Morgunblaðið - 03.07.1955, Side 1
16 síður
U. irgangar
147. tbl. — Sunnudagur 3. júlí 1955
PrentsmlSja lforgunblaðsins
Uppdráltur, er sýnir Aðalstræfi framtíðarinnar
Hér að ofan er mynd af tillöguuppdrætti skipulagsnefndar Keykjavíkurbæjar af ASalstræti, eins
og það á að vera í framtíðinni. í forystugrein blaðsins í dag er rætt um breikkun Aðalstrætis og
skipulag miðbæjarins..
íslendingum nauðsyn að treysfa
viðskiptasambönd sín í austurvegi
Úr ræðu Sngólfs Jónssonar við opnun rússnesk-
tékknesku vörusýningarinnar í gær
IGÆR kl. 2 e. h. var tékkneska og rússneska vörusýningin opn-
uð við hátíðlega athöfn, er fram fór í Þjóðleikhúskjallaranum.
Að sýningunni standa Verzlunarráð Tékkóslóvakíu og Rússlands.
Er það í fyrsta sinn, sem þjóðir þessar efna til vörusýninga hér
á landi. Sýningarnar eru til húsa í Miðbæjarbamaskólamim, Lista-
mannaskálanum og í garðinum við Lækjargötu.
Avörp og ræður
Við opnunarathöfnina í gær
flutti Eggert Kristjánsson stór-
kaupmaður ræðu, en hann er for-
maður heiðursnefndar sýningar-
innar. Þá flutti Gunnar Thor-
oddsen borgarstjóri ræðu og
Ingólfur Jónsson verzlunarmála-
ráðherra, en hann er verndari
sýningarinnar.
Þá talaði og sendifulltrúi
Tékka, J. Zantovsky og sendi-
herra Ráðstjórnarríkjanna, Pavel
Ermosnin.
Forseti íslands var viðstaddur
opnunarathöfnina.
Vörusýningarnar verða opnar
almenningi í allan dag.
RÆÐA VERZLUNAR-
MÁLARÁÐHERRA
Hér fer á eftir ræða sú sem
Ingólfur Jónsson, verzlunarráð-
herra flutti við opnun sýningar-
innar.
HERRA forseti íslands og frú!
Góðir áheyrendur!
yerzlunarráð Sovétríkjanna í
Moskvu og verzlunarráð Tékkó-
slóvakíu í Prag hafa sett upp hér
I Reykjavík stórar og fjölbreyttar
vörusýningar, sem verða opnað-
ar í dag til sýnis fyrir almenning.
Er það í fyrsta sinn, sem þessar
þjóðir hafa vörusýningar hér á
landi. Það er vissulega ánægju-
legt, að viðskipti milli íslands og
þessara þjóða eru á því stigi, að
að talið hefur verið eðlilegt að
leggja í þann kostnað og þá miklu
fyrirhöfn, sem því fylgir að setja
hér upp þessa stóru og glæsilegu
sýningu. Við íslendingar vonum,
að þetta sé vottur um ákveðinn
fisetning og vilja þessara ágætu
viðskiptaþjóða okkar að halda
éfram viðskiptum við fsland, ekki
aðeins á sama grundvelli og ver-
ið hefur um skeið, heldur í aukn
um mæli. Teljum við íslendingar
það vera mikils virði, að svo
megi verða. Það er enginn vafi á
því, að þessar fjölbreyttu sýn-
ingar geta treyst viðskiptasam-
böndin milli landanna og stuðlað I
að aukinni kynningu og stór-
auknum viðskiptum.
AUKIN RÚSSLANDS-
VIÐSKIPTI
Vörusýningar erlendis hafa um
langt skeið verið taldar nauðsyn-
leg tæki til þess að kynna al-
menningi vörurnar og auðvelda
kaupsýslumönnum viðskipti sín
á milli. Hérlendis má segja, að
þetta sé nýlunda; þótt innlendar
iðnsýningar hafi verið hér síð-
ari árin. Erlendir aðilar hafa
fáir lagt leið sína hingað í því
skyni, enda munu flestir þeirra
hafa gert sér grein fyrir því, að.
hér er þröngur markaður íyrir 1
erlendar iðnaðarvörur, þar sem
þjóðin er mjög fámenn. Rétt er
þó að geta þess, að síðastliðið ár
var hér myndarleg finnsk iðn-
sýning, sem vakti mikla athygli.
