Morgunblaðið - 26.04.1955, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 26. apríl 1955

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Stefna Adioaaers vinnur á —
Knmmúnistar og jafnaðarmenn tapa
|pi SÍÐUSTU helgi fóru fram
U tvennar kosningar í hinum
lýðræðissinnaða hluta Evrópu,
sem vissulega er vert að veita
athygli. Hinar fyrri þeirra fóru
farm til fulltrúadeildar þingsins
í Neðra-Saxlandi, sem er eitt
stærsta sambandsríki vestur-
þýzka lýðveldisins. Heildarsvipur
þeirra kosninga er sá, að þær
sýndu vaxandi fylgi við utanrík-
isstefnu dr. Konrads Adenauer
og flokks hans, kristilega lýðræð-
isflokksins.
Eins og kunnugt er hafa jafn-
aðarmenn og að sjálfsögðu komm
únistar í Vestur-Þýzkalandi bar-
izt mjög harkalega gegn fullgild-
ingu Parísarsamninganna. Hafa
þeir fyrst og fremst lagt áherzlu
á, að enn einu sinni yrði reynt
að tala við Rússa og semja við
þá áður en Vestur-Þýzkaland
gerðist aðili að Atlantshafs-
bandalaginu og sameiginlegum
Vestur-Evrópuher. Dr. Adenauer
hefir hins vegar lagt áherzlu á,
að samkomulag hinna vestrænu
þjóða um öryggismál sín yrði
staðfest af þinginu í Bonn og síð-
an leitað fyrir sér um samninga
við Rússa.
Þessi stefna dr. Adenauers
sigraði í báðum deildum vest-
ur-þýzka þingsins. Hinn lýð-
ræðissinnaði hluti Þýzkalands
hefir þess vegna gerzt aðili að
Atlantshafsbandalaginu og Ev
rópuhernum. Kosningarnar í
Saxlandi á sunnudaginn var
sýna að stefna kanslarans á
vaxandi fylgi að fagna. Jafn-
aðarmenn hafa hins vegar ekki
uppskorið þann gróða af af-
stöðu sinni, sem þeir reikn-
uðu með. Fólkið, sem býr
næst Rússum í Saxlandi, hefir
talið hina hiklausu stefnu dr.
Adenauers líklegri til vernd-
ar öryggi þess en undanslátta-
stefnu dr. Ollenhauers. Það er
sérstaklega athyglisvert, að
kommúnistar fengu þarna
sáralítið fylgi. En einmitt í
þessum héruðum Vestur-
Þýzkalands, þekkir fólkið bezt
ástandið í Austur-Þýzkalandi
Um síðustu helgi fóru einnig
fram kosningar til héraðsstjórna
í neðra Austurríki. Einnig þar
unnu lýðræðisflokkarnir stór-
kostlega á en kommúnistar töp-
uðu að sama skapi. Þetta gerðist
þrátt fyrir það, að Rússar hafa
undanfarið sýnt töluverðan lit á
tilslökunum við Austurríkismenn.
Af þessu má það marka, að
þar sem fólkið í Evrópu þekk-
ir starfsaðferðir Rússa og
kommúnista bezt, þar fá
kommúnistaflokkarnir minnst
fylgi. Þjóði-nar þekkja harm-
sögu nágranna sinna austan
járntjaldsins, sjá hvaða þræla-
tökum kommúnistar hafa beitt
þær, og gera sér ljóst, hvað
þeirra sjálfra biði ef komm-
únistum tækist að leggja
hramm sinn yfir þær.
Þróunin í stjórnmálum
Vestur- og Mið-Evrópu um
þessar mundir er ákaflega
merkileg.
Kommúnisminn er að gufa
upp í Vestur-Þýzkalandi og
Austurriki, þ. e. a. s. þar, sem
almenningur hefir bezta að-
stöðu til þess að fylgjast með
ofbeldisaðgerðum fyrir austan
járntjaldið.
Milljónir manna í þessum lönd-
um þekkja af eigin reynd harm-
sögu þess mikla fjölda fólks, sem
Sjállsiæðismenn
Akureyri
F.U.S. Vörður, heldur fund að
Hótel KEA uppi, annað kvöld kl.
8,30 e. h.
Fundarefni:
1. Verkfallið og vinnulöggjöfin:
Ragnar Steinbergsson hdl.
2. Störf Sambandsstjórnar:
Gunnar G. Schram stud. jur.
3. Fréttakvikmyndir með ís-
lenzku tali, Evrópuráði o. fl.
Sjálfstæðisfólk, fjölmennið á
fundinn.
