Morgunblaðið - 15.07.1955, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIti
Föstudagur 15. júlí 1955

it
Útg.: H.Í. Árvakur, Reykjavík,
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgöarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vlgar.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinaaon.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlanda.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Frá Lækjargötu til Aðalstrætis
FYRIR nokkrum árum var
Lækjargatan breikkuð til
mikillar prýði fyrir bæinn og
hagræðis fyrir umferðina. Síðan
sú framkvæmd var unnin hafa
margvíslegar umbætur verið unn
ar á öðrum götum bæjarins, þær
breikkaðar, malbikaðar og fegr-
aðar. Ýmis svæði hafa verið opn-
uð og margvísleg viðleitni sýnd
af hálfu bæjarfélagsins til þess
að prýða borgina og skapa íbú-
um hennar aukin þægindi.
Öllum Reykvíkingum þykir
vænt um hverja þá framkvæmd,
sem gerir bæinn þeirra fallegri
og snyrtilegri. Fólkið veit og
skilur að Reykjavík er upphaf-
lega byggð sem lítið þorp með
þröngar og óreglulegar götur. En
hún hefur stöðugt verið að
stækka og verða myndarlegri og
nýtízkulegri bær. Fjölmargt er
hér þó ógert, sem framkvæmt
hefur verið til fegurðar- og
menningarauka í gömlum og rík-
um borgum.
Breikkun Lækjargötunnar var
ein myndarlegasta framkvæmd,
sem hér hafði sézt í gatnagerð.
Lítil og þröng gata var víkkuð
að miklum mun og vel og mynd-
arlega frá henni gengið.
Yfirgnæfandi meirihluti
bæjarbúa fagnaði þessari bún-
ingsbót á Miðbænum. Fólkið
fann, að hin nýja gata var
ekki aðeins fallegri heldur og
miklum mun hagkvæmari fyr-
ir það sjálft, umferðina og at-
hafnalífið.
. ílinar sögufrægu
þúfur‘
En þeir menn voru þó til í
Reykjavík, sem höfðu allt á horn
um sér gagnvart breikkun Lækj-
argötunnar. Þeir snérust beinlín-
is gegn þessari umbót. Það mátti
ekki skemma „hinar sögufrægu
þúfur“ á nálægum túnum, sögðu
þeir. Þess vegna mátti ekki
breikka götuna. Ýmsir íslending-
ar höfðu gengið um þessar þúfur
og það var ókurteisi við minn-
ingu þeirra að eyðileggja þær!!
Nei, Lækjargötuna mátti ekki
breikka, sögðu Tímamennirnir.
Og svo réðust þeir á „íhaldið“
froðufellandi af illsku yfir því
að það skyldi ætla sér að knýja
fram þessa merkilegu umbót á
útliti Miðbæjarins og aðstöðu
umferðarinnar þar.
Með svipuðum rökum hefðu
Framsóknarmenn getað haldið
því fram, að ósvinna hefði verið
að byrgja lækinn, sem eitt sinn
féll opinn um Lækjargötuna. —
Margir ágætir íslendingar höfðu
vaðið hann í æsku og síðan geng-
ið yfir hann á brú. Þrátt fyrir
það þótti það mikil umbót á sín-
um tíma, þegar gatan var lögð
og læknum lokað.
Þróunin hefur með öðrum
orðum gengið sinn gang. —
„Hinar sögufrægu þúfur“
menntaskólatúnsins hafa horf-
ið, túnið hefur verið sléttað
og gert fallegra en áður. Á
sumrum mæta nú tré og
blómabeð þar augum vegfar-
andans.
Á slóðum Skúla fógeta
En nú víkur sögunni dálítið
vestur í bæinn, þar sem Skúli
fógeti reisti „innréttingar" sín-
ar. Einnig þar hafa forráðamenn
Reykjavíkur viljað breikka göt-
ur og fegra umhverfið. Þar hef-
ur verið ákveðið að víkka Aðal-
stræti, bæði vegna umferðarinn-
ar og framtíðarskipulags Mið-
bæjarins. Við þessa sögufrægustu
götu bæjarins standa mörg göm-
ul timburhús, sem auðsjáanlega
hverfa. En með því skapast rúm
fyrir breiða og fallega götu. Um
Aðalstræti mun þess vegna ger-
ast svipuð saga og um Lækjar-
götu. Það mun breikka og verða
bæjarprýði. Jafnframt mun um-
ferðinni í Miðbænum verða að
því mikið gagn.
