Morgunblaðið - 24.06.1955, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 24. júní 1955

'’r'llT
_X_
-V3
Staksteinar
TVÆR RÆÐl'8
VI© þjóðhátiðarhátíðahöldin hór
( Reykjavik voru haldnar tvær
ræður. Hina fyrri þeirra flutti
forsætisráðherrann af svölum
Alþjngishússins, hina siðari borg
arstjórinn, á Arnarhólstúni. Báð-
u:m mæltist ræóuminnum vel og
drengilega, eins og vænia mátti.
•Bæða forsætisráðherrans var tvi-
|)æit. Annars vegar niinntist
fiann frelsisbaráttunnar og giæsi-
Legasta leiðtoga hennar, hinsveg-
nr varaði hami íslendinga við
páleysi í efnahagsmáium sínum.
fíáóherrann sagði þjóðinni fyrSt
og i'remst sannleika. sem henni
er lífenauðsynlegt að kunna ski!
á.
Borgarstjórinn lagði hinsvegar
nfcerziu á það, að þróun væri lög-
tná! íslenzkrar sögu, bvlting væri
nndstæða hcnnar. Ef hagsmuna-
l»arátta leiddist út á þær vllli-
götur, að beitt væri lögleysum
og ofbeldisaðgferðum þá væri
céUarríkinu stefnt í voða.
Eánnig þessi ummæli borgar-
utjórans fólu í sér sannieiks-
Ltjarna. sem eigi verður á móti
enælt.
Bygging Iðnaðarbankans leyfð
Eomifflímstar og Framsókii á móti
ÆTT VAR á bæjarstjórnarfundi í gær um það hvort leyfa
■ skuii Iðíiaðarbankanum að byggja hús á lóð sinni við Lækjar-
götu en ákvörSun um þetta var frestað á sáðasía bæjarstjórnarfundi.
R
RUM FVRIR RAÐHUS
Borgarstjóri tók til máls og
kvað nú uppdrætti að skipulagi
þess svæðir,, sem Iðnaðarbankinn
ætti að standa á, Hggja frammi á
fundinum svo bæjarfulltrúar
gætu áttað.sig á honum. Síðan á
síðasta bæjarstjórnarfundi hefði
skipulagsnefnd - haldið fund um
máiið og hefði. þar komijð skýrt
fram, að hún ætlaðist ti! að byggt
yrði vestan I.ækjargaiu og sunn-
an Skólabrúar eá autt svæði yrði
þaðan og vestur að Oddfellow-
'húsi en norður að Dómkirkjunní
og Alþingishúsinu. Væri ljóst, að
þó bygging Iðnaðarbankans vrði
sarriþvkkt þá væri haldið opn-
um þeim mögúleika að bygg.ja
ráðhús bæjarins við norðurenda
Tjarnarinnar, ef horfið yrði að
því ráði. Kvaðst borgarstjóri ein-
dregið mæla með að Iðnaðar-
bankanum yrði leyft að byggja á
lóð sinni.
Guðmundur Vigfússon (K.)
MÁTTI EKKI SEGJAST i taldi, a« sá skipulagsuppdráttur,
Svo einkennilega hefur brugð- sem lægi fyrir aí Miðbænum
ið við, að blöð andstæðinga Sjálf-
stíeðisflokksins hafa ráðist heift-
arlega a þá Ólaf Thors og Gunn-
*»r Thoroddsen fyrir ræðnr
.Íreírra. I»au hafa að visu ekki
fundfð svo mjög að ummælum
|>*:irra. I»að hafa þau heldur ekki
getað gert. En ásteytingarsteinn
|>eirra hefnr fyrst og fremst ver-
ið sá. að einmitt þessir menn
cskuli hafa mælt fyrrgreind orð.
væri óhyggilegur, því vétt væri
að haía svæðið vestan Lækjar-
götu og sunnan Skólabrúur opið.
