Morgunblaðið - 09.06.1955, Blaðsíða 6

22
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 9. júní 1955
Sigmenn i Drongey sýna
karlmennsku og snorræoi
★
cfíiY Tryggva HaraSdsson, Akureyri
FRÁ alda öðli, hefur bjargsig
til eggjatöku verið snar þátt-
ur í atvinnulífi nokkurra sveita-
félaga hér á landi. En nú fækkar
þeim óðum, sem stunda þá at-
vinnugrein og fullt útlit fyrir að
hún falli niður á næstu árum.
Ástæðurnar fyrir því að svo
horfir, eru margar og skiljanleg-
ar. Atvinna hefur mjög aukizt
um allt land og kaupgjald orðið
það hátt að bjargsig borgar sig
ekki lengur. I>á er heldur ekki
um að ræða beina þörf fyrir
eggin sem fæðu, svo sem áður
„Kerling“, um 60 metra
klettadrangur við Drangey.
hár
í þar hengiflug á báðar hendur.
Ekki gat ég annað en dáðst að
fræknleik þeirra. En sú spurn-
ing vakti þó í hug mínum, hvort
þá ekki skorti það, sem hvers-
daglega er kallað gætni. Að
þessu sinni voru þeir á leið út
í fyrrnefnda staði til eggjatöku.
Sigamaður var hinn ungi full-
hugi, Sigurfinnur Jónsson frá
Steini, sonur aldursforsetans.
Fyrir tveimur árum vann hann
það afrek að klífa Kerlingu, 60
metra háan klettadrang rétt hjá
Drangey. Rak hann nagla í bjarg-
ið og kastaði kaðli fyrir kletta-
nibbur þar sem því varð við kom-
ið og komst þannig alla leið upp.
Ekki er vitað nema um einn
mann, sem hefur leikið þennan
fífldjarfa leik áður. Nokkrar af
piltunum, sem nú eru í Drangey, |
fylgdu honum eftir. Þess má geta
að til einskis var að vinna þótt
nokkurt varp væri neðan til í
Kerlingu. Auk þess hefur Sigur-
finnur klifið Drangey sjálfa, þar
sem hún er einna hæst, milli
Hæringshlaups og Hólamanna-
brika. En það segist hann varla
leika öðru sinni.
Ég gat þess áðan að þeir félag-
ar hefðu verið á leið í Háabrik
og Lundhöfða til siga. Farið var
niður á nokkrum stöðum og tók
sigið um 3 x/i klukkutíma. Eftir-
tekjan var 200 egg. Geysilegt
erfiði er að flytja öll sigaáhöld
á milli hinna ýmsu staða á eynni.
Þarf oft að draga þau yfir djúp
og breið skörð á kaðli. Þegar
trássan er flutt til uppi á eynni,
er hún borin af 3 mönnum. Þeg-
ar siginu lauk, settu eyjarskeggj-
ar pott á hlóðir og báru gestum
egg, svo sem hver gat frekast
í sig látið, og á éftir fylgdi kjarn-
gott kaffi.
Vatn er sótt í Grettis-brunn,
öriitla seyru undir allháu bergi
austanvert á eynni. Þarf til þess
2 menn, því skjólan er dregin
Sigurfinnur sigur í svokalíuðan
Lundhöfða.
upp á kaðli. Áreiðanlega er þetta
erfiðasta vatnsból á íslandi og
hættulegast þangað að sækja,
enda hafa þar orðið slys. Eftir
að hafa snætt og drukkið kaffi,
er gengið um eyna undir stjórn
aldursforseta, sem þekkir öll ör-
nefni þarna og leysir auðveldlega
úr óllum spurningum um sögu
ey.iarinnar að fornu og nýju. Ör-
nefnin eru mörg og geyma hvert
sína sögu. Og sagan í heild er
litrík og hrikaleg, eigi ósvipað um
hverfinu sjálfu. Hér hefur vökul
sál nóg að starfa. Þessi staður
verður tæpast nokkru sinni
snortinn sýndarmennsku og
skemmdarmenningu.
í Drangey er dagurinn fljótur
að líða. Fyrr en varir er sól geng-
in í norðvestur og vermir Heiðna
berg og Lambhöfða. Ferðalangar
hyggja á heimferð um það ieyti,
sem hafgoluna lægir og fjöllin
standa á höfði í spegilsléttum
Skagafirði . Eyjarskeggjar eru
kvaddir hlýju handtaki og hlýj-
um huga. Hugsandi maður biður
þeim allrar blessunar í þeirra
þjóðlega og hættulega starfi.
fyrr. Því þá mun oft hafa verið
þröngt í búi um þetta leyti árs.
