Morgunblaðið - 06.07.1955, Blaðsíða 1
16 síður og Lesbók
M. árganrw
149. tbl. — Miðvikudagur 6. júlí 1955
PrentsmiVja Morgunblaðsim
Líkur á friðsamlegri sameiningu
Þýzkalands hafa aukizt
vegna samstarfs V-Þj'óðverja við
vestrænar lýðræðisþjóðir
BONN, 5. júlí.
ISMAY lávarður, framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins,
hefir látið svo um mælt, að með þvi að skipa sér undir merki
vestrænna lýðræðisþjóða hafi V-Þýzkaland eflt möguleika á frið
samlegri lausn Þýzkalandsvandamálsins. En, bætti Ismay við, þar
til fundizt hefir leið til að sameina Þýzkaland á friðsamlegan hátt,
mun ekki draga úr viðsjám milli austurs og vesturs.
Krúsjeff greip einstætt. tækifæri
til að gera einstæða yfirlýsingu
Vildi sannfœra heiminn um, að erfiðleikar
heima fyrir hafi ekki knúið tram
sáttfúsari afstöðu Rússa
BLÖÐUM og fréttariturum víða um heim hefir orðið mjög tíð-
rætt um ræðu þá, er Krúsjeff flutti í bandaríska sendiráðinu
í Moskvu á þjóðhátiðardegi Bandaríkjanna, sem var í fyrradag.
Margir vilja álita, að hún beri fremur öðru vott um þáttaskil í
utanríkisstefnu Káðstjórnarinnar.
Kvaðst hann ekki búast við að *■
vsgnta mætti skjótrar lausnar á
þe^su vandamáli á Genfar-ráð-
stafnunni. Ismay lávarður hefir
dyalið tvo undanfarna daga í
Bonn og rætt við stjórnmála-
lejjðtoga þar um atriði í sam-
bapdi við aðild V-Þýzkalands að
A-bandalaginu.
Ismay sagði þýzka liðsforingja
mundu starfa yið aðalbækistöðv-
ar bandalagsins í Evrópu næstu
tvær til þrjár vikur og sex eða
sjij Þjóðverjar yrðu ráðnir á
skrifstofu framkvæmdastjórans
sjálfs. Kvað hann engar líkur til,
að, breytt yrðu ákveðnu fram-
lagi Þjóðverja til varnarstyrks
bandalagsins —■ þ. e. 12 her-
deildum — né heldur yrði þýzk-
ur her staðsettur utan Þýzka-
lands.
Umræðum um Hl-Mríku
slegið á frest
PÁRÍS OG ALGIER, 5. júlí: -
Þeim miklu umræðum, sem áttu
að hefjast í franska þinginu síð-
degis í dag, var slegið á frest. —
Munu þær hefjast í lok mánað
arins. Frestun umræðnanna mun
hafa komið mönnum nokkuð á
óvart, þar sem ástandið fer stöð-
ugt versnandi í Algier Túnis og
Marokkó. Til átalca kom í dag
milli skæruliða og franska hers-
ins í Algier — 11 skæruliðar
fétlu.
Allir stjórnarflokkarnir greiddu
atkvæði með frestun rnálsins, en
Kommúnistar, íhaldsflokkurinn
og Jafnaðarmenn greiddu atkv.
gegn því. Norður-Afríku málið
mún koma fyrir þingið, áður en
sumarleyfi þingmanna hefjast í
lok júlí, er stjórnskipuð nefnd,
sem send var til Algier, hefur
gefið stjórninni skýrslu sína.
Nokkrir dómarar í Casablanca
hafa sent frönsku stjórninni harð
orð mótmæli, þar sem þeir hafa
verið neyddir til að fara undir
lögregluvernd í réttar-.alina og
hefir hvað eftir annað verið hótað
lífláti af skæruliðum. Hyggjast
dómararnir gera verkfall. Segja
þeir, að virðuleika réttarins sé
! alia staði freklega misboðið.
Franskar hersveitir hafa liflát-
ið 16 skæruliða undanfarna daga.
Aðalritari kommúnistaflokksins í
Oran-fylkinu hefur verið hand-
tekinn, ákærður fyrir að stofna
öryggi ríkisins í bráða hættu.
