Morgunblaðið - 25.06.1955, Blaðsíða 10

.............. j • naniiinniimrmnrii m t minmnnniwuifii
10
MORGUNBLAÐ1B
Laugardagur 25. júní 1955
fTtoatoa
| Kynnið y&ur
og kosfi þess
Skrúfið frá og kveikið — það er aliur galdurinn.
Nokkur tæki eru enn óseld af fyrstu sendingunni.
: Tryggið yður tæki strax í dag hjá:
a
a
a
jm
KOSANGAS sýningunni, Laugavegi 18
m
m
Vers/. * ff. Bjarnason, Aðalsfrszfi 7
a
a
] KOSANGAS umboðið:
a
a
1 OPTIMA Laugavegi 15 — Síini K788
TIL SOLU
herpinót og bátar
Hvorttveggja í fullu standi. — Tiltækilegt til veiða
strax. — Nánari uppl. í síma 6500 og 6551.
KEILIR H. F.
| Reykjavík
\fi.. .....
Stokkseyri
Frá Reykjavík kl. 10 árd og kl. 4.
Frá Stokkseyri kl. 1 og kl. 6,30.
Frá Eyrarbakka kl. 1,15 og kl 6,45.
Frá Selfossi kl. 1,45 og kl. 7,15
Frá Hveragerði kl. 2 og kl. 7,35.
Sérleyfisstöð Steindórs
Símar 1585 — 1586
ORÐSEND3NG
frá Skrúðgörðum Reykjavíkurbæjar:
Uðun með skordýraeitri stendur yfir í öllum skrúð-
görðum bæjarins. Foreldrar eru góðfúslega beðnir um
að aðvara börn sín við að snerta á gróðri garðanna, þar
Isem hætta getur stafað af lyfjunum næstu daga.
Garðyrkjuráðunautur.
'sem auglýst var í 31., 32. og 33. tbl. Lögbirtingablaðsins
,1955 á rn.b. Draupni RE 312, eign Þorvaldar Nikulásson-
ar, fer fram eftir kröfu Sveinbjarnar Jónssonar og Gunn-
ars Þorsteinssonar hrl. við bátinn, þar sem hann liggur
við Grandagarð, íimmtudaginn 30. júní 1955, kl. 2,30
SÍðdegis.
Borgarfógetinn í Reykjavík
- Borgin bjarta
Framh. af bls. 7
hverfi þar, sem heti Stonestown
og væri kennt við bræður tvo
íslenzka, Ellis og Henry Þor-
steinssyni, sem hefðu skipulagt
það og byggt ásamt fjölda ann-
arra húsaþyrpinga í borginni og
nágrenni hennar. Var mér mikil
forvitni á að kynnast pessu nán-
ar, því að slíkt snertir mann, er
landinn ryður sér braut meðal
framandi þjóða, og sýmr þar með
styrk og hæfileika ættstofns síns,
sem þreytt getur kapphlaup við
aðra, sem betri skilyrði ættu að
hafa, án þess að verða undir í
þeim viðskiptum. Fjöldi íslend-
inga í Vesturheimi hefir sýnt
þetta og sannað á ýmsan hátt.
Þeir hafa yfirleitt reynst ágæt-
ir fulltrúar lands síns og litillar
þjóðar og uukið hróóur hennar
hvar sem þeir fóru. Mun það nú
orðið svo, að talizt getur fremur
til meðmæla, en hins gagnstæða,
að geta sagst vera af íslenzku
bergi brotinn. Og þarna í San
Francisco blasti við augum dæmi
um dugnað landans og snilli-
gáfu.
Bræðurnir tveir, Ellis og Henry
eru synir Þorsteins Þorsteins-
sonar, sem fluttist til Canada
1883, þá 27 ára gamall, ættaður
úr Stafholtstungum í Borgar-
firði, og konu hans, Ingibjargar
Einarsdóttur frá Stafholti. Mun
Stafholt kært börnum þeirra
hjóna, því að þau hafa lagt fram
mikið fé og stofnað elliheimili,
til minningar um pau, í Blain í
Washingtonfylki x Canada. Hafa
jafnan strevmt þangað gjafir frá
þeim, og þangað fóru t. d. 2000
dalir, sem gefnir voru af vinum
og vandamönnum til minningar
um bróðirinn Ellis, er hann féll
frá fyrir 3 árum, og má af því
sjá, að hin merka stofnun er
fyrst og fremst talin þeirra mál,
enda heitir heimilið Stafholt.
Þorsteinn Þorsteinsson settist
fyrst að í Winnipeg, en fluttist
fljótlega þaðan til Seattle og hóf
þar byggingavinnu. Síðan fluttu
þau hjón til Victoría í Br. Colum-
bía, og þar eru synir þeirra fædd-
ir. Luku þeir námi við gagn-
fræðaskóla hófu snemma smíðar
með föður sínum og urðu ungir
fullnuma í þeirri iðn. Síðar sóttu
þeir verkfræðinámskeið og vöktu
þar athygli manna fyrir hæfi-
leika og dugnað. Og til San
Francisco fiuttu þeir svo árið
1922.
