Morgunblaðið - 19.05.1955, Page 8

MORGUNBLAÐIÐ

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: ValtýT Stefánsson (ábyrgCarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigw.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanda.
I lausasölu 1 krónu eintakið.
Tveir dómcr, musterisriddarinn
og milliliðirnir
Batnandi veðnr nyrðra en
þar er enn kalt í veðri
í fyrrinóll 4—7 stiga frost
ÞÓ að kvenþjóðin i Reykjavík hafi í gær getað tekið fram dragtír
sínar og sumarkápur á ný eftir norðan garrann, þá var enn
í mjög kalt í veðri á Norðurlandi. Þar var norðan kul og hreinviðri
í gær, en þrátt fyrir það vann sólin lítið á fönninni. Þar var tölu-
vert næturfrost í fyrrinótt og horfur á að enn myndi frysta í nótt
er leið.
Á HÖFÐASTRÖND
UNDANFARIN ÁR hefur aðal-
málgagn Framsóknarflokks-
ins, Tíminn, eytt miklu af dag-
legu rúmi sínu til þess að verja
tvö fyrirtæki, sem legið hafa
undir ákærum réttvísinnar fyrir
óíögmæta verzlunarhætti. Þessi
fyrirtæki eru Olíufélagið li.f.,
sem er eitt af dótturfyrirtækjum
Sambands íslenzkra samvinnu-
félaga, og Helgi Benediktsson
kaupmaður og hóteleigandi.
Tíminn hefur ekki aðeins
varið allt atferli þessara aðila
í líf og blóð. Hann hefur jafn-
framt hellt óbóta skömmum
yfir Bjarna Benediktsson
dómsmálaráðherra fyrir að
hafa gegnt þeirri frumskyldu
sinni, að láta lög og réttar-
reglur ganga jafnt yfir alla og
líða ekki stórfelld verðlags-
brot vegna þess eins að Tíma-
menn krefjast þess að þeir séu
„stikkfríir“ gagnvart lands-
lögum.
Hæstaréttardómur hefur nú
gengið í máli Olíufélagsins h.f.
Hefur það verið dæmt til þess
að skila aftur 1,1 millj. kr. ólög-
legum hagnaði sínum. Jafnframt
voru forráðamenn þess dæmdir í
stórsektir. Er hér um að ræða
stærsta verðlagsbrotamál, sem
um getur hér á landi.
í fyrradag var svo felldur und-
irréttardómur í máli Helga Bene-
diktssonar. Er hann dæmdur til
að greiða fjórðung millj. kr. í
sektir til ríkissjóðs. Ennfremur
ber honum að greiða rúmlega 131
þús. kr. ólöglegan hagnað ásamt
38 þús. kr. vöxtum af þeirri upp-
hæð. Loks er hann dæmdur til
þess að greiða 61 þús. kr. í sak-
arkostnað.
Helgi Benediktsson er sak-
felldur fyrir að hafa brotið
gjaldeyrislög og verðlags-
. ákvæði, gefið trúnaðarmanni
verðlagsstjóra rangar upplýs-
ingar og fleiri brot.
Höfðu heilan stjórnmála-
flokk að bakhjarli
E N G U M sanngjörnum manni
kemur til hugar að halda því
fram, að stjórnmálaskoðanir
manna ráði yfirleitt afstöðu
þeirra til laga og réttarreglna.
Menn úr öllum flokkum gerast
segir um brot á einstökum lögum
og reglum. Hitt er fátítt, að heilir
lýðræðisflokkar snúist til varnar
stórfelldum afbrotum, jafnvel
þótt í hlut eigi samherjar þeirra
og fjársterkir stuðningsaðilar.
En þetta hefur hent Tímann.
Hann hefu- ekki aðeins varið
hið stórfellda verðlagsbrot
Olíufélagsins heldur hefur
blaðið lýst yfir því, að dómur
hæstaréttar í máli þess væri
rangur.
Tíminn hefur jafnframt
slegið skjaldborg um hið marg
brotna brask og óreiðu, verð-
lagsbrot og gjaldeyrissvindl,
sem Helgi Benediktsson hefur
nú verið dæmdur fyrir. j
Almenningur á íslandi hefur
verið vitni að því mörg undan-
farin ár að aðalmálgagn næst
stærsta stjórnmálaflokks þjóðar-
innar hefur verið notað til þess
að verja og breiða yfir stórfelld
verðlagsbrot, gjaldeyrisbrask og
spiliingu.
