Morgunblaðið - 07.05.1955, Blaðsíða 16

Veðurúllif í dag:
Hægviðri, smáskúrir,
en bjart á milli.
102. tbl. — Laugardagur 7. maí 1955.
Skógræktin
Sjá grein á bls. 8.
Fleetwood-togari tekinn
í annað sinn í landheki
f: GÆKD.4G kom björgunar- og
cftirlit.sskipið Sæbjörg hingað til
Keykjavíkur með Fleedwood-togar
ann Wyre Gleamer, sem tekinn
var í marzmánuði hér við Jand fyr-
ir landhelgisbrot og dæmdur í
75000 kr. sekt.
Þegar skipstjórinn á togaran-
um, en hann heitir Jamés Harper,
var tekinn af Sæbjörgu, var hann
að veiðum 1,3 sjóm. fyrir innan
fiskveiðitakmörkin, út af Stafnesi.
í FYRRA SKIPTIÐ
Þegar togarinn var tekinn í
fyrra skiptið, var hann við Vest-
mannaeyjar að veiðum um 0,4
«. )
sjóm. innan fiskveiðitakmarkanna.
Var Mr. Harper þá einnig skip-
stjóri.
| Klukkan var að verða átta í gær
morgun, er Sæbjörg kom að togar
anum. Voru skipverjar að taka inn
vörpuna. Er skipherrann á Sæ-
björgu, Jón Jónsson, tilkynnti Mr.
Harper togaraskipstjóra, að hann
væri fyrir innan landhelgina,
kvað skipstjórinn það hafa verið
óviljaverk og myndi togarinn hafa
rekið inn fyrir línuna. — Skip-
stjórinn kvaðst hafa verið sof-
andi. —
Um klukkan 5 í gær hófst rann
sókn í máli togaraskipstjórans, en
i hann er rúmlega fimmtugur.
Fyrsla hópferðin á Yatnajökul
hefsl um hvífasunnuna
Þá verður og farin rannsóknarför fil Grímsvalna
og skálabygging hefsl
FORMAÐUR og stjórn Jökla-
rannsóknarfélagsins skýrði
blaðamönnum frá því í gær, að
hin fyrsta almenna hópferð á
jökul hér á landi, muni hefjast
hér í Reykjavík, laugardaginn fyr
ir hvítasunnu. Fer þá íiópurinn úr
bænum. — En ferðinni er heitið
upp á Vatnajökul til Grímsvatna.
En í þessum leiðangri verða emn-
ig nokkrir félagsmenn úr Jökla-
rannsóknarfélaginu, sem fara í
Tungnaárbotna til að reisa þar
afskekktasta hús á Islandi.
Jöklarannsóknarfélagið var
stofnað í febrúar 1951. Aðalverk-
cfni þess er að stuðla jöfnum hönd
um að rannsóknum og ferðalög-
um á jöklum hériendis. Nú hefur
íélagið í undirbúningi leiðangur,
sem á að sinna báðum þessum
verkefnum í einu, og er förínni
heitið austur á Vatnajökul.
MÆLINGAR
Rannsóknir eru fyrirhugaðar
þykkt jökulsins í Grímsvötnum og
umhverfis þau, en þar varð mikið
umrót í fyrra sumar í sambandi
við jökulhlaup í Skeiðará. — Um
þetta verk höfum við samvinnu
við Expedition Polaires Francai-
ses, sem leggja til bæði áhöld og
sérfræðing til mælinganna líkt og
1951. En dr. Sigurður Þórarins-
son mun verða fararstjóri við
Grímsvötn.
SKÁLINN
í öðru lagi mun verða reistur
skáli í Tungnaárbotnum. Er verið
að hefja smíði hans hér í bænum
þessa daga. Mörg fyrirtæki og ein
stakir velvildarmenn hafa lagt
félaginu lið til þess að kaupa efni,
en nokkrir dugnaðarmenn hafa
heitið að reisa skálann. — Hefur
Árni Kjartansson verzl.stj. aðal-
umsjón með því verki.
