Morgunblaðið - 05.05.1955, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 5. maí 1955
iroðflntMafófr
Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vifur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson-
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 6 mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
„BLÁI ENGILLINN“
KVIKMYNDIN þýzka, sem
Tripolibíó sýnir nú, var tekin
árið 1929 og fór þá sigurför víða
um heim, enda er myndin frá-
bær, bæði að efni og leik. Hún
er djúpur og áhrifaríkur harm-
leikur, byggður á sögunni um
prófessor Unrath, eftir Heinrich
MUm
A
Skipstjórinn á Uranusi
sýknaður í Hæstarétti
I
FYRRADAG kvað Hæstiréttur upp dóm í máli gegn Heiga
Kjartanssyni, skipstjóra á togaranum Úranusi, sem var sak-
Þonnig vinnur Sjnlfstæðis-
flckknrinn nð bættum
lífskjörum þjóðnrinnnr
EITT HIÐ heilbrigðasta í mann-
legu eðli er sjálfsbjargar-
hvötin. Af henni leiðir það, að
hver einstaklingur keppir jafnan
að því að bæta kjör sín og að-
stöðu í lífsbaráttunni. í kjölfar
þessarar viðleitni einstakling-
anna rennur svo framför og þró-
un í þjóðfélagi þeirra.
Ef við athugum afstöðu hinna
andstæðustu flokka íslenzkra
stjórnmála, Sjálfstæðisflokksins
og kommúnista, til þessa atriðis
kemur þetta í ljós:
Kommúnistar leggja fyrst og
fremst áherzlu á það, að hæð
kaupgjaldsins skipti öllu máli
fyrir lífskjör fólksins. Þess vegna
felist hin eina sanna kjarabar-
átta í því, að fá það hækkað sem
mest. í því sambandi skipti það
ekki máli, þótt sannað sé að
framleiðsla þjóðarinnar geti ekki
mætt auknum tilkostnaði og
hljóti jafnvel að stöðvast ef hann
yrði aukinn.
Sjálfstæðismenn telja að
sjálfsögðu, að hæð kaupgjalds-
ins skipti mjög miklu máli
fyrir launþegana. Það eigi
þessvegna að vera eins hátt og
atvinnutækin á hverjum tíma
geta borið, án þess að hætta
skapist á stöðvun þeirra eða
hallarekstri. Leiðin til þess að
hækka kaupgjaldið sé fyrst
og fremst sem fullkomnust
framleiðslutæki og mest
framleiðsla. I
Á þessum grundvelii hafa
Sjáifstæðismenn byggt af-
stöðu sína til kaupgjaldsmál-
anna í stórum dráttum. Og í
skjóli þessarar stefnu þeirra 1
hefur atvinnureksturinn í
landinu orðið þess megnugur
á undanförnum árum að
greiða launþegum sínum stór-
hækkað kaupgjald.
Mörg önnur ntriði koma
til greina
En sú kjarabarátta, sem ein-
göngu miðast við kaupgjaldið
eitt er mikils til of þröngsýn.
Fjölmörg önnur atriði hafa áhrif
á lífskjörin. Ber þar fyrst og
fremst að nefna húsnæðið. Öll
líðan og aðbúnaður fólks, hvort
sem það býr í sveitum eða kaup-
stöðum er ákaflega háður hús-
næði þess. Fjárhagsleg afkoma
þess fer og mjög eftir því, hvað
það verður að borga fyrir hús-
næði sitt, og hvort það býr í
eigin húsnæði eða leiguhúsnæði.
Stuðningur við umbætur í
húsnæðismá’um aimennings
er því ein raunhæfasta leiðin
til þess að bæta lífskjör þess.
Á þessu hafa Sjálfstæðismenn,
ekki sízt hér í Reykjavík, þar
sem flokkurinn hefur ráðið
mestu haft glöggan skilning.
Þá er félagslegt öryggi ein-
staklinganna ekki síður þýðing-
armikið fyrir lífskjör þeirra og
alla aðstöðu. Gildandi félags-
málalöggjöf ræður því miklu um
það á hverjum tíma, hvernig
kjörum almennings er háttað.
Ellilaun, fjölskyldubætur, slysa-
tryggingar og sjúkrabætur hafa
fyrst og fremst þann tilgang að
vera samhjálp þjóðfélagsins í
heild, koma í veg fyrir að sjúk-
dómar og slys, elli eða ómegð
valdi fátækt og skorti.
En til þess að þjóðfélagið
geti rekið þessa samhjálp þarf
það sjálft að vera rekið á efna
hagslega heilbrigðum grund-
velli. í þjóðfélagi þar sem all-
ur atvinnurekstur væri rekinn
með tapi og atvinnuleysi og
kyrrstaða rikti, væri óhugs-
andi að skapa og viðhalda til
lengdar félagslegu öryggi.
