Morgunblaðið - 17.05.1955, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 17. maí 1955
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðanc.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason trá Vigoz.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanda.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Sigur ádenauers
Dræora
Þjóðarvandamál, sem
krefst skjótra aðgerða
BONN, 16. mai. — Adenauer £ J
kanslari og utanríkismálastefna
hans unnu glæsilegan sigur í
kosningum til þingsins í Rínar-
löndum á sunnudaginn. Flokkur
Adenauers hlaut hreinan meiri-
hluta í þinginu, 51 þingsæti af
100 og vann 8 þingsæti af öðrum
flokkum, 6 af frjálsa demokrata-
flokknum og 2 af sósíaldemó-
krötum.
| Sósíaldemókratar hlutu 36 þing
' sæti.
i Frjálsir demókratar eru í í kvöld, en síðan er almenningi heimill aðgangur. Þriðja söng-
stjórnarsamvinnu við Adenauer, kvöldið verður á morgun og var farið að selja aðgöngumiða að
í sambandslýðveldinu, en hafa! þeirri söngskemmtun í gær. Aðgöngumiðarnir fást í Bókabúð
í Austurb;
Kórinn syngyr íyrir sfyrkfarfélage í kvöld
FRÉTTAMENN áttu í gær viðtal við stjórn karlakórsins Fóst-
bræður, og hinn nýráðna söngstjóra hans, Ragnar Björnsson,
en kórinn heldur þessa daga samsöng í Austurbæjarbíói. Kórinn
söng í gærkvöldi fyrir styrktarmeðlimi og mun einnig gera það
Á ALÞINGI því, sem nýlega lauk
störfum voru fluttar þingsálykt-
unartillögur og frumvörp um
ráðstafanir til atvinnuaukningar
í þeim landshlutum, sem átt hafa
við stórfellda örfíugleika að etja
vegna vaxanai rányrkju fiski-
miða sinna aflabrests á síldveið-
um eða skorts á atvinnutækjum.
Sjálfstæðismenn á Norðurlandi
og Vestfjörðum fluttu siíkar til-
lögur. En jafnframt voru frum-
vörp og þingsályktunartillögur
fluttar um svipað efni af þing-
mönnum úr öðrum flokkum
þingsins. i
Ástæður þess, að þingmenn
úr öllum flokkum hafa flutt
slíkar tillögur er einfaldlega
þær, að mjög brýna nauðsyn
ber til þess að raunhæfar ráð-
stafanir verði gerðar til þess
að mæta þeim vandkvæðum,
sem skapazt hafa í einstökum
landshlutum með lokun stórra
veiðisvæða togaranna hér við
Suður oy Suð-Vesturland ann-
arsvegar og aflabrestinum á
síldarvertíðinni fyrir Norður-
landi hinsvegar. Hin gífurlega
aukna ásókn togaranna á fiski-
mið Vestfirðinga hefir bein- ’
línis skapað fullkomna hættu
á landauðn í þessum lands-
hluta, sem að langsamlega
mestu leyti hefir lifað á vél- .
bátaútgerð.
Á svipaðan hátt hefir hinn al-
geri aflabrestur á síldarvertíðinni
fyrir Norður og Norð-Austur-
landi skapað mörgum byggðar-
lögum þar stórkostleg vandræði.
Aðalbjargræðistími fólksins á
þessum slóðum hefir ekkert gef-
ið í aðra hönd. Síldin hefir ekki
komið og verksmiðjurnar og síld-
arsöltunarstöðvarnar hafa stað-
ið auðar og yfirgefnar.
Fjárveitingar til
atvinnubóta
Þing og stjórn hafa á undan-
förnum árum reynt að veita þeim
byggðarlögum, sem verst hafa
orðið úti nokkra hjálp. Fimm
milljónum króna hefir verið var-
ið til atvinnubóta og því fé skipt
upp á milli fjölda kauptúna og
kaupstaða á Vestfjörðum á Norð-
urlandi og Austfjörðum. En það
hefir hrokkið örskammt til raun-
verulegra úrbóta á ástandinu.