JÖKLAFERÐIN
I þriðja lagi býður nú félagið
til almennrar þátttöku í ökuferð
og skiðaferð á Vatnajökul. Geta
ailt að 25 manns tekið þátt í þeirri
för, en fararstjóri þeirra verður
Guðmundur Jónasson. Tilhögun
ferðarinnar verður þannig í stuttu
máli:
28. maí, laugardag fyrir hvíta-
gunnu, verður farið frá Reykja-
vík að Tungnaá. Verður farið með
snjóbíia, skálaefni, fólk og far-
angur í einni 5 bíla lest.
29. maí verður ekið yfir Tungna
á og inn undir jökul í Tungnaár-
botnum. —
30. verður skipt liði. 5—7 menn
taka til við skálabyggingu, en hin-
ir leggja á jökul og halda beina
leið til Grímsvatna, en sú ferð get-
ur tekið tvo daga. Farangri er ek-
ið í bílunum og á sleðum, en menn
eru yfirleitt á skíðum og halda sér
í dráttarbönd frá bílunum.
8 DAGA Á JÖKLI
í Grímsvötnum taka þeir Sig-
urður ti! við mælingar og hafa
yfirbyggðan sleða og vistir til
sinna nota. Guðmundur Jónasson
mun hins vegar fara með sinn hóp
í snjóbíl sínum annað hvort til
Kverkfjalla eða Esjufjalla og
dveljast á jökli til 6. júni, eða 8
daga. Þá heldur sá hópur aftur
til Tungnaárbotna og heimleiðis
næsta dag, eða 8. júní. Tekur ferð
in 12 daga.
Ef þátttaka fæst, má gera ráð
fyrir að annar hópur skíðamanna
leggi upp frá Reyk.iavík 7. júní
og mæti hópnum, sem heimleiðis
fer, við Tungnaá og ætti að ná
upp í Tungnaárbotna samdægurs.
Verður síðan ekið til Grímsvatna
og Kverkfjalla og dvalizt á jökli
til 15. júní eða 8 daga. en þá
munu mælingamenn einnig koma
frá Grímsvöt.num. 16. júní verður
dvalizt í Tungnaárbotnum og
komið t.il Reykjavíkur að kveldi
þ.ióðhátiðardaginn, 17. júní.
Þeir, sem hafa hug á að taka
bátt í þessum ferðum eru beðnir
að gefa sig fram við Guðmund
Jónasson (síma 1515 eða 5584)
fyrir 21. þ.m. Mun hann siá mönn
um fyrir matarvist í ferðinni, og
tiöldum. Svefnnoka, skíði, hlífðar-
föt og mataráhöld verður hver og
einn að hafa með sér. Þátttakend-
ur þurfa að vera undir það bún-
ir að lenda í 'misiöfnum veðrum
þarna upni á iöklinum. Kostnað-
urinn er áætlaður allur um 1.800
kr. á mann.
Söngvarínn varð
lasinn
TÓNLEIKUM Fischer-Diskau og
Gerald Moore, sem áttu að vera í
Austurbæjarbíói í gærkveldi fyrir
styrktarfélaga Tónlistarfélagsins,
varð að fresta á síðustu _stundu.
Kenndi söngvarinn sér lasleika,
en hann mun að öllu forfallalausu
syngja n.k. mánudagskvöld kl. 7.
Þá gilda miðar þeir, er gilda áttu
í gærkveldi.
Sjómenn ló
gæðnverðlnnn
ÍSAFIRÐI, 3. maí — Á sumar-
daginn fyrsta skýrði Morgun-
blaðið frá ágætum árangri, sem
náðst hefði með gæðamati á salt-
fiski upp úr togaranum Sólborg
frá ísafirði. En við gæðamat á
afla skipsins hefur um og yfir
90% aflans reynzt t 1. flokki.
Togarinn ísborg hefur nú land-
að þrem saltfiskförmum á ísa-
firði, samtals um 370 lestum. í
fyrstu veiðiferðinni reyndist
65% í 1. flokki, í annari veiði-
ferðinni 60%, en í síðustu ferð-
inni, sem skipið landaði á föstu-
daginn, reyndist 81.5% í 1. flokki
og er það mjög góður árangur.
Nema aflaverðlaun hvers háseta
í þessari veiðiferð um 180 kr.,
; sem jafngildir um 6.5% kaup-
hækkun, sem skipverjar fá fyrir
vöruvöndun og verðmætari út-
flutningsvöru.
