Morgunblaðið - 19.05.1955, Blaðsíða 6

22
MORGHNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 19. maí 1955
Ræin sr. Sipriir
Framh. af bls. 21. j
Það liggur í augum uppi að í j
svo fjölmennri kennarastétt hlyt- 1
ur að vera fjöldi manna, sem rit- j
að gætu góðar og öðruvísi eða j
umbættar kennslubækur. En j
ekki er ætlast til slíks andlegs j
fjörs af kennurum. Allir skulu j
þeir nota sömu bók og eins bók!
og ríkisúígáfna bók. Kennslu-
bókahöfundar, sem annars hafa
réynst hinir gagnlegustu menn,
eru með hessu sósíaiiska fyrir
komulagi svo að segja útreknirj
af sviði íslenzkrar bókmenning-
ar. Þessu hafa kommúnistar kom-
ið til leiðar með áróðri sínum
án þess að þurfa að hafa hin eig-
: inlegu völd í hendi sér. Ég tek
þetta dæmi af því að það er al-
þekkt og sýnir glöggt hve hættu-
legt er að vera ekki á verði gegn
hinum áleitna áróðri þeirra.
Enn má geta þess að svo virð-
ist sem kommúnistar hafi a. m. k.
komið inn allmiklu hiki ef ekki
lömun í menntastétt þjóðarinnar.
Eða hvernig mun á því standa,
að þeir tveir menn, sem haft hafa
fulla einurð á því að gagnrýna
Halldór K. Laxness eru ekki
skólagengnir menn heldur bænd-
ur.
EKKI FRJÁLSLYNDI AÐ
ANDMÆLA EKKI FIRRUM
Margt fleira mætti til tína í
þjóðmenningu vorri, sem líkt er
ástatt um. Allt á það rót sína í
menningarlegu andvaraleysi voru
og afvegaleiddri frjálshyggju.
Það er ekki frjálshyggja að láta
allt einu gilda og andmæla aldr-
ei firrunum. Slíkt er dómgreind-
arleysi og leiðir til upplausnar.
Það á upptök sín í því að menn
hafa hafnað Guði eða ætla að
með hann geti þeir gert eins og
þeim sýnist. Frjálsræði manna
byggist á því, að þeir hafi vit
fyrir sér og fari hvorki sjálfum
sér né öðrum að voða. Frjáls-
lyndi manna byggist á twí að þeir
séu leystir úr fjötrum liins illa
vilja fyrir vitundina um Guð. Þá
geta þeir aldrei orðið öndverðir
velferð samfélagsins. Vilji Guðs
er ekki neikvætt lagaboð eins og
lög ríkisins, heldur kærleik-svilji
og uppspretta óendanlegrar skap-
andi margbreytni. Guðsvitundin
skapar dómgreindina. Hún sætt-
ist ekki við ranglætið heldur
læknar það, ef auðið er, hún sam-
sinnir ekki lýginni heldur leið-
réttir hana.
Kommúnisminn er eyðandi afl
og æðir um þau svæði, sem hafn-
að hafa Guði.
JAFNVEL í RÚSSLANDI
ER ÖFLUG ANDSPYRNA
GEGN VALDAÓI RIiSKJUNNI
Að lokum vil ég vekja athygli
á einu atriði, sem hafa ber í huga.
Mönnum hættir til að líta á hina
rússnesku þjóð sem ægilegan og
illan fjandmann af því að þar
— Ræða Guðm. Hagalín
Framh. af bls. 20.
kommúnistísku skoðunum, að
þókmenntir og listir slitni sem
mest úr samhengi við íslenzka
þjóðlega menningu og við hið líð-
andi og stríðandi líf fólksins í
þessu landi.