Fulltrúi Hreyfils rekinn
úf af fundi 1. maínefndar
ÞAU EINSTÖKU tíðindi gerðust s. 1. sunnudag, að kommún-
istar í 1. maí nefnd verkalýðsfélaganna rekur fulltrúa Bif-
reiðastjórafélagsins Hreyfils út af fundi nefndarinnar.
Er þetta algert einsdæmi í sögu verkalýðshreyfingarinnar og
sannar að kommúnistar hlífast ekki við að kljúfa verkalýðsfélög-
in, ef þeim býður svo við að horfa.
Er fyrsti fundur var boðaður
í nefndinni flutti formaður Full-
trúaráðs verkalýðsfélaganna í
Rvík, Björn Bjarnason, ræðu og
talaði um nauðsyn þess að verka-
lýðurinn stæði sameinaður um
hátíðahöldin 1. maí.
stöðugt streymir vestur á bóg-
inn undan einræðisstjórn komm- j
únista.
í löndum, sem fjær liggja, eins
og t. d. Frakklandi og Ítalíu,
þekkir fólk þetta ekki eins vel.
Þar eru kommúnistaflokkarnir
töluvert sterkari. En einnig þar
er kommúnisminn á undanhaldi.
Lýðræðissinnað fólk um all-
an hinn menntaða heim fagn-
ar hverjum ósigri, sem komm-
únistar bíða. Hver ósigur ein-
ræðis- og ofbeldisaflanna er
spor í áttina til aukins öryggis,
friðar og uppbyggingar í ver-
öldinni.
Óttasl
almenningsálitið
MEÐ hverri vikunni, sem líður
af verkfallinu, verður það ljós-
ara að almenningsálitið dregur
kommúnista til ábyrgðar fyrir
þá erfiðleika, sem það hefur í
för með sér, í senn fyrir verk-
fallsfólkið sjálft og þjóðina í
heild.
Þetta sætir heldur engri furðu.
Það eru leiðtogar kommúnista-
flokksins á íslandi, sem forgöngu
hafa haft um það, að beita heild-
arsamtökum verkalýðsins til
pólitískra herferða. Þess vegna
létu þeir forseta Alþýðusam-
Karla- og kvennasveitir á
Norðurlandamót í bridge
NORÐURLANDAMOT í bridge
verður haldið í Svíþjóð nú í sum-
ar, dagana 10—14 júní. Mót þetta
er haldið annaðhvort ár, og var
síðast haldið fyrir tveim árum í
Árósum í Danmörku. Sigurvegar-
arnir í opnu sveitunum varð þá
Svíþjóð með 22 stig. íslenzkir
bridgemenn tóku þá þátt í mót-
inu í opnu sveitarkeppninni og
urðu fjórðu með 13 stig.
Nú hefur Bridgesamband ís-
lands ákveðið, að senda til fullr-
ar þátttöku á móti þessu, en það
er í fyrsta sinn, sem Islendingar
mæta til leiks með fullskipaðar
sveitir, bæði í opnu sveitakeppn-
inni og kvennakeppninni.
hafa tvær sveitir, með fjórum
mönnum hver í Reykjavík, og
Bridgefélag Siglufjarðar velur
Eina sveit með fjórum spilurum.
Heimilit er að skora á hverja af
þessum þrem sveitum til einvígis,
eftir reglum sem Sambands-
stjórnin hefur þegar sett, og
stendur réttur til áskorunar til
sunnudagskvöldsins 1. maí.
Þær þrjár sveitir er endanlega
skipa utanfararlið mynda síðan
tvær sexmannasveitir.
Keppni stendur nú yfir um
hverjar mynda skuli utanfararlið
kvenna, en það er í fyrsta sinn
sem bridgekonur sigla utan til
keppni. Núverandi norðurlanda,-
Svo hefur til hagazt, að valizt meistaratitil kvenna á Svíþjóð.
Uetuahandi áhrifar:
Gluggað í „Náttúru-
fræðinginn“.
UNA um helgina var ég að
glugga í nýjasta hefti af
tímaritinu „Náttúrufræðingur-
inn“, sem gefið er út, svo sem
kunnugt er, af Hinu íslenzka
Nl
^ náttúrufræðifélagi. I ritinu eru
bands ísla ids skrifa öllum hinum margar fróðlegar og skemmtileg-
pólitísku flokkum nema Sjálf- ar greinar, sem búast má við, að
stæðisflokknum, og biðja þá að almenningi þyki fengur í, auk
mynda „vinstri stjórn“. Með því þess, sem þær hafa flestar meira
einstæða skrefi hófu kommún- eða minna vísindalegt gildi.
istar verkfallið.