Rússar hafna endur-
nýjun fiskveiði-
samnings vfð Brefa
LONDON, 5. júlí. — Ráðstjórn-
arríkin hafa hafnað endurnýjun
fiskveiðisamningsins frá 1930 við
Breta. Brezkir togarar að veið-
um úti fyrir íshafsströnd Rúss-
lands, verða því upp frá þessu að
stunda veiðar utan við-12 mílna
landhelgi Rússlands, en hingað
til hafa þeir haft rétt til að veiða
við fjögra mílna markalínuna. —
Mun Bretum hafa þótt súrt í
brotið. Sagði utanríkisráðherr-
ann brezki í dag, að Bretar
myndu leita samningaviðræðna
við Rússa, og hefðu Rússar tjáð
sig fúsa til að hefja viðræður
í þessum mánuði.
• LESBÓKIN kemttr út með
blaðinu í dag, í stað þeirrar sem
féll niður vegna vélbilunnar, á
sunnudaginn.
Sex Evrópuþjóðir tryggja
þegnum sínum aukin
mannréttindi
STRASSBOURG, 5. júlí.
IAÐALBÆKISTÓÐVUM Evrópuráðsins í Strassbourg var í dag
haldin hátíðleg athöfn í tilefni af staðfestingu þeirra réttinda
til handa almennum borgurum í sex Evrópulöndum, að þeir geti
snúið sér til mannréttindanefndar Evrópu, ef þeim þykir ríkis-
valdið hafa gengið á hlut þeirra.
Sérstakur mannréttindadóm-1 Hver snæsti þegn þessara sex
stóll hefir verið settur á stofn. þjóða hefir því rétt til að beina
Nýjustu fréttir: — Síðustu' f dag gerðust V-Þýzkalandi og máli sínu til mannréttindanefnd-
fregnir frá Róm herma, að pró- Belgía aðilar að mannréttinda- arinnar, hvenær sem honum þyk-
fessor Antonio Segni hafi tekizt' nefndinni, en fjórar aðrar þjóð- ir að brotið hafi verið í bág við
að mynda stjórn. Stjórnarkrepp- ir höfðu þegar tryggt þegnum þau réttindi, sem honum eru
an í Ítalíu hefir
nokkrar vikur■
nú staðið í
sínum þessi réttindi: Svíþjóð, Is-
land, írland og Danmörk.
tryggð í mannréttindaskrá SÞ.
Mál Van Dyck:
Flugvélar veittu togaranum
eftirför og leiðbeindu Þór
Rýpurmálið fyrlr gríska þinginu.
NICOSIU og AÞENU, 5. júlí: —
Gríska þingið ræddi Kýpurmálið
í dag. Er það samkvæmt áskorun
frjálslynda flokksins. Lögreglan
á Kýpur skýrði svo frá í dag, að
fundizt hefði í járnsmiðju í
Nicosiu, höfuðborg Kýpur, birgð-
ir efnis, er að öllum likindum
hefði verið notað til að gera hand
sprengjur.'
Einn harðasti eltingaleikur við s n - in!.
ur í pósthusi
í Munchen
landhelgisbrjót sem um getur hér
EIN HARÐASTA eftirför, sem um getur í baráttunni gegn land-
helgisbrjótum hér við Iand, var er varðskipið Þór tókst að
ná belgiska togaranum Van Dyck út af Ingólfshöfða aðfaranótt
mánudagsins. Höfðu flugvélar þá elt togarann langt á haf út,
er hann gerði tilraun til að sleppa. Það var fyrir góða samvinnu
foringja sem undirmanna í Landhelgisgæzlunni, þeirra tækja,
flugvéla og hins gangmikla varðskips, sem okkur tókst að hafa
hendur í hári lögbrjótsins. Sýnir þessi mikla eftirför bezt hviiík
nauðsyn Landhelgisgæzlunni er á því að hafa jafnan hinum
fullkomnustu tækjum á að skipa, ásamt góðu starfsliði.
