Morgunblaðið - 14.07.1955, Blaðsíða 8

I
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 14. júlí 1955
ormmMaMib
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavik.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur,
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinaron.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanda.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
i
Islendingar vilja ekki borga svo há-
an herkostnað fyrir kommúnista

ÚR DAGLEGA LÍFINU
EINS og kunnugt er voru hag-
fræðinganefndir ríkisstjórnar-
innar og Alþýðusambands ís-
lands sammála um það á s. L
vetri, að kaupmáttur launa hefði
ekki rýrnað hér á landi s. 1. 2—3
ár eða frá því að desembersam-
komulagið var gert árið 1952.
Meginstefna þess var að hækka
ekki grunnkaup en reyna þess í
stað að lækka verðlagið og auka
kaupmátt launanna.
Óhætt er að fullyrða, að yfir-
gnæfandi meirihluti þjóðarinnar
hafi fagnað því að þessi leið var
valin haustið 1952. Þjóðin hafði
séð kapphlaupið milli kaupgjalds
og verðlags og fundið þverrandi
kaupmátt launa sinna Hún hafði
einnig orðið að kenna á hafta-
stefnunni, sem sigldi 1 kjölfar
hallarekstursins og uppbótastefn
unnar. Vöruskorturmn hafði
skapað svartan markað, brask
og spillingu. Vaxandi skilningur
ríkti á nauðsyn þess að halda
verðlaginu stöðugu.
Fyrrverandi og núverandi
ríkisstjóm hafði að mestu tekizt
þetta. Þeim hafði jafnframt tek-
izt að tryggja almenningi í land-
inu næga og góða atvinnu og
mjög batnandi afkomu.
En einn hópur manna var
þó til, sem leit þessa þróun
óhýru auga. Það voru komm-
únistarnir. Þeir sáu bráða
hættu vofa yfir sér ef vel-
megun og framfarir héldust
áfram í landinu. Flokkur
þeirra hafði beðið mikla ó-
sigra við undanfarandi kosn-
ingar. Skriðan var byrjuð að
falla frá hinum fjarstýrða
flokki á íslandi, að vísu tölu-
vert síðar en í nálægum lönd-
um.
I .
Yildu hindra velmegun
og framþróun
Kommúnistar töldu nú nauð-
syn bera til að hindra áfram-
haldandi velmegun og framfar-
ir í landinu. Líklegustu leiðina
til þess töldu þeir vera nýja
dýrtíðaröldu og verðbólguskrúfu.
Fyrsta skref þeirra til undir-
búnings henni var að tryggja sér
yfirráð í Alþýðusambandi fs-
lands. Það tókst með aðstoð
fyrrverandi formanns Alþýðu-
flokksins, sem hugðist hefna sín
með því á flokki sínum.
Upp úr síðustu áramótum létu
kommúnistar svo stærstu verka-
lýðsfélögin hér í Reykjavík gera
kröfur um stórfelldar kauphækk-
anir. Jafnhliða tók hin komm-
úníska stjórn Alþýðusambands-
ins að sér forgöngu um myndun
nýrrar ríkisstjórnar í landinu,
,,vinstri stjórnar", sem kommún-
istar skyldu eiga aðild að. Þar
rneð gat engum dulist að verk-
fallið var orðið hápólitískt.
Niðurstaðan varð svo sú, að
langt og erfitt verkfall var háð.
Þúsundir launþega biðu geysi-
legt tjón. Kaupgjald hækkaði
um 11% og grundvöllur var þar
með lagður að nýju kapphlaupi
milli kaupgjalds og verðlags. Er
það sumpart þegar komið í ljós
og mun sumpart gerast á kom-
andi hausti er afurðaverð bænda
hækkar lögum samkvæmt.
Laimahækkanirnar
étnar upp
Þetta eru höfuðdrættir þess,
sem gerst hefur í efnahagsmálum
okkar á þessu ári. Kommúnistar
kipptu grundvellinum undan
hinu stöðuga verðlagi. Verð-
hækkanirnar hafa byrjað að éta
upp launahækkanir launþega.
Einstök verkalýðsfélög hafa und-
ir forystu kommúnista haldið
uppi áframhaldandi smáskæru-
hernaði. f Vestmannaeyjum er
nú hafið verkfall til þess að knýja
fram helmingi meiri kauphækk-
un en verkalýðsfélögin hlutu á
s. 1. vetri eftir 6 vikna verkfall.
