Morgunblaðið - 25.06.1955, Blaðsíða 7

Laugardagur 25. júní 1955
MORGUNBLAÐIÐ
1
Borgin bjaria vió Kyrrahaf
•*!
EINHVERNTÍMA sá ég það sagt
um San Francisco, að hún mætti
í sannleika kallast „borgin
bjarta", og tek ég undir það.
Hún er sannarlega björt til að
sjá, því að flést öll hús eru þar
3iós á lit og sum drifhvít, sem
hólar og hæðir virðast lyfta upp
í sólskinið, er þar ræður ríkjum
flesta ársins daga.
Þessi unga og „allra þjóða“
borg stendur á tanganum vestan
Calíforníuflóans, en sunnan
sundsins, sem tengir flóann við
Kyrrahafið. Yfir það sund ligg-
ur mesta hengibrú veraidar, nál.
114 km á lengd og 60—70 metra
yfir sjó, svo að öll skip geta
undir hana siglt, en stálstreng-
irnir, sem halda þessu bákni uppi
eru um 1 metri í þvermái! —
Yfir sjálfan flóann liggja mikl-
ar brýr og aðrar er verið að
byggja. Umferðin er geysileg.
Yfir aðalbrúna fara um 100 þús.
bílar á dag. Þarf hver þeirra að
greiða 25 cent í brúartoll, (rúml.
4 ísl. kr.) svo það eru engar
smátekjur sem brúin hefir á dag,
enda hefir þessí tollur, sem áður
var hærri, greitt brúna að fullu
fyrir nokkru, og er nú safnað í
þá, sem verið er að byggja
nokkru norðar.
Rómaborg var byggð á sjö
hæðum, en San Francisco á
fjörutíu, segja þeir. Og vissulega
ber hún þess merki í dag að vera
slikt hólatorg, enda eru þar sum-
ar götur svo snarbrattar að undr-
um sætir, og sjálfsagt fáum far-
artækjum færar ef þar frysti
nokkurntima eða snjóaði. Þó
geta í slíkum bratta hent slys án
svella eða snjóalaga. Einn dag-
inn biluðu hemlar á stórum vöru-
bíl, sem æddi niður brattann,
braut og bramlaði og drap 7
manns og særði nokkra. Enfagurt
er um að litast af hæstu hæðum
foorgarinnar. Þar uppi á einum
stað hefir verið reistur mikill
kross, sem ber við himinn. Eru
þar stundum fluttar guðsþjónust-
ur á hátíðastundum, og þykir
sérstakt og tilkomumikið.
Fyrir rúmum 200 árum var
þarna engin borg. Þá voiu þar
auðir sandhólar og sama sem
enginn trjágróður. En á fyrri
hluta 18. aldar Komu þangað
nokkrir Spánverjar frá Mexíkó
og reistu þar smáþorp við hina
ágætu höfn. Gáfu þeir því nafn
jurtar einnar, sem enn vex þar
mjög í sandinum og ber litfögur
blóm. En ekki fsstist . þó slíkt
nafn við hið ört vaxandi þorp.
Um aldamótin 1800 fær svo bær-
inn það nafn, er hann ber nú.
Athyglisvert má það nú heita,
að sjá allan hinn mikla og fjöl-
breytilega trjágróður í borginni,
sem allur er aðflattur, og vaxið
hefir þar upp á síðustu 50—100
árum. Fyrst komu Spánverjar
með pálmatré, sem þriíust þar
mjög vel, en eru nú óðum að
þoka, að því er virðist, fyrir öðr-
um tegundum trjágróðurs. En
mestur trjáræktarmaður og borg-
arskreytir reyndist samt Skoti
efiir Snorra Sigfússon
Henry Stoneson
nokkur, John Mac Laren að
nafni. Hann vildi fjölga trjá-
tegundum og hófst þegar handa
um útvegun og gróðursetningu
ýmissa tegunda, fyrst i smáum
stíl og fyrir eigin reiknign. En
bráðlega sannaði hann að ílestar
þeirra uxu þar ágæta vel, og
fór þá borgarstjóvnin að veita
starfi hans athygli og styðja það
með fjárframlögum. Er hinn
stórfagri „Golden gate park“, 6
mílur á lengd og -'L míla á breidd,
m. a. árangur af starfi þessa
Skota, sem varði mesturn hluta
æfinnar til að fegra borgina á
þennan hátt. Er nú um hann tal-
að sem mikinn velgerðamann
borgarinnar, enda dó hann hlað-
inn margskonar sæmd, er hún
hafði sýnt honum. Og í dag má
með sanni segja að San Francisco
sé fögur borg og víða ungleg í
sniðum, enda brann mikili hluti
hinnar eldri borgar í jarðskjálft-
unum miklu árið 1906, sem kunn-
ugt er. Og það er líka óneitan-
lega gaman að fá að heyra það
og sjá, að menn af íslenzku bergi
brotnir skuli eiga sinn drjúga
þátt í nokkru af þeim svip, er
hún ber i dag.
