Morgunblaðið - 15.05.1955, Síða 1

Sunnudagur 15. maí 1955

Hiraar miklu framkvœmdir ríkisstjórnar-
innar eru aðeins liður í þróun,
sem halda verður áfram
UM ÞAÐ verður ekki villzt,
að núverandi ríkisstjórn hef-
,ur öfluglega unnið að framgangi
flestra þeirra mála, er hún lof-
aði að beita sér fyrir, þegar hún
,var mynduð síðla sumars 1953.
Þá lýsti ríkisstjórnin yfir því,
"að það væri höfuðstefna henn-
'ar að trýggja landsmönnum sem
öruggasta og bezta afkomu. Til
'þess að því marki yrði náð, taldi
stjórnin nauðsynlegt, að sem
mest frjálsræði ríkti í viðskipta-
og atvinnulífi þjóðarinnar og skil
yrði þess væri, að jafnvægi héld-
ist í efnahagsmálum inn á við
og út á við. Þrátt fyrir áfram-
haldandi síldarbrest, sem aldrei
'varð verri en sumarið 1954, sauð-
■fjársjúkdóma og óhagstæð við-
skiptakjör, er samkvæmt síðustu
skýrslum voru nær fjórðungi
verri en t. d. 1946, hefur atvinna
■hlmennings í landinu aldrei ver-
'ið betri en þessi tvö síðastliðin
>ár. Skýrslur sýna, að lífskjör
-almennings eru svipuð og í hin-
!um Norðurlöndunum, en hyar-
-vetna ér viðurkennt, að þau eru
•til fýrirmyndar í þessum efnum.
MEIRI JÖFNUÐUR HÉR
i Örúggt er þó, að jöfnuður
manna á milli. er meiri hér en
þar eða annars staðar, sem spurn-
ir fara af. Og þegar hv. þm. Ein-
ar Olgeirsson talaði í gær um
auðstétt gaf hann sjálfur þá skýr-
ingu á, að þar méð teldi hann
þá, er ráða yfir bönkunum og
•öllum þeim stórfyrirtækjum, sem
raunverulega eru almennings-
íeign, svo sem Eimskipafélag ís-
lands, Samband ísl. samvinnufél.
,o. s. frv. Allt eru þetta þó launað-
-ir starfsmenn, sem ekki hafa
nema brot af því kaupi, sem
þeim mundi greitt í kommúnist-
isku þjóðfélagi.
LOFTVOG KAUPGETUNNAR
í þessu sambandi má minna á
mjög athyglisverða forystugrein 1
„Þjóðviljans“ um fjárhagsafkomu
og kaupgetu almennings. Var
þar komizt að orði á þessa leið:
„Hinir daglegu sölureikningar,!
.sem starfsmenn mjólkurbúanna j
fara höndum um sýna fljótlega,'
hvernig loftvogin hreyfist á sviði
markaðsmáianna og birgðasöfn-
unin, sem þegar fylgir í kjölfar
.lækkandi sölu, verður jafnframt
þegar í stað viðfangsefni þessara
manna.
Hins vegar er það alkunn stað-
reynd, að þessi loftvog hækkar
og lækkar nákvæmlega í réttu
hlutfalli við fjárhagsafkomu og
kaupgetu alls fjölda neytendanna
í bæjum landsins."
Þetta eru ummæli Þjóðviljans
en útreikningar Hagstofunnar
sýna að ef mjólkurneyzla á mann
er talin hundrað árið 1946, þeg-
ar kommúnistar voru í stjórn,
er hún 1954 mun meiri en nokkru
sinni áður eða 123. Samkvæmt
hinni nákvæmu loftvog, sem
kommúnistar vitna sjálfir til hef-
ur afkoma almennings því aldrei
verið betri en einmitt s. 1. ár,
og nær fjórðungi hagstæðari en
meðan kommúnistar voru við
stjórn.
Hagur þjóðarinnar út á við
hefur fyllilega haldizt í horfinu,
þó að Marshallframlögin hafi
hæft, og hagfræðingar, bæði þeir,
sem ríkisstjórnin fékk til að
kanna það mál, og hinir, sem
Alþýðusambandið aflaði skýrslna
frá, eru sammála um, að kaup-
máttur launa hafi haldizt nær
óbreyttur frá því í desember
1952, þ. e. allan starfstíma nú-
verandi stjórnar. Vaxandi tiltrú
á gildi peninga og staðfestu
stjórnarfarsins lýsti sér og í mun
meiri sparifjársöfnun en nokkru
sinni fyrr. Ýmsar ástæður, sem
hér gefst ekki tími til að rekja,
'hafa þó leitt til þess að gera
Þjóðin vill ekki þá kyrrstöðu, sem leiða myndi
af valdaföku hinnar sundruðu vinstri hjarðar
hefur þurft ráðstafanir til að afla
fjár einkum frá þeim, er mesta
hafa eyðsluna, til viðhalds und-
irstöðu atvinnuvegum þjóðarinn-
ar. Um siðustu áramót reyndist
fært að draga úr hlunnindum til
bátaútvegsins og hefði vafalaust.
mátt halda áfram á þeirri braut,
ef ekki hefði verið af henni vik-
ið í því - verkfalli, sem nú ný-
iega er lokið og orðið hefur þjóð-
inni allri til gífurlegs tjóns, og
hætt er við að hafi mjög óheilla-
vænleg áhrif á fjármála- og þar
með atvinnuþróunina.
