Morgunblaðið - 06.07.1955, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 6. júlí 1955

Útg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanda.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Vinarhugur eða fláræði
ALDREI síðan árið 1933 er
Bandaríkin hófu stjórnmála-
samband við Rússa, höfðu eins
margir rússneskir virðingarmenn
verið samankomnir í bandaríska
sendiráðinu í Moskva sem í fyrra
kvöld á þjóðhátíðardegi Banda-
ríkjanna. Á þessum tímamótum
flutti Krússjeff, ritari kommún-
istaflokksins gagnmerka ræðu og
lét þar í ljós álit sitt á mörgum
alþjóðamálum, sem vakið hefir
geysieftirtekt í Vestur Evrópu.
Krússjeff hefir ljóslega haft Genf
arfundinn, ráðstefnu æðstu
manna stórveldanna 18. júlí, í
huga, er hann flutti þessa hátíðar-
ræðu sína í bandaríska sendiráð-
inu.
Kjarni hennar var sá, að Rúss-
ar væru einlægir vinir og félag-
ar Vesturveldanna í sókn þeirra
til aukinnar velsældar og friðar
í veröldinni og mæltu heilt og
satt, er þeir létu sér slík orð um
munn fara.
★
Við óskum eftir samkomulagi á
Genfarfundinum, bætti Krússjeff
við. Bað hann Vesturveldin að
ræða við Sovétríkin sem jafn-
ingja og með heiðarlegum huga,
þá skyldi samkomulag nást um
þau vandamál, sem rædd verða.
Það má sannarlega segja, að
vindurinn blási af annarri átt en
verið hefir, ef leggja má trúnað
á hinar einlægu fullyrðingar
Krússjeffs. Hingað til hefir tónn-
inn í ræðum Rússa á alþjóða vett-
vangi verið fjarri því svo vin-
gjarnlegur í garð Vesturveld-
anna.
Þar hefir gætt megnasta
fjandskapar og tortryggni,
þrátt fyrir sáttaumleitanir og
vinarhug hinna vestrænu
þjóða. Ræður rússneskra full-
trúa á alþjóðaþingum og í S.
Þ. hafa horið þessu hugarfari
ljósan vott.
Atlantshafsbandalagið er ein-
mitt sjálfsvörn vestrænna þjóða,
sem Rússar hafa knúið fram með
slíkri haturssókn, sem einnig
hefir oft verið nefnd „kalda stríð-
ið“.
★
Samt sem áður mun eng-
inn gleðjast meira yfir hinni
skyndilegu stefnubreytingu
Rússa, sem fram kom í sendi-
ráðsræðu Krússjeffs, en allar
vestrænar þjóðir. Því sannar-
lega munu þær ekki verða
grunaðar um græsku í alþjóða
málum, eftir að þær hafa sín
á milli háð tvo meginhildar-
leiki á einum mannsaldri.
En þá hlýtur sú spurning að
vakna, hvort hér sé um raun-
verulega hugarfarsbreytingu að
ræða hjá Rússum, hvort þeir
hyggist nú loks í raun og sann-
leika bera klæði á vopnin og
sh'ðra sverð hins kalda stríðs.
Um það hafa allmargir viljað
efast og sannarlega er ástæða
fyrir vestrænar þjóðir til að vera
á varðbergi gegn hinum skyndi-
legu blíðmálum og óvænta við-
hlæjandahætti Rússa.
Hér skal aðeins drepið á nokkr-
ar staðreyndir í þessu tilefni. í
mikilli ræðu, sem Nikolai Bulg-
anin forsætisráðherra flutti í maí
á fundi iðnaðarmanna í Kreml
ávítaði hann þá harðlega fyrir
seinagang og skipulagsleysi í
rússneska iðnaðinum, og kvað nú
einsýnt, að ef ekki yrði algjör
stefnubreyting, myndi sjöttu
fimm ára áætluninni ekki lokið
á tilskyldum tíma. Til þess þyrfti
enn róttækar tækniframfarir og
gagngerðar breytingar á fram-
leiðsluháttum.
Sú staðreynd er líka ærið at
hyglisverð, að 1954 flutti Rúss
land inn sjö sinnum meira
magn af kjöti en árið áður, og
var þar með í fyrra mesta kjöt
innflutningsland heimsins. Og
það eru reyndar fleiri lönd en
, Rússland, sem búa við riðandi
1 efnahag.