Almenningur í Reykjavík mun
fagna þessari umbót, þegar hún
er komin á, alveg á sama hátt
og hann gladdist yfir breikkun
og fegrun Lækjargötu.
En sagan endurtekur sig einnig
að öðru leyti. Framsóknarflokk-
urinn er þegar byrjaður að
skamma „íhaldið" fyrir að ætla
sér að gera Aðalstrætinu svipuð
skil og Lækjargötunni. Dag eftir
dag hella Tíminn og „bæjarmála-
sérfræðingar" hans sér yfir for-
ráðamenn Reykjavíkur fyrir
áformin um endurskipulagningu
Aðalstrætis.
Margt er skrýtið í kýrhausn-
um. Nú segir Tíminn að það beri
vott „óforbetranlegu íhaldi“ að
vilja fegra bæinn, breyta þröng-
um og allsendis ófullnægjandi
götum í breiðar og fallegar göt-
ur. Hins vegar sýni það frjáls-
lyndi og víðsýni að standa gegn
breytingunum og halda fast í
hinar „sögufrægu þúfur“!!
En hvað finnst ykkur, almenn-
ingi í Reykjavík? Er það and-
stætt hagsmunum Reykvíkinga
að hinar gömlu og þröngu götur
frá þeim tíma er Reykjavík var
smáþorp, séu breikkaðar og fegr-
aðar?
Nei, það getur varla verið.
UR DAGLEGA LIFINU
HÖFUNDUR „Don Camillos"
er nú kominn úr fangelsinu.
Höfundurinn, Giovannino Guar-
eschi, var, eins og mörgum mun
minnisstætt, dæmdur í 20 mán-
aða fangelsi fyrir meiðyrði um
De Gasperi, þáverandi forsætis-
ld)auLnn letri
L
en
lorvunúnióminn
ráðherra, og Einaudi, þáverandi
forseta ítala.
Guareschi hafði afplánað tvo
þriðju hluta refsingarinnar er
hann var látinn laus vegna góðr-
ar hegðunar. Sjálfur neitaði hann
að sækja um náðun.
Myndin, sem hér fylgir, var
tekin er Guareschi kom heim til
sín úr fangelsinu, en þar biðu
hans kona hans, dóttir hans og
hundurinn hans.
Don Camillo og Peppone hafa
gert Guareschi kunnan um allan
hinn menntaða heim.
—★—
SÍÐASTLIÐINN mánudag komu
frá Kína til Hong Kong á
heimleið, þrír bandarísku her-
mannanna, sem á sínum tíma
kusu að vera eftir í Kína, er-fanga
skiptin fóru fram í Kóreu. Þessir
þrír menn áttu nú ekki nein fög-
VJU andi óLrifar:
Ásteitingarsteinn
Tímans
En hvernig stendur á því að
Tíminn hamast svona gegn upp-
byggingu og fegrun Reykjavík-
ur?
Svar Tímamanna sjálfra við
þeirri spurningu er það, að vegna
þess að hús Morgunblaðsins eigi
að standa við Aðalstræti þá megi
alls ekki breikka það.
En hvers vegna má Mbl. ekki
fá húsnæði við Aðalstræti?
Þeirri fyrirspurn svarar Tím-
inn í gær á þessa leið:
„Mbl. hefur unnið af miklum
áhuga að halda við meirihluta
Sjálfstæðismanna í Reykja-
vík---------“
Það er lóðið. Þarna er komið
að kjarna málsins. Vegna þess að
Morgunblaðið styður Sjálfstæð-
isstefnuna og það er að reisa sér
hús við Aðalstræti má ekki
breikka og fegra götur á slóðum
Skúla Magnússonar!!
