Morgunblaðið - 28.06.1955, Síða 1

16 síður
wpn
43. árgangur
142. tbl. — Þriðjudagur 28. júní 1955
Prentsmlðja Morgunblaðsins
Fyrsta stórhlaupib í Múlakvísl án jbess að gos fylgdi
Goshættan ekki liöin
hjá þrátt Syrir þaÖ
segir Sig. Þérarinsson
BRUIIM \ KVISUNIMI OG SKALMA
SÓPtÐUST BLRTt \ SVIPSTLNDL
SEINT í gærkvöldi var von
á rannsóknarleiðangri JÖkla-
rannsóknarfélagsins ofan af
Mýrdalsjökli, sem þar hefur
verið við rannsóknarstörf að
undanförnu. Hafa þau störf
miðazt við, að reynt yrði að
komast fyrir um það hvort
Kötlugos sé yfirvofandi. Einn
leiðangursmanna dr. Sigurð-
ur Þórarinsson, er kominn í
bæinn. Hann fór í gær í flug-
vél, sem sótti hann austur á
Skógarsand, í könnunarflug
yfir Kötlusvæðið til þess
að kanna það, með tilliti
til hins óvenjulega hlaups, er
varð í Múlakvísl og Skálm á
laugardagskvöldið. En tvö sig
hafa orðið á Kötlusvæðinu
sagði dr. Sig. í fréttaþætti í
útvarpinu í gærkvöldi, og
hann telur goshættuna af
þessu hlaupi ekki liðna hjá.
Hann komst m. a. svo að orði:
JÖKULL KÖTLTJSVÆÐISINS
400—500 M. ÞYKKUR
Miðvikudaginn 23. júní dvöldu
Kötlufarar við mælingar á Mýr-
dalsjökli, á svæði því sem lík-
legast er talið að Katla þrumi
undir. Þenna dag var mæld
þykkt jökulsins á þessu svæði og
reyndist frá um 400 m — yfir
500 m. Þetta svæði athuguðum
við Jón Eyþórsson gaumgæfilega
frá góðri sjónarhæð og sáum
enga missmíði þar á. Að kvöldi
næsta dags, 24. júní, litum við
aftur yfir svæðið og höfðu þá
engar breytingar orðið á.
Á föstudagsmorgun urðu leið-
angursmenn á jöklinum varir við
jarðskjálftakipp og næsta dag
einnig sýndu jarðskjálftamælar
þeir sem unnið er með á jöklin-
um hræringar. — Að kvöldi þessa
dags (laugardags) brauzt hlaupið
fram undan Höfðabrekkujökli.
Leið aðeins um það bil klukku-
stund frá því er það braust fi'am
unz það var komið í sjó fram.
TÍFÖLD ÞJÓRSÁ
Þá skýrði dr. Sigurður frá því
að hann hefði síðla nætur flogið
í þyrilvængju upp að jökulrönd-
inni. Hlaupið hafði haft tvö útfull
undan Höfðabrekkujökli. Það
nær undan jöklinum miðjum og
féll í Skálmá. Hefði vatnsmagn-
ið þar verið á að giska þrisvar til
fimm sinnum rennsli Þjórsár á
sumrin. Hitt útfallið var fram úr
Rjúpnagiii og féll til Múlakvísl-
ar. Var vatnsrennsli þar allmiklu
meira, á að giska tíföld Þjórsá.
eða allt að 5000 teningsmetrar á
sekúndu. En hlaupið stóð mjög
stutt. Var tekið að fjara verulega
um 2 klst. eftir að brúin á Múla-
kvísl fór. Lauslega áætlað kvað
Sigurður vatnsmagnið í heild
hafa verið um 100 milljónir ten-
ingsmetrar eða 40. hluti þess
vatns sem fram hljóp í Skeiðarár
Framh. á bls. 7
Þessa mynd af Jökulsiginu við Kötlu tók Magnús Jóhannsson í
gærdag úr flugvél. Það er eins í laginu og feiknastór undirskál,
með dálítilli tjörn í botninum. Sprungurnar í kring, sem á myndinni
sjást greinilega, eru allar hringlaga og munu vera 10—15 m breiðar.
