Morgunblaðið - 15.05.1955, Blaðsíða 2
2
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 15. maí 1955
1
- Túnls - fulLvalda
FyEI efiirlattn ekki greidd
fyrr en eflir 65 ára aldur
Breytingar á lögum um !ífeyrissjé§i
ÁL Þ I N G I samþykkti í gær breytingar á reglum um lífeyris-
sjóði ríkisstarfsmanna. Er þar um að ræða hliðstæðar breyt-
i ígar á þremur lögum:
1) lögum um lífeyrissjóð starfsmanna rikisins,
2) lögum um lífeyrissjóð barnakennara og ekkna þeirra,
3) lögum um lífeyrissjóð hjúkrunarkvenna.
Hér er ekki hægt að skýra frá
i íölmörgum minni háttar breyt-
i ígum við þessi lög, en aðalat-
I iði breytinganna eru sem hér,
s sgir:
S 5 ÁRA ALDUR
• - STARFSALDXJR
Eins og kunnugt er hefur sú
i sgla gilt, að þegar samanlagður
í Idur og starfstími opinbers em-
1 ættismanns nemur 95 árum, þá
t etur hann komizt á full eftir-
Jaun, sem nema um 60% af full-
um meðallaunum starfsmannsins
aíðustu tvö árin, sem hann starf-
iði.
I
ÍIENN BYRJA YNGRI NÚ
Þessi regla var eðlileg áður
Jyrr, þegar það var venja að
nenn hæfu starf í eftirlauna-
í kyldum flokkum, er þeir voru
um 35 ára aldur. En nú hafa
þessi mál tekið þeim breytingum,
að alvanalegt er að menn byrji
að greiða í lífeyrissjóð, þegar
þeir eru 18 til 25 ára. Þetta hefur
gert það að verkum, að mehn
hafa getað hætt starfi hjá ríkinu
á bezta aldri eða á 55 ára aldri.
65 ÁRA, 30 ÁRA STARF
í hinum nýju breytingum er 95
ára ákvæðið því fellt niður, en í
stað þess kemur ákvæði um það,
að menn skuli fá greidd eftirlaun,
þegar þeir ná 65 ára aldri. Þá
er það ákvæði og í hinum nýju
lögum, að menn þurfa ekki að
greiða í lífeyrissjóð lengur en 30
ár. Verða þeir þá komnir á full
eftirlaun. En fyrir hvert ár sem
þeir starfa áfram mun eftirlauna-
réttur þeirra hækka um 1%, þó
aldrei verða hærri en 75%.
Sams konar ákvæði um þetta
eru í öllum þremur lögunum.
Framh. af bls. 1
myndi hann afla sér óvildar allra
franskra manna, er búsettir eru
í Túnis — en hann gerði sér
einnig Ijóst að færu samninga-
umleitanir út um þúfur hæfist að
nýju skæruliðahernaður í Túnis
— og sú viðureign yrði harðari
en nokkru sinni fyrr.
Ekki er talið ósennilegt, að
harðorð ummæli hins kín
verska Chou En-lais á Band-
ung-ráðstefnunni um franska
nýlenduveldið, hafi haft slík
áhrif á franska forsæíisráð-
herrann, að hann vildi fram-
ar öllu leiða þessi mál farsæl
lega ti! lykta.
— ★ —
Bourguiba er þjóðhetja Túnís-
búa — á borð við Nehru í Ind-
landi og Nasser í Egyptalandi •—
hinsvegar hafa Frakkar alltaf
litið á Bourguiba sem „Ho Chi-
minh Norður-Afríku“.
Frá árinu 1950 hefir hann set-
ið svo að segja samfleytt í fang-
elsi í frönskum virkjum í Túnis.
Mendes-France skarst í leikinni
og leysti hann úr haldi — en þó
með því skilyrði, að hann færi
til Frakklarids — landflótta. Bak
við tjöldin hefir Bourguiba mikil
ítök og hefir ekki hlifst við „að
kippa í ýmsa þræði1' til að hafa
áhrif á gang samninganna.
Hann ræddi við Faure í tvær
klukkustundir og þverneitaði
að verða við þeirri kröfu
Frakka, að franskir innflytj-
endur ættu jafnmarga fulltrúa
í hrepps- og bæjarstjórnum
og hinir innfæddu — en Frakk
arnir sru auðvitað í miklum
minnih'uta. Hinsvegar féllst
hann á það, að Frakkar og
Túnis-búar fengju ríkisborg-
ararétt á sama grundvelli.