Eitthvað á þessa leið fórust' efni af komu forsetans, er hon-
Pétri Sigurðssyni, forstjóra um barst tilkynningin um togar-
Landhelgisgæzlunnar orð í sam-' ann frá Guðm. Kjærnested, sem
tali við Morgunblaðið í gær, ‘ var foringi í flugvél á könnun-
um hinn harða eltingaleik við arflugi með fram suðurströnd-
belgiska togarann. Dómur mun inni. — Úr flugvélinni hafði sézt
ganga í máli skipstjórans í dag.1 til tveggja belgiskra togara að
Pétur Sigurðsson var við | veiðum í landhelgi.
messu í Vestmannaeyjum í til- Framh. á bls. 10
MUNCHEN, 5. júlí. — Tveir
menn fórust, tveir aðrir særðust
lifshættulega og 15 manns meidd-
ust, er sprengja, sem pökkuð var
vendilega inn, sprakk í pósthúsi
i Múnchen í dag. Enn hafa ekki
fengizt staðfestar fréttir um, hver
hafi verið maðurinn, er hélt á
sprengjunni, en sagt er, að það
muni vera fyrrverandi mennta-
málaráðherra Slóvakíu, Matus
Cernak, er dvalið hefir landflótta
í Vestur-Þýzkalandi um skeið. —
Cernak hefir undanfarið unnið
við útvarpsstöðina, „Frjáls Ev-
rópa“, og hafði hann leigt sér
pósthólf i pósthúsinu. Lögreglan
hefir þegar hafið nákvæma rannjlega.
sókn.
f fyrsta skipti siðan styrj-
öldinni lauk heimsótti heill
hópur helztu manna Ráð-
stjórnarinnar bandariska
sendiráðið í Moskvu, og aðal-
ritari kommúnistaflokksins,
Krúsjeff, greip þetta einstæða
tækifæri til að gera einstæða
yfirlýsingu. Krúsjeff lagði sig
allan fram við að sannfæra
heiminn um, að hvorki erfið-
leikar heima fyrir í Rússlandi
né heldur vaxandi styrkur
vestrænna þjóða hefði knúið
Ráðstjórnina til að taka upp
sáttfúsari afstöðu í lausn
heimsvandamálanna.
Akuryrkjan í Rússlandi væri í
fullum blóma og iðnaðurinn hefði
gefið af sér meiri arð en gert
hefði verið ráð fyrir.
★ ★ ★
Svo kynlega vildi til, að ein-
mitt á þeim sama degi, sem
Krúsjoff lét sér þessi ummæli
um munn fara, var lögð fyrir
bandaríska þingið skýrsla varð-
andi viðskipti milli austurs og
vesturs — og þær staðreyndir, er
þar koma fram, ýta engan veg-
inn undir „bjartsýni“ Krúsjoffs.
Skýrslan sýnir, að í október s.l.
ár hafði Ráðstjórnin keypt sjö
sinnum meira kjöt frá vestræn-
um löndum heldur en á árinu
1953, — og leppríki Rússa hafa
einnig á undanförnum árum
keypt miklar birgðir korns frá
vestrænum ríkjum. Ungverja-
land, sem fyrir stríð, var eitt
mesta kornræktarland í heimi,
kaupir nú mikið magn af hveiti
árlega frá Kanada. Og augljóst
var, að Rússar gátu ekki lengur
séð leppríkjum sínum fyrir næg-
um matvörum.
Auðvitað má vel vera, að þær
nýju áætlanir, er Krúsjoff hefir í
huga kunni að auka gífurlega
landbúnaðarframleiðslu í Rúss-
landi — en tvímælalaust mun
það taka sinn tíma og til þess
þarf jafnframt talsverða heppni.
★ ★ ★
Yfirlýsing Krúsjoffs um of-
framleiðslu i iðnaðinum er
ekki sérlega trúleg, ekki sízt
ef höfð er í huga sú harða
gagnrýni, er Bulganin lét rúss-
neska iðnaðinn sæta í ræðu
sinni í Kreml í maímánuði s.l.
Þá fór Bulganin í engan laun-
kofa með það, að iðnaðinum
rússneska væri mikil hætta
búin, ef hann tæki ekki mikl-
um framförum tæknilega —
og mætti þá jafnvel búast við,
að ekki yrði mögulegt að
• standast sjöttu fimm ára á-
ætlunina, sem koma á til fram
kvæmda á næsta ári.
Vafalaust mun þetta hafa sín
áhrif á afstöðu Ráðstjórnarinnar
á Genfar-ráðstefnunni, og gerir
það að verkum, að ókleift er að
taka ummæli Krúsjoff of hátíð-
Frh. á bls. 2.