Morgunblaðið - 06.07.1955, Blaðsíða 2

Miðvikudagur 6. júlí 1955
r -MHsiIl áhssl' á ísL
m jmc ■ 3 , , m tf* ¥>\Ap\#j^-
fræðam i
xtir—
!ál ,,g
r k , j , •
... V . V, ’ 1 ■ I'.'
Próí. Alexander Jóhannesson
nýkominn þaðan
IfJflÓFESSOR Alexander Jóhannesson er nýkominn heim úr
R tveggja vikna ferðalagi um Þýzkaland. í þessu ferðalagi sínu
fíutti hann fyrirlestra við fjóra háskóla í Vestur-Þýzkalandi, há-
pkólaua í Kiel, í Köln, í Bonn og Hambofgarháskóla. Efní fyrir-
léstráhna voru kenningar hans um uppruna tungumálanna, en
vió fjórða háskólann i Bonn flutti hann fyrirlestur um forn-
fslerrzfe'skáld.
iEYTIÐ t .hef^if valið
Ölöfu Pálsdóttur, myndhöggvara,
til þess að þiggja styrk þann,
er ítalska ríkLsstjórnin heitir ís-
lendingi til náms á ítaliu næsta
vetur.
VAR HEIRIÍRSGESTLR
KTOLA'E
Hann segir svo frá: Á þess-
um tinaa dvaldist ég fjóra daga
f Kiel og var þar heiðursgestur
l)< 'rgarinnar, en þannig er mál
♦neð vexti að í þriðju viku júní-
♦nánaðar ár hvert er efnt til
pvonefndrar Kielarviku. Þangað
lcejnur margt stórmenni i þeirri
viku, m. a. forseti Þýzkalands,
Cflendir sendiherrar og nokkrir
crlehdir heiðursgestir.
Þar eru m. a. haldnar leik-
cý '.'ingar, óperur fluttar og kapp-
piglingar fara fram. Auk þess
cru þar fluttir fyrirlestrar, er
ýmsir erlendir menn halda auk
•nnlendra.
Að þessu sinni flutti Nutting,
varautanríkisráðherra Breta, fyr
*r teSfcÉ: um heimsvandamálm.
Ea lítnn þýzki prófessor Raiser,
r.em <vertir forstöðu bandalagi
vísindarannsókna Þjóðverja,
Pramh. af bís. I
Krúsjoff lýsti yfir því, að
tireyíf stefna Rússa í utanríkis-
♦ nálum stafaði engan veginn af
ck/ndilegn löngun til þess að
4>ö'knast vestrænum þjóðum —
I ie dur af því, að sú stefnubreyt-
*t... væri réttmæt. Eina rétta
cvarið við slikri yfirlýsingu er
cvar bandaríska sendiherrans,
cem varð að orði: Enginn getur
«1) gið í efa óskeikult réttmæti
ctr fnubreytmgarinnar — en
ti< rt vegr.a var breytingin ekki
tí abær fyrii löngu síðan.
★ ★ ★
Krdsjoff virðist hafa sótt hug-
♦nyndina unt réttmæti hlutanna
tii þeirrar yfirlýsir.gar, er Eisen-
■ftovver íorseti gerði nýlega á
tth'ðamannafundi. Eisenhower
tmíði rétt aö mæla í því, að hægt
vatri að komast að samkomulagi.
♦tinsvegar hefði forsetinn rangt
fyj ír sér í því, að heimsfriði yxði
c.ði in:-. hægt að koma á, þegar
Auslúr-Evrópuríkin væru orðin
cjálfum sér ráöandi.
Athyglisverðust voru samt
1 viðbrögð Krúsjoffs við um-
mælom Eisenhowers um vax-
andi styrk vestrænna þjóða.
Molotov hafði ráðizt harka-
lega á þessa stefnu, en svar
Krúsjoffs var, að Ráðstjórnar -
rifcin færu einnig til Genfar-
ráðstefnunnar í mjög sterkri
aðstöðu.
