Morgunblaðið - 17.04.1955, Side 9

Sunnudagur 17. apríl 1955
MORGUNBLA&IB
Reykjavfkurbréf:
Laugardagur 16. aprll
*
Skuggalepr horfur s verkfaEEsiuáBum — Tilgangslausasfa vlnnudeilan — Uf í öng-
þveitið — Velmegun snúið upp í vandræði — Endurskoðun skaftalaganna — Barna-
Eegt gort Tímans — Sameiginleg áhugamál beggja stjórnarflokkanna — Utanríkis-
nrálin og meðferð þelrra — Hinn gamli hælbítsháttur
Skuggalegar horfur
í verkfallsmálunum
AFIMMTU viku er nú liðið síð •
an verkfallið hófst í Reykja-
vik og Hafnarfirði. Því miður
hefur lítið gerzt á þeim tíma.
Bem fært hafi deiluaðila nær
lausn þess. Það eina, sem raun-
verulega hefur gerzt er það, að
vinnuveitendur buðu í upphafi
verkfallsins fulltrúum verkalýðs-
félaganna 7% kjarabætur til
handa Dagsbrúnarmönnum í
formi lengra orlofs, vísitölubreyt
inga, sérkrafna og grunnkaups-
hækkana. En því tilboði var vís-
að á bug og það kallað „smánar-
tilboð“ í blöðum kommúnista.
Gagntilboð verkalýðsfélaganna
var hins vegar það að lækka
upprunalegar kröfur lægzt laun-
uðu verkamanna úr 30% grunn-
kaupshækkun í 25%. Ennfremur
lækkuðu iðnaðarmenn grunn-
kaupskröfur sínar í 21%.
Eins og kunnugt er, nema kröf-
ur verkalýðsfélaganna, þegar
kröfur um aukin fríðindi eru tal-
in með, yfir 70% kauphækkun.
Tilgangslausasta
vinnudeilan
Á ÞAÐ hefur verið bent hér í
blaðinu, að vinnudeila sú, sem
nú stendur yfir og orðin er
lengri en flestar aðrar vinnu-
deilur, sem hér hafa verið háðar,
sé ein hin tilgangslausasta, sem
um getur hér á landi. Lægst
launuðu verkamennirnir hafa
skipað sér við hlið hæst launuðu
iðnaðarmannanna í landinu Af
verulegri launahækkun iðnaðar-:
mannanna hlyti að leiða mikla
hækkun byggingarkostnaðar í
landinu. En af því leiddi aftur,
að umbætur verkamanna og ann-
ars láglaunafólks í húsnæðismál-
um, hlytu að torveldast að mikl-
um mun. Það er hins vegar vit-
að, að skortur á húsnæði og há,
húsaleiga er ein meginástæða!
þess, að margt fólk á erfitt með
að láta laun sín hrökkva fyrir
nauðsynjum.
Það, sem raunverulega hef-
ur því gerzt i yfirstandandi
verkfalli er það, að kommún-
istar hafa leitt þúsundir verka
manna út í baráttu fyrir
hækkun byggingarkostnaðar
og þar af leiðandi versnandi
aðstöðu í lífsbaráttu þeirra.
En við þá staðreynd, að
kauphækkun iðnaðarmanna
hlyti að torvelda framkvæmd-
ir og umbætur i húsnæðis-
málum, bætist svo það, að
hækkað kaupgjald til verka-
manna hlyti lögum samkvæmt
að þýða hækkun á verðlagi
landbúnaðarafurða.
Verkalýðssamtökin myndu því
á komandi hausti standa í ná-
kvæmlega sömu sporum að því
er snertir kaupmátt launa sinna
og fyrir verkfallið, yrði niður-
staða þess verulega hækkað
kaupgjald. Það, sem verst væri
þó yrði sú verðfelling pening-
anna, sem hlyti að leiða af stór-
feljdum kauphækkunum.
Komnir út í
öngþveiti
KOMMÚNISTUNUM og banda-
mönnum þeirra, sem bera ábyrgð
á núverandi verkfalli, er nú orð-
ið það ljóst, að þeir eru komnir
með þúsundir manna út í algert
öngþveiti.