MANNGILDIS OG
MANNHELGIS HUGSJÓNIR
ÍSLENDIN G A
íslenzk alþýða hefur um aldir
sýnt ótrúlegan viðnámsþrótt og
frábæra og furðulega hneigð til
andlegra starfa, sem víðast voru
aðeins viðfangsefni þeirra stétta,
sem nutu fæðslu og margvíslegra
sérréttinda. Manngildishugsjón
fornbókmenntanna og mann-
helgiboðskapur kristindómsins
runnu hér saman í órofa heild,
þegar aldir liðu, og veittu ís-
lenzkum alþýðumönnum menn-
ingarlega reisn og höfðingshátt í
skapgerð. Þetta hefur gert menn-
ingu okkar hvort tveggja í senn,
höfðinglega og mótaða víðsýnni
mildi. í Hávamálum, kvæði heið-
ins höfundar, stendur:
Illu feginn
vert þú aldregi,
en lát þín að góðu getið.
Og:
Eldr er beztr
með ýta sonum
ok sólar sýn
heilyndi sitt,
ef maðr hafa náir
án við löst að lifa.
Bóndinn Guðmundur Friðjóns-
son, uppalinn við óð og sögu og
víð kristinn dóm, kvað svo:
„Guðsríki byggðu þeir blásnauðu
menn
og brjóstgóðu, er sagnirnar lifa
um enn
og tómhentir gengu frá landi til
lands
og lífinu fórnuðu af kærleik til
manns.
Og það er sú einasta grundvallar-
gjörð,
sem grunnmúruð stendur á
syndugri jörð
og megnar að bera uppi musteri
það,
sem mannvonzkan fær ekki þok-
að úr stað.“
I þessum tvennum Ijóðabrot-
um forns skálds og bóndans, sem
hfði rúma fjóra áratugi þessarar
aldar, kemur fram sú siðfræði,
sem gert heíur íslenzka menn-
ingu göfuga og sterka í senn.
ANDI KOMMÚNISMANS
AUÐÞEKKXUF.
Sá andi, sem stefna og starfs-
hættir kommúnista leiða til, kem-
ur átakanlega og um leið viður-
styggilega í ljós í áskorun, sem
fundur verkamanna í Moskvu
samþykkti og sendi hinum mikla
Stalín, þegar yfir stóðu hin al-
ræmdu málaferli árið 1936 gegn
mörgum helztu forvígismönnum
rússnesku byltingarinnar, áður
dáðum, já, tilbeðnum. Áskorun
þessi hljóðar svo:
„Drepið hin andstyggilegu
svín eins fljótt og við verður
komið, en gætið þess þó að skjóta
þau ekki. Það er of vægur dauð-
dagi. Hengið þau á stærsta torgi
Moskvu og látið hræ hinna djöful
legu svina hanga í þrjá daga á
Rauða torginu."
ÁRÓÐRINUM SKAL MÆTT
OG ÍSLENZK MENNING
VARIN
Hvort eigum vér að horfa á
það aðgerðalausir og svo sem
hálfsofandi, að þessi andi verði
framvegis eins og nú um langt
skeið innrættur hinni uppvaxandi
kynslóð í þessu landi — að
hamri Þórs verði stolið og hár
Samsonar skorið? Eða eigum vér
að sjá að oss og mæta jötnunum
og Filisteunum með Mjölni ís-
lenzkrá manndóms- og mann-
gildishugsjóna og með guði vígð-
um mætti þess anda, sem felst í
mannhelgisboðskap kristinnar
trúar? Ef vér kjósum þann kost-
inn, erum vér kallaðir til stríðs
og starfa. Vér verðum að mæta
hinum kommúnistísku áróðurs-
mönnum, þar sem þeir hafa eink-
um haslað oss völl — á sviði al-
mennra félagsmála, á sviði bók-
mennta og lista — og síðast en
ekki sízt á sviði uppeldis- og
skólamála. Á þeim vettvangi
verðum við að láta koma í stað
hirðulevsis, stefnulevsis og ítroðn
ings umhyggju og aðhald, leggja
stund á mótun skapgerðarinn-
ar í leikjum, fræðslu og félags-
lífi, með menningarerfðir þjóð-
arinnar, kristinn dóm og heilbrigð
og jákvæð raunvísindi nútímans
að bakhjarli.

'ræður kommúnisminn ríkjum.
i Slík hugsun er röng og skaðar
bæði oss og þá.