Kjarabarátta á breiðari
; Mann. Prófessorinn, sem er vel agur um ag hafa verið að veiðum innan landhelgi út af Svörtu-
metinn kennari við shoia ,elno loftum á Snæfellsnesi. Skipstjórinn var sakfelldur í undirrétti, en
hinfr ungu^nemendur sÍóíans Hæstiréttur sýknaði hann á þeim forsendum, að með staðarákvörð-
tíðka komur sínar á „kabaret"- un sem Serð var væri eiSi fengin næg sonnun fyrir því, að tog-
j sýningu í borginni, heillaðir af arinn hafi verið að veiðum innan fiskveiðitakmarkanna.
| ungri dansmær þar, Lulu að
' nafni.Bregst prófessorinn reiður
við þessu athæfi piltanna og fer
í kabarettinn til þess að fá vissu
um það, sem þar er á seyði. Hitt-
ir hann þar fyrir hina ungu og . . . . , , .
glæsilegu Lulu og fellur sjálfur >ahafnar tvelr starfsmenn land- gæzlumenmrmr
grundvelli
Sjálfstæðismenn byggja þann-
ig baráttu sína fyrir bættum lífs-
kjörum fólksins á allt öðrum og
breiðari grundvelli en kommún-
istar, sem aðeins einblína á tíma-
kaupið eitt og láta sig engu skipta
þótt athafnalíf þjóðarinnar lamist
og atvinnuleysi og vandræði
berji að dyrum heimilanna.
Hinn mikli muiiur, sem er á
þeirri kjarabaráttu, sem Sjálf-
stæðismenn beita sér fyrir og
,,kjarabaráttu“ kommúnista kem-
ur mjög greinilega í ljós þegar
litið er yfir verk þessara tveggja
andstæðu flokka á s.l. vetri. Sjálf
stæðismenn hafa á þessum tíma
haft forgöngu um setningu lög-
gjafar, sem á fjölmarga vegu
miðar að bættri aðstöðu þjóðar-
innar í lífsbaráttunni. Er þar
fyrst að geta ráðstafana til stór-
aukins stuðnings við íbúðabygg-
ingar í landinu. í stað þess að
25—30 þús. kr. lán hafa verið
veitt tiltölulega fáum einstakling-
um út á íbúð undanfarin ár er
nú gert ráð fyrir að 70—100 þús.
kr. lán verði veitt hundruðum
fjölskyldna á næstu árum.
Auknu fjármagni hefur verið
veitt til lánastofnana sjávarút-
vegs og landbúnaðar, Fiskveiða-
sjóðs og sjóða Búnaðarbankans.
Því fé mun verða varið til þess
að bæta atvinnutækin til lands
og sjávar, auka framleiðsluna og
þar með þann arð, sem kemur til
skipta milli þeirra, sem skapa
hann.
Ólíkt hafast þeir að
Á þessum vetri hefur ennfrem-
ur verið gengið frá áætlunum um
hina miklu rafvæðingu landsins.
Með framkvæmd þeirra verður
hafizt handa um byggingu fjögra
raforkuvera, eins við Efra Sog
fyrir Reykjavík og Suðvestur-
land, tveggja á Vestfjörðum og
eins á Austurlandi.
Þessi nýju orkuver munu
skapa mjög aukið atvinnuöryggi
og lífsþægindi í öllum landshlut-
um.
Enn mætti nefna fjölmörg mál,
sem Sjálfstæðismenn og ríkis-
stjórnin í heild hefur unnið að á
liðnum vetri.
Á sama tíma, sem Sjálf-
stæðismenn hafa staðið mitt í
þessari þýðingarmiklu baráttu
fyrir bættum lífskjörum al-
mennings í landinu hafa
kommúnistar hamazt við að
eyðileggja árangur uppbygg-
ingarstarfsins. Á sama tíma
sem Sjálfstæðismenn beita sér
t. d. fyrir aukinni lánastarf-
semi til íbúðabygginga bisa
kommúnistar við að hækka
byggingarkostnað og lækka
verðgildi íslenzkrar krónu.
fyrir atlotum hennar og fegurð.
Hefst þar með hin átakanlegasta
harmsaga þessa hjartaprúða
manns. Hann gleymir sér í örm-
um hinnar heillandi konu, fórn-
ar henni stöðu sinni og virðingu
samstarfsmanna sinna og kvæn-
ist henni. Hann ferðast nú með
leikflokki Lulu víða um og nið-
urlæging hans verður æ meiri
eftir því sem tíminn líður í þessu
; umhverfi, sem er í engu sam-
boðið menntun hans og hugarfari.