Ungverjaland var fyrir síðustu
styrjöld, meðan auðvaldsskipulag
ríkti þar, mesta kornforðabúr
veraldar. Síðastliðið ár neyddist
Ungverjaland hinsvegar til að
, flytja inn mikið magn af hveiti
frá Kanada. Má ungverska þjóð-
in sannarlega muna tvenna tím-
ana. Sama hörmungin hefur dun-
ið yfir Pólland, sem fyrir stríð
var eitt stærsta kornræktarland
álfunnar. Það þurfti einnig s.l. ár
að flytja inn mikið magn af
korni.
★
ALLT ber því að sama brunni.
Landbúnaðurinn í Rússlandi og
leppríkjunum í Austur-Evrópu
er að veslast upp og fullnægir
fjarri því þörfum fólksins. Það
virðist þegar orðið augljóst, að
samyrkjubúskapur sé fyrirfram
dauðadæmdur, jafnvel í mestu
kornræktarlöndum álfunnar.
Agrogord-skipulagið rússneska
hefir greinilega beðið skipbrot.
Og iðnaðurinn í Sovétríkjunum
er líka ófullkominn og fullnægir
hvergi kröfum hins nýja tíma, að
því er Bulganin sjálfur hefir jafn
vel játað.
Því er sannarlega nokkur
ástæða til þess að ætla, að bak
við vinsemdarstefnu Rússa
liggi ekki einskær hjartahlýja
i garð Vesturveldanna heldur
óskin um að fá frest til að
rétta hina sökkvandi skútu aft
ur á réttan kjöl og bæta úr ó-
reiðunni í innanlandsmálum
Austur Evrópu.
Af þessum sökum skyldu fs-
lendingar og aðrar vestrænar
þjóðir hlýða með vakandi gagn-
rýni á ræður rússnesku sendi-
nefndarinnar á Genfarfundinum,
og vera minnugir þess, sem að
baki liggur.
Það eru heldur ekki nema
rúm þrjátíu ár síðan sjálfur
Lenin sagði skýrt og refja-
laust, að markmið kommún-
ismans væri heimsbylting. Og
enn hefir enginn Rússi gengið
í berhögg við þá frásögn spá-
mannsins.
Ungir
SjáHsfæðismenn
Á SUNNUDAGINN héldu ungir
Sjálfstæðismenn mikla hátíð í
tilefni af 25 ára afmæli sínu. Allt
frá öndverðu hafa þeir verið for-
ystusveit stjórnmálaæskunnar í
landinu og í röðum þeirra hefir
verið að finna glæsilegustu æsku-
mennina á hverjum tíma.
Það er greinilegt tímanna tákn,
að samtökin hafa jafnan eflzt af
styrkleik og krafti ár frá ári og
sú þróun heldur áfram. íslend-
ingar eru minnugir uppruna síns.
Þeir leita ekki í raðir annarlegra
erlendra stjórnmálastefna, held-
ur fylkja þeir sér um þau mark-
mið, sem þjóðin öll hefir í heiðri
haldið, allt frá því er hún fyrst
byggði þetta land.
IFREGN frá Nýju Delhi, Ind-
landi segir svo þ. 2. júlí sið-
astliðinn:
í fimm þúsund og fimm hundr-
uð metra hæð uppi í Himalaya-
fjöllum hefur fundizt „vatn
hinna dauðu“. Við strendur
vatnsins hafa fundizt meir en
200 lík. Vara-ráðherra skóga-
mála, Singh Negi, kom að þessu
vatni ásamt leiðangri, sem hann
stjórnar, en leiðangurinn hafði
verið gerður út til þess að leita
að sjaldgæfum gróðri.
íbúar í grennd við vatnið eru
skelfingu lostnir og segja að lík-
in, sem geymzt hafa einstaklega
vel, hafi legið við vatnið í sjö
aldir. Þarna sé um að ræða lík
manna er voru í veiðileiðangri
með indverskum fursta. Leiðang-
urinn tortímdist í snjóskriðu.
Indverskur embættismaður í
skógamálaráðuneytinu hefur upp
lýst, að hann hafi komið að þessu
vatni árið 1942 og gefið skýrslu
um fund sinn til indversku
stjórnarinnar. En þá var stríð í
heimi og ekkert hægt að gera í
þessu máli.
Þessi embættismaður segir að
likin séu að miklu leyti grafin í
sand, sum svo djúpt að aðeins sjái
á hár þeirra. Þau séu augsýnilega
mjög gömul. Hann trúir þó ekki
sögusögnum íbúanna í fjallahér-
aðinu um aldur iíkanna. Líkleg-
k
V
\Jatn
daa&u
Lnna
ast telur hann að hér sé um að
ræða leiðangur kaupsýslumanna,
sem verið hafi á ferð milli Ind-
lands og Tibet og lent í snjó-
skriðu eða sandskriðu.