Þá mun og hækkandi mat á
mannslífum eiga sinn þátt í því,
hve mjög hefur dregið úr þessari
atvinnugrein á seinni árum, því
tvímælalaust er þetta eitt hið
erfiðasta og hættulegasta starf,
sem til er. Eru menn vel minn-
ugir hörmulegra slysfara, sem
orðið hafa á þeim vettvangi og
það síðast í fyrravor.
Grímseyingar eru að mestu
hættir að síga og ekkert hefur
heyrzt um bjargsig í Hornbjargi
á þessu vori. En þrátt fyrir allt
og allt, eru þó enn til menn, sem
láta heillast af þessu æfintýra-
lega starfi, bjóða öllum hættum
byrginn og líta eigi við breytturr.
þjóðháttum.
Um þessar mundir er einmana
flokkur sigmanna í Drangey á
Skagafirði. Eru það allt Reyk-
strendingar, kornungir menn að
einum undanskildum, sem er 63
ára. Virðist hann ekki gefa ung-
lingunum eftir,'hvað fótfimi og
áræði snertir. Ég gat þess við
hann, þegar ég heimsótti þá fé-
laga 28. maí s.l. að mér þætti
hann, aldursforsetinn og öryggis-
málaráðherrann, fara nokkuð
djarft um hengiflug eyjarinnar.
Hann svaraði eitthvað á þá
leið, að í Drangey væri ekki um
neitt öryggi að ræða, hversu
gætilega sem farið væri. Það sem
bezt dyggði væri hugrekki og
æðruleysi. Þó vildi hann for-
dæma óþarfa glannaskap. Rétt í
því hvarf hann mér sýn fram af
brún aðaleyjarinnar. Sá ég þá
nagla, sem rekinn hafði verið í
móbergið og lá þar kaðall fram
af. Þar fara þeir félagar niður
á handvað á leið sinni í Háubrik í siffaf,okkui'inn. Talið fra vinstri: Jón á Steini, Jón í Fagranesi,
og Lundhöfða, sem skilin eru | Árni á Reykjum, Friðvin á Steini, Stefán í Tungu, Bragi á Daða-
írá eynni af djúpu skarði, og erjstöðum, Sigmundur í Fagranesi og Sigurfinnur á Steini.
Uppgönguvík á Drangey. Lambhöfði til vinstri, en fyrir miðju sést
yfir í Heiðnaberg. — Ljósmyndirnar tók Tryggvi Haraldsson.
HæftuEeg íiirétf, sant
ekki er heiglueu heut
vm
-
hessi mynd var tekin á fundi síúkunnar Fróns s. 1. fimmtudag.
I ræðustólnum er Ludvig C. Magnússon, skrifstofusljóri, en fyrir
framan hann eru, talið frá hægri: Karl Wennberg, umboðsmaður
hátemplars, síórtemplar Björn Magnússon, próíessor, Karl Karls-
son, æðsti templar og Jón Hafliðason, fulltrúi.
Fróns í Temp!crohöilliuil
STÚKAN Frón nr. 227 hélt fjöl-
mennan íund í Templarahöllinni
fimmtud. 26. maí, til þess að taka
á móti sænskum gesti, Karli
Wennberg að nafni, sem er sér-
stakur umboðsmaður hátemplars,
en frá komu hans hingað hefur
fyrr verið sagt í Morgunblaðinu.
Af þessu tilefni var samkomu-
salurinn fagurlega skreyttur
sænskum og íslenzkum fánum og
blómum.
Fyrstur tók til máls Ludvig
C. Magnússon, skrifstofustjóri,
sem flutti mjög snjallt ávarp á
dönsku íyrir hönd stúkunnar.
Síðan flutti Karl Wennberg
prýðis erindi og athyglisvert um
ástandið i heiminum í bandindis-
málunum. Lauk hann máli sínu
með því að tala um Svíþjóð sér-
staklega, en þar er mjög þrótt-
mikið bindindisstarf eins og vit-
að er. Þá talaði stórtemplar,
Björn Magnússon, próf., á sænsku
og sagði frá starfi stúkna hér, en
sérstaklega ræddi hann um hina
þróttmiklu og árangursríku starf
semi stúkunnar Fróns. Að lok-
um flutti Ludvig C. Magnússon
ræðumönnum nokkur þakkar- og
kveðjuorð. Var öllum ræðumönn-
um tekið ágæta vel af áheyrend-
um.
Að þessu loknu afhenti Karl
Wennberg æðsta templar stúk-
unnar, Karli Karlssyni, sem
stjórnaði fundinum, fagurt
Reglumerki, ennfremur umboðs-
nanni stórtemplars í stúkunni,
Ludvig C. Magnússyni, svo og
tveim ungum stúlkum. sem gengu
í stúkuna fyrr á fundinum.
Allar ræðurnar, ásamt fundar-
siitum var skv. ósk Wennbergs
tekið á segulband, með það fyrir
augum að flytja þetta efni s’,ð'rir
í Svíþjóð og máske víðar á Norð-
urlöndum.