★ ★ ★
Segja má, að sú mynd, er
fCrúsjoff hefir dregið upp með
f>« sum ummælum sínum, sé að
mörgu leyti jákvæðari, en ef því
væri haldið til streítu, að vest-
rænar þjóðir væru í míklu sterk-
«ri aðstöðu. Orð Krúsjoffs gefa
til kynna. að jafnsterkir aðilar
tpætist á Genfarráðstefnunni,
; Sé það rétt, að Ráðstjórnar-
ríkin neyðist til að taka upp sátt-
fú ari stefnu í utanríkismáium
til þess að geta komið í fram-
★væmd framförum heima fyrir,
cr sjálfsagt fyrir vestrænar bjóð-
»r að grípa tækifærið.
★ ★ ★
Að Krúsjoff valdi þennan
stað og þeesa stund til að gera
1 yfirlýsingu sina, ber i sjálfu
sér vott um, að Ráðstjórnin
vjlji gjaman þóknast vestræn-
um þjóðum að vissu marki,
hvað svo ssm Krúsjoff sjálfur
kannað segja.
1 ílutti þarna fyrirlestur á veguin
I Kieiar-háskóla um síðustu 10
' ára þýzkar vísindarannsóknir.
Ýmsif fýrirlestrár voru fluttir
á vegum háskólans og var fyrir-
lestur minn einn af þeim. Miktl
aðsókn var að öllum fyrirlestr-
um mínum.
í þessari Þýzkalandsför minni
kom ég að máii við marga há-
skólakennara í germönskum
fræðum og endurnýjaði kunn-
ingsskap minn við ýmsa aðra,
er leggja stund á þessi fræði.
Áhugi á íslenzkum fræðum virð-
ist allstaðar vera mikill í Þýzka-
landi. Sést það m. a. á því, að
í fyrra var síofnað i Köln ís-
| iandsvinafélag, en annað slíkt
félag er Starfandi í Hamborg,
undir forystu hins góðkunna
prófessors Dahnmeyer. Eru ráða-
' gerðir uppi um að stofna tíma-
rit um íslenzk efni likt og áðui’
var gefið út i Þýzkalandi og
nefndist Mitteilungen der Island-
freunde.
Ræddi ég við forystumenn
þessara háskóla, er ég heimsótti,
um lektorsstöður, er íslendingar
tækju að sér og má vera, að
þessi mál komist á rekspöl áður
en langur tími líður.
T0—80 ÍSLENDINGAR VIÐ
NÁM í ÞÝZKALANDI
Mikill fjöldi íslénzkra stúdenta
er nú við nám í Þýzkalandi. T. a.
eru íslenzkir stúdentar í Miinch-
en 18 að tölu. í Hamborg eru 12,
i Karlsrúhe í Baden 10, í Kiel
7, Köln 6,1 Mannheim 3 og Gött-
ingen jafnmárgir. Ennfremut
eru nokkrir islenzkir stúdentar
vtð aðra háskóla, svo að sam-
tals munu tslenzkir stúdentar,
sem nú stunda nám í Þýzkalandi,
milli 70 og 80 að tölu.
ÞÚEUM, 5. júlí. — Sunnudaginn
3. júlí héldu .sóknarböm í Vatns-
fjarðarprestakalJi féra Þorsteini
Jóhannessyni og konu hans og
börrtum kveðjusamsæti. í Reykja-
nesi. Sat samsætiö nargt fólk
úr öllum ,'óknum prestakallsins,
en séra Þorsteinn og fjölskylda
hans eru nú á förum úr. hér-
aðinu.
Margar 'æður og þakkir voru
þeim hjónum fluttar, en þau eru
mjög vinsæl og vinmörg 3 presta-
kallinu. Hafa þau unnið gott og
heillaríkt starf í héraðinu. —-PP.
Ferðir FerðsSéiagsins
um
í DAG leggur af stað frá Reykja-
vík um 50 manna hópur í tólf
daga sumarleyfisferð á vegum
Ferðafélags íslands. Verður farið
til Norður- og Austurlands og
fjölmargir staðir skoðaðir svo
sem FJjótsdalshérað, Jökuldalur,
Axarfjörður, Dettifoss, Mývatns-
sveit, Hólar í Hjaltadal og marg-
ir fleiri markverðir og fallegir
staðir.