Stuttu eftir stríðslokin voru
tekin upp viðskipti milli fslands
og Sovétríkjanna. Viðskiptin
urðu strax allmikil, en féllu alveg
niður á tímabili. Gerðu fslend-
ingar ítrekaðar tilraunir til þess
að ná viðskiptasamkomulagi aft-
ur við Sovétríkin, en tókst ekki
fyrr en á árinu 1953, undir for-
ustu þáverandi utanríkisráðherra
Bjarna Benediktssonar. f júní-
mánuði sama ár náðist samkomu-
lag um viðskipti milli landanna
með samningi, sem undirritaður
var 1. ágúst. Hafa viðskiptin síð-
an stöðugt farið vaxandi, eins og
síðar mun að vikið.
Ingólfur Jónsson
Viðskiptin við Tékkóslóvakíu
hófust skömmu eftir stríðslokin
og hafa staðið óslitið síðan og
farið stöðugt vaxandi. Hafa við-
skiptin milli íslands og Tékkó-
slóvakíu farið mjög vel fram,
ekki síður en milli íslands og
Sovétríkjanna. Er það skoðun
mín, að báðar þjóðirnar hafi haft
gagn af viðskiptunum, sem nú
hafa farið fram milli þjóðanna
á nærri 10 ára tímabili.
FLEIRI OG BETRI MARKAÐIR
Samkvæmt viðskiptasamning-
unum milli fslands og Sovétríkj-
anna og íslands og Tékkóslóvakíu
er gengið út frá vöruskiptum
(clearing). Þó hafa Sovétríkin
gfeitt nokkuð að undanförnu í
frjálsum gjaldeyri og hefur það
gert viðskiptin mun hagstæðari
og verið mikils virði fyrir íslend-
inga. Það er auðsynlegt fyrir ís-
lendinga að vinna góða markaði
fyrir framleiðsluvörur þjóðarinn-
ar. En hins vegar er það miklum
erfiðleikum bundið að gera við-
skiptasamningana eingöngu á
vöruskiptagrundvelli* Þjóðinni
er nauðsynlegt að fá frjálsan
gjaldeyri til ráðstöfunar hverju
sinni, til þess að unnt sé að standa
í skilum með greiðslur og aðrar
. Framh. á bls. 2
Viðskiptalög, sem stuðla að bættu
efnahagsástandi í heiminum
Mikilvægur áfangi, segir Eisenhower
WASHINGTON, 2. julí.
ÍjUSENHOWER, forseti Bandaríkjanna, staðfesti í dag lög um
J viðskiptasamninga. Sagði hann, að þessi lög gætu í ríkum
mæli stuðlað að bættu ástandi í efnahagsmálum. — Aðalleiðtog-
ar demókrata og repúblikana á þingi Bandaríkjanna voru við-
staddir athöfn þá, er fram fór í hvíta húsinu, er lögin voru
undirrituð. Eisenhower kvaðst vera mjög ánægður yfir, að lögin
hefðu hlotið stuðning þingmanna beggja stjórnmálaflokkanna.
STYRKJA VARNIR
VINAÞJÓÐA
Við þetta tækifæri sagði forset
inn m. a.: Lög þessi eru mikilvæg
ur áfangi í þróun utanríkisstefnu
Bandaríkjanna. Lögin munu
stuðla að vaxandi öryggi á sviði
efnahagsmála í heiminum. Þess
vegna munu þau einnig styrkja
varnir vinaþjóða okkar erlendis.
Ég er sérstaklega ánægður með,
að þessi lög voru studd af yfir-
gnæfandi meirihluta þingmanna
beggja stjórnmálaflokkanna,
sagði forsetini* að lokum.
