo að
Churchill gat unað í honum. En
LYÐRÆÐISHUGMYND
CHURCHILLS
Sir Winston Churchill er lýð-
ræðissinni. Hann viðurkennir að
þegar veldi Hitlers tók að aukast vísu að lýðræðisskipulagið er
komst hann upp á kant við nær ekki alfullkomið, en hið bezta af
alla aðra samflokksmenn og þeim þjóðskipulögum sem þekkt
starfaði í stjórnmálalegri ein- /eru, vegna þess að það er einá
angrun. Það var ekki fyrr en' fyrirkomulagið sem getur hindrJ
síðari heimsstyrjöldin brauzt út,' að að gerræði sé beitt við al-
sem aftur var þörf íyrir starf! menning. Lýðræðið hefúr það
hans og styrk. Þá var hann hálf-
sjötugur.
ÁN IIÓTANA EÐA
REFSINGA
fram yfir öll önnur þjóðskipulög,
að fólkið getur á hægan hátt
losað sig við þá valdhafa, sem
það ekki vill hafa og þetta eina
atriði gerir það að verkum að það
Hvað veitti honum þann mikla vel Þess virði f berjast
styrk? Það var staðföst trú hans bvr Lyðræðið er þess vegna ekki
, , * * .v eftirsoknarvert fvrir það aöal-«
a það að ef þjoðm fengist til að „ , , , . -. , „
, f . , f . ,. f. • lega að þvi fylgi fullkonnð í>g
trua a hann, þa myndi hun vmna , 6 , , , ,
, • .... ,. , , , • • ,. araneursrikt stiornaríar, heidun.v
styrioldina, jafnvel þo nu syrti s , _ ,J ,
, ,, „ i j r> * ™ vegna þess að það felur i ser : O;
í alinn. Hann kenndi Bretanum f • ,•
^ ,. ii i mikio örv2Hi íyrir lóliiio. í
að setja upp bolabitssvipmn lítur heldur ekkiiáí
þrauka og sleikja sarm, þar til gem u fastákveðrð
sigur ynmst. Hann bemdi ræðum , ,, , . . * *
, . . , , ... hugtak sem hægt se að setja fasvt-
sxnum ekki fyrst og fremst txl & ,6 J
ar reglur um í smaatriðum. Það
er t. d. landfræðilega ákvarðað;
þingsins, heldur til þjóðarinnar,
: til bóndans á akrinum, iðnverka-
mannsins, skrifstofumannsins og
ríkisstarfsmannsins. Hann lofaði
og hefur hann látið þá skoðum
sína í ljós oftar en einu sinni.-
, , . „ Þanmg var hann samþykkur þvi
ekki gulli ne grænum skogum, 0 6 . . f
, -„J að Sovetrikm og kommumsta-
heldur bloði, svita og tarum. Það .. .. ‘.. _ _ _ „
var mikill og frabær sigur fyrir i . , , .
hann, að það skyldx takast að f segja’,ha"n telnr aSsehkl.sse
embeita öllum kröftum brezku hægt að krefjast b.ess að Þjoðir
. i • komi lyðræoi a hja ser 1 eirvurí
þioðarmnar að emu marki, an .
f* ,. , * ■ „ snarkasti, heldur verði það 2íol
hotana og an refsinga eða tak-!’ , . TT , ,
, , - , . -T-i i * i þroast með þeim. Hann telur
markana a frelsi manna. Ennþa , , . . . „ , , ,
heldur ekki að serhver þjoð seí.
meiri sigur var það þó að gefa i
fær um að stjórna sjálfri sér, að-
í STJÓRNMÁLA
EINANGRUN
Eftir styrjöldina gekk hann úr
ollum tru a að rikisstjornm væri ... , . . ,
, _ exns ef hun er Jatin afskiptalaxxs.
ser meðvitandx um abyrgð sma v
og markmið.
VIIXUR KOMA FYRIR
I FYRIR FRAMTIÐINA Jafnvel í gamla Englandi, þar
' Og meðan orrahríðin geisaði sem lýðræðið er alda gamalt,
láðist honum ekki að hugsa til ha*a miklar skyssur verið gerðár
framtiðarinnar. Meðan hann var > nafni þess. En hægt hefur verið
forsætisráðherra var Beveridge- ráða bót á villunum vegna
áætlunin um almannatryggingar þess að allur almenningur heíúr
samin og heilbrigðisáætlun var svo mikinn stjórnmálalegan skiln
gerð í samráði við hann. Þessar ing, að þær ríkisstjórnir, sem illa
miklu félagslegu umbætur áttu standa í stöðu sinni, hverfa hægt
að vera launin til almennings °S hljóðalaust.
fyrir fórn hans á stríðsárunum. | Churchill hefur aldrei di'egið
í Það var einkennandi fyrir for- dul á vonbrigði sín, þegar hon-
ustuhæfileika hans að honum um hafa fundizt brezkir kjósend-
tókst að halda samsteypustjórn- ur velja hinn ranga kost. En voh-
inni sameinaðri þrátt fyrir hið brigðin hafa aldrei haggað trú
uggvænlega útlit. Sú hlýtúr að hans á þjóðskipulagið. Engiiin
vera skýringin á því að foringj- , beið þess þolinmóðari en hann
ar Verkamannaflokksins þeir J að ósigurinn í þingkosningunum,
Clement Attlee, Herbert Morri- j 1945 breyttist í sigur og það þó'tt
son og Ernest Bevin viðurkenndu Framh. á bls. 8