Um næstu helgi efnir Ferðafé-
lagið til tveggja 1V2 dags ferða og
er önnur í Þórsmörk. en hin i
Landmannalaugar. Verður lagt
af stað í báðar ferðirnar frá Aust
urvelli á laúgardag kl. 2 e.h. Upp
lýsingar um ferðirnar er að fá
| í skrrfstofu félagsins í Túngötu 5.
Miss Murphy ávarpar menntamálaráðherra Bjarna Benediktsson
í árdegisboði hans í Ráðlierrabústaðnum. Björn Björnsson, stór«
kaupmaður, lengst tii vinstri á myndinni.
Menntamálaráðinu gefið eintak
af lingvafónnámskeiðinu
,,¥ið höfum aldrei verið eins áncegð
með sfarf okkar/' sagði Miss Murphy
DÓMS- OG MENNTAMÁLA- j með starfa okkar og nú, er við
RÁÐHERRA Bjarni Benedikts- j leggjum fram okkar skerf til varð
son hélt hádegisverðarboð í . veitzlu hinnar gömlu og þrosk-
Ráðherrabústaðnum s.l. mánu- [ uðu móðurtungu yðar íslenzka
dag. Þangað bauð hann Miss námskeiðið verður öllum þeim
Murphy, er stjórnar Linguaphone lil aðstoðar, sem Ieggja vilja
félaginu og stórkaupmanni Birni stund á íslenzku, auk þess sem
Björnssyni, er var upphafsmaður það örvar aðra til að kynna sér
að útgáfu Lingvafón-nám j málið, svo að þeir megi tileinka
skeiðsins á plötum. En einnig sér eitthvað af auðlegð íslenzkra
á Norðuriandi
S. L. MANUDAGSKVÖLD hélt
Litli fjarkinn skemmtun á
Húsavík. Var þeim fjórum á-
gætu listamönnum, sem Litli
fjarkir.n samanstendur af, ágæt-
lega tekið. En þessir fjórtr eru
Höskúldur Skagfjörð, sem er
leikarinn, Skúli, sem er píanó-
leikarinn og tónskáldið, Sigurð-
ur Ólafsson söngvari og
Hjálmar Glslason gamanleikari
og gamanvísnasöngvari. Hafa
þeir félagar nú verið á 13 stöð-
um og haldið 16 skemmtanir og
nær alltaf við fullu húsi áhorf-
enda. Hafa þeir skemmt á Vest-
fjörðum, Snæfellsnesi, Borgar-
firði og nú síðast á Húsavík. í
gær héldu þeir svo til Akureyr-
ar þar sem þeir munu halda
skemmtun í Leikhúsi Akureyrar.
Þaðan munu þeir svo halda til
Siglufjarðar og Skagafjarðar og
koma hingað til Reykjavíkur
n. k. sunnudag.
Fararsljórf Hamborg
ardrengjauna
þafckar
HERMANN FISCHER, fararstjóri
þýzku knattspyrnudrengjanna
frá ungiingadeild Knattspvrnu-
spyrnusambands Hamborgar, sem
hingað komu í’sumar, heíir ritað
dagblöðunum þakkarbréf, þar
sem þau eru beðin að færa öllum
hinum mörgu vinum, er þeir eign
uðust hér, beztu kveðjur.
Þeir voru mjög ánægðir með
dvölina hér, og segir Fischer, að
,,þeir flytji með sér hluta af Is ■
lándi í hjarta sínu“.
bauð ráðhetrann m. a. þeim, sem
hafa talað inn á plöturr.ar, svo og
ýmsum kennurum og mennta-
mönnum bæjarins.
Áður en gengið var til borðs,
flutti Miss Murphy stutta ræðu
eða ávarp er hún beindi til ráð-
herrans. Hún komst að orði á
þessa leið: *
Herra.
Heimurinn veit góð skil á,
hversu blómleg öll menntun er í
þessu tignarlega landi yðar. —
Engin þjóð í veröldinni hefir
að tiJtölu við fólksfjölda, átt eins
mörg skáld, málara og bók-
menntamer.n og íslendingar. —
Þetta staðar m. a. af því, að mál
yðar — sem viðurkennt er hið
élzta í Evrópu — hefir varðveitzt
næstum þvi óbreytt frá 10.. öld.
