Morgunblaðið - 20.04.1955, Blaðsíða 2

s
MORGUNBLAÐIB
Miðvikudagur 20 apríl 1953
Geirfuglsbeinaj
'keypttil Náttúrugri
Gripirnir fengnir frá Harvardháskóla
ASÍÐASTLIÐNU ári bættust tveir merkir náttúrugripir dýra-
fræðideild náttúrugripasafnsins. Eru það geirfuglsegg og geir-
íuglsbeinagrind. Keypti safnið þessa gripi af dýrafræðideild Har-
rvardháskóla í Bandaríkjunum. Var fréttamönnum boðið að sjá
J»essa merku gripi í gær í náttúrugripasafninu í húsakynnum Þjóð-
rr.injasafnsins og áttu viðtal þar við dr. Finn Guðmundsson.
SfÐASTA ATHVARF
GEIRFUGLSINS Á ÍSLANDI
Finnur skýrði frá því, að til-
■deög þessara kaupa væru þau,
að er hann var á ferð í Banda-
ríkjunum heimsótti hann dýra-
fræðisafn Harvardháskóla í Cam-
bridge, Mass.
— Vakti það athygli mína,
sagði Finnur, hversu auðugt það
var af geirfuglaleifum, en þar
voru varðveittir tveir uppsettir
fííglar, þrjár beinagrindur og 7
eða 8 egg. Mikið af þessum grip-
um hafði safninu verið ánafnað
!af auðugum Ameríkumanni, John
E. Thayer, sem um alllangt skeið
keypti allar geirfuglaleifar, sem
boðnar voru til sölu í heiminum.
hafði orð á því við forstöðu-
mann safnsins og forstöðumann
fugladeildar þess, að mér fyndist
bessum gripum ójafnt skipt, þar
sem engar geirfuglaleifar væru
til á íslandi, enda þótt ísland
befði verið síðasta athvarf geir-
fuglsins í heiminum, og mikill
bluti þeirra geirfuglaleifa, sem
tii væru, væri frá íslandi kom-
inh.
EGGIÐ KOSTAR 8.000.00 KR.
Mér til mikillar undrunar var
þessari uppástungu minni ekki
tekið fjarri, og eftir að heim
kom, átti ég bréfaskipti við for-
stöðumann fugladeildar safns
þessa, um málið. Málinu lyktaði
á þann veg, að okkur var gefinn
kostur á að kaupa eitt egg og
eina uppsetta geirfuglsbeina-
grind. Verð eggsins skyldi vera
kr. 8.000, en verð grindarinnar
2.500. Þetta er gjafverð, og langt
fyrir neðan það, sem hægt væri
að fá slíka gripi á frjálsum mark-
aði. Ég sneri mér nú til Mennta-
málaráðuneytisins og útvegaði
það fé til kaupanna.
Eins og sakir standa er ekki
hægt að hafa gripi þessa til sýnis
fyrir almenning, en fyrirhugað
ev að halda iSérsýningu á þeim
í húsakynnum Þjóðminjasafnsins,
þegar hentugt tækifæri gefst.
LÍKINDI TTT/ AÐ EGGIÐ SÉ
AF ÍSLENZKUM UPPRUNA
Um gripi þessa og sögu þeirra
er það að segja, að beinagrindin
er samansett úr beinum, sem
Owent Bryant safnaði 1908 á
Funkey við Nýfundnaland. — Á
Funkey var áður mikil geirfugla-
byggð. en honum var útrýmt þar
með öllu löngu áður en síðustu
geirfuglarnir voru drepnir hér á
landí. Um uppruna eggsins er
ekkert vitað með vissu, en mikil
líkindi eru til þess, að það sé af
íslenzkum uppruna. — John E.
Thayer, sem áður hefur verið
nefndur, keypti þetta egg 1905 af
hinum þekkta náttúrugripasala
Kowland Ward í London, og var
kaupverð þess þá 200 pund. Egg
þetta hefur lengi verið í eigu
J. H. Greville Smyth, Somerset
Englandi, en meíra er ekki vitað
Tim sögu þess. Vonir standa þó
til að hægt verði að afla auk-
innar vitneskju um feril eggsins,
og eru eftirgrennslanir þegar
bafnar.