Að vísu verður að taka allar
fréttir þaðan rneð fyllstu varúð
af því að landið er lokað. En í
' því efni standa kommúnistar
. engu framar öðrum. Svo mikið
er þó víst að kirkjan hefir aftur
fengið tilverurétt og einhver
starfsskilyrði. Sama mun vera
| um hina rússnesku babtistahreyf-
j ingu, en hins vegar eru mótmæl-
. endur og sértrúarflokkar bann-
i aðir.
| Stærsti flokkur andstæðinga
' kommúnista í Rússlandi er tal-
inn vera félagsskapur trúaðra
æskumanna. Það er hrevfing, sem
hefur ekkert samband við hin
eldri trúfélög landsins og engin
tengsl við erlendar kirkjur. Þeir
nota Biblíuna eina bóka og halda
sína eigin siði. Biblíuna afrita
þeir og dreifa henni þannig út.
Hreyfing þessi hafnar öllu sam-
starfi við allar gagnbyltinga-
stefnur, því hún hyggst að beita
aldrei ofbeldi. Þegar leynilög-
reglan nær í þetta fólk er það
sent í fangabúðir og er refsingar-
tími þess 10—25 ár. Þeir senda
predikara til afskekktustu hér-
aða landsins. Reynslan er sú að
þessir predikarar fá ekki starfað
lengur en eitt ár án þess að lög-
reglan nái þeim. Ekki er þess-
um ungu mö-nnum hið borgara-
lega frelsi kommúnista meira
virði en svo, að þeir hika ekki
við að verja allt að einu ári æsku
sinnar í útbreiðslu fagnaðarer-
indisins þó þeir viti að laun rík-
isins eru ekki önnur en allt að
25 ára fangelsi. Slíkar hetjur
hjóta að eiga fyllstu samúð vora.
Auk þessarar hreyfivgar er
mikill fjöldi andspyrnuflokka í
landinu. Stærstur þeirra er sá
talinn, sem nefnist Leninistar.
Þeir telja að núverandi valdhaf-
ar hafi svikið stefnu Lenins. Þá
koma mótmælendur og sértrúar-
flokkarnir. Og síðan andspyrnu-
hreyfing Ukrainu og baltisku
landanna. Allir eru þessir and-
kommúnistar nema Leninistar og
i því engir andstæðingar hins
frjálsa hluta heims.
Rússar eru ógæfusöm þjóð, sem
orðið hefur valdaófreskju komm-
únismans að bráð. Eins og vér
óskum að losna undan þeim ör-
lögum, hljótum vér að óska þeim
lausnar.
I.AND OG MENNING
FEÐRANNA KR HEILÖG JÖRD
Þér ungu menn, sem stofnað
hafið til þessa fundar. Ég vil að
síðustu benda yður á atriði, sem
þér þekkið úr Biblíu yðar. Þar
segir frá manni, sem stóð úti á
víðavangi. Har\n sá runna, sem
Iogaði en brann ekki. Úr logan-
um bárust honum þessi orð:
„Drag skó þína af fótum þér, því
áð sá staður, sem þú stendur á
er heilög jörð. Þér eigið að erfa
þetta land. Minnizt þess þegar
þér takið við ráðsmennskunni að
land og menning feðra yðar er
„heilög jörð“ og meðhöndlið
hvorttveggja samkvæmt því.
es!g>svewipr í
Á FULLTRÚAFUNDl, sem hald-
inn var 19. maí s. 1. hjá Á éngis-
varnanefnd kvenna í l.teykjavík
og Hafnarfirði, var svohijóðandi
tillaga samþvkkt:
„Fundur Áfengisvarnarnefndar
kvenna í Reykjavík og Hafnar-
firði, haldinn 10. maí 1955, lýsir
vanþóknun sinni á hinum r'auknu
vínveitingum cg te-ur hina svo-
nefndu v'nbare raeð öllu óhæfa.
Skorar 'undurinn hví á :kirráða-
menn v'nveiúnra’e r'a að taka
ákveðið í * umana, cg banna vín-
barana tafarlaust.