Skipshafnirnar á togurun-
um ísborg og Sólborg hafa
þannig báðar tryggt sér 6.8%
kauphækkun samkvæmt hinu
stórmerka ákvæði togarasamn
inganna um sérstök gæðaverð
laun af saltfiski, ef 70% afl-
ans í hverri veiðiför reynist í
1. flokki. — Betri útflutnings-
vara skapar auknar gjaldeyr-
istekjur fyrir þjóðina og skap-
ar því heilbrigðan grundvöll
til kauphækkana.
Skipstjóri á ísborg er Ólafur
Karvelsson, en 1. stýrimaður er
ísleifur Gíslason. — Jón Páll.
69 nýir
*
Islendingar
á einu bretfi
i
FRUMVARPIÐ um veitingu rík-
isborgarréttar var í gær samþykkt
frá Neðri deild sem lög.
I Samkvæmt þeim hljóta 69 út-
lendingar íslenzkan ríkisborgara-
1 rétt. Er aðalreglan að þetta fólk
hafi getið sér gott orð og dvalizt
hér á landi í 10 ár. Þó er dvalar-
: tími heimilaður styttri ef um Norð
urlandabúa er að ræða, sem eru
skyldari okkur en aðrar þjóðir.
Miklar annir eru nú við höfnina í Reykjavík eftir verkfallið. Eitl
var það sem bændurna í sveitum landsins var farið að skorta mjög,
en það var fóðurbætir. Á myndinni hér að ofan sést þegar verið
er að hlaða geysistóran flutningsvagn af fóðurblöndu. Vagninn, sem
er fjórhjóla er festur aftan í kraftmikla dráttarbifreið, sem siðan
ekur fóðurblöndunni austur í sveitir.
Ferðafélag Islands á 3 sælu-
hús í óbyggðum landsins !
Um 70 ferðir verða farnar í sumar á vegum þess 1
AKOMANDI sumri mun Ferðafélagið, eins og að undanförnu,
efna til fjölmargra ferðalaga um landið. Hefur félagið nú gert
áætlanir um þessar ferðir sem munu vera um 70. Munu ferðalögin
skiptast í tvo meginþætti, stuttar ferðir og langar. Þær skemmstu
standa aðeins yfir einn dag en sú lengsta 12 daga. Leiðir félagsina
liggja því nær um landið þvert og endilangt, um allar fegurstu
byggðir landsins og eins um mörg öræfasvæði þess. Áttu frétta-
menn viðtal við stjórn Ferðafélags íslands í gær í þessu tilefni.
REYKJANESFERÐ Á MORGUN
Ferðafélagið hefur þegar hafið
helgarferðir sínar og hefur þátt-
taka verið góð. Komið hefur ver-
ið heim samdægurs. Á morgun
verða farnar tvær ferðir á
Reykjanes. Hefur ein ferð þang-
að verið farin áður í vor.
BETRI HÚSAKOSTUR
í sumar verða farnar fleiri
ferðir á vegum félagsins en áður
hefur verið. Kvað Lárus Ottesen
framkvstj. félagsins það að þakka
betri húsakosti félagsins en ver-
ið hefur. Til dæmis verða flest-
ar ferðir : Þórsmörk, en þar reis
af grunni nýtt ferðamannahús ■
s. 1. sumar. Kvað hann það mark- I
mið félagsins að vekja meiri
áhuga á innanlandsferðum meðal
fólks, en verið hefur undanfarin
ár.
„KOMA BETRI ÍSLENDINGAR
TIL BAKA“
Þá ræddi Pálmi Hannesson
rektor nokkuð um hugsjón og
starf félagsins, sem hann kvað
vera að fá fólk til þess að kynn-
ast landinu. Sá háttur væri nú
hafður á, að flestir stefndu skút-
um sínum frá landinu, sagði
Pálmi Hannesson, en fólk legði
ekki mikið kapp á að kynnasf
sínu eigin landi, sérstaklega ekki
yngri kynslóðin. Hann áliti hins-
vegar að þeir sem einu sinni
hefðu komizt í náin kynni við há-
lendi íslands og legðu á sig ferða-
lög til að kynnast þeim, kæmu
betri íslendingar til baka.
