Morgunblaðið - 12.05.1955, Qupperneq 2

Morgunblaðið - 12.05.1955, Qupperneq 2
2 MORGVNBLAÐIÐ Fimtntúdagur 12. maí 1955 : Fímmtugur i dag: Sveinn frnmkv.s SVEINN Benediktsson fram- j kvæmdastjóri er fimmtugur, í ctag. iiumarið 1927 gerði ég út skip á í íldveiðar frá Siglufirði og fór sjilfur norður til þess að líta eft ir útgerðinni. Sumar þetta va -ð mesta sildveiðisumar, sem ko nið hafði fram til þess tíma. Fö ghuðu menn mjög hinum góðu aflabrögðum í byrjun, en gaman- ið Eór af efHr fyrstu tvær vikurn- ar Þá varð erfitt og nær ómögu- le{ t. að losna við aflann hvort he dur sem var til bræðslu eða sö tunar. Vegna óvenjulega m kils framboðs féll verðið á sa tsíld og síldarsaltendur gátu ek ti staðið í skilum með greiðslu fy ir síldina. Skipin iágu dögum sa nan með fullfermi við bryggj- ur íar og fengu ekki löndun, enda vo:u síldarverksmiðjurnar á Siglufirði ekki nema þrjár og hö 'ðu samtals aðeins tvö þúsund m; la afköst á sólarhring. Af þess- um sökum bar útgerð fjölda sk pa upp á sker. Var ég einn þe wa sem lenti í vandræðum m< ð útgerð- mína. Þá vildi mér til lái s að é.g hafði tekið eftir ung- un manni, sem þá var umboðs- m; ður fyrir marga báta frá Vest- m; nnaeyjum og Akranesi. Sá ég að þessi ungi maður var þaul- kupnugur öllu á staðnum og bjárgaði skipum þeim, sem hann va: fýrir merkilega vel út úr ógÖngunum. Leitaði ég nú ráða hjá honum hvað gera skyldi og revndist hann mér svo hollráð- urj að ég komst klakklaust út úr hessum vanda. Þessi ungi mað- ur í var Sveinn Benediktsson, þá aðiins 22 ára gamall. Þar þetta fyijsta sumarið sem harm starf- aðí upp á eigin spýtur, en áður hafði hann starfað fjögur sumur hjá Óskari Halldórssyni, fyrst á söiitunarplani og síðar á skrif- stotfu hans á Siglufirði. Íá og á næstu sumrum kynnt- ist'ég því af hve frábærum dugn- aðl Sveinn Benediktsson annaðist þaít störf, sem hann hafði á hendi fyfir ýmsa útgerðarmenn og skip- stjþra, enda hafði hann umsjón méð 15 til 20 skipum. Var þá við ýmsa þá erfiðleika að etja, sem síðar hafa horfið úr sögunni, til dsemis hve afköst síldarverk- smiðjanna voru lítil og eigendur þeirra á Siglufirði útlendingar, sem notuðu sér ástandið til þess að lækka verðið á síldinni dag frá degi og létu útlend skip gapga fyrir löndun. Til þess að hindra þessar aðfarir tryggði Sveinn íslenzkum skipuð löndun í Krossanesi fyrir miklu hærra verð og hvatti menn til að sæta ekki þeim afarkostum sem verk- srmðjueigcndur beittu á Siglu- firði. Af þessum sökum bönnuðu hiiiir útlendu verksmiðjueigend- ur með lögregluvaldi að Sveinn kæmi inn á lóðir þeirra eða bryggjur. Sveinn fékk þá skip- unarbréf frá Tryggva Þórhalls- syni, þáverandi forsætis- og at- vinnumálaráðherra til þess að líta eftir löndun erlendra skipa og sjá um að hún færi ekki fram úr því, sem samningar stóðu til og þar með gátu útlendingarnir ekki hindrað að Sveinn færi nið- ur á bryggjur og hefði samband við síldveiðiskipin. Árið 1930 skipaði Tryggvi Þórhallsson Svein sem fulltrúa ríkisstjórnarinnar í stjórn Síld- flrverksmiðja ríkisins, sem þá hófu þtarfsemi sína. Hefur Sveinn átt sæti í stjórn verksmiðjanna lengst af uðan og verið formað- ur verksmiðjustjórnarinnar síðan 1944. Mjög mikið hefur kveðið að Sveini í málefnum sjávarútvegs- ins, einkum síldarútvegsins. Meðal annars hefur hann beitt séí fyrir byggingu síldarverk- smiðju á Baufarhöfn sem byggð var 1940 og