Gagnkvæmur hern-
aðarsamningur
Þjóðverja og
í stuttu máli
LUNDÚNUM, 2. júlí: — Woolton
lávarður hefir sagt af sér sem
formaður miðstjórnar íhalds-
flokksins í Bretlandi. í bréfi, sem
hann ritaði Eden forsætisráð-
herra, segir hann, að hann vilji
fela embættið öðrum yngri mönn
um.
Woolton átti einna mestan þátt f
kosningasigrum íhaldsflokksins
árin 1950 og 1955. — Hann er 71
árs gamall. Jafnframt hefir hann
gegnt störfum sem landstjóri
Lancaster-héraðsins og ráð-
herra án stjórnardeildar.
í styrjöldinni gegndi hann störf
um matvælaráðherra og vann sér
álit og vinsældir fyrir skipulagn
ingu sína á matvælaskömmtun-
inni brezku.
BONN, 30. júní — í dag var und-
irritaður hér í borg gagnkvæmur
hemaðarsamningur milli Vestur-
Þjóðverja og Bandaríkjanna. —
Bandaríkin skuldbinda sig til
þess að leggja Vestur-Þjóðverj-
um til vopn og vistir fyrir einn
milljarð dollara gegn greiðslu,
en Vestur-Þjóðverjar heita því
að nota ekki þessi vopn nema til
varnar og í samræmi við skuld-
bindingar Norður-Atlantshafs-
bandalagsins.
Flugfélag ísiands
með Lufthansa-
umboð
FLUGFÉLAG ÍSLANDS hefur
nýlega verið veitt aðalumboð á
íslandi fyrir þýzka flugfélagið
Lufthansa. Mun F. í. framvegis
annast sölu hérlendis á farmið-
um með flugvélum Lufthansa,
en félagið hefur nýlega hafið
flugferðir á ný, eftir að þær höfðu
legið niðri frá því í stríðslok.
Lufthansa flýgur nú milli nokk-
urra helztu borga Þýzkalands
auk þess, sem félagið heldur uppi
flugferðum til Lundúna, Parísar,
Madrid og New York. — Þá mun
Lufthansa annast alla afgreiðslu
fyrir flugvélar Flugfélags íslands
í Þýzkalandi og hefir einnig aðal-
söluumboð fyrir F. í. þar í landi.
Flugfélag íslands væntir góðs
af samstarfi við hið nýendur-
reista þýzka flugfélag, sem var
eitt af stærstu í heiminum fyrir
stríð. Er Lufthansa áttunda
erlenda flugfélagið sem F. í. fær
aðalumboð fyrir hér á landi, en
hin félögin eru: British European
Airways, finnska flugfélagið
Aero, hollenzka flugfélagið KLM,
belgíska félagið Sabena, SAS,
Swissair og Trans World Air-
lines.
WASHINGTON, 2. júlí. — Eis-
enhower forseti lét svo um mælt
á blaðamannafundi, að það væri
von sín að á Genfarfundinn
kæmu frá Sovétríkjunum menn,
sem hefðu vald til þess að taka
ákvarðanir.
Blaðamaður vitnaði til blaða-
greinar, þar sem dregið er í efa,
að Bulganin sé sá, sem valdið
hefur í Sovétríkjunum og spurði
forsetann um álit hans á þessu.
Forsetinn var á sama máli um
það, að hér væri úr vöndu að
ráða. Enginn veit, hver er áhrifa-
mestur í Sovétveldinu, sagði
hann. Efasemdirnar, sem fram
koma í blaðagreininni, eru senni-
lega réttlætanlegar, bætti hann
við.
Guðmundur Kamban
Hér birtist mynd sú af Guðmundi
Kamban rithöfundi, sem Einar
heitinn Jónsson myndhöggvari
gerði og gaf Þjóðleikhúsinu á s. I.
sumri nokkru fyrir andlát sitt.
Var myndinni þegar komið fyr-
ir í krystalssal leikhússins. —
Þessarar gjafar var getið í dag-
blöðum bæjarins á sínum tíma.