STEFNA FRELSISINS
Örðugleikar atvinnuveganna
gera þeim mun eftirtektarverð-
ara, að þrátt fyrir allt skuli hafa
tekizt að halda uppi svo almennri
atvinnu og velmegun í landinu,
sem raun ber vitni um. Ein af
helztu ástæðunum til þess er sú,
að stjórnin hefur fylgt þeirri
meginstefnu, sem Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur haft að leiðar-
stjörnu frá upphafi, að hafa sem
mest frjálsræði í viðskiptum. —
Þess vegna var t. d. Fjárhags-
ráð lagt niður og haldið áfram
að losa um öll höft, eftir því,
sem föng hafa verið á. Hér sem
ella hefur sannast, að stefna
frelsisins horfir til farsældar, en
þvingun og ófrelsi til ófarnaðar
og sífellt aukinnar áþjánar.
í fullu samræmi við þetta hef-
ur stjórnin komið fram verulegri
lækkun á tekjuskattinum, og þó
að endurskoðun skattalaganna sé
ekki enn lokið, varðandi félaga-
skattinn, þá hafa félögin fengið
töluverða ívilnun frá því, sem
áður var, og horfir það beint til
uppbygingar atvinnu í landinu,
öllum almenningi til gagns.
RAFVÆÐING OG
HÚSNÆÐISUMBÆTUR
Þá ákvað stjórnin að beita sér
fyrir að koma rafmagni sem víð-
ast um landið og ráða bót á því
ófremdarástandi, sem ríkt hafði
um lán til íbúðarhúsabygginga.
Hvorttveggja þessi mál hafa frá j
upphafi verið mikil áhugaefni
Sjálfstæðismanna. Það er löngu
þjóðkunnugt, að fyrstu tillögu-
mennirnir um allsherjar raf-
magnsvirkjun í sveitum landsins
voru þeir Jón Þorláksson, þá-
verandi formaður Sjálfstæðis-
flokksins, og Jón alþingismaður
Sigurðsson frá Reynistað. Þá
kannast og allir þeir, sem fylgzt
hafa með stjóiyrmálum, við á-
huga Jóns heitiris Þorlákssonar
fyrir eflingu veðdeildarinnar,
sem því miður hefur verið gerð
nær óvirk nú um aldarfjórðungs-
bil.
ENGINN LIGGUR A
LIÐI SÍNU
Okkur Sjálfstæðismönnum
var það því sannarlega mikið á-
nægjuefni, að takast skyldu
samningar um framgang þess-
arra mikilvægu þjóðþrifamála í
sambandi við stjórnarmyndun-
ina, og breytti það engu um á-
huga okkar fyrir framgangi
þeirr.a, þó að svo vildi til, að
Framsóknarmenn fengju til
stjórnar þau ráðuneyti, er þessi
mál féllu undir. Efuðumst við
ekki um eindreginn vilja þeirra
lllvarpsræða Bjarna Benedíkts-
sonar dómsmáBaráðherra
á Alþingi 10. mai s.l.
Bjarni Benediktsson dómsmálaráöherra
nú til að hrinda málunum fram,
enda hefur okkur orðið að þeirri
skoðun. Hitt er rétt, að svo hefir
atvikast, að þessi mál hafa öðr-
um fremur komið undir meðferð
og ákvarðanir ríkisstjórnarinnar
allrar, og er það í rauninni eðli-
legt, þegar íhugað er mikilvægi
þeirra og erfiðleikarnir á að
hrinda slíkum stórframkvæmdum
af stað í fyrstu. Hygg ég, að þar
hafi enginn legið á liði sínu og
allir lagt fram það bezta, er þeir
gátu, bæði í tillögum og athöfn-
um.
REYNA AÐ SPILLA
SAMKOMULAGI
En til eru þeir, sem ekki una
samvinnu tveggja aðalflokka
þjóðarinnar um framgang hinna
mestu nytjamála, heldur telja
svokallaða vinstristjórn allra
meina bót. Til að koma af stað
klofningi milli stjórnarflokkanna
er því nú haldið fram af hálfu
þessara manna, að Framsóknar-
menn einir hafi um þessi mál
fjallað, enda fyllilega gefið í
skyn, að við hinir höfum lítinn
hug haft á þeim. í þeinu fram-
haldi af þeim söguþurði hefur
þess tvenns verið getið, að mál-
efni þau, sem við Sjálfstæðis-
menn höfum fjallað um, séu
harla lítils virði og mjög hafi
skípt um til bóta, eftir að fram-
kvæmd varnarmálanna komst í
hendur núverandi hæstvirts ut-
anríkismálaráðherra, og eru af-
rek doktors Kristins Guðmunds-
sonar nefnd til sönnunar því,
hvernig Framsóknarmönnum
hafi tekizt að koma á viðreisn
í þeim málum, er „Sjálfstæðis-
menn skildu við í rústum og nið-
urníðslu".