— Hann er fyrir löngu orðinn
snauður að fé og selur nú myndir
af konu sinni, Lulu, milli borð-
anna í gleðisölum „kabarettsins".
Að lokum er hann neyddur til
þess að leika mannskrípi eða trúð
Framh. á bls. 12
Málavextir eru í stuttu máli ingu, sem hann færði út á venju-
sem hér segir: | legt sjókort og virtist skipið skv.
Mánudaginn 5. april 1954 var henni hafa verið 0,5 sjómílu inn-
flugvélin TF-ISH á gæzluflugi an landhelgislínu.
við Snæfellsnes. í henni voru auk | Síðar gerðu báðir landhelgis-
hornamælingu
helgisgæzlunnar, þeir Guðmund- yfir skipinu, færðu hana út á
ur Kjærnested og Hörður Þór-
hallsson.
MEÐ VENJULEGT
SJÓKORT
Klukkan 12,34 þegar flugvélin
var stödd yfir landinu suður af
Skarðsvík, sáust allmargir tog-
arar úti af Svörtuloftum. Var þá
samstundis haldið þangað og
stefnt að þeim togara, sem virt-
ist vera grynnst. Sögðu land-
helgismennirnir, að þeir hefðu
flogið yfir þetta skip, sem reynd-
ist vera Úranus. Kváðu þeir skip-
ið hafa verið í vestlægri stefnu
með stjórnborðsvörpu í sjó og
beint yfir skipinu gerði Guð-
mundur Kjærnested hornamæl-
1Jetvab andi áhrífar:
K
Svanirnir áreittir
ÆRI Velvakandi!
Ég hefi orðið þess var, þeg-
ar ég hefi gengið fram hjá Tjörn-
inni, að blessaðir svanirnir, sem
nú eru þangað komnir, eru hafð-
ir að bitbeini af börnum og ungl-
ingum. Það er kastað að þeim
grjóti og alls kyns rusli. — Þetta
er afleitt.
Þessir fögru fuglar verða að fá
að vera óáreittir. Þeir eru bæjar-
búum til yndis og skemmtunar
og harla hlálegt er, að börnin
skuli í staðinn veita þeim svo
kaldar kveðjur. Mér finnst, og
svo mun flestu ærlegu fólki far-
ið, að foreldrar ættu að temja
börnum sínum nærgætni við dýr-
in engu síður en kurteisi við
mannfólkið, eða hvað finnst þér,
Velvakandi góður?
Björn Bragi“.
Hæpin afstaða
SVO sannarlega er ég Birni
Braga sammála um þetta
atriði, og iðulega hefir það verið
gert að umtalsefni hér í dálkun-
um. Það er furðuefni hverjum
venjulega gerðum manni, að
i nokkur skuli geta fundið hjá sér
1 löngun til að víkja illu að þess-
um góðvinum okkar, fuglunum á
Tjörninni. Sumir láta sér nægja
| að yppta öxlum og kenna slíkt
ungæðishætti og óvitaskap, sem
| ekki þýði að fást um. En slík af-
staða er vart réttlætanleg.
I Óprúttni og stráksháttur,
, grimmd og , mannúðarleysi á
I hvergi rétt á sér, ekki heldur hjá
börnum og unglingum, og for-
eldrum ætti að vera það ljóst, hve
, háskalegt það er, að börn þeirra
| komist upp með neitt af slíku
tagi í skálkaskjóli þess, að þau
eru börn! Hvert er hlutverk upp-
alandans, ef ekki einmitt það að
leiða hinum ungu fyrir sjónir,
hvað er rétt og hvað er rangt og
beina þeim inn á brautir hins
góða og fagra með orðum og
eftirdæmi?
í
Omakleg aðfinnsla
BRÉFI að norðan segir:
„Velvakandi góður!
í dálkum þínum 27. apríl s.l.
birtir þú bréf frá Hafnfirðingi,
sem nefnir sig „Hneykslaður". —
Efni bréfsins er, að mínu áliti,
ómaklegar aðfinnslur á söng
tveggja ungra stúlkna á Akur-
eyri — og þó frekar á r.ieðferð
þeirra á textum laganna, sem
þær sungu. Máli sínu til stuðn-
ings skrifar hann brot úr einum
texta. Við lestur þess, eftir mis-
þyrmingu hins „hneykslaða"
virðist mér vera búið að snúa
þessu gullfallega kvæði á það
mál, sem hvergi er talað hér á
landi. Og áreiðanlega mun þessi
málvöndunarvinur ekki heyra
þennan framburð hér fyrir norð-
an.