❖ ❖ ❖
EINHVER frægasti radium vís-
indamaður ítala heitir Mario
Ponzio og er prófessor við há-
skólann í Turin. Hann er nu
sjötugur að aldri.
Fyrir nokkrum dögum varð að
skera af Ponzio annan handlegg-
inn. Þetta var fórn vísindamanns
ins til fræðigreinar sinnar.
Áður var búið að skera af
honum fingur og hluta af ann-
arri hendi hans.
STUNDVÍSI er ekki sterka hlið
vor íslendinga og þó er
margur maðurinn meðal vor
sem þakkar velgengni sína í líf-
inu stundvísi. Meðal sumra ann-
arra þjóða er stundvísi ekki mik-
ils metin og má þar til nefna
Spánverja. Þeir krefjast yfirleitt
ekki stundvísi, hvorki af sjálf-
um sér né öðrum.
Almennt gerum vér Norður-
VeU andi áhrijar:
MARGT er manna bölið, mis-
jafnt drukkið ölið, stendur
þar. Á. V. R. er e.t.v. eina fyrir-
tækið hér á landi, sem skyldað
er með lögum að hafa þjónustu
sína ekki í fullu lagi. En fram-
leiðsla henhar selst samt alltaf,
hvernig sem viðrar og allt geng-
ur. Menn eru alltaf jafnþyrstir,
bæði þeir sem ráfa um götur og
ganga undir nafninu rónar og
hinir, sem „þykir sopinn góður“.
Rónunum hefir verið gefið nafn-
ið í fyrirlitingar- og háðungar-
skyni, en menn skyldu frekar
minnast þess, að þeir eru ekki
endilega úrhrök þjóðfélagsins,
heldur miklu fremur erfiðustu
sjúklingar þess.
Óvenjuleg tillitssemi!
AÐ því er ég bezt veit, hefir
Á.V.R. sýnt viðskiptavinum
sínum mikla tillitssemi að einu
leyti: hún gekkst fyrir því á sín-
um tíma, að settur var ágætis
flöskusnigill („korktrekkjari")
utan á Nýborg, og hefir hann
komið að góðum notum. A.m.k.
hefir hann létt rónunum erfiða
lífsbaráttu og aukið á „fegurð
dagsins". — Nú hefir einn ágætur
vinur minn bent mér á, að þetta
mikla hjálpargagn og stærsta
brennivínstákn landsins sé úr
lagi gengið, þyrstum mönnum til
angurs og ama, hinum sómakæru
væntanlega til gleði og hvatning-
ar. Vill hann, að nýr flöskusnigill
verði settur á gamla staðinn, svo
að rónarnir geti tekið gleði sína
aftur.
„Status quo“
EG er þó ekki sömu skoðunar
og álít, að „snigilsmálinu"
sé bezt borgið með því að hafa
— „status quo“ við Nýborg!
„í gegnum útvarp“!
EFTIR landsleikinn við Dani,
komu allmargir knattspyrnu-
unnendur saman í Þjóðleikhúss-
kjallaranum, þ. á m. voru nokkrir
blaðamenn. Var landinn heldur
daufur í dálkinn á þessu ágæta
hófi, en þó staðráðinn í að láta
engan bilbug á sér finna:
„Það er þó alltaf búningsbót
að bera sig karlmannlega",
segir einhvers staðar.
En hvað um það. — Sem menn
eru nú þarna í salnum og skegg-
ræða óhöpp kvöldsins, dettur ein-
um blaðamanninum í hug, að það
sé heillaráð að íslenzkir skori
grænlenzkar selaskyttur í knatt-
spyrnukeppni. — Já, gellur þá í
Helga Sæmundssyni, — í gegnum
útvarpið! — En þetta var áður
en Akurnesingar vörðu heiður
ísl. knattspyrnumanna með því
að sigra danska liðið í gær með
miklum glæsibrag.
Spákerling í Tívolí
HÚSMÓÐIR hér í bænum hefir
skrifað mér og stungið upp á
því, að Tívolí fái „raunverulega
spákonu, helzt af sígaunaættum"
álfubúar oss í hugarlund að
Austurlandabúum liggi sjaldan á,
þeir flýti sér hægt. í Banda-
ríkjunum varð um daginn uppi
fótur og fit, vegna þess að land-
búnaðarráðherrann þar í landi
j lét tiginn gest bíða eftir sér i
nokkrar mínútur. Tíðindi þessi
komust á forsíður stórblaðanna
með stórum fyrirsögnum.