ALAUGARDAGSKVÖLD bárust þau óhugnanlegu tíðindi áustan
úr Vík í Mýrdal, að líklega væri Katla byrjuð að gjósa. Stór-
hlaup með jakaburði hafði hlaupið í Múlakvísl og Skálm, og höfðu
jakarnir og hið mikla flóð sópað brúnum burtu. — í samtali Mbi.,
þetta kvöld, við menn austur í Vík í Mýrdal, töldu staðarmenn
ósennilegt að þetta mikla hlaup stæði í sambandi við gos í Kötlu,
því jarðhræringa hefði þar ekki orðið vart og engar hefðu gos-
drunur heyrzt. Eigi að síður voru menn kvíðnir. Þá var þar mikil
þoka. Þessi grunur Mýrdælinga reyndist á rökum reistur. — Það
var ekki eldgos sem valdið hafði þessu mikla flóði. — Skömmu
eftir hádegi í gær lenti Björn Pálsson í litlu flugvélinni sinni hér
á Reykjavikurflugvelli. — Hann var að koma úr leiðangri yfir
Kötlu, með þá dr. Sigurð Þórarinsson og Pálma Hannesson rektor.
Þeir sáu hvar orðið hafði mikið jarðsig í Kötlu, sem afleiðing af
hlaupinu. En þetta jarðsig olli jarðhræringum, sem komu fram
á j arðskj álftamælum hér í Reykjavík. — Þetta ofsalega hlaup, sem
hljóp úr Múlakvísl, er hið allra mesta sem um getur, þegar ekki
hefur verið um að ræða eldgos.
HORFIN 10 MIN. SIÐAR
Það er að sjá sem Múlakvísl-
Þegar fulltrúar Helsingforsborgar komu til Reykjavíkur á sunnudagskvöldið tóku fulltrúar bæjar-
stjórnar Reykjavíkur á móti þeim á flugvellinum. Var myndin hér að ofan tekin við það tækifæri.
Á henni cru talið frá vinstri: Gunnar Thoroddsen borgarstjóri, Jónas B. Jónsson fræðslufulltrúi,
frú Hellá Meltti bæjarfulltrúi, Eero Rydman yfirborgarstjóri, Geir Hallgrímsson bæjarfulltrúi,
Tyyne Leivo-Larsson félagsmálaráðherra, Per-Erik Gustafs borgarritari, Lauri Aho forseti bæjar-
stjórnar Helsingforsborgar, Aarre Loimaranta bæjarfulltrúi, frú Auður Auðuns forseti bæjarstjórnar
Reykjavíkur, Magnús Ástmarsson bæjarfulltrúi, Arvid von Martens bæjarfulltrúi, dr. Sigurður Sig-
urðsson bæjarfulltrúi og Tómas Jónsson borgarritari. — Ljósm. P. Thomsen.
Virðulegir fulltriiar Helsingfors-
borgar heimsækja Reykjavík
Islendingar fagna góðum gestum
SÍÐASTL. sunnudagskvöld komu hingað til Reykjavíkur 7 fuli-
trúar frá borgarstjórninni í Helsingfors, þeirra á meðal yfir-
borgarstjórinn, forseti og fyrsti varaforseti bæjarstjórnarinnar. —
Koma þessir virðulegu finnsku gestir hingað í boði bæjarstjórnar
Reykjavíkur. En í fyrrasumar bauð bæjarstjórn Helsingforsborgar
V bæjarfulltrúum bæjarstjórnar Reykjavíkur í heimsókn til hinnar
finnsku höfuðborgar. Borgarstjóri, forseti bæjarstjórnar Reykja-
víkur og fleiri fulltrúar Reykjavíkurbæjar, tóku á móti hinum
finnsku gestum á Reykjavíkurflugvelli í fyrrakvöld.
