Morgunblaðið - 03.07.1955, Blaðsíða 7

\ Sunnudagur 3. júlí 1955
MORGVNBLAÐIÐ
Samþykklir aðalfundar
Skógræktarfélai
Nv menning sprettur úr
miklum erfiðleikum
TILLÖGUR samþykktar á aðal-
fundi Skógræktarfélags íslands á
Þingvöllum 25. og 26. júní 1955.
I. TILLAGA
Aðalfundur Skógræktarfélags
Sslands haldinn á Þingvöllum 25.
Og 26. júní ályktar að beina áskor
un til Jandbúnaðarráðherra, að
liann í samráði við Búnaðarfélag
íslands og Skógrækt ríkisins láti
hefia athugun á innflutníngi
nytjagróðurs til fslands frá ýms-
itm stöðum heims, þar sem groð-
urskilyrði eru svipuð og hér.
Mæli sú athugun með því að
slíkur innflutningur geti haft
þýðingu til framtíðarnytja verði
hafist handa um framkvæmdir.
II. TILLAGA
Fundurinn lítur svo á, að ekki
nnegi dragast að hefja alhliða til-
raunir í skógrækt hér á landi, og
fyrir því beinir fundurinn þeirri
éskorun til landbúnaðarráðherra
að hlutast til um, að tekin verði
upp sérstök fjárveiting til Skóg-
ræktar rildsins í þessu skyni.
III. TILLAGA
, Fundurinn telur æskilegt, að
Skógræktarfélag íslands og hér-
aðsskógræktarfélögin leiti sam-
starfs við Ferðafélag íslands, önn
ur ferðafélög og ferðaskrifstofur
um að beina ferðum manna að
þeim stöðum, sem sýna beztan
árangur af skógræktarstarfsem-
inni í landinu.
IV. TILLAGA
Fundurmn hvetur héraðsskóg-
rækiarfélögin til þess að efna til
kynnisferða síh á milli svo og að
halda fjórðungsmót, þegar kost-
ur er.
Fyrri hluti tillögimnar sam-
þykktur samhljóða, síðari hluti
með 35:5 atkvæðum.
V. TILLAGA
Fundurinn telur nauðsynlegt,
að deildir skógræktarfélaganna
skili starfsskýrslum fyrir 1. des-
ember ár hvert til stjórna héraðs-
skógræktarfélaganna, en þau
skili starfsskýrsium til Skógrækt-
arfélags íslands eigi síðar en 15.
febrúar að viðlögðum styrkmissi
það ár, nema sérstakar ástæður
hindri.
VI. TILLAGA
Fundurinn hvetur héraðsskóg-
ræktarfélögin tiJ þess að taka ljós
myndir eða kvikmyndir af þeim
stöðum, þar sem unnið er að
skógrækt, svo að síðar megi gera
samanburð á vexti og þroska trjá
gróðurs. Telur fundurinn æski-
legt að hafa samvinnu um þetta
við byggðasafnsnefndir einstakra
héraða og átthagafélaga.
VII. TILLAGA
Fundurinn telur eðlilegt, að
emærri skógræktarfélögin sam-
einist öðrum héraðsskógræktar-
félögum eftir því, sem bezt hent-
ar, miðað við staðhætti, og felur
fundurinn stjóm félagsins að
vinna að því í samráði við þau
félög, sem hlut eiga að máli.
VIII. TILLAGA
Aðalfundur SkógræktaiTélags
fslands, haldinn á Þingvöllum á
25 ára afmæli félagsins 1955, skor
ar á póst- og símamálastjómina
að gefa út frímerki, sem minna
á skógræktina í iandinu.
IX. TILLAGA
Aðalfundur Skf. fsl. 3.955 þakk-
ar Alþingi og ríkisstjóm fyrir
þann stuðning, sem skógræktinni
í landinu er veittur, með fjár-
framlögum þeim, sem til skóg-
ræktar renna, samltvæmt ákvæð-
um 22. gr. fjárlaga fyrírárið 1955.
X. TILLAGA
Aðalfundm- Skf. fsl. 1955 sam-
þykkir eftirfarandi íillögur
stjórnar Landgræðslusjóðs um
breytingar á skipulagsskrá Land-
græðslusjóðs:
7. gr. Við greinina bætist ný
málsgrein svohljóðandi:
Fé það, sem rennur í sjóðinn
vegna ákvæða í lögurn um álag
á vindlinga, má nota á eftírfar-
andi hátt:
1) Allt að 15% má nota til út-
vegunar fræs og frækaupa.
2) Allt að 60% sem styrk til
gróðrarstöðva í hlutfalli við fraœ
leiðslu þeirra samkvæmt regl-
um, er stjórn sjóðsins setur.