Öllum er Ijóst að til þess þarf
stærri átök og meira fjármagn. i
Niðurstaðan varð sú, að síð-
asta Alþingi samþykkti þings-
ályktunartillögu um ráðstafanir
til atvinnuaukningar. Er hún á
þessa leið:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnina að láta fara
fram rannsókn á því fyrir
næsta þing, hverjar ráðstafan-
ir séu íiltækilegar til þess að
bæta úr atvinnuerfíðleikum
þeirra landshluta, sem harðast
hafa orðið úti vegna vaxandi j
rányrkju fiskimiðanna eða
skorts á atvinnutækjum".
Það sem fyrst og fremst
felst í þessari tillögu, er það,!
að ríkisstjórninni er falið að
láta fara fram rannsókn á því
fyrir næsta þing, hvernig við
fyrrgreindum erfiðleikum
skuli snúizt. Síðan verði á
næsta þingi gerðar ráðstafan-
ir, sem byggist á þeirri athug-
un, sem fram hefir farið.
í þessu sambandi virðist eðli-
legt, að ríkisstjórnin hafi sam-
ráð við nefnd þá, sem unnið hef-
ir undanfarið að tillögum um
ráðstafanir til sköpunar og við-
halds jafnvægi í byggð landsins.
Hér er í raun og veru um aðeins
það eitt að ræða, hvort verja eigi
fjármagni til þess að eíla fram-
leiðslustarfsemi út um land og
viðhalda byggð þar, eða hvort
stefna eigi eð því opnum augum,
að fólk haldi áfram að hrúgast
hingað til Reykjavíkur. Vitanlega
kostar það allmikið fé að tryggja
mörgum byggðarlögum víðsveg-
ar um land næg framleiðslutæki
til þess að þar séu góð lífsskilyrði
og sæmilega varanleg atvinna fyr
ir það fólk, sem þar býr. En hitt
myndi áreiðanlega ekki kosta hið
opinbera minna fé að taka við
þúsundum fjölskyldna víðsvegar
frá af landinu hingað til Reykja-
víkur, þar sem það skortir hús-
næði, skóla sjúkrahús og margt
annað, sem aukinn fólksfjöldi
kallar jafnan á á hverjum stað.
Ekkert er eðlilegra en að
fólkið flytji til þeirra staða,
sem tryggja því bezta afkomu.
Það er þess vegna þýðingar-
laust að fárast yfir því þótt
fólk flytiist til Reykjavíkur ef
það hefir ekki afkomumögu-
leika eða svipuð lífsþægindi
í heimahögum sinum og því
bjóðast hér. Til þess að við-
halda jafnvægi i byggð lands-
ins, þarf þess vegna fyrst og
fremst að jafna aðstöðu fólks-
ins í líísbaráttunni.
verið tregir í stuðningi sínum við
Parísarsamningana, einkum að
því er varðar Saar. — Ósigur
frjálsra demokrata í Rínarbyggð-
um spáir ekki góðu fyrir dr.
Dehler, formanni frjálsra demó-
krata, sem hefur verið einna
harðvítugastur í andstöðunni
gegn utanríkismálastefnu Aden-
auers.
Á sínum tíma heyrðust raddir
meðal kristilegra demókrata í
Vestur-Þýzkalandi um það að
þeir óttuðust ekki frjálsa demó-
krata, þeir myndu geta þurrkað
út flokk þeirra í næstu kosning-
um.
Lárusar Blöndals og Bókaverzlun Sigfúsar Eymundssonar.
FYRSTA TILRAUNIN
IIÉR Á LANDI
Sex einsöngvarar syngja með
kórnum og eru það: Guðrún Á.
Símonar, Sigurveig Hjaltested,
Þuriður Pálsdóttir, Jón Sigur-
björnsson, Kristinn Hallsson og
Sigurður Björnsson. Við hljóð-
færið er Guðrún Kristinsdóttir.
Er hér nýjung á ferðinni, þar
sem hér er um að ræða óperu-
uppfærslu, sem ekki hefu’ verið
reynd fyrr hér á landi með karla-
kór.
\Lívakan(li áhripar:
I Á efnisskránni eru lög eftir
Sigursvein D. Kristinsson, Árna
Thorsteinsson, Karl Ó. Runólfs-
son, Sibelius, Bortniasky, Brahms
og Beethoven. Auk þess íslenzkt
þjóðlag og rússneskt.
ÆFT SÍÐAN Á ÁRAMÓTUM
Eins og kunnugt er, hefur Jón
Þórarinsson verið söngstjóri Fóst
bræðra í fjögur undanfarin ár.