Lagði hann lóks fram tiliögu um
að efnt yrði nú til hugmynda-
samkeppni um skipulag Miðbæj-
arins. Vildi hann, láta fresta enn
að leyfa byggingu Iðnaðarbank-
ans.
Gttðtn. H. Guðmundsson (S.)
kvaðst vera þeirrar skoðunar að
Þetta kemur berlegast frant •byggja ætti-húsaröð vestan Lækj
lijá Tímanum. Hann segir það
fireinlega, að „Suður-Ameriku-
•4haM“ eins og Sjálfstæðisflokk-
tirsnn geti alls ekki hvatt 131
ábyrgrar fratnkomu, friðar og
samvimm i þj<>ðfé!aginu. Hann
tspilli þar öHu samkomulagi, ar®-
træni fólksð og standi hverskonar
ujrsbóium fyrir þrifum. |
í raun og veru eru þessi um-
•imæli fyrst og fremst vesæídar-
legir kveinstafir yfir þvi, að
Sjtdfstæðisflokkurinn skuli ekki
vera þröngsýnn, fylgislaus og
firörnandi íhaldsflokkur. Yfir því
ern Timinn og AlbýðtsMaðið
cnædd og sorgbitin. Þesst blöð
eru dauðhrædd við þá almennu i
ííkoðun, að SjáHstæðisflokkurinn
fié frjálslyndur og vaxandi flokk-
«r, sem miklar likur séu tit að
- vinna muni þingmeirihluta við
maestu alþingiskosnfngar.
AFTURHVARF
FRÁ ENHURFÆÐINGU
Alþýðublaðið hefur mikið rætt
«m nauðsvn prúðmannlegra hax-
éftuaðferða í íslenzkum blöðum
undanfarið. Töldu margir að von
væri á að blaðið endurfæddist og
Cæki upp siðiegri og drengilegri
vopnaburð.
Þessi von hefur brugðizt. IVlál-
gagn AJþýðuflokksins hefur horf-
•Ið frá þvi að endurfæðast. Það
eést greinilega á forystugrein
f^ess s.l. miðvikudag. Þar notar
fclaðið grein, sem sendiherra
No-ðrnanna á íslandi ritaði fyrir
skömmu um Ölaf Thors forsætis-
ráðherra í Norrren þingtiðindi, til
fíóðalegrar árásar á hinn islenzka
forsætisráðherra. Eins og að lík-
um lætur var þessi grein sendi-
herrans ákaflega vinsamleg í
ffaið Ólafs Thors, enda vitað að
,{>eir eru nánir persónuiegir vinir.
Fíegir sendiherrann frá hinu mik-
llvæga forystublutverki forsætis-
ráðherrans í isslenzkum stjórn-
uná'um, minnist á forgöngu hans
um uppbvggingu íslenzkra bjarg-
ræðisvega og þakkar honum sér-
etaklega fvrir það, hversu vel
>hann hafi tekið Norðmönnum,
■ setn Ieituðu til íslands er Noreg-
ur var hemumkn.
JEn Aíþýðublaðið gerir sér lítið
’fyrir og oLitur eina ^etningu út
argötu suður að Vonarstræti en
ncrðan Skólabrúar en hafa síðan
opið svæði fyrir norðurenda
Tjarnarimiar norður að Dóm-
kirkju.
Þórður Björnsson (F.) talaði
um staðsetningu ráðhúss og Ingi
R. Helgason (K.) endurtók ræðu
Guðm. Vigfússonar.
FI.EIPRH) UM MBL.-HÚSIH
Borgarstjóri kvaðst ekki vilja
fara inn á almennar umræður
um skipulag bæjarins með því að
ekki vseri timi -til slíks.
