Morgunblaðið - 07.06.1955, Blaðsíða 1
fci iitantu
125. tbl. — Þriðjudagur 7. júní 1955
PrentsmlS|* Korgunblaðslna
iVIannfjöliIinn við Dvalarlieimili aldraðra sjómaana þar sem hátiðahöldin fóru rfam.
Vegleg háfíöahöld á sólgyllt-
um Sjómannadegi
norska
stórþinginu -
Minnst hálfrar aldar afmælis
norska rikisins
og veðurguðirnir lögðu sitt til að
svo mætti verða.
í flestum kaupstöðum og kaup-
túnum út um land var Sjómanna-
dagsins minnzt á svipaðan hátt og
verður miklu nánar skýrt frá
þeim hér í blaðinu síðar.
Hámarkshreði
Fitnm cldraðir sjcgarpar heiðraðir
/'|LL SKIP í höfninni voru fánum skreytt á sunnudaginn
" * er Sjómannadagurinn rann upp bjartur og fagur og
víðast í Reykjavík blöktu fánar við hún. Kl. 13,30 e. h.
komu sjómenn saman til hópgöngu og hófst hún frá Borg-
artúni 7.
VÍKINGASK.IP I Hátíðahöldin fóru vel fram og
Var þar komin eftirlíking af voru sjómannastéttinni til sóma
skrautbúnu, fornu víkingaskipi
og stóðu vígalegir kappar, klædd-
ir litklæðum með alvæpni, í
stafni og skut. Skrúðgangan hélt
inn að hinni glæsilegu byggingu
Dvalarheimilis aldraðra sjó-
manna í Laugarási, sem nú er
senn fullbúin til notkunar. Gekk
Lúðrasveit Reykjavíkur í farar-
broddi. Þar fóru aðalhátíðarhöld-
in fram.
DRUKKNAÐRA
SJÓMANNA MINNZT
Biskupinn yfir íslandi, herra
Ásmundur Guðmundsson, minnt-
ist í upphafi drukknaðra sjó-
manna og var samtímis lagður
blómsveigur á leiði drukknaðra
sjómanna í Fossvogskirkjugarði.
Söng Guðmundur Jónsson sálm-
inn Alfaðir ræður og var það
áhrifarík stundöllum er á hlýddu.
Þá flutti Ingólfur Jónsson ráð-
herra ræðu fj'rir hönd ríkisstjórn
arinnar, Ásberg Sigurðsson fram-
kvstj. frá ísafirði talaði af hálfu
útgerðarmanna og Þórhallur
Hálfdánarson skipstj. úr Hafn-
arfirði, talaði af hálfu sjómanna.
SJÓGARPAR
HEIÐRAÐUR
Að ræðunum loknum voru af-
hent verðlaun fyrir unnin afrek
í íþróttakeppni Sjómannadagsins:
Síðan voru fimm öldruðum sæ-
görpum veitt heiðursmerki sjó-
manna. Þeir voru Einar Ólafs-
sonfrá Hafnarfirði, Ellert Schram
í Reykjavík, Gísli Asgeirsson,
Álftamýri, Guðjón Jónsson,
Reykjavík og Sigurður Jónsson í
Görðum. Tveir þeirra eru yfir
nírætt, en einn þeirra, Guðjón
Jónsson, er 74 ára að aldri og er
hann elzti starfandi sjómaður
landsins. Hyllti mannfjöldinn
hina öldruðu sægarpa með lófa-
taki er þeir voru heiðraðir.
Henry Hálfdánarson form.
fulltrúaráðs Sjómannadagsins,
afhenti verðlaunin.
DANSLEIKAR
Um kvöldið var dansað í sölum
Dvalarheimilisins og dansleikir
voru haldnir í flestum samkomu-
húsum bæjarins.
Á götum bæjarins var selt Sjó-
mannadagsblaðið og merki dags-
ins.
Stokkhólmur: —
SVÍAR hafa nú samþykkt regl-
ur um hámarkshraða í akstri
í þéttbýli. Hámarkshraðinn er 50
km. á klst.
Fyrir strætisvagna og vöru-
bíla hefir einnig verið settur al-
mennur hámarkshraði, 60 km. á
klst.
Síðustu 50 metrana áður en |en ekki lausan við að vera við-
komið er á krossgötur, má hrað- kvæman. Maður, sem hefir um
inn ekki vera nema 40 km. á klst. ævina drepið miskunnarlaust sam 1
Krutshev
„fáfróður
oflátungur44
NEW YORK 6. júní. — Nikita
Krutschev var stimamjúkur við
alla á ferð sinni um Jugóslafíu
í vikunni, sem leið, en hann
gleyindi að líta á verkamennina,
að tala við nokkurn þeirra, eða
að spyrja þá nokkurrar spurn-
ingar, að því er Edward Crank-
shaw skýrir frá í grein í Observ-
er, sem i ann hefur sent frá
Belgrad.
Crankshaw segir, að afskipta-
leysi hinnar rússnesku sendi-
nefndar gagnvart verkamönnum
„hafi alger'ega eyðilegt áhrifin af
förinni, að bví er Júgóslafa varð-
ar. Flestir þeirra höfðu ekki gert
sér grein fvrir því, að hið allra
síðasta, sem sovétforingja getur í
hug komið, sé að veita athygli
mönnunum við bekkina'.
