Morgunblaðið - 01.07.1955, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 01.07.1955, Blaðsíða 14
MORGUNBLAÐIÐ Föstudagur 1. júlí 1955 HJÖNABANDSÁST EFTIR ALBERTO MORAVÍA Frnmhnld^saCTnn 19 væg — me® fullkominni hugar- ar ályktanir. - Meðan ég fór í ró. Eg bar alltaf í brjósti mikinn Þarna fyrir framan mig, var eía um bókmenntalegt gildi sögu það, sem ég* einslega kallaði minnar, þar sem ég hafði ekki snilldarverkið mitt, fallegt og endurlesið hana og óttaðist einn- heilt, og nú var ég loksins fær ig, að ég mundi hafa flýtt mér «m að njóta þess í heild eins og um of við ritun hennar. En með þegar maður nýtur fagurs útsýn- tilliti til lífsafls hennar, fannst is að lokinni langri og þreytandi mér engin ástæða til efa. Höfðu fjallgöngu. En þessu verður ekki ekki þessar kjarkeyðandi tilfinn- lýst, aðeins bent á það. Hið eina, sem ég get sagt er það, að á með- ingar ófrjósemi, ofreynslu, ó- villandi rökleiðsla, sem höfðu an ég var að hugsa um söguna villandi rökleieðsla, sem höfðu mína, var líkast því sem tíminn þjakað og þjáð mig alla mína æfi yrði að engu og eyddist í ein- ( og neytt mig til kyxrstöðu í hvers konar hrifningu — og vissu hvert sinn, er ég reyndi að skrifa lega var svo, í raun og veru. í eitthvað, höfðu ekki allar þessar Skyndilega var dyrunum lokið iamandi tilfinningar horfið smám upp og konan mín birtist á saman úr sögunni, eftir því, sem þröskuldinum: „Hvað ertu eigin- j ég komst lengra í samningu þessa lega að gera?“ spurði hún. „Há- ' ritverks míns? Hafði ég ekki orð- degisverðurinn er til reiðu .. og ið þess var, er ég skrifaði, að hefur verið það raunar alla síð- , einhverskonar stífla brast í ustu klukkustundina“. | brjósti mínu og allt það, sem Ég sat á rúminu mínu, í morg-, hún hafði stöðvað, losnaði. Ekki unsloppnum, en föt mín lágu enn samt til þess eins að renna burtu, 6 stólnum, sem ég hafði lagt þau hljóðlega eins og lítil kind, held- á, kvöldið áður. Ég leit á úrið. ur tn Þess að brí6ta sér með afli Antonio hafði farið, þegar klukk brautir og ólga fram eins og belj- andi fljót? Haafði ég ekki raun- verulega alltaf fundið, að mitt an var tæplega eitt, en nú var hún orðin tvö. Ég hafði setið í heila klukkustund á rúmstokkn- eiginlega sjálf speglaðist greini- um, með annan sokkinn á fæt- inum, en hinn í höndunum. „Mér þykir þetta leiðinlegt11, sagði ég og kipptist undrandi við lega í því, sem ég skrifaði, eins og líka allt sem ég ritaði var í mínu raunverulega sjálfi? Aðrar og álíka rökfærslur „ég veit bara hreint ekki hvað höfðu, er hér var komið sögu, hefur komið fyrir mig nú veitt mér kjark til að mæta, með kem ég strax“. Ég klæddi mig í rósemi, hverjum þeim áhrifum, skyndi og gekk niður á eftir, er lestur sögunnar kynni að hafa henni. á konuna mína. Enn eru ónefnd- Um kvöldið, þegar hinn síðasti ir tveir verklegri erfiðleikar. — guðmóður hafði runmð af mér, tóku spurningarnar að leita Handritið, sem alls ekki gat kall- ast ólesanlega ruglingslegt, hafði huga minn. Ég hafði ákveðið aðiÞó að Seyma mikinn fjölda út- lesa söguna upp i áheyrn kon-1 strikaðra orða og viðauka á unnar minnar, strax er ég hefði miiii línanna, sem mundu gera lokið samningu hennar Ég treysti iestur Þess villandi og vandasam- henni betur en sjálfum mér, bet- an- ES varð að stanza 5 lestrinum ur en sérhverjum gagnrýnanda. við °S við> °S halda til baka Eins og ég hefi þegar tekið aftur> tn Þess að grípa aftur upp fram, þá var hún ekki menntuð binn týnda þráð söguefnisins, kona og hafði alls enga bók- sem hafði rofið Þanmg og spillt menntalega þekkingu og áhugi feSurð> sem ég vildi að væri al- hennar fyrir bókum var áhugi Ser °S órofin. Og í flýti þessa venjulegrar manneskju, sem fyrsta uppkasts kunnu að hafa tekur meira eftir efni en rit- f’ 1 e.Y mst einstök atriði og serstak- hætti og stíl. En einmitt af þess- 1 um orsökum, einmitt vegna þess, að ég vissi að dómur hennar mundi að meira eða minna leyti verða dómur hinnar fáfróðu al- þýðu, treysti ég henni. Ég vissi að hún var nægilega skynsöm, og full af góðum tilfinningum. Mér var Ijóst, að dómur hennar mundi e. t. v. ekki verða full- nægjandi til þess að gefa mér hugmynd um hið bókmenntalega gildi sögunnar, en ég vissi hins vegar líka, að hann mundi nægja gönguferðir með Ledu og ræddi við hana um aðskiljanlega hluti, þá