Sérstaka athygli mína vakti
Það er bví furðuleg ósvífni og vísindaleg ritgerð tveggja
sýnir hyldjúpa fyrirlitningu fyrir menntaskólanemenda um „Fugla-
heilbrigðri skynsem fólksins þeg-
ar blað kommnista hamrar á því
viku eftir viku, að ríkisstjórnin
og Sjálístæðisflokkurinn beri
ábyrgð á verkfallinu og þeim
vandræðum, sem það hefur bak-
að þúsundum manna. Spinnur
líf á Seltjarnarnesi". Birta þeir
þar athuganir sínar, sem þeir
hafa gert á þessu sviði á árunum
1952—54. Greininni fylgir skrá
yfir allar þær fuglategundir, sem
þeir félagar hafa orðið varir við
á þessum slóðum, síðan þeir hófu
blaðið daglega upp lygafregnir athuganir sínar og eru tegund-
um afstöðu Sjálfstæðisflokksins ’ irnar ekki færri en 64, þar af 14
til deilunnar og hugsanlegra sátta : varpfuglar. Mjög er sennilegt að
möguleika. S.l. sunnudag full- I fhfk aimennt geri sér ekki grein
yrðir „Þjoðviljinn“ t. d. að Bjarm: fyrir> að syo mikið fjör sé f fugia.
Benediktsson menntamalarað-
. . .. „ _ „ .. lífinu þarna úti á nesinu og þess-
herra hafi sagt að það væn! ar rannsóknir bera vitni en nið.
hundraða milljona virði, að urstöður þeirra ættu að minnsta
brjota verkalyðshreyfmguna a kosfi að geta öryað það m að
a a ur ' I hafa augun betur opin en hingað
til.
R
Hvorki Bjarni Benediktsson
né nokkur annar af leiðtogum
Sjálfstæðisflokksins hafa mælt
þessi orð. Þau eru uppspuni
frá rótum. En þau sýna, hve
kommúnistar eru orðnir
hræddir við þær ógöngur, sem
þeir sjálfir hafa leitt verka-
lýðssamtökin út í. Þeir lofuðu Þess>
Dagsbrúnarmönnum og iðnað-
armönnum að þeir skyldu
ekki þurfa að fara í verkfall
til þess að fá kröfum sinum
fram komið. Efndirnar eru
orðnar lengsta verkfall, sem
um getur hér á landi, hjá svo
fjölmennum hóp manna.
Hver er ástæða þess, að verk-
fallið er orðið svo langt?
Einfaldlega sú, að það var frá
upphafi pólitískt og kröfurnar,
sem fram voru settar í engu sam-
ræmi við greiðslugetu fram-
leiðslunnar.
Nytsamt verk
og skemmtilegt ,
ITSTJÓRI tímaritsins bendir
á það á öðrum stað í ritinu,
að ritgerð þessi sé glöggt dæmi
hve nytsamt verk og
skemmtilegt, áhugamenn í ís-
lenzkri náttúrufræði geta innt af
hendi og aðdáunarverður sé vilji
sá, sem liggur að baki þessum
athugunum.
Víst væri skemmtilegt, ef
fleira æskufólk vildi feta í fót-
spor þessara menntaskólapilta.
Rannsóknarefnin eru alltaf nóg,
þegar áhugi og fróðleikslöngun
er fyrir hendi
0
Skyldleiki mannsins
og hafsins
NNUR grein í ritinu, örstutt,
kallast „Maðurinn og hafið“.
| innihaldi. Þetta er ekki nýtt af
I nálinni, enda má rekja þær skoð-
1 anir til náttúrufílósófa átjándu
og nítjándu aldar, að sjórinn sé
nokkurskonar frumvökvi, sem
lífið hafi kviknað í. Þegar lagar-
dýr lögðu land undir fót, fluttu
þau með sér, samkvæmt þessari
kenningu, þennan frumvökva í
æðum sér, sem vér höfum síðan
fengið að erfðum. Mannsblóðið
er að vísu seltuminna en sjórinn,
en sjórinn var einnig seltuminni,
er þetta átti að hafa gerzt, fyrir
500 milljónum ára, því að stöðugt
leysast efnin upp og berast til
sjávar. Og þó er furðanlegt sam-
ræmi í efnainnihaldi blóðs og
sjávar".
Með fylgir tafla yfir efni þau,
sem er að finna annars vegar í
blóði og í sjó hins vegar og nið-
urstöður af þeim samanburði. —
Mjög skemmtilegt rannsóknar-
efni.
Ös i strætisvögnum.