3) Allt að 10% í tilraunaskyni
vegna gróðursetningar ýmissa
trjátegunda.
4) Leggja má allt að 15% við
höfuðstól sjóðsins eða geyma til
næsta árs, eftir því, sem stjórn
sjóðsins ákveður.
5) Verja má þeim hluta, sem
getur í 3. og 4. lið, á sama hátt og
í öðrum lið greinir, ef stjórn
sjóðsins telur mikla nauðsyn á.
XI. TILLAGA
Aðalfundur Skf. ísl. 1955 árétt-
ar þá samþykkt síðasta aðalfund-
ar, að unnið verði að þvi marki,
að skógrækt verði tekin upp sem
sérstök námsgrein í skólum lands-
ins, t. d. í sambandi við náttúru-
fræðikennsluna. Jafnframt verði
hlutast til um það, að út verði
gefið fræðslurit um skógræktar-
mál til afnota við kennslu í
bænda- og Unglingaskólum.
Samþykkt samhljóða.
XII. TILLAGA
Fundurinn skorar á Skógrækt
ríkisins að hefja skógræktarfram-
kvæmdir á Vestfjörðum.
F'lutningsmaður tillögunnar
var Jóhann Skaftason, sýslumað-
ur á Patreksfirði.
Tillagan var samþykkt með.
samhljóða atkvæðúnx
Hannyrða- og vefnaðarvöruverzhm
í fullum gangi á góðum §tað í bænum til sölu. Vörubirgðir
ca. 200 þús. kr. — Þeir, sem vildu kynna sér þetta nánar,
leggi nöfn sín, heimilisföng og símanúmer í lokuðu um-
slagi, merktu: „Hannyrðaverzlun —819“, inn á afgreiðslu
Morgunblaðsins fyrir kl. 18, þriðjudaginn 5. júlí n. k
5
»•
Veitingohús í Keflnvik
í leiguhúsnæði á bezta stað í bænum til sölu. Þeir sem befðu
hug á að kynna sér þetta nánar, leggi nöfn sín, heimilisföng
og símanúmer í lokuðu umslagi, merkt: „Veitingahús — 820"
inn á afgr. Mbl. fyrir kl. 18 þriðjudaginn 5. júli n. k.

í HINU mikla verki sagnfræð-
ingsins heimskunna, Arnolds
Toynbees, A Study of History,
eru ýmis atriði, pem snerta sögu
Norðurlanda mjög og því ástæða
til að rifja þau hér upp. —
Sagnfræðingurinn lætur hugann
reika og bollaleggur, hvað hefði
geíað gerzt, ef víkingarnu’ nor-
rænu hefðu náð því marki, sem
að var stefnt. Á ofahverðri 9.
öld voru Lundúnir, Konstantínó-
pel og París miðstöðvar kristinn-
ar trúar. Á allar var ráðizt, þær
hefðu allar getað fallið óvinum
í hendur. Þeim sagnfræðingum,
sem þekkja Minos, finnst ekki
út í hött, að býzanski og róm-
verski arfurinn hefði getað orðið
skandínavískri villimennsku að
bráð. Toynbee bendir á,, að ríki
yikinganna hafi teygt sig alla
leið austur til Volgu, og höfðu
þeir mun betra tækifæri til land-
vinninga í Asiu en kósakkarnir
síðar, þegar þeir ruddust austur
að Kyrrahafsströndum. Og
Toynbee sér jafnvel í anda nor-
ræn mennmgarríki, sem teygja
sig irn allan hnöttinn. ísland
hefði þá orðið miðstöð þessarar
norrænu menningar, Hellas fyr-
irmyndin. Og hann er þess full-
viss, að skarpskyggni og skyn-
samlegt fegiirðarmat þessarar
menningar hefði verið á háu
stigi.
I JÓRVIK: —■ RRETLAND
nýlenda
Noxrænu þjóðirnar eru ekki oft
umræöuefni Toynhess, enda hefir
hann fremur snúið sér að hell-
enzkri og rómverskri mennjngu
en hinni norrænu. Norrænar
heimildir eða atburðir hafa sjald-
an vakið athygli hans og þá
helzt Kon-Tiki ferðin og heim-
sókn hans til Jórvíkur á æsku-
átrunum, þegar honum varð það
ljóst í einni svipan, áð England
hefði einu sinni verið „nýlenda
norræns sjóveldis, sem um-1
! kringdi Norðursjóinn". Það voru'
dönsku götunöfnin í Jórvík, sem
opnuðu honum sýn inn í huldar
lendur horfinna tíma.