FnnUemur. te'.ur "'indu-inn bað
þjóðarskömm að áfengi r,é veiít
í Þjóðleikhúsinu cg skorar á
sömu aðila, að afnema það tafar-
laust“.

Ðönsku ferðalangarnir fyrir utan veitingastað Loftlciða á Reykja-
víkurflugvelíi.
ÍÓPFERÐIR á hestum um ís-
land væru vafahiust sterkt
aðdráttarafl fyrir erlenda ferða-
menn“, sagði hópur danskra
ferðaskrifstofumanna, sem hér
var í fjóra daga á vegum Loft-
leiða, við fréttamann Morgun-
blaðsins nýlega.
„Þið ættuð að skipuleggja hóp-
ferðir á litlu íslenzku hestunum
viðsvegar um landið og byggja
litil veitingahús í óbyggðum."
Fyrir nokkru efndu Loftleiðir
til skemmtilegrar samkeppni
milli nokkurra ferðaskrifstofa í
Danmörku. Keppnin lá í því, að
taka sem fyrst á móti farmiða-
pÖntun með Loftleiðaflugvél yfir
Atlantshafið, eftir að bréfið, sem
skýrði frá keppninni, kom til
viðkomandi ferðaskrifstofu. —
Keppnin hófst á mánudegi og
fyrsti miðinn var keyptur kl. 9,17
um morguninn.
Verðlaun í keppni þessari voru
ókeypis ferð og dvöl í fjóra daga
á íslandi. Sex verðlaun voru
veitt. Þeir sem þau hlutu voru
þessir: G. Hallbrúch, Oversöisk
Passagerbureau, B. Kvenröd,
Ameriea Express, D. Pauls-
erg, Oversöisk Passagerbureau,
Vinkel, C. K. Hansen, E. Ebbee,
Dantourist og Bagger Bennett,
Aarhus. Frk. Sörensen, en hún
starfar á skrifstofu Loftleiða í
Kaupmannahöfn, var einnig með
í förinni.
☆ ★ ★ 1
ANSKA ferðaskrifstofufélkið
ferðaðist nokkuð um hér á
landi, skoðaði Reykjavík og fór
til Þingvalla og fleiri staða í ná-
grenni bæjarins. Luku þau miklu
lofsorði á fegurð landsins, þ. e. a.
s. þá staði, sem þau sáu.
Þau álitu að fsland hefði mikla
möguleika sem ferðamannaland
vegna hins sérstæða landslags
hér. En gistihúsafæðin er enn ó-
leyst vandamál, sögðu Danirnir.
f Danmörku virðist vera talsverð-
ur áhugi fyrir íslandsferðum. Að
vísu eru þær nokkuð dýrar mioað
við ferðir til annara Evrópulanda,
en landið hefur mikið aðdráttar-
afl vegna ýmissa sérkenna, sem
ekki finnast í öðrum löndum. —
Annars liggur ferðamannastraum
urinn í suður til landanna við
Miðjarðarhafið og eru óteljandi
stóra » hópferðir farnar þangað á
hverju sumri.
Aðspurt sagði fólkið, að ferða-
menn kysu yfirleitt heldur að
fara með flugvélum Loftl-eiða en'
vélum annara félaga, sökum hins
lága fargjalds með Lofleiðaflug-
vé.’um. Munurinn á fargjaldinu
til New York er um 700 danskar
kr. Innflytjendur til Kanada íerð
ast -t.d. nær eingöngu með Loft-
leiðaflugvilum.
★ ★ ★
Á-NSKA ferðaskrifstofufólkið
lét vel yfir dvöl sinni hér.
Það var heppið með veður,
glampandi sólskin alla dagana,
og enginn vafi á því að íslend-
ingar hafa þarna eignazt góða
liðsmenn í kapphlaupinu um
ferðafólk.
Hagsýnir imststgendur n&ta
Snowcem er auðvelt í notkun. — Það fegrar
og verndar hús yðar í skini og skúr.
1. ierie£IMsson & Co. U.
Haínarhvoll — Sími 1228