Og var þá raunar jafnframt
skotið ómaklega að fjármála-
stjórn Jóhanns Þ. Jósefssonar,
sem vann ágætt starf við erfiðar
kringumstæður. Skil ég ekki
þann hugsunarhátt, að reyna að
gera vini sína mikla með því að
gera lítið úr fyrirrennurum
þeirra í stað þess að láta alla
nóta sannmælis og meta hvern
eftir hans eigin verkum.
I
ENGIN NÝUNG
' Sannleikurinn er sá, að mörg
þeirra atriða, er sættu gagnrýni
af hálfu þeirra, er töldu sig sam-
þykka vörnum landsins, meðan
ég var utanríkisráðherra og fór
með varnarmálin, heyrðu ekki
undir mig, heldur aðra ráðherra,
þ. á m. Framsóknarráðherra. Eft-
■ irmaður minn hefur fengið miklu
! meiri völd í þessum efnum held-
ur en ég hafði, því að nú heyra
öll þessi efni undir hann. Ég
skal ekki ræða um og allra sízt
gagnrýna einstakar stjórnarat-
hafnir hans. En auðvitað er það
engin nýjung, heldur í fullu sam-
ræmi við það, sem fylgt hefur
verið um varnarmálin frá upp-
hafi, að stöðugt sé breýtt tii og
lagaðar þær misfellur, sem fram
koma ýmist í framkvæmd eða
sjálfum samningnum. Það er jiví
síður en svo nokkur ný stefija,
þó að ýmsar breytingar hafi á
orðið, heldur beint framhald á
því, sem áður var upptekið. Ann-
að mál er, að auðvitað sýnist
mönnum ætíð sitt hvað um eðli
þeirra breytinga, sem gerðar ern,
og framkvæmdir hverju sinnþ.og
á það jafnt við nú sem fyrr. '
>
HIN SANNA VINSTRI
STEFNA
Hitt var mér ljóst, ekki sízt
eftir úrslit kosninganna 1953, að
vinstristjórnarmennirnir innan
Framsóknarflokksins töldu það
sáluhjálparatriði að skamma mig
á hverju sem gengi, og skifti þá
minnstu máli, hvernig mér tæk-
ist til um stjórnarstörfin. Hina
sönnu vinstri stefnu varð að sýna
með því að unna Sjálfstæðis-
mönnum aldrei sannmælis og þá
allra sízt þeim, er fór með þann
málaflokk, sem ella kynni að
leiða menn til sameiningar. Fyr-
ir öllu þessu gerði ég nokkra
grein í ræðu, sem ég flutti á fundi
Sjálfstæðisfélaganna í Reykjavík
hinn 11. sept. 1953, og færði rök
að því, að hyggilegt væri að
Framsókn fengi utanríkismálin í
sínar hendur um sinn, þar sem
þjóðarnauðsyn bæri til þess að
skapa sem mestan frið um með-
ferð þeirra. Hefi ég gert allt, sem
ég hefi getað, til að sá friður
héldist, og hefi ég þess vegna
látið undir höfuð leggjast að leið-
rétta missagnir, er fram hafa
komið jafnvel í tilkynningum
þeirra, sem betur ættu að vita,
varðandi framkvæmd þess.ara
mála áður fyrri, þar sem ég hefi
talið það skifta meira máli að ná
samkomulagi um framkvæmd
nytjamála nú en að deila um
liðna atburði, sem á sínum tíma
verður dæmt um í sögunni eftir
þeim ótvíræðu gögnum, sem til
, eru. Mér er nóg, að höfuð á-
hugaefni mitt hefur náðst.
VIÐURKENNING
TÍMANS
Tíminn hefur hinn 15. apríl
berum orðum viðurkennt, „að
ekki ætti að þurfa að óttast nein-
ar þjóðernislegar eða menning-
arlegar hættur í sambandi við
dvöl varnarliðsins hér.“ Mér
hlær hugur við að hafa fengið
höfuðpaur vinstri samvinnunnar
til að játa þetta, einmitt með
því ráði, sem ég sagði í ræðu
minni 11. sept. 1953 að duga
mundi. Hitt skiftir mig engu, þó
að Tíminn skammi mig dálítið
í leiðinni því að ef hann hefur
ekki annað, þá finnur hann sér
það til að það sé honum að þakka
en ekki mér, að ég hafi „hætt við
ýmis rangindi“, og nefnir þó ekki
eitt einasta dæmi þessara hug-
renningasynda minna.
Slík gamansemi er til skemmt-
únar í dægurþrasi stjórnmálanna
og er alveg sama eðlis og það,
sem eg drap áðan á, þegar vinstri
stjórnarmennirnir halda því
fram, að allt hið góða, sem unn-
ið sé í stjórninni sé verk Fram-
| sóknarmanna, en við hinir ger-
I um annað hvort ekkert eða illt
I eitt. Meðal þess, sem einskis virði
I Frh. á bls. 18.