— ★ —
Bourguiba féllst jafnframt á
að tryggja, -að fulltrúar Túnis
samþykktu öll atriði samþykkt-
arinnar — og þessa sömu nótt
fékk hann fulltrúana til að
skuldbinda sig til að standa við
þetta loforð, þó að talsverðrar
andstöðu hafi jafnan gætt gegn
Bourguiba meðal æstustu þjóð-
ernissinnanna.
Samt sem áður er Bourguiba
eini maðurinn, sem hefir nægi-
legt áhrifavald til að koma í
framkvæmd heima fyrir þeim
ákvörðunum, er teknar eru í
París.
Ætlunin mun vera sú að hefja
viðræður að nýju skömmu fyrir
30. maí. Þær munu taka skamm-
an tima, svo að franska þjóðþing-
ið geti löggilt samþykktina.
— ★ —
Allt bendir til þess, að Bourg-
uiba muni taka við stjórnar-
forustunni í sjálfstæðu og full-
valda Túnis Heimför hans verð-
ur frestað þar til samþykktin
hefir verið löggilt, þar sem búist
er við, að hún kynni að valda
mikilli ókyrrð meðai þjóðernis-
sinna — er jafnvel kynni að
lykta með blóðsúthellingum —
og yrði þetta til þess, að Frakk-
ar neituðu að löggilda samþykkt-
ina.
Það er mjög líklegt, að
Frakkar muni nú taka upp
sömu stefnu í Marokkó og
Túnis — þeir ætla sér áreiðan-
lega að afsanna í verki orð
Chou En-lais.
Vetrarvertíðin brást
á Vestijörðum
BÍLDUDAL, 11. maí.
"í 7ETRARVERTÍÐINNI er nú lokið hér á Bíldudal. Þrír bátar
f stunduðu vertíðina og var afli fremur rýr. Heildarafli þess-
3 ra þriggja báta var 898V2 lest. Steinbítsveiðin brást gjörsam-
] 2ga hér, en eitthvað munu Patreksfjarðarbátar hafa veitt af stein-
1 út á syðri miðum.
ÉNGIN RÆKJUVEIÐI
Engin rækjuveiði hefur verið
^íðustu viku. Einn bátur hefur
ieynt við rækjuna, en ekki orðið
■far að heita má. Menn gera sér
íó vonir um að veiðin glæðist
iieð sumrinu, en aðal rækju-
Teiðitíminn er í ágúst. Hrogn-
Ifelsaveiði hefur verið treg, og
!tið stunduð. Þó hefur nokkuð
eiðst af rauðmaga utan til í
rðinum, en sjór hefur verið
ínjög ókyrr, og ekki gefið til
ietja dögum saman. Menn eru
Aú að útbúa trillur sínar til
landfæraveiða og er ein trilla
feegar byrjuð, afli hefur verið
íregur.
Frú Ingibjörg Hall-
fENNTI í MIÐJAR HLÍÐAR
Vorið hefur verið kalt það sem
af er. Næturfrost er stöðugt 3—4
gtig. í nótt fennti niður í miðj-
&r hlíðar, en hefur leyst upp
aftur í dag. Oft er héla á jörðu
á morgnana. Sauðburður er al-
Inennt byrjaður og hefur gengið
eftir vonum. Er margt tvílembt.
Túnaávinnsla er ekki hafin.
MIKILL SNJÓR L HÁLFDÁNI
Þessa daga er verið að ryðja
vegi eftir veturinn, sem eru lítt
Skemmdir. Er nú fært á jeppum
Víðast hvar um fjörðinn. Mikill
snjór er á Hálfdáni, en heiðin
mun verða mokuð og hefluð í
næstu viku. — Friðrik.
"íjléa \ Fi
MARGIR þeir sem farið hafa til
Ameríku og orðið að bíða í New
York, lengri eða skemmri tíma,
eftir skipi eða flugvél, eða í öðr-
um erindum, muna vafalaust
eftir Mrs. Ingibjörgu Halldórs-
son, sem um margra ára skeið
hafði íbúð á leigu við Broadway,
nokkuð ofarlega. Leigði hún þar
herbergi, \ ið sanngj arnri greiðslu
og gaf fjölda manna þar nokkurs-
konar heimili í heimsborginni.
— Hún missti svo þessa íbúð,
vegna nýbyggingar á húsinu og
hafa margir saknað þess, að eiga
ekki lengur kost á því að vera
undir hennar þaki.
En nú hefir hún fengið íbúð að
nýju, með nokkrum herbergjum,
á svipuðum stað, þó heldur neð-
ar, eða 2642 Broadway, New
York, N. Y., sími University
4-3910.