SÍÐUSTU GEIRFUGLARNIR
DREPNIR í ELDEY 1944
Geirfuglaleifar þær, sem til eru
í heiminum nú, eru sem hér segir:
Uppsettir fuglar eða hamir 80,
egg 75, heillegar beinagrindur 10
og skrokkar með innri líffærum
2. Auk þess er talsvert til af
lausum beinum, sem fundizt hafa
í jörðu eða í fornum sorphaug-
tim; Þess má geta, að skrokk-
arnir tveir eru varðveittir í dýra-
fræðisafninu í Kaupmannahöfn.
Þeir eru síðustu geirfuglarnir
tveir, sem drepnir voru í Eldey,
1844. Síðustu sölur geirfuglaleifa,
sem mér er kunnugt um, fóru
Mikil aðsékn a§
námskciðum Ranða
krossins
DEILD Rauða krossins í Reykja-
vík hefir að undanfóx'nu gengizt
fyrir námskeiðum fynr almenn-
ing í hjálr í viðlögum og er nám-
skeiðunum uú lokið
Námsk.nðin sóttu alls um 150
manns, fólk á öllum aldri og úr
öllum stét'um Sýndi það yfir-
leitt mikirn áhuga við námið,
ekki hvað sízt húsmæðurnar, sem
voru allmargar meðai nemenda.
Kennt var í 7 hópum og voru
kennararr.ir flestir skátaforingj-
ar, sem áður höfðu notið kennslu
og leiðsagnar Elíasar Eyvinds-
sonar læknis á sérstöku kennara-
námskeiði
Vegna þess, hve námskeið þessi
hafa reynzt vinsæl og vel sótt
hefir Rauðakrossdeiidin hér í
Reykjavík ; hyggju að efna til
annarra siikra á hausti komanda.
Myndin sýnir geirfuglsbeina-
grind þá er Náttúrugripasafnið
hefur keypt af Harvardháskóla.
fram árið 1934. Þá var meðal
annars uppsettur fugl seldur í
London fyrir kr. 25.000.00 kr. og
egg fyrir 15.000:00 kr.
GEIRFUGLABEIN FUNDIN
í SORPHAUG 1944
Auk eggsins og beinagrindar-
innar á Náttúrugripasafninu er
einnig nokkuð af lausum geir-
fuglabeinum, sem fundust árið
1944 í einum hinna fornu sorp-
Á myndinni nér að ofan er sýnd-
ur stærðarmunurinn á geirfugls-
eggi og álkueggi. Álkueggið er
miklum n»un minna.
hauga, sem komið var niður á,
þegar verið var að grafa fyrir
grunni Steindórsprents í Tjarnar-
götu 4. Hið merka beinasafn, sem
safnað var við þetta tækifæri,
hefur nú allt verið ákvarðað af
dr. Magnus Degerböl, beinasér-
fræðingi dýrafræðisafnsins í
Kaupmannahöfn. Eru bein þessi
nýlega komin til safnsins aftur
og meðal þeirra 76 einstök geir-
fuglabein, þar á meðal heill neðri
skoltur af geirfugli.
Æskuiýður Lang-
holtssóknar annast
hátíðahðld á sumar-
daginn fyrsta
EINS og undanfarin ár, verður
haldin æskulýðsguðsþjónusta í
Langholtskirkju á sumardaginn
fyrsta og nefst hún kl. 11 árd.
Hefur það verið venja síðan söfn-
uðurinn tók til starfa, að æsku-
lýður sóknarinnar undirbyggi öll
hátíðahöld í sambandi við guðs-
þjónustuna þennan dag.
Á morgun mun unga fólkið
safnast saman við Laugarnesskól-
ann og ganga þaðan í skrúðgöngu
undir fánum til kirkjunnar. Hef-
ur ungmernastúkan Hálogaland
skipulagt hátíðahöldin og skreytt
kirkjuna í tilefni dagsins.
Séra Árolíus Níelsson prédik-
ar í kirkjunni og kirkjukór
Langholtssóknar syngur. Undir
guðsþjónustunni mun ung stúlka,
Björg Sve nbjarnardóttir flytja
vorkvæði, eftir Jónas Hallgríms-
son.
DaSvíkingur bjargar
telpu frá drukknun
Keflavik.
FYRIR nokkru vildi það til hér að rúmlega tvítugur maður, Jón
Tryggvason frá Dalvík, bjargaði með snarræði sínu 4 ára telpu,
Guðlaugu Sigríði Kristjánsdóttur, frá drukknun.