Snemma breytti Þorstejnn Þor-
steinsson snafni sínu í Turston
Stoneson, sem margir fleiri urðu
að gera, svo að þau yrðu ensk-
unni munntöm. Hefir fjölskyldan
að sjálfsögðu haldið Stoneson-
nafninu, enda er það nú þegar
orðið vel þekkt, og xnun síðar
greypt á sagnaspjöld San Franc-
isco-bograr
Þá er þeir bræður höfðu setzt
að í San Francisco hófu þeir
j egar að reisa hús í ákvæðis-
vinnu og á eigin spýtur, og hafa
þvi um rúml. 30 árá skeið haldið
því áfram. Þeir keyptu land,
skipulögðu það, reistu hús á því
og seldu, keyptu meira land,
reistu fleiri hús og seldu, og
þannig hafa þeir reist fjölda
húsaþyrpinga í bogrinni og utan
hennar. En frægust þessara1
hverfa er Stonestown (Steina-
borg), sem þeir hófu að skipu-
leggja árið 1937, og luku við
1952. Ekki skal reynt að lýsa
þessu hverfi hér, enda skiptir
það ekki máli. Þar eru milli 70
og 80 byggingar, og sumt af því
stórhýsi, og aðeins eina þeirra
munu þeir hafa selt. Ailar hinar
byggingarnar eru eign þessa
bræðra félags, og má af þvi ráða
fjárstyrk þess og umsvif. En allar
þessar miklu byggingar þykja
s.tílhreinar og sumar fagrar að
gerð. En skipulag hverfisins mun
þó vekja rnesta athygli enda er
það talið til fyrirmyndar á ýmsa
lund, og dáð af þeim, sem telja
má að séu þess umkomnir að
geta dæmt um slíkí af þekkingu:
Byggingar Stonesonsbræðra eru
svo margar og miklar að þeir
vita ekki 'ölu þeirra nema leita
í mörgum bókum. Slíkt starf
Bjami Guðbrandsson
frá Búðardal -
mmnm
LAUGARDAGINN 11. þ.m. fór
fram að Hjarðarholti í Dölum,
jarðarför Bjarna Guðbrandsson-
ar frá Búðardal. Þangað höfðu
fjölmennt Laxdælingar, gömlu
sveitungar hins framliðna og
margir aðrir vinir hans og kunn-
menn. Hann andaðist að þáver-
andi heimili sínu í Borgarnesi,
3. þ.m.
Bjarni heitinn var fæddur að
Leiðólfsstöðum í Laxárdal 9.
febr. 1878, sonur hjónanna Guð-
brandar Guðbrandssonar og Sig-
ríðar Bjarnadóttur. Hann missti
ungur foreldra sína og ólst upp
hjá Þorsteini Guðbrandssyni,
föðurbróður sínum á Hömrum í
! Laxárdal, sóma- og greindar-
| manni. Fósturlaunin galt hann
síðar, því að Þorsteinn fluttist til
hans háaldraður, févana og
blindur og hlaut þar slíka að-
hlynningu sem bezt mátti vera og
aðstæður leyfðu. Andaðist Þor-
steinn á heimili hans, Fjósum,
kominn á tíræðisaldur.
Á yngri árum var Bjarni heit-
inn vinnumaður og í lausa-
mennsku á ýmsum bæjum í Lax-
árdal. Stundaði sjó undir Jökli
og víðar. Þá var hann um skeið
við verzlunarstörf á Hellissandi.
Árið 1913 kvæntist hann eftir-
lifandi konu sinni, Kristínu Sæ-
verður að skoðast í Ijósi sögu-
legra staðreynda, þegar gildi
þess er metið fyrir San Francisco
borg og hérað, segir einn er um
þetta ritar. Þar sem Stonestown
nú stendur var áður lélegt land
og lítt nýtt. Nú eru þar margir
tugir húsa og ýmissa starfsstöðva
við breiðar götur og toi'g, þarsem
mikill fjöldi manna lifir og starf-
ar. Þar eru starfstöðvar lækna,
veitingamanna, verzlunarmanna
o. fl. Þar er verzlað fyrir marga
milljónatugi dala á ári, og þar
eru stæði fyrir 2600 bíla. Og
öllu er þar með afbrigðum vel
fyrir komið.
Bróðir minn Ellis var mikill
hugsjónamaður, segir Henry
Stoneson Hann var mikill og
sannur smiður.
Um sjálfan sig er Henry Stone-
son fáorður. Hann þarf heldur
ekki margt að segja, því að verk
hans tala. Þau vitna glöggt um
framtak þessara bræðra, mann-
dóm þeirra og skipulagsgáfu.