Ég hygg að mörgum sé greiði
ger, með því að fá að vita hið
nýja heimilisfang frú Ingibjarg-
ar Haildórsson, svo að þeir viti,
að þeir geta átt kost á hennar
aðhlynningu eins og áður og vil
ég því biðja Morgunblaðið að
birta þessar línur.
Magnús Jónsson.
- Varsiár fMíidnnsin
Framh. af bls. 1
Engu að síður gefur þessi op-
inberi sáttmáli Ráðstjórninni enn
betra tækifæri til að staðsetja
hersveitir sínar í leppríkjunum
og hafa enn greiðari aðgang að
alíri þeirra framleiðslu á her-
gögnum og öðru slíku.
Enrí hefur ekki verið tilkynnt,
hver verður yfirhershöfðingi
bandalag.úns, en það er nokkurn
•vleginn víst, að hann verður rúss-
lieskur— ^ennilega verður það
Raköasovsky eða Koniev.
Eldsvoði i Meðullandi
Kirkjubæjarklaustri, 14. maí.
í ELDSVOÐA að bænum Melhóli í Meðallandi hjá Gísla bónda
Tómassyni, varð mikið tjón í gær, er stórt geymsluhús brann til
ösku á skömmum tíma, ásamt öllu því, sem þar var af vörum, vélum,
húsgögnum, varahlutum, olíum o. fl., sem allt var óvátryggt, nema
húsgögnin. Eldurinn komst í fjósið og varð að rjúfa gafl þess til
þess að. bjarga skepnunum út. Einnig var öll búslóðin borin út úr
ibúðaríiiúsi Gísla,, sem þarna býr stórbúi, en íbúðarhúsið tókst að
verja, yegna sérstaks dugnaðar fjölda fólks, sem _kom til hjálpar.
Tjón Gísla er mjög tilfinnanlegt. — Fréttaritari.
íkifkifl!
RÍKISÚTVARPIÐ efnir til
kirkjutónleika í Fríkirkj-
unni næstkomandi sunnudags-
kvöld kl. 9. Er orðlð nokkuð
langt síðan stærri kirkjuleg kór- j
verk hafa verið flutt hér. ,
Tónleikarnir hefjast á því, að
dr. Victor Urbaneic leikur prelú-
diu og fúgu eftir austurríska tón-
skáldið Franz Schmidt (1874—
1939), en hann var mikilvirkur
kennari og ágætt tónskáld. Eng-
ar tónsmíðar eftir Franz Schmidt
hafa áður verið fluttar hér á
landi. — Siðara verkið á efnis-
skránni, og aðalviðfangsefni tón-
leikanna, er ..Messa í G-dúr“ eft-
ir Franz Schubert, sígilt verk og
þrungið Ijóðrænni fegurð. Inn í
messuna er, að kaþólskum sið,
skeytt þremur andlegum lögum
eftir Schubert. Þjóðleikhúskórinn
flytur messuna með aðstoð hljóð-
færaleikara úr Sinfóníuhljóm-
sveitinni.
Kórinn hefur á undanförnum
árum gegnt veigamiklu hlutverki
við flutning söngleikja í Þjóð-
leikhúsinu, og jafnan hlotið beztu
dóma, enda skipaður úrvals söng-
fólki. Þetta er í fyrsta skipti að
kórinn kemur fram á kirkjutón-
leikum.
Þessir tíu meðlimir kórsins
munu syngja einsöng, tvísöng og
þrísöng í messu Schuberts: Ás-
laug Sigurgeirsdóttir, Eygló
Viktorsdóttir, Inga Markúsdóttir,
Sigurveig Hjaltested, Svanhild-
ur Sigurgeirsdóttir, Guðmundur
H. Jónsson, Hjálmar Kjartansson,
Hjálmtýr Hjálmtýsson, ívar
Helgason og Sverrir Kjartans-
son. í einu lagi messunnar leik-
ur Egill Jónsson einleik á klarín-
ettu. Stjórnandi er dr. Victor Ur-
bancic, sem verið hefur stjórn-
andi Þjóðleikhússkórsins frá því
fyrsta, og sem áður hefur unnið
hér þarft og mikið starf á vett-
vangi kirkjutónlistarinnar.
Kirkjutónleikar þessir eru
haldnir á vegum Ríkisútvarpsins,
sem jafnan heíur sýnt tónlistinni
fyllsta áhuga og stuðning. Að-
gangseyri er stillt mjög í hóf, og
mó gera ráð fyrir að tónleikarnir
verði fjölsóttir, en vegna anna
margra af flytjendum, verða þeir
ekki endurteknir.