Rannsóknir við Kötlu
hefjast í júnímánuði
IJÚNÍMÁNUÐI í sumar munu hefjast rannsóknir austur við
Kötlu í Mýrdalsjökli. Eru þær framkvæmdar í sambandi við
Kötlugos, sem menn óttast að jafnvel sé yfirvofandi í ár.
I Eins og kunnugt er, nálgast nú
sá tími, er búast má við eldgosi
úr Kötíugjá. Þingmaður Vestur-
Skaftfellinga Jón Kjartansson
hefur beitt sér fyrir því að gos-
stöðvar þessar yrðu rannsakaðar
eftir föngum, ef hugsanlegt væri
að sjá gosið fyrir og draga þann-
ig úr hættu sem af því leiðir. —
Ráðgert hafði verið að gera
þykktarmælingar á Mýrdalsjökli
nú í maí-mánuði, en vegna verk-
fallsins var ekki hægt að koma
rannsóknatækjum hingað í tæka
tíð.
HLJÓÐBYLGJA FRÁ
SPRENGINGU MÆLD
Þessar mælingar eru fram-
kvæmdar með amerískum mæli-
. tækjum. Þau eru sett í samband
I við litlar dynamitsprengjur, sem
j sprengdar eru á jöklinum, en
i mælitækið mælir nákvæmlega
i hljóðbylgjuna er hún fer í gegn-
um jökulinn. Hún breytir sér eft-
' ir því í gegnum hvað hún fer, ís,
. berg eða vatn.
Franskur mælingamaður verð-
ur með tækið en fyrir íslend-
ingum þeim, sem þátt taka í mæl-
ingum þessum, verður dr. Sigurð-
ur Þórarinsson.
Fjárhagsáællun
Sauðárkróks
SAUÐÁRKRÓKI, 28. apríl. —
Nýlega samþykkti bæjarstjórn
Sauðárkróks fjárhagsáætl. kaup-
staðarins fyrir árið 1955.
Útsv. eru áætluð kr. 1.086.300.00
en tekjurnar alls kr. 1.296.300.00.
Helztu gjaldaliðir: Til mennta-
mála 190 þús. kr., heilbrigðis-
mála 173 þús. kr., þar af 100 þús.
kr. til endurbyggingar sjúkra-
hússins. — Framkvæmdasjóðuf
(togarakaup) 165 þús. Almánna-
tryggingar 140 þús. Sundlaugar-
bygging 100 þús. Stjórn kaupstað
arins 146 þús. kr.
Niðurstöðutölur og áætluð út-
svör eru líkt og var s.l. ár. — jón.
8 SÆLUHÚS ’
Ferðafélagið á nú 8 vönduð
sæluhús 4 fjölium uppi. Eru þaU
I Hvítámesi, í Kerlingafjöllum,
Hveravöllum, Þjófadölum, við
Hagavatn, við Snæfellsjökul, I
Landmannalaugum, og svo hið
nýja sæluhús í Þórsmörk, sem efi
helgað minningu Kristjáns Ó.
Skagfjörðs. í öllum þessum stöð-
um er félagsmönnum heimil gist-
ing, eftir reglum þeim sem þaC
eru birtar Til þess er ætlast a3
ferðamenn leggi hæfilegt gjald
fyrir gistingu í fjórhirzlur hús-
anna eða afhendi það gjaldkera
félagsins við heimkomu, i
Til þess að gera ferðir Ferða-
félags íslands sem ódýrastaf
verða höfð meðferðis tjöld í flest-
um eða öllum ferðum fyrir þá
sem spara vilja kostnað í gisti-
húsum. Eins geta þeir sem vilja,
haft sjálfir með sér ýmissan út-
búnað að meira eða minna leytl
og ferðast á þann hátt ódýrara
en ella.
-------------------- I
Orðsending '
frá bílahappdrætti I
Sjálfslæðisflokksins ’
Skrifstofa happdrættisins er op-
in daglega í Sjálfstæðishúsinu frá
kl. 9—12 f. h. og 1—6 e. h. —
Pantaðir miðar óskast sóttir liið
fyrsta.