ÞAÐ er ekkert grín að missa af
„strætó" þessa dagana, þeg-
ar ekki er vagn nema á hálftíma
eða klukkutima fresti. — Og svo
er ösin og troðningurinn eftir því,
ekki sízt á hráslagalegum rign-
ingardögum eins og í gær. Fólki
óaði við því að leggja í langar
gönguferðir og koma vott og
sundurblásið á áfangastað. Hví-
líkt hallæri! — Þá var frekar
reynandi að troða sér í strætis-
vagninn, þegar hann loksins kom,
þegar yfirfullur, að því er virtist,
svo að meira en lítið áræði
þúrfti til bæta sér ofan á allt sem
fyrir var og þola stympingar þær
og olnbogaskot úr öllum áttum,
sem slík og þvílík þvaga hlýtur
að hafa í för með sér, enda þótt
hver og einn fari að eins prúð-
mannlega og kostur er.
Já, því segi ég það — eins og
konan — að enginn veit, hvað
átt hefir fyrr en misst hefir, það
finnum við bezt, þegar við miss-
um strætisvagnana.
Á öllu þessu bera kommúnistar
ábyrgðina. Það er því sannarlega Þar segir m.a.:
engin furða þótt þeir óttist afleið- „Blóð mannsins og sjór hafsins
ingar gerða sinna. eru grunsamlega áþekk að efna-
Að ræðu þessari lokinni bar
hann upp þá „einingar“-tillögu,
að fulltrúa eins stærsta verka-
lýðsfélagsins í bænum, fulltrúi
Hreyfils, yrði vikið af fundi.
Nokkrir fulltrúar mótmæltu
þessari tillögu og bentu á hversu
fráleitt það væri að kljúfa þann-
ig verkalýðsfélögin.
En kommúnistar héldu fast við
„einingartillögu" sína og fengu
hana samþykkta með 15 atkv.
gegn 10, en kommúnistar hafa,
eins og kunnugt er, meirihluta i
1. maí-nefndinni.
Er ekki annað sjáanlegt, en að
kommúnistar ætli að reka aðra
fulltrúa lýðræðissinna úr 1. maí-
nefnd, svo þeir geti einir ráðið
þar öllum málum. Slík er „ein-
ing“ þeirra í framkvæmd.
Frekari breytingar-
tiflögur
þýðingarlausar
ÖNNUR umræða um vegalaga-
breytinguna var í Neðri deild í
gær. Sigurður Bjarnason, fram-
sögumaður samvinnunefndar í
samgöngumálum, skýrði frá því
að báðar samgöngumálanefndir
þingsins hefðu einróma ákveðið
að gera engar breytingartillögur
frekar við frumvarpið, aðrar en
smávegis orðalagsbreytingar,
sem fælu enga efnisbreytingu í
sér.
Sigurður skoraði á alla þing-
menn að gera nú ekki breytinga-
tillögur. Þingmenn hljóti að skilja
það, að það er ekki vandalaust
að ná samkomulagi allra þing-
manna um vegalagabreytingar
og væri það ábyrgðarhlutur að
spilla því samkomulagi, sem
náðst hefir, með nýjum breyting-
artillögum.
Með þessari áskorun eru sam-
göngumálanefndir þingsins ekki
að leggja neinn dóm á gagnsemi
þeirra vega, sem þingmenn bera
fyrir brjósti, heldur hitt að það
er fyrir öllu að ná endanlegu sam
komulagi um þessi aðkallandi
mál.
MeritlB, m
klæMr landiS.
Leikfél. Húsavíkur
sýnir
„Allt heiðarlegt"
HÚSAVÍK, 25. apríl: — Leikfél.
Húsav. og Karlakórinn Þrym-
ur frumsýndu s.l. laugardagskv.
sjónleikinn, Allt heiðarlegt, eftir
Wilhelm Förster. Aðalhlutverk
leika, Herdís Birgisdóttir, Ari
Kristinsson, Njáll Bjarnason og
Páll Þór Kristinssson. Aðrir leik-
arar eru Birgir Steingrímsson,
Arnljótur Sigurjónsson, Bjarni
Sigurjónsscn, Mikael Sigurðsson,
Eysteinn Sigurjónsson, Stefán
Sigurjónssor, Jón Kr. Valdimars-
son, Óli Páll Kristjánsson, Bene-
dikt Jónsson, Laufey Vigfúsdótt-
ir, Steinunn Valdemarsdóttir,
Jónas Egilsson, Benedikt Helga-
son, Aðalsteinn Karlsson, og auk
þess allstór stúdentahópur.
Leikstjóri er Sigurður Hall-
marsson, söngstjóri Sigurður
Sigurjónsson, en undirleik ann-
ast frú Gertrud Friðriksson. —
Leiktjöld miálaði Benedikt Jóns-
son.
Leiknum hefur verið mjög vel
tekið og á frumsýningunni voru
leikarar og leikstjóri oft kallaðir
fram og hylltir með lófataki. —
Þriðja sýning á leiknum er I
kvöld og eru allir miðar upp-
seldir. —Fréttaritari.