Það er vissulega ánægjulegt
að fá að sjá þennan mikla dugn-
aðarmann, hinn myndarlega og
hressilega Canada-íslending, log-
andi af fjöri og lífsorku. Já, það
er sannarlega gaman af lifa ef
maður kemur einhverju í verk,
segir hann. Og ég tel mér heið-
ur að því að vera isíenzkrar
ættar. Það máttu segja.
Við töluðum saman góða stund
að mestu á íslenzku. Og mig
raunar furðaði á því hve málfar
hans var íslenzkt, og þó má víst
með sanni segja, að hann hafi í
meira en 40 ár vai'la talað annað
mál en enskuna.
Þegar ég hafði kvatt þennan
hánorræna vinnuviking, lá leið
mín út að ströndinni til þess að
hylla minningu frænda har.s,
víkinginn og aíreksmanninn
Roald Amundsen. Þar í sand-
gróf við ströndina s+endur ’itla
skútan hans, Gjöa, einmöstruð,
aðeins 47 srnálestir að stærð, sem
hann sigldi kringum Ameríku í
byrjun þessarar aldar, en gaf svo
San Francisco til varðveizlu.
Hún er talandi vottur um vík-
ingslund og norrænt áræði og
þrek. Og innan skamms mun
sandblómið fræga þekja alla
grófina, sem geymir þessa litlu
fleytu og minninguna um hina
frægu för.
Þeir hafa því, frændurnir, ís-
lendingar og Noxðmenn, mark-
að veruleg spor i sand og sögu
borgarinnar björtu við Kyrra-'
haf.
Snorri Sigfússon.
mundsdóttur frá Þrándargili.
Ekki reistu þau hjón bú, en
dvöldu i húsmennsku í heima-
sveit sinni. Eignuðust þau tvo
sonu, er upp komust, Sæmund
verkamann i Reykjavík, kvæntan
Ingibjörgu Arnórsdóttur og Þor
stein verzlunarmann í Borgar-
nesi kvæntan Sigríði Aðalsteins-
dóttur og hjá þeim Þorsteini og
Sigríði dvöldu gömlu hjónin nú
síðustu árin við ágæta aðbúð.
Það féll ekki í hlut Bjarna
heitins að verða aðsópsmikill
stórbóndi í sveit sinni. Hann var
ávallt lítt fjáður og vann lengst
af sem annarra hjú Þetta iífs-
starf sitt leysti hann af hendi
með prýði. Húsbóndahollur svo
af bar, til orðs og æðis. Vildi
hans hag og heiður jafnt eða
framar en sinn eiginn. Þegar
meta skal manninn eftir því
hvernig hann hefir leyst af hendi
hlutverk sitt um ævina, jafnt
hin smærri og hin svokölluðu
stærri, verður vitnisburður
Bjarna heitins í hæsta lagi.
Bjarni var maður greindur vel
og bókhneigður, skrifari góður og
ritaði margt nú á seinni árum, er
hann vegna brjóstveiki gat ekki
lengur stundað erfiðisvinnu, —
voru það einkum ljóð er hann
endurritaði og viðaði að sér úr
ýmsum áttum, en nokkur eftir
minni manna. Fróður var Bjarni
um margt og kunni vel að koma
fyrir sig orði. Sóttu þar fáir gull
í greip ef að honum véittust í
málsennum. Annars var Bjarni
óáleitinn við aðra en glaður og
reifur, einkum á ferðalögum og
hafoi hina mestu ánægju af góð-
hestum eins og margir þeir frænd
ur, og var hann hinn mesti dýra-
vinur. Hann var vinsæll vel og
enga átti hann óvildarmenn.
Trölltryggur vinum sínum og
drengur góður í hvívetna. Greiða
maður hinn mesti og gestrisinn.
Ég mátti vel þekkja Bjarna
heitinn, því að nær tvo áratugi
var hann bústjóri minn í Sæl-
ingsdalstungu og á Fjósum, að
svo miklu leyti sem ég sjálfur
gat ekki annað því. Stundaði
hann hag minn allan þann tíma
með dyggð og trúmennsku, eftir
því sem heilsa hans leyfði. Hafði
ég oft gaman af greindarlegum
frásögnum hans og hnittilegum
andsvörum. Jafnan varð ég þes3
var að vel bélt hann vörnum
uppi ef á mig átti að halla fjar-
verandi. Vildi hann allt gjöra
okkur hjónum til hags og sóma.
Nú ert þú genginn gamli góði
vinur. Góðar minningar gevmum
við um þig. Þökkum þér alla
tryggð þína og trúmennsku og
órofa vináttu í okkar garð Greið
verði þín hinzta ferð, ferðin yfir
á land hinna lifenda.
Þorst. Þorsteinsson.
© Morgun
0 ME
• Morgdnk
BLAÐIÐ
MEÐ
AFFINU
•••••••••••