Þannig hefna kommúnistar
sín á íslenzku efnahagslífi.
Þennan herkostnað verður ís-
lenzka þjóðin að greiða fyrir
að hafa fengið kommúnistum
áhrif og völd í nokkrum
stærstu verkalýðsfélögum
landsins.
Þær verðhækkanir, sem orðið
hafa og sú verðbólguskrúfa, sem
nú er að myndast er vissulega
hið mesta áhyggjuefni og vand-
séð, hvernig komið verður í veg
fyrir uggvænlegar afleiðingar
| hennar. Þjóðin stendur í miklum
framkvæmdum, rafvæðingu lands
ins og stórfelldum umbótum í
húsnæðismálum. Verðrýrnun
peninganna og vaxandi dýrtíð og
verðbólga hlýtur óumflýjanlega
að torvelda þessar framkvæmd-
ir og skapa margvísleg vand-
kvæði á vegi þjóðarinnar.
íslendingar vilja halda áfram
uppbyggingu lands síns og
tryggja sér jafnframt batnandi
lífskjör. En þeir verða að gera
sér það Ijóst, að það er ekki hægt
ef nokkrum skemmdarverka-
í mönnum á að takast það, hvenær
; sem þeim býður við að horfa, að
1 setja efnahagslíf þeirra úr skorð-
um, þverbrjóta öll lögmál þess
og rífa niður það, sem byggt hef-
ur verið upp.
ERLEND stórblöð tala um
„sumarfyrirsagnir" — fregn-
ir sem komast á forsíður stór-
blaðanna að sumri þegar fátt er
stórtíðinda. Undanfarna daga
hefir Margrét Bretaprinsessa
tvisvar verið á forsíðu Norður-
álfublaða, í annað skiptið í til-
efni af því, að hún dansaði dátt
heila nótt í dillandi samkvæmi
um borð í skemmtisnekkju nafn-
kunns lávarðs, á Thamesfljóti. í
hitt skiptið var prinsessunnar
getið vegna þess að hún hefir
skrifað formála að bók um
ballett, en bók þessi kemur á
bókamarkaðinn í haust.
★ ★ ★
EN EKKI eru allar sumarfyrir-
sagnirnar í þessum létta tón. —
Síðastliðinn þriðjudag gat að
lesa eftirfarandi fregn frá Nairn
í Skotlandi, skv. Reuter:
— Móðir og sex börn hennar
voru meðal átta manna, sem
týndust í aðflæði í gærkvöldi.
Hópurinn hafði tjaldað á strönd
Moray-f j arðarins í norðvestur-
hluta Skotlands.
Faðirinn, Mclntosh lá og hvíldi
sig á klettaströndinni á meðan
móðirin, Isabella, og börnin
skvömpuðu í sjónum. Aðflæðið
var mjög ört og er líða tók á
daginn og fjölskyldan kom ekki
aftur, gerði Mclntosh lögregl-
unni aðvart. Börnin voru á aldr-
inum frá tveggja til tólf ára. —
^Jditi
Í&lcIcIl
ti! Cje
mci
ur
en
Fram til þessa hafa fundizt sex
lík. —
★ ★ ★
TÍÐINDI eins og þessi fylgja oft
hitabylgjum, en ein slík hefir
gengið yfir norðanverða Evrópu
undanfarna daga. Hitinn hefir
verið frá 24 upp í 38 gráður á
Celsíus.
Og nú líður senn að því að
hitinn verði leiddur til Genf til
þess að þýða „kalda stríðið". —■
Ráðgert er að ráðstefnan í Genf
þar sem hittast „æðstu menn
stórveldanna", „utanríkisráðherr
ar fjórveldanna“, auk annars
stórmennis, þ. á. m. þúsund
blaðamanna og sjónvarpsmanna,
standi í sex dagá, en það er mál
manna, að Rússum muni takast
að fá ráðherrana til þess að fram
lengja dvölina í Sviss um heila
viku.