reynst hefur hin happadrýgsta fyrir síldarútveg- inn. Þá héfur harih haft forgörigu Sveinn Benediktsson um dýpkun hafnarinnar á Hauf- arhöfn og átt mestan þátt í því að síldarsóltun var tekin þar upp aftur í stórum stíl, eftir að hún hafði að mestu legið niðri í ára- tugi eða síðan fyrir fyrri heims- styrjöld. Þá veitti hann forstöðu síldarleit með flugvél við ágætan orðstír á árunum 1939 til 1944 og er nú formaður síldarleitar- nefndar, som hefur yfirumsjón með síldarleit með flugvélum fyrir norðan og austan land. Þeg- ar síldin veiddist í Köllafirði og seinna Hvalfirði, leysti Sveinn: mikið starf af hendi við skipu- ‘ lagningu flutninga á síldinni norður, en þeir voru í svo stór- um stíl, að útflutnmgsverðmæti síldarinnar nam nærri 80 millj. króna. Þá hefur Sveinn átt drjúgan b?tt í því að Síldarverk-i smiðjur ríkisins komu upp hrað- j frystihúsi á Siglufirði árið 1953. Hefur sú framkvæmd skapað mikla atvinnu á staðnum og um leið bætt aðstöðu til aukins út- flutnings og útgerðar frá Siglu- firði. Um 16 ára skeið var Sveinn hægri hönd Halldórs Þorsteins- sonar í Háteigi við togaraútgerð hans. Er Sveinn nú framkvæmda- stjóri margra útgerðarfyrirtækja, sem öllum hefur vegnað vel. Hann hefur átt sæti í stjórn Landssambands útgerðarmanna um langt skeið og í útgerðarráði Reykjavíkurbæjar frá upphafi og á sæti í stjórnum fjölmargra fyr- j irtækja. Þá hefur hann nokkrum ' sinnum átt sæti í samninganefnd- . um af íslendinga hálfu þegar ( samið hefur verið um viðskipti við erlend ríki. Ég hef utr meir en aldarfjórð- ung starfað með Sveini Bene- diktssyni að ýmsum málum sjáv- arútvegsins og hefur reynsla mín af því samstarfi ætíð verið í sam- ræmi við mín fyrstu góðu kynni. Hin margvíslegu trúnaðarstörf, sem Sveini hafa verið falin fyrr 1 og síðar syna hve mikils trausts hann nýtur I Sveinn er elstur sjö barna merkishjónanna Benedikts Sveins sonar og Guðrúnar Pétursdóttur og ber ættarmót þeirra. Hann er kvæntur hinni ágæt- ' ustu konu, Helgu Ingimundar- dóttur frá Kaldárholti Bene- diktssonar og mun verða gest- kvæmt í dag á hinu glæsilega heimili þeirra, Miklubraut 52. Að lokum færi ég Svemi Bene- diktssýnl og fjölskyldu hans beztu heillaóskir og óska þeim gæfu og gengis á ókomnum ævi- dögum. Loftur Bjarnason. AÐ VAR um veturnætur 1943, að faðir nokkur hringdi til mín síðla kvölds og bað mig að taka drenginn sinn í skólann. Þetta væri að vísu varla í frá- sögur færandi, ef ekki hefði meira á eftir fylgt. En maður þessi var Sveinn Benediktsson framkvæmdastjóri, sem er fimm- tugur í dag. Öll börn hans hafa byrjað nám sitt í skóla þeim, er ég veiti forstöðu. Og frá því, að foreldrar breyttu skólanum úr einkaskóla í sjálfseignarstofnun hefur Sveinn verið fulltrúi for- eldranna, kjörinn af þeim í skólanefndina og formaður henn- ar frá byrjun. Það er því að vonum, að mér þyki hlýða, á þessum merku tímamótum í æfi Sveins, að geta að nokkru starfa hans fyrir Skóla ísaks Jónsson- ar og baráttu hans fyrir bættri aðstöðu yngstu skólaþegna höf- uðborgarinnar til náms. Jafnskjótt og Sveinn Bene- diktsson tók við forustu þessa skólamáls, markaði hann stefn- una skýrt. Skólinn skyldi vera sjálfseignarstofnun, stjórnað af skólanefnd með fulltrúa foreldra í meirihluta, rekin á ábyrgð for- eldra, en styrkt að nokkru af ríki og bæ. Foreldrar skyldu leggja fram fé til byggingar á skólahúsi á góðri lóð, sem skól- inn