Crankshaw hefur ekki háar
hugmyndir um Krutschev. Hann
telur hann vera „oflátung“, frá-
munalegar. fáfróðan sjálfbyrging,
Einnig hafa verið settar nýjar
og strangari reglur um útbúnað
bíla og reiðhjóla, m. a. er þess
nú krafist að reiðhjól hafi bæði |karl“.
kattarauga og bakljós. I
kvæmt sk’ijun frá yfirboðara sín-
um og seni nú reynir að virðast,
góðhjartaður, áhugasamur sykur
á bls 19
Úrslitaátök um
Httlee off Ðevan
LONDON 6. júní. Þegar brezka
þingið kemur saman í fyrsta
skipti eft’r þingkosningarnar, á
morgun, mun athygli manna
beinast mjög að því, hvað gerist
um stjórn verkamannaflokksins
á þingi.
Þingflokkúrinn mun kjósa svo
kallað „skugga ráðuneyti", en í
þv! eru menn, sem myndu taka
við ráðherraembættum, ef verka-
mannaflokirurinn kæmist í meiri
hluta.
Einn þeirra manna, sem voru
í gamla ..skugga“ ráðuneytinu,
Hugh Dalton, hefur skritað Att-
lee bréf, og beiðst undan því, að
verða kosinn í „ráðuneyti1 ‘aftur,
fyrir aldurs sakir. Hann hefur
hvatt aðra forustumenn flokks-
ins, sem komnir eru á gamals
aldur, til þess að fara sínu dæmi.
Meðal þessara gömlu manna er
v’araformaður flokksins, Herbert
Morrison 167 ára gamall), Em-
anuel Shinwell (70), Chuter Ede
(72), William Whiteley (72) og
Philip Noel Baker (68), Dalton
vill hinsvegar, að Attlee verði
áfram leiðtogi flokksins, þótt
hann sé orðinn 72 ára. Dalton
segir, að pað sé á einskis manns
færi nema Attlees að koma á
einingu í dokknum.
Margir telja, að hér muni
Aneuri Bevan loks bjóðast tæki-
færi, sem nann hefur beðið eftir,
til þess að komast í forustulið
flokksins aftur.
Aðrir telja, að hægri sinnar
muni með aðstoð þeirra, sem
hægfara e:u, en þó andvígir
Attlee, nota tækifærið til þess
j að losna v;ð Attlee og Bevan,
samtímis.
Mikkelsen forsætisiáuherra tekur á móti Hákuui VII. viu komuna
til Noregs í nóvember árið 1905. — Konungur heldur á Ólafi
krónprins.
T D A G kl. 10.35 eftir norskum tíma eru rétt fimmtíu ár
liðin frá því að norska Stórþingið samþykkti hátíðlega
að slíta sambandi við Svía. Norðmenn og Svíar höfðu þá
verið í ríkjasambandi um níutíu ára skeið.
Á sömu stundu, eins og fyrir fimmtíu árum, kl. 10.35 í dag, kem-
ur norska Stórþingið saman, til þess að halda hátíðlegt hálfrar
aldar afmæli norska ríkisins. Viðstaddur athöfnina í Stórþinginu
verður Hákon konungur, sem verið hefir konungur Norðmanna
frá því að sambandsslitin fóru fram.
Sambandsslitin voru samþykkt
við þjóðaratkvæðagreiðslu vorið
1905. Síðan voru þau samþykkt
í Stórþinginu, þ. 7. júní 1905. í
ágúst sama ár var samþykkt við
þjóðaratkvæðagreiðslu að Noreg-
ur skyldi vera konungdæmi á-
fram. Fyrst var Karli Svíaprins
boðin konungstign í Noregi.
Hann neitaði og var þá Karli
Danaprins boðin tignin og sett-
ist hann að ríkjum í Noregi í
nóvember árið 1905 og tók sér
nafnið Hákon VII.
Hákon konungur á nú lang-
an og glæsilegan hálfrar aldar
feril að baki.
Tveir menn, sem voru þing-
menn í Stórþinginu árið 1905 er
sambandsslitin voru samþvkkt,
verða viðstaddir afmælishátíðina
í dag. Annar þeirra, Sigval
Bergesen, er nú 92. ára að aldri,
kunnur skipasmíðaiðjuhöldur frá
Stavai*ger. Einmitt um þessar
mundir hefir hlaupið af stokk-
unum í Bergesen skipasmíða-
stöðinni stærsta skipið, sem smíð-
að hefir verið í Noregi, „Berge-
hús“, 33 þús. smál. Hinn maður-
inn er Meyer Foshaug, sem var
orðinn þingmaður árið 1903 og
hefir verið þingmaður síðan, eða
þar til fyrir nokkrum árum.
Við athöfnina í Stórþinginu í
dag verða viðstödd, auk konungs,
Ólafur krónprins, Astrid prins-
essa og Haraldur prins.
Fyrst verður leikinn þjóðsöng-
ur Norðmanna, „Ja, við elsker.“
Oscar Torp, forseti Stórþingsins
og fyrrum forsætisráðherra, mun
flytja hátíðarræðuna, en að
henni lokinni verður sungið
„Gud signe vort dyre fædreland".
Framh. á bls. 12
í