í San Francisco eru mikil og
góð söfn af ýmsu tægi, og mun
hið veglega safn lifandi fiska
einna eftirtektarverðast. Envarla
þekkir íslendingurinn þar nokk-
urn fisk, svo ólíkir eru íbúar
Atlantshafs frændum sínum í
Kyrrahafi. Og áberanai virðist
hinir sterku c-g fjöibreytilegú lit-
ir á þessum sædýrum þaðan.
Og svo eru það hin myndar-
legu skólahús. hir-.ir ágætu leik-
vellir, og ekki sízt hið mikla
starf, sem þar. eins og víðar
vestra, er lagt í það að innræta
hinum uppvaxandi lýð sparsemi
og ráðdeild, sem athygli
vekja. En allt það er önnur
saga, og verður ekki sogð hér.
San Francisco er mikil iðnað-
ar og verzlunarborg, enda er
höfnin þar talin meðal hinna
beztu í heimi. Hefir borgin vax-
Frá San Francisco.
ið mjög hina siðustu áratugi. Var
fólksfjöldi þar fvrir 100 árum
aðeins 35 þúsund manns, en mun
nú vera framundir 1 milljón. Og
einhverntíma las maður um það,
að heldur væri þar ruslaralýður
saman kominn og léti stundum
ófriðlega. En hvað sem um það
er, þá mun sá lýður sem nú bygg-
ir borgina sízt lákari en annars-
staðar, nema síður sé, eftir
því sem fróðir menn herma,
En náttúrlega ægir þar mörgu
saman í heimsborginni. Þar
er Kínahverfi, Japanahverfi,
Spánverjahverfi, Mexikanahverfi
o. s. frv. og virðast rækilega að-
skilin þótt engin „girðing-* að-
skilji þau hvert frá öðru. En
hvert um sig er „þjóðlegt" á sína
vísu, þótt hið daglega líf og starf
falli i aðalatriðum um einn og
sama farveg. — Það var því
sannarlega vel við eigandi að
einmitt þar skyldu þjóðirnar
mætast 1945 og undirrita sátt-
málann um samstarf og sam-
hjálp. Og nú í júní mun San
Francisco aftur verða heimsótt
af hefðarmönnum þjóðanna, til
þess að minnast 10 ára afmælis
sáttmálans, líta yfir farinn veg,
og jafnframt freista þess að velta
björgunum af veginum framund-
ISLENZKIR ATORKUMENN
Ég er staddur í heimili ísl.
konsúlsins i San Francisco,
Steingr. O Thorláksson, heitir
hann, ættaður frá Stóru-Tjörn-
um í Ljósavatnsskarði. Hafði
hann boðið mér pangað ásamt
nokkrum fleíri íslendingum.
Konsúllinn er presíur að mennt,
fæddur og uppalinn 1 Canada,
var um 25 ára skeið trúboði í
Japan, og talar að sjálfsögðu
japönsku reiprennandi, og varð
ég þess greinilega var þegar
hann bauð mér með sér i af-
mælisveizlu Japanskeisara! — en
það er nú önnur saga. En þarna,
í hinu ágæta og fágaða heimili
konsúls hjónanna, sem veittu
af mikilli rausn og gestrisninn-
ar gleði, hitti ég Tslending, sem
þangað var boðian með mér,
mikinn fróðleiks mann og ramm-
íslenzkan í máli. Það var Andrés
Fjeldsted Oddstað nuddlæknir.