75 ára ahnæH
FRÚ BJÖRG Stefánsdóttir, kona
Árna S. Bjarnasonar, fyrrverandi
þinghúsvarðar, á í dag 75 ára af-
mæli. Hún er fædd að Bakka í
Tálknafirði vestra, en meginhluta
aldurs síns hefur hún alið hér í
Reykjavík. Frú Björg er hin
mesta man.ikostakona, vel gefin
og vinsæl meðal allra þeirra, er
henni kynnast Hinir mörgu vin-
ir hennar og heimilis þeirra
hjóna, senda henni í dag hlýjar
kveðjur og árnaðaróskir.
Heimili þeirra er nú á Skóla-
vörðustíg 29.
Áffræður
Árni Ármmm
trésmíðameislari
/■'1AGNMERKUR iðnaðarmaður
í Akraneskaupstað og aldurs-
forseti stéttar sinnar á staðnum,
Árni Árnason, trésmíðameistari,
er áttræður í dag.
Hann á að baki sér langan
starfsdag og langa og ötula þótt-
töku í merkilegri og viðburða-
ríkri þróunarsögu trésmíðaiðnað-
arins í landi voru.
Enn þá stendur Árni teinréttur,
hress og hugglaður við hefilbekk-
inn og handleikur nú smíðatól
hinnar nýju tækni sem knúin eru
með þeim krafti, sem Andakíls-
árfossarnir láta í té. Er nú sköp-
um skipt frá því sem óður var,
þegar handverkið byggðist á lík-
amsorkunni einni saman í smáu
og stóru, en svo var því lengst
af varið hjá þeim, sem eru á líku
aldursskeiði og þessi áttræði öld-
ungur. Enn ljómar starfsgleðin í
svip hins háaldraða völundar,
sem og fulltrúa þeirrar kynslóð-
ar, sem unnið hefir það afrek að
leggja upp í hendur arftaka
sinna allar hinar miklu umbætur
í verklegri menningu, sem oss
eru nú tiltækar.
Það er vissulega gott að þau
lagaboð, sem dæma sjötuga menn
í landi hér frá kjóli og kalli,
starfi og stöðu, skuli ekki taka
til manna í þeim verkahring, sem
Árni hefir gengt köllun sinni í.
Því þrátt fyrir það þótt Árni sé
hverjum manni löghlýðnari og
ræki hinar borgaralegu skyldur
sínar við þjóðfélagið af stakri
alúð og kostgæfni, þá hefði ekki
hjá því farið, ef Árni hefði átt
að lúta slíkum lögum, að hann
hefði talið slíkan lagabókstaf
flein í sínu holdi og risið þar önd-
verður gegn og boðið birginn í
góðri trú á það, að oss beri að
vinna meðan dagur er og kraftar
leyfa.
Það er birta og heiðríkja yfir
lífi og starfi Árna Árnasonar. —
Hann hefir verið lánsmaður. —
Hann nam ungur trésmíði og hef-
ir jafnan verið sverð og skjöldur
stéttay. sinnar.. Fyrstu trésmíða-
vélarnar flutti hann inn í byggð-
arlagið. Árni hefir lifað í sátt og
samlyndi við samborgara sína,
jafnan virtur og vel metinn af
þeim. Hann hefir ‘lagt hverju
góðu málefni lið sitt og fulltingi.
Tekið hefir hann mikinn þátt í
félagslífi í byggðarlagi sínu,
grandvar og háttprúður í hví-
vetna.
Stærsta lán og lífshamingja
Árna, er þc við það tengd, að
hann er kvæntur ágætri konu,
Margréti Finnsdóttur. Þau hafa
lifað í ástríku og farsælu hjóna-
bandi í fimmtíu ár. Þau hjónin
eignuðust fjóra syni, sem allir
eru kvæntir- menn og búsettir I
Akraneskhupstað: Jón, útgerðar-
maður; Finnur, trésmíðameist-
ari; Lárus, mólarameistari, og
Aðalsteinn, múrarameistari. —
Eina stúlku ólu hjónin upp,
Gíslínu Kristjánsd.óttur, er hún
systirdóttir Margrétar, konu
Árna.
. Ég, sem þessar línur rita, færi
Árna hugheilar árnaðaróskir á
þessum merkilegu tímamótum I
lífi hans og þakka honum langa
og góða kynningu og hugstæðir
verða mér jafnan mannkostir
hans og vinarþel.
.......... .___•_ j
Pétur Ottesen,