Hann kvaðst vilja svara
þeirri fullyrðingu Guðm. Vig-
fússonar að „þröngir íiokks-
hagsmunir“ hefðu ráðið þvi,
að Austurstræti var ekki fram
lengt vesturúr. Væri hér átt
við, að sú ákvörðun hefði fyrst
verið tekin þegar leyfð var
bygging á húsi Morgunblaðs-
ins við Aðalstræti. Borgar-
stjóri kvað þetta með öllu til-
hæfulaust, því skipulagsnefnd
og skipuiagsyfirvöldin hefðu
ákveðið, að Austurstræti yrði
ekki framlengt vesturúr,
fjöldamörgum árum áður en
til mála hefði komið, að Morg-
unblaðið reisti hús sitt við
Aðalstræti. Ákvörðunin nm að
framlengja ekki Austurstræti
úr samhengi í grein sendiherrans,
þýðir haná vitlaust og snýr þar
með greininni i heild upp i sví-
virðingar am Ölaf Thors!!
ÆTTI A» BIÐJAST
AESÖKUNAR
Þetta er sannarlega að kunna
vel tii vígs hjá blaði, sem sífellt
talar um nauðsyn siðabótar
meðal íslenzkra blaðamanna.
Ef Alþýðublaðið ann æru sinni
ætti það að biðja þrjá aðila inni-
lega afsökunar á þessu dæma-
lausa siðleysi sínu:
í fyrsta iagi sendiherra Norð-
manna hér á landi, sem ritaði
greinina, í öðru lagi forsætisráð-
herrann og í þriðja lagi lesendur
sína, sem það hefur gert tilraun
til að blekkja herfilega.
Við bíðum og sjáum hvað set-
ur. < - - - ........«
hefði verið byggð á ýmsu, svo
sem þvi, að stórkostiegur fcæð
armnnur er á Austurstræti og
Garðastræli og, að Austur-
stræti væri svo mjó gata, að
hún gæti ekki orðið umferðar
æð, sem að gagni kæmi, held-
ur yrði að greiða fyrir um-
ferðinr.i til vesturs með öðr-
um ráðum,
Björgvin Frederiksen (S.) taldi
að nú lægju fyrir pllar þær upp-
lýsingar, sem unnt væri að veita
um skipulagið við Lækjargötu
og væri þvi ekkert að vanbúnaði
,að ganga frá máli Iðnaðarbank-
ans. B. F. kvað bankanum lífs-
nauðsyn að fá leyfi til byggingar
sinnar og hét á bæjarfulltrúana
að veita samþykki sitt nú.
TÍLLAGAN SAMÞYKKT
Óskar Hallgrimsson (A.) kvað
tiliöguuppdrátt þann, sem nú
lægi fyrir, sýna stefnu skipulags-
nefndar gagnvart því svæði, sem
hér væri um að ræða og kvaðst
þvi greiða atkv. með byggingu
Iðnaðarbankans.
Út af umræðum, sem urðu um
skiptllag bæjarins benti borgar-
stjóri á. að samkvæmt lögum
réði ríkisskipuð skipulagsnefnd
yfir skipuiagi bæjarins en ekki
bæjarstjórn eða neinir aðrir að-
ilar.
Tillaga Guðm. Vigfússonar (K)
um að fresta að leyfa byggingu
Iðnaðarbankans um óákveðinn
tima var felld með 11 atkv. gegn
4. Með frcstinum greiddu atkv.
kommúnistarnir þrír og Þórður
Björnsson (Frams.).
Hygging Iðnaðarbankans var
samþykkt með 11 atkv. gegn 3
atkv., sem vorn atkv. kommún-
ista. Þ.B. (F.) sat hjá.
Tillögu G. V. urn samkeppni
var vísað til umsagnar skipulags-
nefndár.
1
veiðsr í Faxafióa
AKRANESI 23. júní. — Hér &
Akranesi er almenn deyfð yfir
útgerðar- og sjómönnum, að fara
nú enn einu sinni til síldveiða
norður út í óvissuna. Aftur á
móti bíða menn þess með eftir-
væntingu að eittlivað gerist fyrir
atbeina þess opinbera svo að
möguleikar skapist á nýtingu
Faxaflóasíldarinnar, sem aldrei
hefur brugðist ár éftir ár. Vænta
menn hér þess að fljótlega verði
með einhverjum hætti skapaður
grundvöllur fyrir Faxaflóasíld-
veiðar svo að hægt verði að ausa
sildinni upp úr þessari gullnámU
sem Faxaflóinn hefur jafnaa
ireynzt. —Oddur.