Barátta Tímans gegn
ÞANNIG er þá barátta Tíma-
manna gegn „milliliðunum“ í
verki. Það er sannarlega engin
furða þótt þessir menn þykist
vera hinir einu og sönnu must-
erisriddarar í baráttunni gegn
okri og spillingu í viðskiptamál-
um!!
| Nei, sannleikurinn er sá, að
vörn Tímans fyrir verðlagsbrot
Olíufélagsins og gjaldeyrisbrask
og óreiðu Helga Benediktssonar
sannar það eftirminnilega, að al-
menningur getur ekkert traust
sett á þetta málgagn Framsókn-
arflokksins þegar um er að ræða
velsæmi í viðskiptamálum. Tím-
inn hefur tekizt það hlutverk á
hendur, að verja hvers konar
sukk og óreiðu, ef hans eigin
samherjar eiga hlut að máli. Það
sannar framkoma hans í fyrr-
greindum málum.
Óhætt er að fullyrða, að fjöldi
bænda og heiðarlegra manna í
Framsóknarflokknum séu mjög
undrandi á þessu framferði Tím-
ans. En stjórnendur hans hafa
einu sinni tekið þá stefnu að
hafa oftast það heldur sem ósann-
ara reynist. Það sést t. d. mjög
greinilega s.l. sunnudag þegar
blaðið heldur því fram í heilsíðu-
grein, að aðeins þau ráðuneyti,
sem Framsóknarmenn stýra í nú-
verandi ríkisstjórn komi nokkru
gagnlegu í framkvæmd. Bendir
Tíminn í því sambandi á raf-
orkumálin og húsnæðismálin.
Hver einasti maður, sem eitt-
hvað er kunnugur þessum mál-
um veit, að Sjálfstæðismenn hafa
vissulega ekki síður en Fram-
sóknarmenn unnið að fjáröflun
vegna væntanlegra raforkufram-
kvæmda og húsnæðisumbóta,
enda þótt þessir málaflokkar
heyri undir ráðuneyti Framsókn-
armanna. Vill Tíminn kannske
halda því fram, að ráðherrar
Sjálfstæðisflokksins hafi þar
hvergi nærri komið?
Sjálfhælnin horgar
sig ekki
TÍMINN hefur undanfarið gengið
svo langt í grobbi sínu og sjálf-
hælni, að hann er orðinn að við-
undri meðal hugsandi manna um
land allt. Eitt frægasta dæmið
um raup blaðsins er það, að það
hélt því blákalt fram, að Eiríkur
Þorsteinss. hefði verið aðalfor-
göngumaðurinn um eflingu Fisk-
veiðasjóðs á síðasta þingi. En
sannað er að þessi þm. tók aldrei
til máls í málinu á þessu þingi.
Það er auðvitað skiljanlegt, að
Tíminn vilji gjarnan hressa upp
á fylgi þingmanna sinna í kjör-
dæmum þeirra, sérstaklega ef
grunur leikur á að þeir standi
höllum fæti. En oflof og taum-
laust sjálfshól, sem enga stoð á
í raunveruleikanum verður eng-
um til gagns. Því fer víðsfjarri.
Hinir tveir dómar í málum
Olíufélagsins og Helga Bene-
diktssonar ættu að verða til
þess að Tíminn sæi að sér,
hætti að standa vörð um verð-
lagsbrot og önnur lagabrot,
sem framin eru af einstakling-
um eða fyrirtækjum, sem
hann telur skyld flokki sín-
um. Honum kynni þá að verða
eitthvað betur til liðs í kross-
ferð sinni gegn „milliliðunum“
í landinu!!
Þó að hér hafi brugðið nokkuð
til hins betra í gær og í dag, þá
1 er það þó sannast mála, að vetur
er enn í bæ, sagði fréttaritari
I blaðsins að Bæ á Höfðaströnd, í
gær.
| Mikil fönn er hér þótt skaf-
heiðríkur himinn sé og glamp-
andi sólskin allan daginn, tekur
snjóinn lítið upp í sólbráðinni,
því að svo svalt er á daginn og
mikið frost um nætur. Síðastliðna
nótt var hér 7 stiga frost.
Skepnur eru hér allar á gjöf.
Það hefur nú komið á daginn,
sem óttast var, að kindur myndu
hafa drepizt, því að nokkrar
vantar. Eins hafa folöld króknað
í fönn, er hryssur hafa kastað í
hríðinni.
Það eru allar horfur á því að
enn verði í nott talsvert frost,
því að kul er af norðri og svalt
veður.
AKUREYRI
Á Akureyri hefur verið hrein-
Andóf
i
Eftirfarandi grein birtist í
síðasta tölublaði Sjómanna-
blaðsins „Víkings". Er hún
vissulega þess virði að henni
sé gaumur gefinn:
ÞAÐ hafa mörg orð fallið í sam-
bandi við útvíkkun landhelg-
innar. Við, sem erum íslendingar,
þekkjum að sú ákvörðun var rétt.