%
AÐ LE!K [ meðvitundarlaust. Voru þá liðn-
Guðlaug litla var að leika sér I ar allt að 15 mín. frá því barnið
fram á sjávarbakkanum með | féll í sjóinn.
dreng á sama aldri, er hún féll
fram af bakkanum í sjóinn. —
Töluvert mikið frákast var við
bakkann og bar hana því brátt
frá landi.
SYNTI 50 M LETÐ
EFTIF. TELPUNNI
Litli drengurinn hljóp strax
heim til sín og gerði aðvart. Var
faðir drengsins heima, en gat
hann lítið gert annað en að leita
eftir hjálp þar eð hann var sjálf-
ur ósyndur. Hitti hann þá Jón
Tryggvason frá Dalvík, sem var
skammt frá. Brá hann þegar við
og fór fram á bakkann og stakk
sér til sunds eftir barninu, sem
þá hafði borizt um 50 metra leið
frá landi og virtist þá vera orðið
KUNNATTA HANS
BJARGADI BARNINU
Þegar Jón kom með barnið að
landi var það sem liðið lík. —
Hóf hann þegar á bakkanum
lífgunartilraunir. Læknir hafði
verið kallaður og er hann kom á
vettvang var Jón um það bil að
vekja barnið til lífs á ný. Hér
var snarræði og staðgóð kunn-
átta Jóns í lífgun úr dauðadái,
til þess að bjarga lífi litlu stúlk-
unnar.
★ ★ ★
Foreldrar Guðlaugar Sigríðar
eru þau frú Ásta Bjarnadóttir og
Kristján A. Helgason verkamað-
ur í Duushúsi. — ingvar.
Félk flúði hús á Siglufirði
aí ótta ¥ÍH skriðiihlmip
Siglufirði, 19. apríl.
HUGNANLEGT ástand var hér í bænum á mánudagskvöldið,
er fjöldi fólks yfirgaf íbúðir sínar af ótta við skriðuföll úr
fjallinu fyrir ofan bæinn.
AURSKRIÐUR INN í 1 hlaupin, og var það flest úr hús-
0’
um við Þormóðsgötu. Klukkan
var orðin 10 að kvöldi, er fólk-
KJALLARA HÚSA
Þegar um kvöldið tóku aur-
skriður að myndast í fjallinu, inu fannst það tefla á tæpasta
einkum hrundu þær úr svonefnd- 1 vað með því að flytja sig ekki á
um Gimbraklettum. Á nokkrum ö’-ugg svæði, og stóðu þessir
stöðum náðu skriðurnar niður í i flutningar fram yfir miðnætti.
bæinn og runnu aurskriðurnar
inn í kjallara húsanna og yfir
túnbletti við hús.
YFIRGAF HÚSIN
Tveir vegir urðu bráðófærir
bílum vegna skriðuhlaupa á bá,
Hlíðarvegur og Hólavegur. Talið
er að 15 fjölskyldur hafi flúið
íbúðir sínar af ótta við skriðu-
Misbeiting kommúnisfa á málírelsi
er gróf óvirðing við löggjafarbingið
Halda uppi málaþrasi í Kópavogs-
málinu langt íram á nætur
UM ÞESSAR mundir stendur yfir önnur umræða um frumvarpið
að veita Kópavogshreppi kaupstaðarréttindi. Halda kommúnist-
ar uppi stöðugu málþófi í umræðunum, sem fara svo fram úr öllu
hófi, að til þess að tefja ekki önnur mál hefur orðið að halda
síðdegis og jafnvel næturfundi. í fyrrinótt stóð þingfundur í Neðri
deild yfir til klukkan hálf tvö. Héldu kommúnistarnir þar klukku-
stundar langlokur hver á fætur öðrum. í gær hófst enn sami leik-
urinn og er það einkennandi fyrir ræður kommúnista, að þeir
spila stöðugt sömu plötuna aftur á bak og áfram til skiptis. Eru
málalengingar þessar með öllu óþarfar og því greinilega gerðar til
þess eins að tefja málið.
— Adenaucf og
Pinay
Framh. af bls. 1
„Ein grosser Bahnhof", eða á ís-
lenzku „stór járnbrautarstöð“.
Athöfn þessi er í því fólgin að
allir hugsanlegir virðingamenn
eru boðnir til móttökuhátíðar,
sem fram fer á palli járnbrautar-
stöðvanna, er tigna gesti ber að
garði.