Sjá nú ekki Reykvíkingar upp-
Ijómað „frjálslyndi“ Tímamanna?
Getur það nú farið á milli mála,
að breikkun Aðalstrætis sé
glæfraspil og framkvæmd ein-
ungis í þágu „íhaldsins"?
Tímamenn eiga bágt, mjög
bágt. Þeir tíafa haslað sér völl
í „hinum sögufrægu þúfum“.
Sjálfstæðismenn, Morgunblað-
ið og yfirgnæfandi meirihluti
Reykvíkinga vinna hins vegar
að því að byggja upp og fegra
hina ungu íslenzku höfuðborg
og í samræmi við kröfur og
þörf hins nýja tíma. Það hlut-
skipti er miklu betra.
SVEINN sundmagi" hefir sent
mér bréf um misnotkun á bil
um ríkis og bæja.
Fyrir skömmu, segir Sveinn
sundmagi, hitti ég opinberan
starfsmann, sem ég er málkunn-
I ugur, og var hann í sumarleyfi
sínu á flunkunýjum bíl. Bifreið
þessi er eign ríkisins og er það
nýbúið að kaupa hana handa
embætti því, sem þessi maður
vinnur hjá.
Er það nú í fullu samræmi við
lög og reglur íslenzka lýðveldis-
ins, að hinir og þessir opinberir
starfsmenn rússi í bifreiðum rík-
isins um allar trissur í sumar-
leyfum sínum? Er ástæða til þess,
að ég og þú borgum sumarleyfi
þessa fólks, sem virðist ekki hafa
þá ábyrgðartilfinningu, sem því
ber? — Ég mótmæli því, að skött-
um mínum sé varið til þess
að starfsmenn ríkisins mis-
noti aðstöðu sína og fari með bíla
ríkis og bæja, eins og þeir væru
þeirra eigin eign.
mm'
Úrbóta þörf.
VELVAKANDA eru þessi mál
lítt kunn, en hann vill þó taka
undir það með bréfritaranum, að
nauðsynlegt sé að taka fyrir það,.
að opinberir starfsmenn misnoti
bifreiðir ríkisins. í því skyni
ætti að merkja allar bifreiðir
ríkis og bæja og takmarka notk-
un þeirra við hið allra nauðsyn-
legasta. — Þá fæ ég ekki séð,
hvers vegna opinberir starfs-
menn geti ekki notast við eigin
bíla, eins og aðrir menn hér á
landi.
Bónlciðir til búða.
FYRIR nokkrum árum hugðist
ríkisstjórnin spara allmikla
fjárfúlgu með því að minnka bif-
reiðakost ríkisins. Var þess farið
á leit við viðkomandi aðila, að
þeir létu bifreiðir embættisins af
höndum, en Velvakanda er að-
eins kunnugt um einn, sem varð
við þeirri bón; þáverandi rektor
Háskólans, Alexander Jóhannes-
son prófessor. Kom það raunar
engum á óvart, því að hann er
einhver dugmesti og skyldurækn
asti embættismaður. ríkisins. —
Allir aðrir héldu ríkisbílum sín-
um, og ekki vitum við til þess, að
bifreiðakostur ríkisins hafi verið
minnkaður upp á síðkastið.
Ónýtir nælonsokkar.
¥ TNG húsmóðir hér í bæ skrifar
U mér um nælonsokka. Hún seg
ir, að það sé orðið ómögulegt að
fá góða nælonsokka í verzlunum
hér í bæ. Þeir séu allir bráð-
ónýtir og „hrynji utan af fótun-
um á manni“, eins og hún kemst
að orðið. Áður fyrr hafi verið
hægt að fá fallega og sterka
nælonsokka og mátti nota þá all-
oft, án þess að þeir röknuðu upp.
Vill unga húsmóðirin, að innflytj
endur ráði bót á þessu og flytji
inn sterkari og betri sokka. Það
hljóti að vera hægt að fá þá ein-
hvers staðar. — Er ég a. m. k.
viss um, að allir eiginmenn lands-
ins taka undir þessa ósk frúar-
innar.