Lífsnauðsyn íslenzkri framtíð og
raunhæf fyrir alla aðila. Ég vil
því ekki staglast á eða bæta við
ummæli um landhelgina umfram
það, að okkur tilheyrir land-
grunnið utan um hólmann, og ef
1Jefvalz andi Árifar:
Dýrkeyptar veitingar.
IBRÉFI frá ferðamanni segir:
„Fyrir skömmu var ég á ferða
lagi austur um sveitir og staldr-
aði stundarkorn við á Selfossi.
Ég og maður, sem með mér var
fórum þar inn á veitingaskála
einn, Tryggvaskála, til að fá eitt-
hvað í svanginn. Keyptum við
| okkur þar fjórar smurðar brauð-
sneiðar með áleggi og tvær
pylsner-flöskur (með glerinu).
Þegar að reikningsskilunum kom,
rak okkur satt að segja í roga-
stanz, er okkur var sagt, að við
ættum að borga 50 krónur fyrir
þetta, sem ég hefi talið upp —
fjórar brauðsneiðar og tvo
pylsnera. Hvernig gat þetta stað-
izt? Okkur ofbýður verðið á hlut-
lunum hér i Reykjavík, en ég fer
I nú að halda, að staðir utan höfuð-
\ borgarinnar séu engir eftirbátar
'i okrinu — eða er hægt að kalla
, slíkt verðlag öðru nafni? Ég vildi
geta þess, að þetta smurða brauð
var á engan hátt sérlega gott,
t. d. var það smurt með smjör-
líki! á tveimur sneiðunum voru
harðsoðin egg, heldur naumlega
út i látin, og ekkert annað, en á
hinum tveimur var steikar-sneið
með mjög svo fátæklegu græn-
meti ofan á. — Okkur fannst
þetta verðlag því með öllu ó-
skiljanlegt og óréttlætanlegt.
Ferðamaður."
Ósamræmi í verðlagi.
JÁ, þetta hafa óneitanlega verið
anzi dýrkeyptar veitingar
i þarna á Selfossi, en því miður
mun umræddur veitingaskáli
engin undantekning. Það er dag-
1 legur viðburður, að fólk reki í
rogastanz yfir reikningum, sem
fara fram úr öllu, sem það hafði
ímyndað sér og kemur öldungis
flatt upp á það. Þetta ósamræmi
, í verðlagi frá einum stað til ann-
ars, jafnvel frá einni síofnun til
annarrar á sama stað, kemur ó-
þægilega við almenning og vekur
eðlilega óánægju og tortryggni.
Þetta virðist eiga við ekki hvað
sízt um alls konar veitingasölu.
Það er varla, að nokkuð komi
þar lengur flatt upp á menn.
Einnig rekur fólk sig margsinnis
á að verðlag á vörum hér í Reykja
vík er stundum furðulega mis-
munandi frá einni verzlun til
annarrar og er eðlilegt að fólk
dragi þær ályktanir, að hér sé
skýringin engin önnur en óhæfi-
leg álagning einstakra kaup-
manna.
Reynsla nemanda.
BRÉF frá nemanda, sem ég
fékk fyrir skömmu ber að
sama brunni. Hann var á skóla-
ferðalagi með félögum sínum um
30 saman norður í land. Eins og
við má búast urðu þau að nema
staðar öðru hvoru á svo langri
leið til að neyta matar og drykkj-
ar á hinum ýmsu greiðasölustöð-
um, sem á vegi þeirra urðu. „Á
öllum stöðunum" — segir hann
í bréfinu — borguðum við 10 kr.
fyrir kaffi og kökur og 20 krón-
ur fyrir máltíð, nema á einum
stað, þar var verðið 18 krónur
fyrir kaffið og 25 krónur fyrir
matinn, saltkjötssúpu. Okkur
fannst þetta harla einkennilegt
og vissum varla, hvernig við
ættum að bregðast við“. — Þetta
sagði nemandinn og láir honum
enginn, þótt hann undraðist.
VELVAKANDI góður!
Fyrir nokkru birtist í dálk-
um þínum kvörtun frá konu yfir
lélegri afgreiðslu í einu kvik-
myndahúsi bæjarins. Þetta gefur
mér tilefni til að skýra frá minni
reynslu. Ég á einnig heima í út-
hverfi, hringdi eitt sinn nokkuð
seint í bíó og ætlaði að panta
miða, en ég var fullvissaður um,
að nógir miðar yrðu til við inn-
ganginn, þegar ég kæmi.
Þangað kominn, nokkrum mín-
útum fyrir 9 var búið að selja
alla miðana, en er ég svo skýrði
alla málavöxtu: — að ég hefði
hringt og mér hefði verið sagt,
að miðar myndu verða til, þegar
ég kæmi, kom þar að einhver
yfirmaður, að mér virtist, bauð
mér inn miðalausum og útvegaði
mér lausa stóla til að sitja á.