ANNAÐ VIDIIORF
Auðvitað er það fyrst og
ffemst Víkingaöldin, sem hefir
laðað Toynbee að sér. Sænsku
víkingaferðirnar til Garðaríkis
höfðu á sér „barbarískan" svip,
viðhorf víkinganna til lifsins var
annað en heimalninganna. •—
Sænsku innflytjendumir, e£ svo
mætti kalla þá, voru nefniiega
bæði kaupmenn og hermenn, en
hirtu eklci um landbúnað, heldur
létu þræla sína inna hann af
bonönm. Þeif steyptu leiðtogum
Khazararma og tóku öll völd i
sínar hendur. Þeir tóku sér til
fyrirmyndar persónur hetju-
kvæðanna, sem varðveitzt hafa
um aldirnar, jafnvel til daga
Puskhins. Þesá má og geta hér, j
að Toynbee lítur. svipuðUm aug- j
um á ferðir víkinganna til Bret-
iandseyja og Væringjaferðimar
i austurveg.
! -
MBBALDIRNAR GLEYMDUST
j Hinn frægi sagnfræðingur er
sér þess fyllilega meðvitandi, að
fomöld Norðuríanda var ekki
einungis tímabil eyðileggingar og
valdabrölts. I seinustu hlutum
verks síns skýrir hann frá heim-
sókn sinni í Norræna safnið í
Stokkhóhni 1910, þar sem hann
sá sér til mikillar undrunar fjöl-
breytt safn steinaldarmuna og
járnaldarsafnið tók varla enda
fyrr en á renessanstímanum, svo
að ekki var annað að sjá en mið-
aldirnar hefðu algeriega gleymzt.
Fór hann þá sömu leið til baka
og rakst á herbergi með forn-
leifum frá miðöldum. En þær
voru af svo skorniun skammti,
að engu mimaði, að honum sæist
yfir þær. — Þetta, segir hann,
sýnir sögu Norðurlanda í hnot-
skum. — Við lok jámaldar áttu
Norðurlönd sérstæða menningu.
Heimsfrægiir sagnfrælngiir, árnoid lefnbcer
ræðir m hii helfenzka hhrá
En þá voru þau knúón tR að til-
einka sér hina kristnu menningu
Vesturlanda, urðu dálítill þátt-
takandi í ófrjórri miðöld, sem
drakk í sig áhrif úr ítöJskum
jarðvegi.
Þetta er e. t. v. öriítið harður
dómur, en. frá menningársögu-
legu sjónarmiði er .viðufkenning
Toynbees á norrænni menningu
harla miliilvæg.. En þá vaknar
spurrtingin: — Hvers vegna þró-
aðist þá ekki þessi menmng
meira en raun varð á?
KVÆSWT HÓMERS —■ OG
ÍSLENZKAR FORN-
RÓKMENNTIR -
■ Kvæði Hómers eg íslenzku
sögurnar eru nægilega lík tii
þess, að Toynbee langaði til þess
að kynna sér fomar íslenzkav
og norrænar bókmenntir. Og hon
um varð þegar annt um sögurn-
ar. Það er svo íjarri því, ao, hann
virði þá kröfu Islendinga a9
vettugi, að litið sé á land þeirra t
líkum augum og Hellas miðalda.
Raunar byggir hann. kenningar
sínar á henni. — Menningin, seg- í
ir hann, byrjar í erfíðrí lífsbar-*
áttu, en þó ekki of erfiðri. Þann-* i
ig sköpuðu erfiðleikamir, :«m
norrænu víkingarnir þurftu viðslí
að glíma, er þeir komu til ís» 1
lands, nýja mennirtgu, sem. átti
ekki sinn líka i Noregi. En hin-
ir gífurlegu eríiðleikajf, sem
lenzku Grænlendingamir ur'Sú
að horfast í augu við, voru meir:t
en svo, að þeir gætu við þá ráð~:S
ið. Og því þekkja allir öylöfi
Hans Egede. ’
iS
endurskoðun sveifa
Ályklaoir S
LANDSI>INGI SambandB ísl.
sveitarfélaga, sem nýlega er
lokið hér í bænum , vom ýmis
mál, er þingið lét til sin. taka og
gerði ályktanir xun. Hefur stjórn
samtakanna sent. blaðicu þessar
ályktanór.
l’M ENDURSKÖDUN
SVEITARSTJÓRNARLAGANNA
„Landsþmg Sambands ís-
lenzkra sveitarfélaga beinir
þeirri eindregnu áskorun til rik-
isstjórnarinnar, og félagsmála-
ráðherrans sérstaklega, að skip-
uð verði nú þegar neínd til að
endurskoða sveitarst jórnarlög-
gjöfina og semja frumvarp að
nýrri löggjöf um stjórn sveitar-
félaga.