Þarna verða miklar og stórar
sendinefndir; með Eisenhower
verða á annað hundrað manns,
þar með taldir „smakkararnir“,
og með Eden verða um 100
manns. Eisenhower hefir tekið á
leigu 15 herbergja íbúðarhús 1
útjaðri Genfar, Eden ætlar að
dvelja í glæsilegri íbúðarhöll,
í RÓMABORG er um þessar Le Reposoir, en Rússarnir hafa
mundir að hefjast kvikmyndun verið í nokkrum vandræðum, því
á „Stríði og friði“, eftir Tolstoy. að höllin, sem þeir hafa venju-
Audrey Hepburn fer með hlut- iega búið í, brann ekki alls fyrir
verk Natasha. . löngu.
VeU andi álrijar:
MENNINGARLEYSI okkar ís-
lendinga getur stundum kom
ið fram á ýmsan hátt. En aldrei
hélt maður þó, að það ætti eftir
að skilja eftir sig merki í rússn-
eskri gestabók. En það er aldrei
að vita, hvað gerist! — Eins og
kunnugt er, halda tvö ■kommún-
istaríki austan járntjalds miklar
vörusýningar hér í bæ. Er okkur
sagt að það sé til þess að örva
viðskipti þeirra við okkur, þótt
ýmsir vilji halda því fram, að
tilgangurinn sé raunar annar. En
hvað um það, tíminn einn sker úr
um, hvort Rússar hyggjast gleypa
okkur með vörusýningaáróðri
eða ekki. Við skulum a. m. k.
ekki gleyma sögunni af Rauð-
hettu, — mér sýndist hún líka
vera á rússnesku bókasýningunni
í Listamannaskálanum.
Óumflýjanleg lögmál
íslenzkt efnahagslíf lýtur ná-
kvæmlega sömu lögmálum og
efnahagslíf annarra þjóða. Það
er þýðingarlaust fyrir okkur að
afneita þeirri staðreynd. Við
komumst ekki framhjá hennL
Þegar útflutningsframleiðsla okk
ar er rekin með tapi og ríkis-
styrkjum eins og togaraútgerðin
er nú, er þýðingarlaust að auka
rekstrarkostnað hennar. Það
vita kommúnistar líka mæta vel.
En þeir vilja að framleiðslan
stöðvist, umbæturnar í húsnæðis-
málunum og rafvæðing landsins
tefjist eða hætti. Þetta er þeirra
takmark. Þetta er þeirra leið til
myndunar „vinstri stjórnar" í
landinu.
En vill allur almenningur á
íslandi greiða þennan her-
kostnað fyrir kommúnista-
flokkinn? Er hann ekki helzt
til of dýr? Vili fólkið að um-
hæturnar í húsnæðismálunum
stöðvist, rafvæðingin hætti
og atvinnuleysi og vandræði
hefjist hér að nýju?
Nei, íslendingar vilja þetta
áreiðanlega ekki. En þá verða
þeir að gera sér það ljóst, að
þeir verða að snúast einhuga
til varnar gegn verðbólgu og
niðurrifsstefnu kommúnista.
Sýningin er vogalega
skemmtileg.
EN það var ekki þetta, sem Vel-
vakandi ætlaði að minnast á
í dag. Hann hefur enga löngun
til annars en hvetja menn að sjá
, þessar sýningar kommúnistaríkj-
■ anna í þeirri trú, að allt verði
j með felldu. — Við minntumst á
■ gestabókina áðan. Hún liggur
frammi í Listamannaskálanum,
og á sennilega að þéna þeim til-
j gangi einum, að menn skrifi nöfn
sín í hana, svo að unnt verði að
sjá, hverjir og hversu margir hafa
1 séð hana. En viti menn. Hún er
orðin útbíuð í alls konar subbu-
skap eftir fjölmarga gestina, við
nöfn þeirra standa alls konar yf-
j irlýsingar, eins og t d.: sýningin
' er dásamleg; sýningin er vitleysa;
niður með kommúnista; lifi kom-
munisminn o. s. frv. Og ekki nóg
með það, heldur eru alls konar
afbakanir og málleysur inni á
milli ósómans, eins og — sýning-
in er vogalega skemmtileg, svo
að dæmi sé tekið.
Nöfn — og búið.
HVAD á eiginlega svona menn-
ingarleysi að þýða. — Hafa
menn vanizt því, að opinberar
gestabækur séu útbíaðar, eins og
villimenn hafi farið þar höndum
um? Álíta menn það almenna
kurteisi að ríða við bjöllubeizli
um sýningasalina — eða hvað?