Hinn tigni gestur var U Nu,
forsætisráðherra Burma. Hann
kom í heimsókn til Benson land-
búnaðarráðherra og honum var
boðið í móttökuherbergi ráðherr-
ans, ásamt fylgdarmönnum sín-
um, þ. á. m. sendiherra Banda-
ríkjanna í Burma. Nú liðu nokkr-
ar mínútur og landbúnaðarráð-
herrann lét ekki sjá sig. U Nu
lét þá orð falla á þá leið, „að
hann gæti hiít ráðherrann síðar“,
og fór leiðar sinnar.
Ekki var annað talið boðlegt
en að ráðherrann léti blöðum 1
* té langa skýringu á þessari ó-
stundvísi sinni. í fáum orðum
var skýringin á þá leið, að er-
lend sendinefnd hafi verið stödd
hjá ráðherranum kl. 4, er for-
sætisráðherra Burma bar að
garði. Þessi erlenda sendinefnd
tafðist hjá ráðherranum þar til
kl. 4.04.
En biðin var U Nu of löng.
' Ameríski ráðherrann sá á bak
U Nu er hann hvarf inn í lyft-
una á leið burtu.
UM þessar mundir er ár liðið
frá því að byltingin var gerð
í Guatemala í Mið-Ameríku og
kommúnistinn Arbenz, sem fór
með völd í landinu var gerður
landflótta. Arbenz mun nú vera
búsettur í Sviss eða Sovétríkj-
unum.
| En Carlos Castillo Armas, mað-
urinn, sem stóð fyrir byltingunni,
mun á næstunni leggja niður al-
ræðisvald það, er hann hefur
haft í Guatemala um eins árs
skeið. Fyrir nokkrum dögum
lauk störfum sérstök stjórnskip-
unarlaganefnd og næst eiga íbú-
| ar Guatemala yrir höndum að
kjósa til þings, samkvæmt hin-
um nýju stjórnskipunarlögum.
I í efnahagsmálum hefur rofað
til fyrir íbúum Guatemala síð-
ustu mánuðina.
j Frá aðalfundiRK!
Segir hún, að annað sé með öllu
óviðunandi í jafnágætum
skemmtigarði og Tívoli. — Vona
ég, að hún fái ósk sína uppfyllta,
því að sennilega mætti koma
þessu í kring.
Keppni í golfleik.
LOKS er hér bréf frá J. S. —
Hann vill, að komið verði á
golfkeppni í Tjarnargolfinu, og
er þess fullviss, að það yrði afar-
vinsaélt. — Segir hann, að þarna
sé jafnvel hægt að koma á firma-
keppni og skal ég ekkert um það
segja, en skýt málinu til þeirra,
sem hafa áhuga á því.
Merklð, eem
klæffir landil.
AÐALFUNDUR Rauða kross ís-
lands var haldinn 3. júlí s.l. á
Akureyri. I upphafi fundarins
var minnst tveggja stjórnarmeð-
lima Rauða krossins, sem látist
höfðu á síðasta starfstímabili,
þeirra próf. Jóh. Sæmundssonar
og Hallgríms Benediktssonar,
stórkaupmanns. Heiðruðu fundar
menn minningu þeirra með því
að rísa úr sætum.
Formaður framkvæmdaráðs,
Oddur Ólafsson, yfirlæknir, gaf
skýrslu um starfsemi Rauða kross
ins síðustu tvö ár gat þar m. a.
um rekstur sjúkraskýla, forgöngu
um sumardvöl barna og safnanir
til styrktar nauðstöddu fólki inn-
an lands og utan, en þeirra mest
var Grikklandssöfnunin.
Formaður Rauða kross íslands,
Þorsteinn Scheving Thorsteins-
son, lyfsali, var endur-kos-
inn og einnig þeir sjö, er áttu
að ganga úr stjórn, en séra Jón
Auðuns og Óli J. Ólason, kaupm.
voru kosnir í stað þeirra stjórn-
armanna, er létust á árinu.
Formaður framkvæmdaráðs
var kjörinn dr. Gunnlaugur Þórð
arson í stað Odds Ólafssonar, er
baðst undan endurkjöri. Fram-
kvæmdaráðið var endurkosið,
nema hvað Oddur Ólafsson tók
'sæti dr. Gunnlaugs Þórðarsonar.
Fundurinn samþykkti að leggja
fram 25 þúsund krónur til undir-
búnings Sjúkraflugs frá Akur-
eyri. Ennfremur var samþykkt
áskorun til heilbrigðisstjórnar-
innar um að hraða svo sem verða
Framh. á bls. 1*