Nú á dögum eiga þjóðirnar meiri
samskipti hver við aðra og fer
•ekki hjá því, að málið verði fyrir
etier.dum áhrifum. Þess vegna
er mjög mikilvægt, að íslenzkan
sé varðveitt, -ains og hún getur
verið hreinust, og mætti það
verða kynslóðum framtíðarinnar
nokkwr bending og hvatning um
að standa vörð um málið. Stofnun
mín er því hreykin yfir að stuðla
bókmennta.
Mig langar til að þakka eftir-
töldum aðilum:
1) Prófessor Stefáni Einarssýni,
sem samdi námskeiðið
2) Birni heitnum Guðfinnssynl
prófessor, sem æfði bá, er töl-
uðu inn á plöturnar.
3) Þeim, sem toluðu ir.n á plöt-
tivnar, voru: Ragnhildur
Ásgeirsdóttir, Regína Þórðardótt-
ir, Karl ísfeld, Jón Júl. Þor-
steinsson og Gunnar Eyjólfsson.
4) Birni Björnssyni, sem hvatti
okkur til að hefjast handa og
„gefa út“ þetta íslenzka nám-
skeið,
5) og loks aðalritstj óra Ling,
Constance Earl, sem í 12 ár
hefir haft umsjón með verkinu.
Að lokum aflienti Miss Murphy
menntamálaráðherra eintak af
língvafón-námskeiðinu.
Ráðherra tók því næst til málg
og þakkaði Miss Murphy og
Lingvafón-félaginu fyrir þessa
hugulsemi og rausn gagnvart ís-
lenzkunni og íslenzkri þjóð. Sér-
staklega taldi hann Linguaphone-
félagið sýna mikla tillitssemi
gagnvart svo fámennri þjóð sem
Islendingum, með útgáfu þessari,
þar eð viðbúíð væri, að tiltölu-
að þvt, að hér varðveitist gott lega fáir menn í heiminum hirtu
mál. Htm haflr gert mörg lingva
fón-námskeið úr garði, en við
höfum aldrei verið t.ns ánægð
Frúrnar, Fúsi og Gestur
um að leggja það á sig að stunda
íslenzkunám.
Eftir að gestirnir h'jfðu setið
boð ráðherrans fram undir kL
3 e.h. í góðum fagnaði, var þessu
árdegisboði slitið.
Stöustu leifcir 3iF-
drengjanna í fcvöld
SÍÐUSTU leikir dönsku drengj-
anna verða á íþróttavellinum í
kvöld. Þá keppir B-lið BIF við
B-Iið Fram, en síðan keppir A-lið
oíF við A-Hð Fram.
B-lið BIF hefir unnið alla leiki
sína til þessa, en A-liðið hefír
unnið einn en tapað tveimur.
Fyrri leikurinn hefst kl. 8, en
hinn þegar að honum loknum.
í dag leggur fjögra manna leikflokkur, „Frúrnar, Fúsi og Gestur“,
upp i leikför um landið. Eru það þau Emilia Jónasdóttir, Nína
Sveinsdóttir, Sigfús Halldórsson og Gestur Þorgrímsson. Fara
þau fyrst til Vestíjarða og halda siðan fyrstu s.ýningu á ísafirði
annað kvöld. Síðar fara þiu um Norður- og Austurland og Suð-
inla ndsundir lendið.
4
Blðndals í Barcehwa
SAMKVÆT unolýsingum frá að-
alræðtsmanni íslands í Barcelona
hélt Gunnlaugur Blöndal, list-
málari, málverkasýnineu í hinu
þekkta listasafni La Pinacoteca
daeana 28. maí til 10. júní s.l.
Sýningu þossari var vel tekið
í Barcelona, og var hún mjög fjöl-
sótt. Ðómar um hana voru hinir
lofsamlegustu, bæði í blöðum og
útvarpi.
Seeir aðalræðismaðurinn m.a.
í bréfi til ut.anríkisráðuneytisins
um svnineuna:
„Eieandi la Pinacoteca sagði
mér, sð svnineuna hafi sótt langt
um fleiri áborfendur en venja er
til um slíkar svninear. Ég er
sannfærður um. að áranaur þenn-
an má þakka hinutn miklu hæfi-
leikum Gunnlaues Diöndals. Hitt
ber og að nefna. að sýningin var
mjög góð landkynning fyrir ís-
lands“.