Lét hann af því starfi síðastliðið
haust, en hann dvelur nú erlend-
is við nám. — Var hann söng-
stjóri kórsins er hann fór Þýzka-
landsförina síðastliðið haust. —
Venja kórsins hefur verið sú, að
halda haustkonserta, þar til nú,
Betur má ef duga skal
Framtíð okkar íslendinga bygg
ist mjög á því, að okkur takist
að haida almennri þátttóku þjóð-
arinnar í framleiðslustörfum til
sjávar og sveita. Á það verður
þess vegna að leggja hið mesta
kapp að efla framleiðslustarfsem-
ina út um allt land, þar sem
góð skilyrði eru fyrir hendi og
fólkið vill starfa og una glatt við
sitt, ef það aðeins hefir tæki og
aðstöðu til þess að bjarga sér.
Á þessu hafa Sjálfstæðismenn
glöggan skilning. Fyrir þeirra
frumkvæði hefir hinum nýju
togurum þess vegna verið dreift
á milli hinna ýmsu verstöðva á
landinu. Hefir orðið að því meiri
atvinnubót en flestu öðru er gert
hefir verið.
En betur má ef duga skal.
Það þarf meiri atvinnutæki til
ýmissa kaupstaða og kauptúna
úti um land, bæði vélbáta,
togara og fiskiðjuver. Víst
kosta slík tæki mikið fé og
þing og stjórn hafa í mörg
horn að líta. AHir vilja helzt
fá allt í einu. En hjá því verð-
ur ekki komizt að snúast nú
þegar við því vandamáli, sem
hér blasir við. Ef það verður
ekki gert, rísa önnur vand-
ræði miklu verri og óviðráðan-
legri, sem krefjast sízt minni
fjárframlaga og átaka af hálfu
hins opinbera. Það verða menn
að gera sér Ijóst áður en of
langt um líður. Hér er um
þjóðarvandamál að ræða, sem
ekki verður sniðgengið. Það
krefst skjótra aðgerða og
lausnar.
Um hegðun og
einkunnir.
HRÓKUR Riddarason hefir
skrifað mér á þessa leið:
„Kæri Velvakandi!
Mig langar til að spyrja þig
álits um nokkuð, sem mér liggur
á hjarta. Ég er 16 ára og geng í
gagnfræðaskóla hér í Reykjavík.
Þar er talið mjög nauðsynlegt, að
nemendur kunni að hegða sér
sæmilega og mæta stundvíslega
í kennslustundir. Og svo kemur
að prófum og okkur eru gefnar
einkunnir fyrir allar námsgrein-
ar sem við höfum lagt stund á
yfir veturinn, ensku, dönsku,
leikfimi — og hegðun, svo að
nokkuð sé nefnt. — En svo þegar
að aðaleinkunninni kemur, þá er
hegðunin ekki reiknuð með, en
öll hin fögin með tölu. Hvers-
vegna er hún ein skilin eftir? Er
sá, sem getur klifrað upp kaðla
meiri maður en hinn, sem kann
almenna kurteisi? — Hrókur
Riddarason."
hún hefir verið hingað til í skól-
um landsins. — Ég veit ekki,
nema frá þessu kunni að vera
einhverjar undantekningar og
teldi ég þá skóla til fyrirmyndar,
sem tækju þessa einkunnagjöf
fastari tökum en almennt gerist.
Slæm flöskumjólk.
HÚSMÓÐIR skrifar:
Velvakandi góður!
Ég get ekki lengur orða bund-
izt út af flöskumólkinni, sem seld j
er hér í mjólkurbúðum bæjarins. j
Hún hefir farið svo mjög versn-
andi undanfarna mánuði að telj- j
ast má lítt kaupandi. Mjólk, sem
keypt er á flösku að morgni er
ódrekkandi að kvöldi, enda þótt
geymd sé á svölum og hreinum
stað. Að henni er komið hvim-
Ragnar Björnsson söngstjóri.