Verkfallið er nú orðið eitt hið
lengsta, sem hér hefur verið háð.
Kommúnistar og forseti Alþýðu-
sambandsins hafa þó lýst yfir
því síðustu daga, að þeir séu
reiðubúnir til þess að halda því
áfram næstu mánuði. Meðal al-
mennings og verkfallsmanna
sjálfra gætir hins vegar hins
rnesta leiða á þessu ástandi. Verk-
íallsmenn brestur sjálfa sann-
Frá útifundi verkalýðssamtakanna á Lækjartorgi s.l. miðvikudag: Forseti Alþýðusambandsins lýsir
yfir því, að verkfallið kunni að standa í þrjá mánuði.
enda þótt raforkumálin heyrt
undir eitt ráðuneyta hans.
Sama má segja um húsnæðis-
málin. Báðir flokkarnir höfðu
ríkan áhuga fyrir því, er stjórnin
var mynduð að gera stórt átak
í þeim málum. Að því hefur síðan
verið unnið af fulltrúum þeirra
á þingi og í ríkisstjórn, að undir-
búa tillögur um aukinn stitðn-
ing við íbúðabvggingar og fram-
búðarlausn þeirra mála. Vita
allir, sem þar þekkja til, að hið
mikla undirbúningsstarf, sem
unnið hefur verið að því frum-
varpi, sem stjórnin hefur nú lagt
fyrir Alþingi, hefur ekki síður
verið unnið af leiðtogum Sjálf-
stæðisflokksins en fulltrúum
Framsóknarflokksins í ríkis-
stjórn og á þingi.
Sú staðreynd bætist svo viff,
að alþjóð veit, að á undan-
förnum árum hafa engir haft
eins giftudrjúga forystu um
umbætur í húsnæðismálum
landsmanna og einmitt Sjálf-
stæðismenn.
Tíminn breiðir ekki yfir þess-
ar staðreyndir með gorti og of-
látungshætti. Hann verður þvert
á móti til áframhaldandi at-
hlægis fyrir tilraunir til
virðilegs málaefnahnupls.
auð-
færingu fyrir því, að þeir bæti
kjör sín, enda þótt þeir fengju
töluverða kauphækkun. Fólkið
hefur séð skrúfu verðbólgunnar
rýra verðgildi peninganna á und-
anförnum árum. Það hefur séð
atvinnuleysi fylgja í kjölfar
hallareksturs atvinnuveganna. —
En það hefur einnig fundið
hvernig viðreisnarráðstafanir
þær, sem Sjálfstæðisflokkurinn
hafði forystu um í ársbyrjun
1950, hafa verkað. Næg atvinna
skapaðist, framleiðslan jókst,
nægt vöruframboð tók við af
svarta markaðnum og vöruskort-
inum, sem þjarmaði að öllum al-
menningi í landinu. Almenningur
hefur einnig séð, að þegar yfir-
standandi verkfall hófst, var hér
velmegun og meiri atvinna og
framkvæmdir en oftast áður.
Þessu ástandi hafa hinir
lánlausu leiðtogar yfirstand-
andi verkfalls snúiff upp í
vandræði, stór átök milli
stétta þjóðfélagsins og dag-
ræðisskipulagið feigt.
ábyrgðarleysi, sem mótar
l'ramkomu leiðtoga þeirra.
Endurskoðun
skattalaganna
EINS OG kunnugt er hét núver-
andi ríkisstjórn því í málefna-
samningi sínum að beita sér fyr-
ir endurskoðun skattalaganna.
Var það loforð efnt á síðasta
þingi að því er snertir skatt-
greiðslur persónulegra gjald-
enda. Skattar þeirra lækkuðu
samkvæmt tillögu ríkisstjórnar-
innar á síðasta ári að meðaltali
um 29%. Kom sú skattalækkun
fyrst og fremst fólki með lágar
og miðlungstekjur að gagni.
Ætlunin var hins vegar að
ljúka endurskoðun skattalaga að
því er snertir skattgreiðslur fé-
laga á því þingi, sem nú stendur
yfir. En það hefur ekki tekizt.