4crki8, Bem
landiS
U
—?(■
ur orð um Kína eða kommún-
isma.
' Þeir sögðu við blaðamenn I
Hong Kong, að þeir væru reiðu-
búnir til þess að taka út refsingu
sína í Bandaríkjunum, jafnvel
I þótt þeir yrðu að fara í fangelsi.
Mennirnir heita Lewis Griggs,
i Otho Bell og William C. Cowart.
* Cowart hafði orð fyrir þremenn-
ingunum.
Cowart sagði „að jafnvel dauð-
inn væri betri heldur en komm-
únisminn“.
—★—
Um ástæðuna til þess að hann
neitaði að fara heim eftir Kóreu-
styrjöldina, sagði Cowart:
„Ég hafði verið stórbokki í
fangabúðunum og ég vissi að
margir samfangar mínir voru
mér óvinveittir. Ég gerði nokkrar
vitleysur, en við skulum ekki
fara út í það mál núna.“
„Ég var hræddur um að mér
myndi verða þunglega refsað, og
ákvað þessvegna að fara til
Kína.“
„Ég geri ráð fyrir að óhætt sé
að segja að það hafi verið krakk-
ar, sem urðu eftir en karlmenn,
sem fóru heim.“
—★—
Griggs sagði að félagar sínir í
fangabúðunum (á meðan á stríð-
inu stóð) hefðu borið á sig þær
sakir að hann hefði skrifað róg
um þá heim, til Bandaríkjanna.
En „ég var líka sannfærður um
að kommúnisminn væri hið rétta
og mér fannst ég verða að fara
til Kína“. En "feíðar uppgötvaði
hann að mikið bil var á milli þess
„sem þeir segja heiminum og
þess, sem þeir raunverulega
gera“.
„Staðirnir í Kína, sem þeir
sýna umheiminum eru ekki
slæmir — heldur ekki góðir. En
staðirnir sem ekki eru sýndir
heiminum eru mjög slæmir —
djöfullegir.
—★—
Cowart var spurður að því,
hversvegna Kínverjar hefðu
sleppt þeim lausum. Cowart sagði
að þeir félagar hefðu unnið 1
sveit við þung kjör og þar hefðu
Griggs og belgiskur maður reynt
að flýja. En þeir voru handsam-
aðir og öllum hópnum var komið
til vinnu í verksmiðju í Kaifeng
í Honan. Þaðan tókst þeim þó enn
að flýja, en voru handsamaðir og
fluttir til Peking. f Peking kom-
ust þeir í samband við brezka
sendifulltrúann, sem sendi fregn-
ir af þeim til Hong Kong. „Ég
held að þetta sé aðalástæðan til
þess að við sluppum“, sagði Co-
wart.
—★—
Þegar heim kemur til Banda-
ríkjanna eru helzt horfur á þvi
að þremenningarnir sleppi við
þungar refsingar. Menn hallast
helzt að þeirri skoðun að þeir
hafi gerzt brotlegir af tómum
barnaskap.
—★—
FRÁ Bonn, Þýzkalandi er símað:
Þýzkur tannsmiður hefir
fengið böggul frá Englandi og f
bögglinum voru tæki, sem hurfu
úr lækningastofu hans í Bleck-
ede, í grennd við Hamborg, árið
1945.
í bréfi, sem fylgdi, skrifar
brezki hermaðurinn, sem tækin
tók, á þessa leið:
— Tækin í böggli þessum voru
tekin úr lækningastofu yðar árið
1945. Ég skila þeim heilum og
með innilegri beiðni um fyrir-
gefningu. Svona hlutir gerðust í
þá daga, en ég er feginn því að
geta skilað aftur hinni réttmætu
eign yðar. Með einlægum kveðj-
um, yðar Ónefndur.
P.S. — Ég gerðist kristinn árið
1949.
—★—
Ónefndur var í þrjá mánuði að
leita uppi hinn rétta tannsmið,
dr. Hans Schlúter.