æti
verði ®ert að
íaOTrri götii
L ij v_ ■
Mikil samgöngubót og bæfarprýði.
FYKIR stuttu síðan var sam-
þykkt í bæjarstjóm tillaga frá
borgarstjóra þéss efnis, að honum
væri heimilað að gera nauðsyn-
legar ráðstafanir, sem til þess
þyrfti að Reykjavíkurbær gæti
Greinargerð iorsljóra
Strætisvagnanna út ai
hækkun gjaMskrúr
Málið Sagf fyrir b®iarsf]órn
FYRIR bæjarstjórnarfundi í gær lá tillaga forstjóra Strætis-
vagna Reykjavíkur um breytingu á gjaldskrá strætisvagnanna
en hún hafði veríð samþykkt í bæjarráði.
ÍIÆKKUN A KVOLDIN
Tillaga forstjórans er svo-
hljóðandi:
1. Á helgidögum þjóðkirkjunn-
ar, sumardaginn fyrsta, 1.
maí og 17. júní, svo og eftir
kl. 20 aðra daga, skulu far-
gjöld á leiðum S.V.R. vera
sem hér segir:
a. Fyrir fullorðna kr. 1.54 pr.-
fargjald, ef keyptir eru 13
miðar hið fæsta x senn,
annars kr. 2.00 pr. far-1
gjald.
b. Fyrir börn kr. 0.50 pr far-
gjald.
c. Á hraðferðum:
Kr. 2.00 fyrir fullorðna. eri
kr. 1.00 fyrir börn.
2. Fargjöld á leiðinni Lsekjar-
torg—-Lækjárbötnar kr. 7.00
fyrir fullorðna og kr. 4.00 ’fyr-
ir böm allt að 12 ára.
Borgarstjóri tók tíl máls og
vísaði til þeirrar greinargerðar.
sem forstjóri strætisvagnanna
hefði samið og sent hefði verið
bæjarfulltrúum.
Greinargerðin er á .þessa leið:
„í des. s. I. voru bifreiða-
stjórar á strætisvögnumun
ráðnir sem fastir starfsmenn
og fengu jafnframt nokkrar
kjarabætur. Munu þær, ásamt
þeitn kjarabótum, sem aðrir
starfsmenn hafa nú fengið,
nema um 1.3 millj. kr. á ári,
og er þó ekki reiknað með
hækkunum vegna breytinga á
vísitölu, en ekki mun óvarlegt
að áætla hækkun af þeim.sök-
' um ca 700 þús, kr. Ábyrgðar-
tryggingar hækka á ári um
200 þús. kr., efni til viðgerða
á vögnunum um ca 100 þús.
kr. og talað er um hækkun
á brennsluefni. Aukin út-
gjöld vegna rekstrar á vögn-
unum munu þannig nema 2-5
—3 miilj. kr. á ári.
AUKNAR TEKJUR
Mánuðinu jan.—niax «, L
tómu tékjur vaguanna 4.5
millj. kr., en voru tæpar 5
millj. kr, á sama tíma 1954.
Að vásu mun verkíallið í
april s. 1. hafa haft nokkur
áhrif í þessum efnum, en þó
er tjóst af aksturstekjum í
maí, að hinn mildi innflutn-
ingur á bifreiðum, sem átt
hefur sér stað uudanfarið, hef
ur þau áhrif, að tekjur af
vögnunum fara minnkandi.
Til þess að vega upp út-
gjaldaaukningu þá, sem lýst
er hér á undan, svo og tekju-
rýmunina, sem stafar af
minnkandi notkun vagnanna,
er óhjákvæmilegt að hækka
fargjöldin.