Hefur fjármálaráðherra því lagt
fram frumvarp um að félögin
— Ljósm. Mbl. Ól. K. M.
arkosningunum tapaði hann
hér nokkur hundruð atkvæð-
um og hélt með naumindum
einum fulltrúa af 15 í stjórn
höfuðborgarinnar.
Ætla mætti, að Tíminn hefði
lært eitthvað af þessu og reyndi
því að draga eitthvað úr oflæti
sínu. En því fer víðs fjarri. Sið-
astliðinn fimmtudag birti blaðið
forystugrein, þar sem það þakk-
ar Framsóknarflokknum öll höf-
uðmál núverandi ríkisstjórnar.
Hann á einn að hafa tryggt halla-
lausan ríkisbúskap, útvegun fjár-
magns til landbúnaðarins, undir-
búning raforkuframkvæmda og
aukinn stuðning við íbúðabygg-
ingar. Síðan segir blaðið, að ekki
sé hægt „að benda á nein sam-
bærileg verk á vegum þeirra
ráðuneyta, er Sjálfstæðismenn
veita forystu"!
Það er óþarfi að hefja kapp-
ræður við málgagn sjálfhælninn-
ar og oflátungsháttarins um þessa
skuli á þessu ári njóta þeirra 20% staðhæfingu. Svo einstaklega hjá-
legan hatursáróður af hálfu skattalækkunar, sem þau fengu kátleg og barnaleg er hún. Sjálf-
þeirra manna, sem vilja lýff- til bráðabirgða á siðasta ári. | stæðisflokkurinn tók upp baráttu
Það er miður farið, að ekki fyrir hagnýtingu fossaflsins fyrír
skyldi takast að ljúka þessari | rúmum 25 árum. Hann hefur síð-
endurskoðun skattalaga á þessu an haft forystu um allar glæsi-
þingi. Skal ekki rætt frekar um legustu raforkuframkvæmdir
ástæður þess, að svo fór að sinni. | landsins, og jafnframt um setn-
YFIRGNÆFANDI meirihluti' En því verður að treysta, að tím- ingu þeirrar löggjafar, sem virkj-
þjóðarinnar gerir sér það ljóst, inn ífaru‘ tilL næsta þings verði unarframkvæmdir þjóðarinnar
að þetta verkfall er pólitískt af notaður. trl |>ess að Þessu byggjast nu a. Framsoknarmenn
a ._ sýn(ju fyrstu tillögunum um raf-
væðingu sveitanna fullan fjand-
skap. Og Tíminn kallaði fyrstu
Mikil ógæfa
hálfu kommúnistanna, sem hafa v®rki' ,A það ,™unu Sjálfstæðis-
hrundið því af stað. Það hefur menn le^la aherzlu
ekki fyrst og fremst þann tilgang
að treysta fjárhagsaðstöðu verka
Barnalegt gort Tímans
fersku
folksms. Tilgangur þess er aftur 1,/rö.r,^TTTi/r u- -
tia . * MORGUM eru ennþa í .cioal,
a moti allt annars eðlis, sa að ■____. ,
. . _ .... , ... mmm þær staðhæfmgar Timans
treysta aðstoðu kommumsta- - . ,,, . -i
. , ,. , . , ,. , fyrir siðustu Alþmgiskosningar,
flokksms a Islandi, binda endi a að ei in] hefði Kramsóknar.’
hma pohtisku eyðimerkurgongu f]okkur.nn framkvæmt allt> gem
ans' ! til umbóta hefði horft í þessu
Þaff er vissulega mikil landi á undanförnum áratugum.