Nei, gestabækur eru til þess, að
menn skrifi nöfn sín í þær. Búið.
Þar þarf engar yfirlýsingar. Og
ef menn vilja endilega „opna
sig“ fyrir Rússanum, níða þá eða
pissa upp í bagga þeirra, geta
þeir gert það á annan hátt, t. d.
með því að yrkja þakkarkvæði
í Landnemann eða níðkvæði í
Samvinnuna — en alls ekki í
gestabókina!
Kirkjutónleikar
í Hafnarfjarðarkirkju.
HIÐ nýja orgel í Hafnarfjarðar-
kirkju er hinn mesti kosta-
gripur, enda mun það vera full-
komnasta og bezta orgel, sem til
er hér á landi. — Hefir Velvak-
andi nú verið beðinn um að koma
þeim skilaboðum til réttra aðila,
að mönnum gefist tækifæri til
þess að hlýða á kirkjutónleika
þar í kirkjunni, áður en langt
um líður. Er þessu hér með kom-
ið á framfæri.
Var auglýst.
FYRIR skömmu var hér í dálk-
unum minnzt á það, að
stundum skorti á, að forráða-
menn kvikmyndahúsanna aug-
lýsi, hvenær myndirnar eru
sýndar í síðasta skiptið. Var Róm
kl. 11 tekin sem dæmi, en hún
var sýnd I Gamla biói fyrir
skömmu, eins og kunnugt er. Nú
hefir forstjóri kvikmyndahúss-
ins, Hafliði Halldórsson, bent
mér á, að vitlaust sé, að myndin
hafi ekki verið auglýst í síðasta
sinn. Sannleikurinn er sá, að hún
var bæði auglýst í Vísi og Út-
varpinu, þótt það hafi kannski
farið fram hjá ýmsum, en auð-
vitað var ekki hægt að auglýsa
í morgunblöðunum á mánudag.
Er þetta leiðrétt hér með.
vferkið, sem
»J!ir landlX
★ ★ ★
EINN er sá maður, sem á sinn
mikla þátt í því, að stór-
veldaráðstefnan er haldin í Genf,
en kemur þar þó hvergi nærri.
— Tveir stjórnarandstæðingar
spurðu Eden að því á þingi fyrir
, nokkrum dögum, hvort hann
ætlaði ekki að bjóða Sir Win-
ston S. Churchill að vera í fylgd
með sér til Genfar. Eden kom
sér hjá því að svara spurning-
unni beint.
★ ★ ★
UM CHURCHILL er sögð eftir-
farandi saga í bók, sem heitir
„Your England“ og er eftir Sir
Robert Bruce Lockhart. Bókin
kom út í fyrradag:
— Churchill var að vinna að
stríðsendurminningum sínum og
þurfti að fá upplýsingar. Hann
hringdi í Ismay lávarð, ráðgjafa
sinn í hermálum:
— Vinur, sagði Churchill, — ég
er í dálitlum vandræðum með
kaflann um Sýrland. Ég er ekki
' alveg viss um atburðarásina. Ég
i væri þér þakklátur, ef þú létir
mig hafa stutt yfirlit, \eins og
2000 orð. Gott væri að fá það um
tíuleytið í kvöld.
Ismay lávarður svaraði:
— Sjálfsagt, þetta skal ég gera,
herra, en ég er hræddur um að
ég eigi bágt með að gera það
I fyrir klukkan t-íu i kvöld. Halda
, á stórt kvöldverðarboð í kvöld og
ég á að stjórna því og halda þar
ræðu.
— Það gerir ekkert til, kæri
vinur, sagði Churchill blíðlega.
— Ekkert Iiggur á, alls ekkert
,Iiggur á. Ég get alveg eins beðið
, þar til klukkan 10 í fyrra-
' málið....
★ ★ ★
LOCKHART segir frá því, að her
togafrúin af Windsor — þáver-
andi Mrs Simpson — hafi átt hug
myndina að því að konungssyn-
irnir fjórir (Edward VIII. kon-
ungur og hertogarnir af York,
Kent og OMi^esteri stóðu heið-
ursvörð 1 föður síns,
Georgs -----0~ V., cr hann lézt.