Ég skal játa, að ég hlustaði
ekki á þær systur syngja í um-
ræddum barnatíma, en ég hefi
hins vegar verið svo heppinn að
heyra þær syngja þessi lög og
um leið, hve látlaust og yndis-
lega þær túlka söng sinn.
Með þökk fyrir birtinguna.
Sjúklingur á Kristnishæli".
,H'
Tíeyringur í rúgbrauði
VAÐ heldurðu, að ég hafi
fundið í brauðinu mínu,
lagsmaður, í gærkvöldi annað en
beinharðan tíeyring! Já, sem ég
lifi var það tíeyringur og býsna
harður var hann undir tönninni“,
sagði maður nokkur, sem ég
hitti á förnum vegi og gaf sig á
tal við mig. Hann var öldungis
gáttaður á þessu fyrirbæri og
velti fyrir sér á marga lund,
hvernig tíeyrings-tetrið hefði
komizt í rúgbrauðið það arna,
sem að öðru leyti var eins og
hvert annað hversdagslegt rúg-
brauð. „Ég geymi gripinn, svo
sannarlega“, bætti hann við,
„hver veit nema þetta sé einhver
lukku-peningur, kannski til að
benda mér á, að ég eigi eitthvað
meira í vændum, t d. þúsundir í
happdrætti — eða bara í brauð-
sneiðinni minni?!“
MerxlB,
klæMr UnðlS
venjulegt sjókort og reyndist
skipið skv. því vera um fiskveiði-
takmörkin.
SKIPSTJÓRINN KVAÐST
HAFA VERIÐ UTAN LÍNU
Helgi Kjartansson neitaði að
hafa verið að veiðum innan lahd-
helgislínu. Skýrði hann svo frá,
að er flugvélin kom fyrst að tog-
aranum hafi hann verið í 4,2
mílna fjarlægð frá landi. Kvað
| hann Radar hafa sýnt þetta og
sömuleiðis kvaðst hann ekki hafa
togað í vesturátt, heldur í norð-
urátt.
DÓMUR UNDIRRÉTTAR
Undirréttur taldi sannað af
skýrslum landhelgisgæzlumann-
anna, að togarinn hefði verið að
veiðum innan landhelgi og
dæmdi skipstjórann í 74 þús. kr.
sekt og að afli og veiðarfæri
skyldu gerð upptæk.
ATHUGUN SÉRFRÆÐINGA
En þegar málið kom fyrir
Hæstarétt var áfram haldið mikl-
um framhaldsrannsóknum. Voru
dómkvaddir siglingafróðir menn
til að meta sönnunargildi ýmissa
atriða í málinu.
Við athugun kom það þá í ljós,
að hið almenna sjókort sem land-
helgisgæzlumennirnir höfðu
markað staðarákvörðun á var
svo ónákvæmt, að þó þeir fram-
kvæmdu rétta merkingu, færðist
sá staður um 0,3 sjómílu utar.
Ástæða þess er sú, að við kopar-
stunguprentun á sjókortum er
pappírinn, sem þau eru prentuð
á bleyttur. Þegar hann þornar er
það algengt að hann skekkist
nokkuð til og getur af því leitt
ónákvæmni. Nú voru sérfræðing-
ar látnir teikna nákvæmara kort
og færa út á það staðarákvarðan-
ir landhelgisgæzlumannanna. —
Reyndist þá fyrri staðarákvörð-
unin 0,16 sjómílu innan fiskveiði-
takmarkanna (þó forstjóri land-
helgisgæzlunnar teldi hana tæp-
lega 0,2 sjóm.), en hin síðari
0,35 sjómílu utan þeirra.
EKKI HÆGT AÐ BYGGJA Á
MÆLINGU
Síðar segir Hæstiréttur, að ekki
sé hægt að byggja á fyrri mæl-
ingunni, þar sem aðeins annar
löggæzlumannanna mældi hana.
Einnig taldi Hæstiréttur, að ljós-
myndir, sem fram hefðu verið
lagðar, bentu til þess, að mið
í þessari mælingu hefði ekki ver-
ið nægilega nákvæmt,.
Þykir Hæstarétti þvi þessi
staðarákvörðun ekki nægilega
örugg til að hún verði talin
næg sönnun þess, að ákærði
hafi verið innan fiskveiðitak-
markanna að botnvörpuveið-
um á fyrrgreindum tíma.
Ber því að sýkna hann.
Orðsending
BILAHAPPDRÆTTI Sjálfstæðis
flokksins. — Skrifstofa happ-
drættisins er opin daglega í Sjálf-
stæðishúsinu frá kl. 9—12 f. h. og
1—6 e. h. Pantaðir miðar óskast
skttir hið fyrsta.