Ekki var um að tala, að ég fengi
að greiða miðana og verð ég að
segja, að mér hefur sjaldan verið
sýnd meiri liðlegheit og það því
fremur, að ég hefi aldrei fyrr né
síðar séð þennan mann. — P“.
MerklS.
UæUr UndiS.
Fimmtudagur 19. maí 1955 1
viðri undanfarna daga, og er
snjóinn þar mjög að taka upp á
láglendi, en á Vaðlaheiði sér lítt
högg á vatni. Hitinn er rétt ofan
við frostmark og hefúr komizt
upp í 5 stig. — í fyrrinótt var þar
næturfrost og svo mun einnig
hafa verið í nótt er leið, því að
veður fór kólnandi með kvöld-
inu.
SIGLUFIRÐI
Á Siglufirði var hið fegursta
veður í gær, og tók snjóinn þar
ört upp, enda glampandi sólskin.
Snjóýturnar voru farnar af stað
upp í Siglufjarðarskarð til að
opna leiðina, en það mun taka
viku til tíu daga.
fríum sjó
| við hefðum aðstæður til að verja
það, ætti engum nema okkar skip-
um að vera opnar dyr í þá gull-
kistu. Til er máltæki, sem segir
svo: „Enginn má við margnum“.
Á það ef til vill að sannast í sam-
bandi við okkar landhelgismál,
margt er, sem bendir til þess.
Nokkrum mánuðum eftir að
hin heillavænlega ákvörðun var
tekin um útvíkkun landhelginn-
ar, skrifaði ég nokkur orð um
þetta, er birtust hér í blaðinu.
Mér er ekki kunnugt um, að það
hafi náð hljómgrunni hjá þeim,
er með þessi mál fara, enda þótt
að ég sé fullviss um það, að það
er ekki einhlítt til framgangs
þessu máli að staglast á köldum
lagabókstafnum, þar sem þetta
er tilfinningamál hjá íslenzkum
og enskum sjómönnum. Ég vísa
svo til fyrri greinar minnar um
þetta mál, sem er birt í 10. tbl.
1952.
Á sama tíma sem þetta er að
gerast, er stríð um aðra landhelgi.
Þar eiga Englendingar tilkall til
landgrunnsins. Það er ekki fisk-
urinn, sem þar er slegizt um, og
þar er heldur ekki verið að verja
sitt sker, eins og hjá okkur Nei,
olíuhringarnir í London hafa
fundið þar gullkistu í iðrum jarð-
ar, og þá skal landhelgin ekki
vera 3 sjómílur, heldur 30x3 sjó-
milur. Einasta leiðin til að brúa
hafið á millum okkar og Eng-
lendinga varðandi landhelgis-
deiluna, er að koma okkar sjón-
armiði út til þeirra sjálfra.
Þau afhroð, sem við höfum
orðið að líða í enskum blöðum
varðandi hið hörmulega sjóslys,
er tveir enskir togarar fórust við
stendur landsins þann 26. janúar
síðastliðinn, þeir Lorella og
Roderigo, hafa komið mér til um-
hugsunar um hvernig svona skip
geta farizt á fríum sjó.
Ég er nú lítill karl í sambandi
við sjómennsku. En þessi orð
gætu kannske haft þau áhrif, að
aðrir mér reyndari kæmu til og
segðu sitt álit, öðrum til eftir-
breytni.
Togararnir okkar eru ein beztu
skip sinnar tegundar sem fljóta.
En öllu má ofbjóða. Allir sjó-
menn vita, að þegar komið er út
í ofsaveður, verður að halda á
öllu sinu. Svo eru deildar skoð-
anir um, hvernig skuli halda á
sínu, það er, hver.nig taka á að-
stæðum. Þá eru það augnablikin,
sem oftast ráða, og maður verð-
ur að gera það upp við sig eftir
á, — hefði eitt eða annað mátt
betur fara. í ofsaveðrum á vél-
sterkum skipum álít ég hættulegt
að nota of mikið vélakostinn. Ef
skipið er á fríum sjó og andæfir,
má andófið ekki vera svo mikið,
að skipið sæki á móti vindi og
sjó, heldur gagnstætt. Sé um
mikla ísingu að ræða, verður hún
mun meiri við mikið andóf. í 18
tíma andófi, í slæmu veðri, hef
ég verið með að drifa 46 sjómílur.
Notuðu Englendingarnir ekki
of mikið vélina?
Til fróðleiks og jafnframt til
nýtni ættu skipstjórnarmenn að
nenna að segja sitt álit um þetta
hér í Víkingnum.
, Guðm. H. Oddsson.