Hann fluttist vestur um haf 8 ára
gamall árið 1895 með foreldrum
sínum, Jóni Sveinbjörnssyni frá
Oddstöðum í Lundareykjadal og
Guðnýju Fjeldsted frá Hvítár-
völlum, dvelur í Canada við
margskonar störf, Dæði á sjó og
landi, nemur nuddlækningar og
heíir stundað þær mjög síðari
hluta æfinnar. Hann fluttist til
San Francisco 1927 og hefir dval-
ið þar síðan. Kona hans, Stefanía
Ingibjörg Þorsteinsdóttir, er al-
systir Stonesons bræðra, sem
þarna eru nafnkunnir menn og
heilt borgarhverfi er kennt við.
Sonur þeirra Oddstaðahjóna,
Andrés að nafni. þykir hinn
mesti efnismaður. Hann vann sér
mikið afreksorð í sjóher Banda-
ríkjanna i síðustu styrjöld, tók
þátt í orustum á ýmsum eyjum
í Kyrrahafi, sem liðsforingi, m. a.
á Okinawa og hlaut ýms heið-
ursmerki fyrir vasklega fram-
göngu. Siðan lauk hann verk-
fræðinámi og prót'i, og hefir á
síðustu árum byggt um 12000
íbúðir í nýjum hverfum sunnan
San Francisco-borgar og skipu-
lagt þar heil þorpahverfi. Virð-
ist auðsætt að þessi ungi athafna
maður muni ætla sér nokkurn
hlut, ekki síður en móðurbræður
hans. Dóttir þeirra Oddstaða-
hjóna er kunn söngkona, og hef-
ir hug á að koma hingað heim,
,,að sjá og syngja", einhvert
næsta árið
STONESTOWN (STEINABORG)
Fyrstu kynni mín af San
Francisco nú voru þau, að mér
var sagt frá einu nýju borgar-
Framh. á bls 10
Sumarfagnalur Kessóknar
Kvenfélag Neskirkju efnir til fjölbreyttra hátíðahalda
sunnudag 26. júní (á morgun) ki. 2 hjá KR skálanum
við Kaplaskjólsveg.
KJ. 2 verður útimessa, súknarpresturinn séra
Jón Tborarensen.
Næst talar hr. biskupinn dr„ tbeoS. Ásmundur
GuÖmundsson.
Kórsöngur undir síjórn hr. Jóns ísleifssonar
organleikara sóknarinnar.
Hornamúsik, Lúðrasveit Reykjavikur.
Gamanvísnasöngur, hr. Gestur Þorgrímsson.
Létt hljómíist frá hátalara.
Hr. forstjóri Erlendur Ó. Pétursson stjórnar
skemmtuninni.
Allan daginn verða kaffiveitingar. sælgæti, gosdrykkir
og is. —: Einnig verður glæsilegt skvndihappdrætti. —
Um kvöldið verður stiginn dans á paili. — Fyrsta flokks
hljómsveit spilar fyrir dansinum. — Sóknarfólk og aðrir
velunnarar félagsins, gjörið ykkur glaðan iag og styrkið
gott málefni.
Stjórn Kvenfélags Neskirkju.
J U N G H A N S
eldhúsklukkur
nieð tímastilli.
Franch Michefsen
úrsmiðitr — Laugavegi 39
Réttindaiiiaðiir
í múraraiðn
óskast strax til Austfjarða. — Uoplýsingar
í ijíma 5774.
ÚTBO
Túboð óskast í byggingu nokkurra íbúða fynr Bygg-
ingasamvinnufélag Keflavíkur. — Teikningar og útboðs-
skilmálar fást hjá Iiilmari Péturssyni, Sólvallagötu 32,
sími 477, gegn 200 kr. skilatryggingu. — Réttur áskilinn
að taka hvaða tilboði sem er eða hafna öilum.
STJOKNIN

er. c»a«k»»n**oit<iV«'‘*»»<
Verzlunarmaður
Bilreiðaverzlun óskar eftir manni. sem gæti tekið að
sér pantanir á varahiutum. Málakurmátta nauðsvnleg.
Tilboð sendist blaðinu merkt: .„Varahlutir —728“, fyrir
1. júíi.
- AUGLÝSING ER GVLLS SCSLDI
rrjrmnnrr*