ógæfa, aff þúsundir heimila í Sérstakt kapp var á það lagt af
landinu og þjóðfélagiff í heild hálfu Tímamanna, að þakka
skuli nú daglega bíða stór- Framsóknarflokknum hvers kon-
kostlegt tjón og óhagræffi ar mannvirki, sem risið hefðu i
vegna tilrauna kommúnista trl Reykjavík. Á meðal afreka hans
þess aff reisa viff flokk sinn, voru þá talin: Sundhöllin, Há
en eyffileggja afkomugrund- skólinn og Hótel Borg!!
völl alls almennings í land-
inu. En allar horfur eru nú a
því, aff kommúnistar muni
ekki uppskera aukið traust og
fylgi fyrir forystu sína um
verkfalliff. Heilbrigð dóm-
greind fólksins sér í gegnum
þann skollaleik, sem þeir hafa
sett á sviff, og það einstæða
Utanríkismálin
og meðferð þeirra
Á ÁRUNUM 1947—1953 stýrði
Bjarni Benediktsson utanríkis-
málum íslendinga. Vann hann
þar mikið og gott starf og og átti
á því tímabili allra manna rík-
astan þátt í að byggja upp og'
móta íslenzka utanrikisstefnu,
sem hinir þrír lýðræðisflokkar,
Sjálfstæðisflokkurinn, Framsókn
arflokkurinn og Alþýðuflokkui-
inn sameinuðust um.
Enda þótt Framsóknarflokk
urinn ætti sæti í ríkisstjórn
allt þetta tímabil, sem Bjarni
Benediktsson fór meff stjóm
utanríkismála, og bæri því
ábyrgff á framkvæmd utan
ríkisstefnunnar, hélt blað hans
uppi stöffugum rógi og narti i
utanríkisráffherrann. Hikaði
það jafnvel ekki viff aff dreifa
út alls konar gróusögum
kommúnista um framkvæmd
þessara mála.
En þetta sakaði hvorki Bjarna
Benediktsson né Sjálfstæðis-
flokkinn. Mikill meirihluti þjóð-
arinnar sá og skildi, að þessum
vandasömu málum var stjórnað
að dugnaði og fyrirhyggju undir
forystu Bjarna Benediktssonar.
Framsóknarflokkurinn uppskar
heldur ekki neinn hagnað aT
hringlandahætti blaðs síns í ut-
anríkismálunum. Nýr flokkur,
Þjóðvarnarflokkurinn, var stofn-
aður, sem hjó verulega inn í rað-
ir Framsóknarmanna og vann af
honum þingsæti hans í Reykja-
... „ . , vik. Við þennan flokk eru Fram-
virkjun Sogsins „samsæn and- ,, , ,, .
, _ ,, », , , . „ soknarmenn nu hræddan en
stæðmga Framsoknarflokksins.
Sameiginleg áhug'amál
heggja
stjórnarflokkanna
flest annað.
í Reykjavík var almennt
hent gaman aff þessu gorti
Tímans. Varff og niffurstaðan
sú, að Framsóknarflokkurinn
tapaði verulega í báffum kosn-
ingunum. í Alþingiskosning-
unum tapaði hann þingsæti
sínu hér í Reykjavík og einu
sveitakjördæmi. í bæjarstjórn
Hinn gamli hælbíts
háttur
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
SEM BETUR fer sáu þó Fram- fer með stjórn utanríkismálanna
sóknarmenn aff sér þegar tím- í núverandi ríkisstjórn. Sjálf-
ar liffu. Þess vegna ríkti gott stæðismenn hafa að sjálfsögðu
samkomulag viff myndun nú- veitt þeim ráðherra hans, sem
verandi stjórnar um aff gera þeim.málum stýrir, fullan stuðn-
framkvæmdir í raforkumálum ing. Blöð Sjálfstæðisflokksins
aff einu af höfuffstefnumálum hafa komið allt öðruvísi fram
stjórnarinnar. Báffir núver- gagnvart honum, en Tíminn kom
andi stjórnarflokkar hafa svo fram gagnvart Bjarna Benedikts-
unniff aff framkvæmd þessa syni. Engu að síður heldur aðal-
fyrirheits stjórnarsamningsins málgagn Framsóknarflokksins
af heilindum og áhuga. Hefur stöðugt áfram að tala um það,
þaff sannarlega ekki síffur að framkvæmd utanríkismálanna
komiff í hlut Sjálfstæffismanna hafi mótazt af hinni mestu
aff útvega fé til hinna fyrir- óreiðu, þegar núverandi utanrík-
huguffu framkvæmda, en ráð-. isráðherra tók við þeim. Hafi
herra Framsóknarflokksins, Framh. á bls. 12