Til að afla sér menntunar
MÉR finnst þessi spurning
gagnfræðaskólanemandans
fyllilega eðlileg. Það lægi í raun-
inni beint við, að einkunnin í
hegðun væri reiknuð með í aðal-
einkun eins og allar aðrar ein-
kunnir. Unglingarnir koma í
skóla til að aíla sér menntunar,
það hljótum við öll að vera á
einu máli um, og menntun er
ekki síður fólgin í háttprýði og
fallegri framgöngu heldur en
kunnáttu í erlendum tungumál-
um, landafræði og öðrum hinum
venjulegu skólanámsgreinum,
segjum t. d. leikfimi og handa-
vinnu.
Blekking ein
EN til þess að rétt væri og sann-
gjarnt að hegðun væri reikn-
juð með í aðaleinkun þyrfti sjálf
j einkunnargjöfin að fara fram af
meira raunsæi og nákvæmni en
nú virðist almennt tíðkast í skól-
um landsins. Það á að gefa þessa
einkun eftir verðleikum rétt eins
og allar aðrar, en eftir því, sem
ég hefi komizt næst mun það vera
almenn venja að gefa 10 í hegð-
un nema þeim, sem komið hafa
fram með hinum allra mestu
endemum, sjálfum sér og skóla
sínum til skaða og skammar. Þeir
fá 9,8, glæsilega ágætiseinkun!,
eða jafnvel ekki nema 9! en
ættu auðvitað að uppskera eins og
þau hafa sáð til á þessu sviði
ekkert síður en öðrum í skóla-
náminu. Þá fyrst væri einkunnin
í hegðun annað og meira en
blekking sú og skrípaleikur sem
leitt stöðnunar- og þráabragð,
svo að hún er hreint ekki drykkj-
arhæf. Með mjólk, sem keypt er
í lausu máli er þetta allt annað,
bragðið er frá því fyrsta fersk-
ara og betra og hún geymist í
tvo til þrjá daga óskemmd. Hún
er sem allt önnur vara. En
hvernig stendur á þessu með
flöskumjólkina? — Er flösku-
þvottinum eða átöppun mjólkur-
innar í mjólkurstöðinni að ein-
hverju leyti ábótavant — eða
vélunum, sem til þess eru notað-
ar. — Eeitthvað hlýtur það að
vera, því að þetta hefir ekki
alltaf verið svona. Mér fannst
bregða við um jólaleytið í vetur
til hins verra. — Vill ekki heil-
brigðiseftirlitið — eða neytenda-
samtökin taka þetta til athugun-
ar? — Húsmóðir.“
5—
Merkll,
UæUr landlt.
og er þess vegna verið styttri
tími til æfinga. Hinn nýi söng-
j stjóri, Ragnar Björnsson, tók við
stjórn kórsins eftir áramót í vet-
ur, og hefur kórinn æft fyrir
þennan samsöng síðan.
HINN NÝI SÖNGSTJÓRI
Ragnar Björnsson hefur hlotið
góða menntun á sviði tónlistar og
þar á meðal lagt mikla stund á
að læra hljómsveitarstjórn og tók
próf í þeirri grein í Austurríki
síðastliðið ár. Tónlistarferill hans
hefst er hann 15 ára gamall fer
í Tónlistarskólann hér í Reykja-
vík. Þar nam hann orgel- og
píanóleik og útskrifaðist úr skól-
anum. Árið 1950 fór hann til
Kaupmannahafnar og stundaði
nám við konunglega tónlistaskól-
ann þar í tvö ár. Lagði hann þar
stund á hljómsveitarstjórn. Það-
an fór Ragnar til Vín og nam
hljómsveitarstjórn þar einnig í
tvö ár og tók próf í faginu síðast-
liðið ár. Ragnar kom heim síðast-
liðið haust. Jafnframt hljómsveit-
arstjórnarnáminu stundaði Ragn-
ar píanóleik allan tíman er hann
dvaldi erlendis.
Vænta Fóstbræður sér góðs af
hinum unga og áhugasama söng-
stjóra þeirra, sem nú gerir djarfa
og merkilega tilraun með þessari
óperuuppfærslu með kórnum og
mun marga söngunnendur áreið-
anlega fýsa að sjá og heyra
hvernig til hafi tekizt.
BLÆS BYRLEGA FYRIR
ÍHALDSMENN
LONDON, 15. maí — Veðmálin
eru nú 5:1 með sigri íhaldsmanna
í kcsningunum, sem eiga að fara
fram í Bretlandi eftir rétta tíu
daga, 26. maí.