<®----->-
HINIR FINNSKU GESTIR
Hinir finnsku gestir, sem koma
hingað sem fulltrúar Helsingfors-
borgar eru þessir:
Lauri Aho ritstjóri, forseti bæj-
arstjórnar Helsingfors, úr hægri
flokknum, frú Tyyne Leivo-
Larsson félagsmálaráðherra,
varaforseti bæjarstjórnar, úr
flokki jafnaðarmanna, Eero Ryd-
i man yfirborgarstjóri, úr finnska
þjóðflokknum, Heila Meltti lands
höfðingjafrú, úr kommúnista-
| flokknum, Arvid von Martens
bæjarfulltrúi úr sænska þjóð-
flokknum, Aarre Loimaranta
j bæjarfulltrúi úr finnska þjóð-
I flokknum og Per-Erik Gustafs,
j borgarritari.
Frh. á bls. 2.
Hammarskjofd
fer fi! Genf
SAN FRANCISCO, 27. júní —
Dag Hammarskjold, framkvstj.
Sameinuðu þjóðanna fer til
Genf 9. júlí n. k. Honum hefir
verið faiið að hálfu Sameinuðu
þjóðanna að hafa eftirlit með
undirbúningnum undir fund
toppanna.
Slæmar borfur
LUNDÚNABORG — Sjómanna-
verkfallið heldur áfram. Verk-
fallið bindur nú 280 skip og litl-
ar horfur á lausn þess fyrst um
sinn.
arbrúin, sem var mjög traust
trébrú, um 54 m. löng, hafi farið
í kaf og sópast í burtu á svo sem
10 mín., sagði Brandur Stefáns-
son í Vík í Mýrdal. í símtali við
Mbl. í gær. Einn af bílum Branda
fór úr Vík klukkan 10 mín.
gengin í átta á laugardagskvöld-
ið. Mun hann hafa farið yfir
brúna kl. 7,50. Bílstjórinn sagði
Brandi frá því eftir á, að hann
hefði tekið eftir því, er hann ók
yfir Múlakvíslarbrú, en þá var
þoka, sem fyrr greinir, og skyggni
slæmt, að ofar í Rjúpnagili, sein
brúin lá í, hefði mótað fyrir hvít-
um bakka. Bílstj. hafði hugleitt
á eftir, að þetta myndi hafa verið
flóðbylgjan undan Höfðabrekku-
jökli. Um kl. 8 kom að brúnni
fólksbíll, sem var á leið austan
frá Kirkjubæjarklaustri. Þá var
brúin horfin og í gilinu hið ægi-
legasta flóð með feikna jaka-
burði. Stórir ísjakar fóru á fleygi
ferð niður strauminn. Þeir hafa
brotið brúna og steinstöplana í
spón á svipstundu.
VATNSBORÐIÐ HÆKKAÐI
UM 8 METRA
Brandur Stefánsson kom þar
sem áður hafði staðið Múla-
kvíslarbrú, en þá var klukkan
um 10, á laugardagskvöldið. Flóð
ið var þá tekið að réna frá þvi
sem það hafði verið mest, sagði
Brandur, þá mun vatnsborðið
Frh. á bls. 2.
Tito fer til
Rússlands
— en er í sátt
við vesturveldin
BELGRAD, 27. júní — Tito
marskálkur hefir þegið boð um
að fara til Moskvu. Boðið var
móttekið fyrir þremur vikum og
fyrir það var opinberlega þakkað
í dag.
í dag lauk einnig samtölum
júgóslavnesku stjórnarinn og
sendiherra vesturveldanna í
Júgóslavíu. — í opinberri til-
kynningu segir að fulltrúarnir
hafi í stórurn dráttum orðið sam-
mála um heimsmálin og um það
að sterk ónáð Júgóslavía væri
nauðsynleg til þess að friður megi
haldast í heiminum.
Andrúmsloftið í samningum
Vesíurvcldanna við Júgóslafa
var gott.