réði einn yfir. Fjárhagur skólans skyldi vera vel tryggð- ur, og öll aðstaða til náms, starfs og stjórnar skyldi vera svo góð; sem bezt yrði á kosið. Allt þetta er nú komið í framkvæmd, og ætti sá, er þetta ritar, að geta bezt um það borið, hve óviðjafn- anlega aðstöðu skólinn hefur nú til starfs, svo góða, að engan hefði dreymt um slíkt. Ekki er fært í stuttri afmælis- kveðju að rekja öll störf Sveins Benediktssonar fyrir þetta mál. Minnisstæðastir eru mér samt þrír foreldrafundir, er Sveinn lét boða til. Það var fundurinn 7. jan. 1946, en þá var endanlega ákveðið hið nýja form skólans, og þar lögðu foreldrar fram 70 þúsund krónur til hins nýja skólahúss. Hinir tveir fundirnir voru í fyrravor, er Sveinn talaði fyrir því við foreldra, að þau hefðu samtök um að kaupa hlut- deildarskuldabréf, sem skóla- ' Framh. á bls. 9 — Þrír rœðumenn Frarth. af bls. i manna, sem neita að taka þátt í herþjónustu. En þeir eru í þús- undatali sendir í fangabúðir. Svo virðist sem milljónir ungs fólks í Sovétríkjunum tilheyri hinni kristilegu æsku og geri þar með uppreisn gegn valdhöfunum. ÆSKULÝDIJRINN STANDI VÖRÐ UM MENNINGAR- VERDMÆTI Eftir þetta tók Magnús Jóns- son, alþm., til máls. Hann kvað það tímabært og mikils virði að gefa því gaum hvernig kommún- istar hafa smeygt áhrifum sín- um inn í menningarmál þjóðar- innar. Áður hefðu þeir opinber- lega svívirt íslenzka þjóðsönginn og íslenzka fánann meðan stefna þeirra átti að vera alþjóðleg. Nú þyrðu þeir ekki lengur að gera slíkt opinberlega, en áfram héldi óvirðing þeirra fyrir kristinni trú. Þjóðin verður að vakna og hrinda árás kommúnista. Og ekki nóg með það — æskulýður þjóðarinnar hefur það hlutverk að tryggj a að einræðisöfl, hverju nafni, sem þau nefnast megni aldrei að lama frelsisþrá andans. KOMMÚNISTI TALAR Á HEIMDALLARFUNDI Við fundarlok var orðið mjög — Þinglausnir Framh. af bls. 1 háttaðra framkvæmda atvinnu- lífsins, til greiðslu uppbóta á sparifé og til atvinnuleysistrygg- inga. 2) Breyting á lögum um land- nám, nýbyggðir og endurbygg- ingar í sveitum. 3) Breyting á Ræktunarlögun- um. 4) Breyting á lögum um jarð- ræktar- og húsagerðarsam- þykktir. 5) Breyting á jarðræktarlögum. 6) Lög um fiskveiðisjóð íslands. 7) Breyting á hlutatryginga- sjóðslögum. Öll þessi lög til aukn- ingar á framlögum til nytsamra mála aðalatvinnuveganna. 8) Lög um húsnæðismálastjórn o. fl., sem mun vera merkileg- asta laga setning þessa þings. Ætluð til lausnar á húsnæðis- vandræðunum. 9) Breyting á hegningarlögun- um um skilorðsbundna ákæru og aðrar framfarir. 10) Læknaskipunarlög. 11) Heilsuverndarlög. 12) Lög um lækningaferðir. 13) Lög um almenningsbóka- söfn. 14) Lög um skólakostnað. 15) Ný vegalög. 16) Skógræktarlög. Af þessu öllu geta þingmenn litið yfir það sem þeir hafa gert og verðum við að láta þá njóta þess sannmælis að margt af þessu er harla gott. KVEÐJUORÐ Forseti þingsins óskaði þing- mönnum gleðilegs sumars og þakkaði þeim góða samvinnu. Einar Olgeirsson stóð upp og þakkaði forseta góða fundar- stjórn fyrir hönd þingmanna. Tóku þeir undir þau orð með því að rísa úr sætum. Síðan var fundi slitið. ÞINGSLIT — SÍÐAN SÓLSKINIÐ Forseti íslands, Ásgeir Ás- geirsson, las nú upp forsetabréf þar sem hann lýsti því yfir að þessu 74. löggjafarþingi Islend- inga væri slitið. Reis þá upp forsætisráðherra Ólafur Thors og hrópaði „Heill forseta vorum og fósturjörð“ og tók allur þingheimur undir þetta með ferföldu húrrahrópi. Síðan gengu þingmenn spor- léttir út í sólskinið og vorloftið, sem frjálsir og áhyggjulitlir menn. Innst með þeim leynist að sjálfsögðu sú von að þeir muni allir hittast heilir á húfi næsta haUstÁ'*" .................... áliðið, klukkan nær 11. Gerðist þá sá atburður, að einn úr for- ingjaliði kommúnista, Haraldur Jóhannsson, stóð upp og bað um orðið. Er það alveg óvenjulegt að kommúnistar séu farnir að sækja fundi ungra Sjálfstæðismanna, en væri þó í sjálfu sér gott, ef það gæti eit.thvað orðið til að betrum- bæta þá. Eru þeir þess vegna vel- komnir á fundi Sjálfstæðismanna. Ennþá virtist þessi æskulýðs- fylkingarmaður þó ekki hafa betrumbætzt, þó nægileg rök hefðu verið færð fram fyrir ýmsu því í fari kommúnismans, sem leiddi þjóðirnar ekki til farsæld- ar. Erindi hans var ekki að svara neinum hinna þungu ásakana, sem fram höfðu komið á stefnu hans, heldur aðeins tvennt að lýsa því yfir að honum þætti það óþolandi frekja hjá Sjálfstæðis- mönnum að ræða um kommún- ismann, án þess að spyrja Æsku- lýðsfylkinguna um leyfi.. Og í öðru lagi að skora á unga Sjálf- stæðismenn til kappræðna um herverndarsamninginn. EITT STÆRSTA VANDAMÁL ÞJÚÐARINNAR Þorvaldur Garðar Kristjáns- son svaraði honum með fáeinum orðum. Hann sagði að þar sem þessi fundur væri ekki haldinn í Moskvu, myndu ungir Sjálf- stæðismenn hérna leyfa sér að ræða um kommúnismann án þess að spyrja um leyfi. Það hefði verið háttur Heimdallar að ræða ýmis vandamál þjóðfélagsins og því væri ekkert óeðlilegt að hér væri rætt um eitt versta vanda- málið, uppdráttarsjúkdóm eins og kommúnismann. Að lokum kvað Þorvaldur unga Sjálfstæð- ismenn aldrei myndu hræðast að mæta kommúnistum í kappræð- um. En erindi Haraldar hefði ver- ið neyðaróp kommúnista vegna þess, að þeir gætu ekki haldið slíka fundi. Æskan hefði fjar- lægzt þá og yfirgefið og sækti ekki fundi þessara skemmdar- verkamanna í íslenzkum menn- ingarmálum. 99 manns farast í ferjuslysi TÓKÍÓ, 11. maí. T UM NÍUTÍU manns munu hafa farizt, er tvær járnbrautar- ferjur rákust á á stöðuvatni i Japan í dag. Lsk 65 þcirra, er fórust eru nú fundin, en 22 er saknað. Mikill fjöldi fórnardýr- anna voru börn í skólaferð. Ferj- an Shium Maru með um 779 far- þega sökk fáum mínútum eftir að hafa rekizt á ferjuna Uko Maru, sém skemmdist hinsvegar ekki mikið í árekstrinum. Uko Maru tókst því að bjarga mest- um hiuta farþeganna af Shium Maru, þar að auki unnu fiski- bátar og strandgæzlubátar einn- ig að björguninni. Bandarískar flugvélar og þyrilvængjur tóku einnig þátt í leiiinni að þeim, er enn kynnu að vera á lífi. ^ Ferjuslys þetta var rætt i japanska þinginu þegar síðdegis í dag. Stjórnarandstaðan hélt þvi fram, að cigendur ferjanna hefðu gert sig seka um hirðuleysi. — Einnig var bent á það, að ferj- urnar eru húnar ratsjám og ætti því að vera hægt að forða slysi, þó að þoka væri mik- il, eins og þegar slysið átti sér stað. ^ Er þetta annað ferjuslysið, er á sér stað í Japan á s .1. sjö mán- uðum. í sept. s. 1. fórust um þús- und manns, er járnbrautarferju hvolfdi úti fyrir Hakodate. Þetta er í annað sinn, sem ferjan Shium Maru sekkur eftir árekstur. — Fyrir rúmu ári síðan sökk hún og fórust sjö manns. Skipið var dregið á land og tekið í notkun á hýjáii léik. — Reuter-NTB "J"

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.