gerðist spurningin um það, hvort ég ætti að lesa söguna fyrir hana í kvöld, eða einhvern tíma síðar, háværi í huga mér og krafðist svars. j Loks ákvað ég að hætt lestrin- um í svo sem tíu daga, en á þeim tíma ætlaði ég að vélrita allt handritið. j Ég vissi, að með því að endur- rita það mundi margt rangt hljóta leiðréttingu og margt sem vantaði verða fært inn. Þannig mundi stíllinn verða endurbætt- . ur og sérhver galli numinn í burtu. Auk þess — og það var úrskerandi ályktun •— mundi ég geta, í enn þá tíu daga, notið ánægjunnar af snilldarverki mínu, óprentuðu og óþekktu. •— Þessi síðustu rök sannfærðu mig endanlega. j Ég hafði komið með ritvélina , mína frá Róm. Það var ný vél, eða svo mátti segja, því ég hafði aðeins notað hana til að rita við- i skiptabréf og tækifærislegar greinar. Þetta var amerísk vél, bezta og nýjasta tegundin, sem hægt var að fá, og hinir mörgu og ágætu kostir hennar höfðu stundum, á dögum minnar mestu, andlegu frjósemi, fyllt mig með beiskjublandinni gremju. Ég var, í eigin augum, eingöngu einn af þessum auðugu, hæfileikalausu rithöfundum, sem hafa yfir að ráða allt sem þarf við samningu snilldarverks — peninga, tíma, þægindi. kyrrláta vinnustofu, beztu tegund papp- írs, afbragðs lindarpenna — allt nema snilligáfuna. Slíkur maður hlýtur að öfunda hina ódýru vasabók,, sem einhver soltinn unglingur hripar fáeinar línur í, með blýanti, eftir því, sem hin hverfula andagift blæs honum í brjóst, á meðan hann situr úti í horni á veitingahúsi eða almenningsmatstofu. Nú var hinsvegar hin beizka tilfinning ófrjóseminnar, sem rit- PARADÍSARGARÐURINN . „v,............. Þ*að rak forstreymis með flokki villiandanna, sem flugu ' til að sýna mér, hvort bókin væri UPP þar sem vatnið steyptist niður. Villinautið hrapaði ofan I lífi gædd eður ei. Og þegar á fyrir, og þá var mér dillað. Því næst hljóp ég á með voða- allt var litið, þá var það spurn- stormi, svo að ævagömul skógartrén rifust upp með rót-' ingin um lífsafl hverrar bókar, um, fuku út í fljótið og flísuðust sundur í beljandi straum- mestu varðaði. Það eru til bækur, sem eru ófullgerðar, illa samdar, ruglings iðunni.“ „Og annað hefir þér ekki orðið að verki?“ sagði sú gamla. . , . .... „Ég hef steypt stömpum á gresjunum, ég hef klappað villi- egar og osnortnar, en samt lifi hestunum og skekið niður kókoshnetur. Það veit hamingjan, um ávallt lesa. Og bað eru líka kann fra morgu að segja. En maður a ekki að segja „ , allt com mannr \rplt Dn Izormoet tti^ rvrnAiVT Tviír. i( til bækur, sem eru fullgerðar 1 öllum atriðum, vel byggðar, vel samdar, snyrtar og heflaðar, en allt um það andvana og fjöri sviftar. Það eru þessar bækur, allt, sem maður veit. Þú kannast við það, móðir mín. j Og þar með kyssti hann móður sína, svo að hún var nærri oitin aftur á bak. Hann var gassalegur, drengurinn, því verð- ur ekki neitað. Nú kom Suðri, sunnanvindurinn, með vefjarhött á höfði, sem við, þrátt fyrir fullkomnun, í flakandi Bedúínakápu. þeirra, höfnum algerlega. Þetta j „Sér er hver kuldinn hérna inni“, sagði hann og kastaði var sannfæring, sem ég hafði viðarbút í eldinn. „Það er auðfundið, að norðanvindurinn öðlast eftir margra ára lestur og er kominn hér á undan.“ iðkun gagnrýnis. Af þessumj Hér er svo heitt, að steikja ínætti hvítabjörn," sagði ástæðum varð eg fyrst og fremst ‘ Horðri ° Wlc'min“v*íim »dfeiah.Vndrt ‘ •» ’«♦ •)«*» hvítabjöm'', mselti Suöri. vana borin og enginn mundi »La"gar '''kkui; t>| þsss að komast í pokana?" sagði sú verða færari til þess að veita mér f'arnia' „Seztu nu niður á steininn hérna og segðu okkur, þá vitneskju, en konan mín. hvar þú hefir verið.“ Ég verð að játa, að ég bjó mig „Eg var í Afríku, móðir mín!“ sagði hann. „Ég var á Ijóna- undir þessa rannsókn — sem ég veiðum með Hottentottunum í Kaffalandi. Þar er nú heldur áleit sjálfur að væri mjög mikil en ekki loðið á sléttlendinu, grasið olíugrænt.“ annnii)i«va Kenwood hrærivéf Verð kr. 2.540,00. — Góðir greiðsluskilmálar. HEKLA h.f. — sími 1687. Speed Oueen þvottavélar Verð kr. 3,490.00. — Góðir greiðsluskilmálar. HEKLA h.f. — sími 1687. Speed Oueen strauvéfar Verð kr. 1.885,00. — Góðir greiðsluskilmálar. HEKLA h.f. — sími 1687. »■*■■■ 1WJUf-ILW,«JiJUI. 1 JIJiJI. ■. ■ VJUUUUUUBH

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.