Morgunblaðið - 26.04.1955, Blaðsíða 1

16 sádur
42, árgangur 92. tbl. — Þriðjudagur 26. apríl 19S5 Prentsmiðja Morgunblaðsina
600 krónn seht
— sem læknir
neitoði oð greiða
KLAKKSVÍKURMÁLIÐ í Fær-
eyjum er raunverulega ekki
nýtt af nálinni og á sér talsverða
forsögu. Þetta er ekki í fyrsta
skipti, sem til átaka kemur í sam-
bandi við O. Halvorsen, lækni, er
hefir „tekið í sínar hendur“ stjórn
sjúkrahússins í Klakksvík með
fullu samþykki og stuðningi bæj-
arbúa en i trássi við yfirvöld og
starfsbræður sína. Til æsinga hef-
ir áður komið, er reynt hefir ver-
ið að bola Halvorsen burtu úr
stöðu sinni, þó að aldrei hafi á-
tökin orðið eins hörð og nú. —
Bæjarbúar hafa hindrað yfir-
völdin í því að ganga á land í
Klakksvík, húsgögn og aðrir
munir, er tilheyrðu lækninum,
sem taka átti við af Halvorsen,
hafa verið eyðilögð, lögreglu-
menn frá Þórshöfn og formaður
færeysku landsstjórnarinnar,
Kristian Djurhuus, fengu ekki að
stíga á Iand í Klakksvík og fleira
af slíku mætti telja upp.
★ VÍSAÐ ÚR
LÆKNAFÉLAGINU
Hvað liggur að baki Klakks-
víkurmálinu, þessarar deilu, sem
nú hefir staðið í rúmlega tvö ár?
Reynt verður að gera í stuttu
máli- grein fyrir hinni furðulegu
forsögu þessa máls.
Á árinu 1948 var O. Halvorsen,
lænkir, gerður að fyrsta aðstoð-
arlækni á „Sjúkrahúsi Alexandr-
ínu drottningar" í Þórshöfn, en
það má teljast vera aðalsjúkra-
húsið í Færeyjum. Þar að auki
voru þá sjúkrahús í Klakksvík
og í Tverö á Suðurey.
★ HLIÐHOLLUR NAZISTUM
Þegar Halvorsen var gerður
læknir við sjúkrahúsið í Þórs-
höfn, vissu þeir aðilar, er að
sjúkrahúsinu stóðu, ekki, að Hal-
vorsen hafði átt í brösum við
danska læknafélagið vegna þeirr-
ar afstöðu, er hann hafði tekið á
hernámsárunum. þ. e. hann var
sagður hafa reynzt nazistum hlið-
hollur.
Þessi afstaða Halvorsens varð
til þess, að hann sætti alvarlegri
áminningu fyrir rétti árið 1949
og var gert skylt að greiða kostn-
aðinn við réttarhöldin — 600
danskar krónur. Hann neitaði að
greiða þessa upphæð og var vísað
úr félaginu. Síðar var honum
tjáð, að hann yrði tekinn aftur í
félagatölu, ef hann greiddi þessa
upphæð, en hann hefir neitað að
greiða upphæðina á þeim for-
sendum, að með því viðurkenni
hann sekt sína.
Þess má geta, að kaupmaður
nokkur í Óðinsvéum, R. Christi-
ansen, sendi nýlega danska
dagblaðinu „Dagens Nyheter"
600 króna ávísun. Átti ávísun
þessi að ganga til danska lækna-
félagsins í því skyni, að hægt yrði
að bínda endi á „læknastyrjöld-
ina“ í Klakksvík.
★ VAR SENDUR TIL
KLAKKSVÍKUR
í BRÝNNINEYÐ
í brýnni neyð var Halvorsen
skipaður til að gegna störfum
sjúkrahússlæknis í Klakksvík.
Læknirinn, er gegnt hafði þess-
ari stöðu, vildi láta af störfum og
halda heim til Danmerkur árið
Framh. á bls. 2
UPPREISN FÆREYINGA
héldu áfram
í gærkvöldi

Cf
Hér sézt innsiglingin til Klakksvíkur. merkt með pilu. — Maður
gæti látið sér detta í hug að þessi mynd væri héðan frá íslandi,
t. d. vestan af fjörðum.
Síðustu fregnir í gærkvöldi hermdu að samningar stæðu
yfir milli fulltrúa færeysku Iandsstjórnarinnar og full-
trúa Klakksvíkinga. Ef samningar hefðu ekki tekizt i gær-
kvöld, var gert ráð fyrir landgöngu danska lögregluliðs-
ins árdegis í dag.
ÞÓRSHÖFN (Færeyjum) 25. apríl.
SAMNINGAR standa yfir í kvöld milli fulltrúa dönsku
lögreglunnar og færeysku landsstjórnarinnar annars-
vegar og fulltrúa Klakksvíkinga hinsvegar. Raunar standa
á bak við Klakksvíkinga í þessum samningum almennur
vilji Færeyinga til þess að leysa mál sín sjálfir, án afskipta
dansks lögregluvalds.
Danska skipið með eitt hundrað og þrjátíu lögregluþjóna
kom hingað til Þórshafnar á sunnudagsmorgun. Lögreglan
hefir haldið kyrru fyrir um borð á skipinu. Aðeins tveir
menn gengu á land og hurfu skömmu síðar um borð aftuv.
í gærkvöld hélt skipið á brott frá Þórshöfn.
í dag er fánadagur Færeyinga. Spurðist hingað til borgarinnar,
að Parkeston, danska lögregluskipið, hefði lagst við festar í
Skálafirði.