Að loknum fundi söng Guðrún
Á. Símonar óperusöngkona, með
aðstoð Fritz Weisshappels, inn-
lend og eriend lög Var lista-
mönnunum forkunnarvel fagn-
að, og vakti söngur ungfrúarinn-
ar mikla hrifningu hins erlenda
gests. Var þetta skemmtiatriði
og tekið á segulband.
Þessu næst hófst kaffisamsæti,
sem Jón Hafliðason, fulltrúi,
itýrði og höfðu konurnar í stúk-
unni séð um að skrevta borðin
>ins og samkomusalinn, og voru
•'eitingar hinar rausnarlegustu,
5V0 sem vænta mátti af Fróns-
mnum. Skemmtu menn sér við
’jörugar samræður um stund.
Dinnig fluííu þessir menn stuttar
æður: Guðmundur Illugason,
ögrecr1u,'i . Þerstoin.n J. Sieurðs-
5on. umdæmis+amniar, Wennberr
"’ff Karl Karlsson, sem afhenti
Karli V/ennberg fyrir hönd stúk-
unnar Fróns íslenzkan borðfána
* fp"urnerA-i stöng. Þakkaði
Wennberg gjöfina.
Að loknu kaffisamsætinu var
sýnd ágæt kvikmynd af Vestur-
landsför templara með e/s Esju
árið 1944.
Áður en hún hófst sagði Krist-
inn Stefánsson, fríkirkjuprestur*
frá aðdraganda ferðarinnar og
tilgangi, en Þorsteinn J. Sigurðs-
son skýrði hana.
Þá er og þess að geta, að marg-
ar ljósmyndir voru teknar þarna
skv. ósk Wennbergs, sem hyggst
að birta þær í blöðum og tíma-
ritum i Svíþjóð og víðar.
í FRÉTTATILKYNNINGU, sem
birt var í sumum dagblaðanna í
Reykjavík laugardaginn 28. maí
s.l. er þess geíið, að ferðaskrif-
stofan Orlof hafi á boðstólum
ferðaslysatryggmgar. sem hægt
sé að kaupa á afgreiðslum skrif-
stcfunnar. Af orðalagi tilkynn-
ingarinnar mætti ætla, að þessar
tryggingar séu miklum mun ó-
dýrari en sams konar trygging-
ar hafa verið hja islenzkum vá-
tryggingafélögum. Svo er ekki.
Sem dæmi er nafnd 100 þús. kr.
trygging til eins mánaðar, som
kostar hjá Orlofi 60 kr. að
! stimpilgjaldi meðtöldu. En þetta
| er írygging án dagpeninga og
I ennfremur er stríðsslysahættan
og aðrar skyldar áhættur undan-
skildar. Stimpilgjaldið er 2 kr.
100 þús. króna trygging til eins
mánaðar með 50 króna dagpen-
ingum á dag kostar hjá Orlofi
125 kr. Sé striðsslvsatrvggingin
I innifalin 'mun iðgjaldið vera
156.25 kr. Tilsvarandi trvgging
kostar 137,00 kr. m°ð stimpil-
vialdi hjá íslenzku vátrvgginga-
félögunum. TrygcinP"s'’i'málarn
ir eru eins í meginat.riðum, nema
að því er dagpeningana snertir.
Þ"r er nokkur munur. Þeir eru
500 kr. á viku og vreiðast í allt
að 26 vikur hiá ’s'enzku félög-
unum. en 350 kr. á viku oe greið
ast í allt að 52 vikur hiá Evróp-
!ska vöru- o* faransurstrvgginga
félagimi. Ætla má, að dapnen-
inpqyreiðsla verði að jafnaði
meiri eftir íslenzku revlunni bar
sem óvinmihæfni vemia slvsa
stendur aðeins örsjaldan lengur
en bá'-tt. ár, ef okki er um varan-
lega örorku að ræða.
Ferðaslysatrvppingar á dag-
Íervr) geta heir fenpjð hin fg.
’en^Vnm vát.rv""incnfél0gum,
'"-n rqUa leess sn-rc + q Vlega# En
sb'kar trvppinear henta ekki
'■’i-i'm rne-'nnm en hejm, sem
•nj-on pinr.’-í'' í. bótt heir verði
'r.+ ir.+T, nei-’-!mn +''ma vecrna
'-•c--* T "nec1icrc'nen-+'i +'nrðe<5jyc'.
- e-n v>-n s°m e^eing valda ó-
í nokkra mánuði.
én d'’pnen
""ei«e birí +’n-t”m t’dfell-
pnrfpr v'or>fi j y> + f jjiy,
Tslfír»'7lí' vá*rArí*crjn
lög eggia ekki viðnkintavini
sína é eð taka svo ófullkomnar
trvggingar.
íslenzku vátrysrgingafélögin.
k