Pinay kemur með járnbrautar-
lest, en lestin nemur staðar í
Bad Godesberg áður en hún kem-
ur til Bonn. En Þjóðverjar vona
að Pinay haldi áfram með lest-
inni til Bonn.
ÞINGNEFND FÉKK
FALSAÐAR UPPLÝSINGAR
Þingheimur almennt að und
anteknum kommúnistum og
Hannibal Valdimarssyni, sem
er fangi kommúnista í þessu
máli eins og flestum öðrum,
mun undrast rnjög aðferðir
Finnboga Rúts Valdimarsson-
ar í þessu máli. Sérstaklega
þykir það mjög ámælisvert að
starfsmaður hans gaf þing-
nefnd, sem fjallaði um málið
vísvitandi rangar og falsaðar
upplýsingar i málinu. Er slíkt
sjaidgæft en alvarlegt brot,
að falsa með þeim hætti upp-
lýsingar, sem löggjafarvaldið
á að byggja niðurstöður sín-
ar á.
STAÐLEYSUR LÚÐVÍKS
Kommúnistinn Lúðvík Jósefs-
son hefur haldið hvað lengstar
ræður í þessu máli. í gær kom
hann t.d. með þá staðhæfingu, að
verið væri að flýta þessu máli
óhóflega og meira heldur en öll-
um öðrum málum. En svo ó-
heppilega vildi til að á dagskrá
í gær voru tvö önnur mál nýrri
en þetta og var m.a. annað þess-
ara mála borið fram af Einari Ol-
geirssyni kommúnistaþingmanni.
Sýnir þetta eitt, hve fjarstæðu-
kenndar staðhæfingar kommún-
ista eru og virðist allt á sömu
bókina lært hjá þeim í þessu
máli.
MÁLFRELSI MISBEITT
Annars er framkoma komm
únista með málalengingum
þessum í hæsta máta ósmekk-
leg. í því felst gróf óvirðing
á þinglegu málfrelsi að mis-
beita því með þessum hætti.
Þingfundur hófst enn í gær-
kvöldi kl. 9 og var búizt við að
hann stæði langt fram á nótt.
TOGARINN VEITTI
MIKLA ASSTOÐ
Togarinn Elliði lá hér í höfn-
inni. Veitti hann mikla aðstoð
flytjandi fólki, er hann lýsti upp
með ljóskösturum sínum og gerði
fólki hægara um vik að komast
milli húsanna. — Einnig var hin-
um sterku ljósum skipsins beint
upp í hlíðina og gat fólk þá séð
hvar skriðurnar runnu.
En allt fór betur en áhorfðist,
og fólk slapp ómeitt og ekki urðu
skemmdir á húsum þeim, sem
skriðurnar skullu á. — guðjón.
oriiui
VALDASTÖDUM, Kjós, 19. apríl:
— í dag hafa borizt nokkru nán-
ari fregnir af hamförunum undir
Meðalfelli í gærkvöldi, er skriða
hljóp úr fjallinu á bæinn Hjalla,
með þeim hörmulegu afleiðing-
um, að tveggja ára barn fórst
inni í húsinu.
Þegar skriðan kom á bæinn og
sprengdi upp hurðina, voru sex
eða sjö af börnum hjónanna að
Hjalla, auk barnsins sem fórst,
að leik niðri. Börnin, sem komust
undan, forðuðu sér út um dyr á
suðurhlið hússins, en skriðan féll
á norðurhlið þess. Litla barnið,
sem fórst, hcfur einhverra or-
saka vegna króazt bak við hurð
og ekki komizt þaðan.
Húsmóðirin að Hjalla var uppi
á lofti, en Hans Guðnason bóndi,
var við gegningar hjá bróður sín-
um að Evjum, ásamt tveim eða
þrem elztu börnum sínum. Bónd-
inn í Eyjum, Ingólfur, var í
Reykjavík að sækia konu sína,
sem legið hafði á sæng á fæðing-
ardeild Landsspítalans. Þau áttu,
sem kunnugt er af fregnum í gær,
litla barnið sem dó.
I morgun var vegurinn með
fram Reynivallahálsi ófær vegna
skriðufalla og vatnselgs. — Ekki
hafa skriður þessar valdið tjóni
á túnum. Vegna skriðufallanna
mun mjólk ekki hafa verið sótt
að öllum bæjum hér í sveitinni.
Hér rétt austan við Valdastaði
lokaðist vegurinn vegna skriðu
— St. G.