Almenn hækkun er ill-fram
kvæmanleg vegna innheimt-
unnar, auk þess sem hún
kæmi iUa við allan almenn-
tng. Þess vegna var látin fram
fara athugun í mai s. 1. á
aksturstekjum á helgidögum
og vissum timum virka daga,
þ. e. kl. 21 og fram úr. Með
því að hækka fargjöld á
heigidögum og frá kl. 21 um
100% mundu aksturstekjur
aukast um ca 2.3 millj. kr. á
ári, sanikv. þessum athugun-
um. Þar sem þessi tekjuaukn-
ing nægir ekki til að standa
undir útgjaldaaukningunni,
munrii fargjaldahækkunin
þurfa að ná yfir lengri tíma
dagsins, og mundi væntan-
lega nægja frá kl. 20.“
Á eftir borgarstjóra tók einn
bæjarfulltrúi til máls en síðan
var bæjarstjórnarfundi frestað
þar til á laugardag n. k.
Þrír dóu
RÓM — Nýlega fórust þrír kapp-
akstursmerm í bifhjólaakstri
milli Milanó og Torinó. Vega-
lengdin var um 1400 km. Vegirn-
ir voru blautir. -.
eignast þær lóðir og húseignir.
sem til þess þarf að Aðalstrætl
geti orðið breikkað.
Samkvæmt bessum áætlunum,
sem skipulagsdeild bæjnrins hef-
ur gert um framtíðarútlit og fyr-
irkomulag Aðalstrætis yrði þaS
breið og glæsileg gata. Það er nú
viðurkennt, að það hafi verið
happadrýgst að breikka Lækjar-
götu, því að því hefur orðið mikil
samgöngubót auk þeirrar prýði,
sem af hefur orðið.
44 METRA BREID GATA
TiHögur skipulagsdeildar gers
ráð í'yrir að Aðalstræti yrði 44
m. breitt milli húsa, en gang-
stéttarbreidd 5 metrar. Ak-
braut yrði tvískipt og austur-
hlutinn, sem yrði 18 metra
breiður framlengdist ixm i
Tjarnargötu. Mikill fjöldi bila
stæða fexxgist við götuna, en 4
þeim er mikil þörf í miðbæh-
um.
i
\
LOKUÐ TII, NORÐURS
Hugsunin er sú, að Aðalstrætl
verði lokað til norðurs, þannig,
að það endi við veglega byggingu
sem stæði því sem næst þar, sem
verzl. ,Geysir‘ er nú. Með þvi
móti yrði þessi hluti bæjarirm
aðskilinn frá höfninni.
MIKILL KOSTNAÐUR
Það er ljóst, að mikill kostn-
aður verður við breikkun Aðal-
strætis. Þær eignir, sem að ein-
hverju eða að öllu leyti þyrftu
að fara undir götuna, og mann-
virki í því sambandi, eru: Hafn-
arsrtæti 1, 2, 3, Austurstræti 1
og Aðalstræti 7 og 9, Vallarstræti
4 og garnli kirkjugarðurinn. En
að vestan yrði að taka skákir af
lóðunum nr 8, 10, 12 og 16 við
Aðalstræti og loks nr. 18 vi®
sömu götu, seni er „Uppsalir“.
Er því ljóst, að mikið þarl' til
þess að breikkun Aðalstrætis
komizt í framkvæmd og þarf til
þess mikinn undirbúning og fé.
Tillaga borgarsijóra miðar a3
þvi, að hafist verði handa uffl
málið en búast má við að lang
an tíma taki að koma breikk-
uninni að fiillu og öllu i frura-
kvæmd.
Riguiiig
a
0
í GÆR var bjart veður og sól-
skin hér sunnanlands, en hvassí
og nokkuð kalt. Fvrir norðan og
norðaustan var veðráttan heldur
dapurlegri. Þar var í gær þykkt
loft og víðast rigning. — Kl. 6 f
gærkvöldi var rigning á Akur-
eyri og 6 stíga hiti.
Á Vestfjörðum var aftur á
móti norðan. gola.og bjart-ve2tor.

i Ý d 'ii » tt & i * *
I