Á meðan samningar standa yfir um læknismálið, hefir skap-
ast mjög alvarlegt ástand í sjúkrahúsinu í Klakksvík. Halda Dan-
ir því fram að lögregluskipið hafi verið sent m. a. til þess að flytja
sjúklinga á brott frá þessu ágæta sjúkrahúsi, á meðan læknirinn
og aðrir Klakksvíkingar eiga í erjum.
Ef til raunverulegra vopnaviðskipta kemur, er talið að miðdepill
átakanna verði í sjúkrahúsinu.
Mál þetta hefir gripið hug
almennings meir en dæmi eru til
áður. Atvinnurekendur og verka-
menn hafa setið á fundi í dag og
rætt möguleika á algerri vinnu-
stöðvun í Færeyjum, þar til lög-
regluskipið er farið heimleiðis.
Innsiglingin í Klakksvíkurhöfn
er algerlega lokuð. Klakksvíking-
ar hafa ekki látið nægja að ieggja
bátum fyrir innsiglinguna, held-
ur hafa þeir einnig lagt sprengju-
efni í hafnarmynnið.
Færeyska landsstjórnin stend-
ur fast á þeirri afstöðu sinni, að
Olav Halvorsen verði að víkja úr
embætti. Jafn ákveðnir eru bæj-
arbúar í Klakksvík í því, að
koma í veg fyrir að landsstjórn-
in fái vilja sínum framgengt í
þessu máli.
H.C. Hansen, forsætisráðherra
Dana, hélt fund með leiðtogum
stjórnmáiaflokkanna í Kaup-
mannahöfn síðdegis í dag, en ekk-
ert hefir spurzt af þessum fundi.
SANDOY
t
Hér sést norðausturhluti Færeyja með Þórshöfn og Klakksvík.
Sýnd er siglingaleiðin frá Þórshöfn til Klakksvikur, rúmlega tveggja
stunda sigling. Danska lögregluskipið lá í gær, á fánadegi Færey-
inga, inni á Skálafirði, sem merktur er með krossi á kortinu.
ATOMSKIP
WASHINGTON 25. apríl:
Eis-
enhower forseti, sagði í útvarps-
ávarpi í gær, að Bandaríkin
myndu senda skip knúið atóm-
orku til hafna víðsvegar um-
hverfis heiminn til þess að boða
heiminum friðarvilja Banda-
ríkjamanna.
Sátiatilraunirnar:
(Skv. fregn frá fréttaritara
vorum í Kaupmannahöfn í
gærkvöldi heldur landsstjórn-
in í Færeyjum því fram, að
engin lausn sé hugsanleg fyrr,
en Halvorsen hafi látið af
embætti.
Framh. á bla. 2
Aukinn hraði í vinnubrögðum
— en engar nýjar fréttir
FRÉTTIR af fundum hinnar stjórnskipuðu sáttanefndar og
deiluaðila í vinnudeilunni hafa verið mjög á sömu lund und-
anfarið: „Fundur var haldinn í gærkvöldi en enginn árangur
náðist."
Eitthvað á þessa leið hafa fréttirnar verið undanfarnar vikur.
Og í dag eru þær ekki mikið öðru vísu. Fundurinn, sem hófst
síðdegis á laugardag stóð til kl. rúmlega 3 um nóttina. Sunnudags-
fundurinn stóð hinsvegar til kl. um 6 á mánudagsmorgun. I
gær hófst svo sáttafundur kl. 5 síðdegis og var gert ráð fyrir að
bann kynni að standa langt fram á s. 1. nótt.
AUKINN HRAÐI
Þótt aðilar og sáttanefnd verjist yfirleitt allra frétta af þess-
um fundum er þó óhætt að fullyrða það, að aukinn hraði hefur
færst í vinnubrögðin á fundunum siðustu sólarhringa. Menn eru
farnir að tala lireinskilnislegar út um hlutina en þeir gerðu á
fyrra stigi deilunnar.
Um það hvort samningar takizt þennan daginn cða hinn, eða
hvort málamiðlunartillaga verði fram borin er ekki hægt að
fullyrða. Það er algerlega á valdi sáttanefndarinnar, hvort eða
hvenær slík tillaga yrði borin fram.
„Lokoðor dyr“?
LONDON, 25. apríl.
MOHAMED ALI, forsætisráð-
herra Pakistan, sat á fundi með
Chou En Lai, forsætisráðherra
Kínverja, í tvær klukkustundir í
dag. Mohamed Ali verður að
skoðast sem aðalfulltrúi vestur-
veldanna á Bandung ráðstefn-
unni, þar sem 29 Asíu- og Afríku
ríki ræða mál sín og heimsmálin
almennt.
Mohamed Ali sagði að loknum
fundi þeirra Chous að Bandarík-
in hefðu „næstum lokað dyrum
að fullu“ með afstöðu þeirri, sem
stjórnin í Washington hefði tek-
ið gagnvart tilboði Chous um
beina samninga Kína-kommún-
ista og Bandaríkjanna um vanda-
málin í Formósu-sundi.
(Fregnir frá Taipeh í gær
hermdu, að Chiang Kai Shek
hafi lýst yfir því, að þjóðernis-
sinnastjórnin muni ekki yfir-
gefa eyjarnar Quemoy og
Matsu).
Áður hafði Bandaríkjastjórn
lýst yfir því, að hún myndi ekki
taka upp samninga við Kína
kommúnista um málefni For-
mósu- nema að fulltrúar Chiang
Kai Sheks yrðu viðstaddir. Chou
hafði fyrir sitt leyti lýst yfir því,
að hann væri reiðubúinn til þess
að semja við Bandaríkjamenn
um vopnahlé á Formósusundi.
Ráðstefnunni í Bandung lýkur
í dag. Sú skoðun er almenn, að
fulltrúarnir, sem styðja vestur-
veldin, hafi haldið vel á máli
sínu á ráðstefnunni.