Landsþingið væntir þess, að
við skipun nefndarinnar verði
stjóm Sambands íslenzkra sveit-
arfélaga veittur koetur á að til-
nefna a. m. k. einn mann í nefnd
ina, og að tillit verði tekið tii
þeirra tiliagna, sem fram hafa
komið á landsþingum og fuil-
trúaráðsfundum, um hreytingai"
á sveitarstjómarlöggjöfinni"
UM LÁNASTOFNUN
FYRIR SVEITARFELOG
„Landsþing Sambands is-
lenzkra sveitarfélaga lýsir full-
um stuðningi við tillögur þær,
sem samþykktar hafa verið á
fulítrúaráðs- og bæjarstjórafund-
um 1951, 1952: og 1954, um nauð-
sýn þess, að sveitarfélögum lands
ins verði tryggðúr aðgangur að
hæfilegu lánsfé fyrir sveitarsjóð-
ina.
Landsþingið samþykkir að fela
stjóm og fttlltrúaráði að vinna
áfram ötulíega að lausn þessa
máís og telur það viðunandi
lausn til bráðabirgða að breyta
lögum og starfsháttum Bjarg-
ráðasjóðs Ísíands, sem er eign
sveitarfélaganna, á þann veg, að
hann geti, að minnsta kosti að
einhverju leyti, sinnt þessu hlut-
verki fyrst um sinn jafnhliða því
verkefni, sem hann nú hefxtr.
Landsþingið telur, að verði lög-
um Bjargráðasjóðs breytt á þann
veg, að honum verði gert að veita
sveitarfélögum rekstrarlán, komi
jafnframt til athugxmar, hvort
ekki sé rétt að hækka tillög til
sjóðsins, bæði frá rikissjóði og
sveitarsjóðum. — Þingið felur
stjtóm sambandsins og fulltrúa-
ráði að undirbúa mál þetta sena
sneiiar
bezt og vinna að framgangi þessi
við ríkisstjórn og Alþingi."
«3
ADRAR TTIAOGl R
„Landsþing Sambands ís-:”I
lenzkra. sveitdrféíaga haldið i
Reykjavík 22.-24. júni 1955 fel-
ur stjórn sambandsins og full-
trúaráði að vinna ötullega að því
við ríkisstjóm og Alþingi, að
sett verði hið fyrsta lög um bók-
hald kaupstaða, hreppa og sýslu-
félaga og endxxrskoðun reikninga
þeiiTa."
„Landsþing Sambands is-
lenzkra sveitarfélaga samþykkir°':
að sækja um inngöngu í Alþjóða-
samband sveitarfélaga (Inter-
national Union of Local Authori-
ties) og felwr stjórn sambands-
ins frekari undirbúrting* og fram-
kvæmdír í því efni“.
„Landsþing Sambands ís-
lenzkra sveitarfélaga haldið í
Reykjavík 22.—24. júsu 1955 sam-
þykkir að heimila stjóm sinni og
fulltrúaráði að leita samninga við
Tryggingastofnun ríkisins um
þátttöku hennar i útgáfu tíma-
ritsins „Sveitarstjómarmál“ og
undirrita samninga vxm sameig-
inlegt útgáfustari", ef hagkvæmt
þykir,
Jafnframt samþykkir lands-
þingið heimild til breytúiga á
nafni timaritsins í samræmi við
aðild Trygginga.stofnunarinnar
að utgáfunni."
„Landsþingið samþykkir, að
þrír menn skipa ritnefnd sam-
'bandsins af þess hálfu og kýs
fulltrúaráðið þá.“
„Landsþing Sambands ís-
lenzkra sveitarfélaga lætxir í ljÓ3
óánægju yfir þvi, að sveitarfé-
lögum landsins hefur ekki verið
gefinn kostur á að tilnefna af
sinni hálfu mann í nefnd þá, sem
ætlazt er til að undirbúi væntan-
lega atvinnxdeysistryggingaiög-
gjöf, þar sem slikt mál snertir
mjög sveitarfélögin og sveitar-
sjóðxmum er ætlað að st&nda
xmdir kostnaðinum við trygging-
ai’ þessar' að verulegu leyti og
væntir iandsþingið þess, að úr
þessu verði t)ætt.“
Tillögum frá Jóni H. Þorbergs-
syni, xxm að afnximið verði skatt-
frelsi sparifjár, og frá Játvarði
J&kli Júlíussyni, um að sambands
stjórn fylgist vel naeð þeim til-
lögxma, sem fram koma um jafn-
vægi í byggð landsins, var báð-
um vúað til fulitrúsráðs.