Morgunblaðið - 17.07.1955, Blaðsíða 16

Veðurútiii i dag:
SV eða V kaldi eða stinnlngs-
kaldi. Rigning öðru hvoru.
wguttfiiftMfc
159. tbl. — Sunnudagur 17. júlí 1955
Reykjavíkurbréf
á bls. *.
Sverfur á Hofsósbúum vegna
framleiðslustöðvunar
tlnnið ai |iví, að bátarnir geti róið hið fyrsta
HINN 6. júlí 1955 var í Hofsósi haldinn fundur, þar sem mættir
voru, hreppsnefndin, stjórn verkamannafélagsins, stjórn út-
vegsmannafélagsins og framkvæmdastjóri Kaupfélags Austur-
Skagfirðinga, en það félag er eigandi þeirra fiskvinnslustöðva, sem
;6 staðnum eru. Aðaltilefni fundarins var hið nýja viðhorf í atvinnu-
ínálum þorpsbúa, sem skapast hefur af því að róðrar hafa stöðvazt,
Vegna þess að markaðsverð á ýsu hefur lækkað svo mjög, að fisk-
*kaupendur sjá sér ekki fært að kaupa hana áfram fyrir hið skráða
'Verð.
Fundurinn gerði svofellda
elyktun:
„Fundurinn skorar fastlega á
hæstvirta ríkisstjórn að beita sér
fyrir því, að þessari framleiðslu-
«töðvun verði aflétt nú þegar,
-með því að gera þegar í stað
- ráðstafanir til að tryggja, að
vinnslustöðvarnar geti tekið á
móti ýsu til vinnslu á hinu samn-
ingsbundna verði.“
Til stuðnings þessari áskorun
sinni vill fundurinn benda á, að
einmitt þessa mánuði — júlí—
sept. — er aflamagnið að lang-
mestu leyti ýsa, og loku skotið
fyrir, að hægt sé að stunda róðra,
ef ekki er hægt að koma þeirri
fisktegund í verð. Hér á staðnum
er aðeins um að ræða útgerð op-
inna vélbáta, og byggist atvinna
allra þorpsbúa á þeim afla, sem
þeir færa að landi. Er því auð-
sætt hvert neyðarástand hlýtur
að skapast, ef róðrar stöðvast þá
3—4 mánuði ársins, sem unnt er
að stunda veiðar á slíkum bát-
um, þegar það er jafnframt eini
tími ársins, sem fólk treystir á
með atvinnuöryggi hér heima
fyrir. Á öðrum tíma árs ríkir
algjört atvinnuleysi í þorpinu,
og verða þá allir, sem til þess
hafa aðstöðu, að leita til ann-
arra landshluta til að sjá sér og
fjölskyldum sínum farborða. —
Bregðist vonir um atvinnu heima
fyrir einnig á þessum stutta tíma,
hlýtur það að valda örum brott-
fiutningi fólks úr byggðarlaginu
fyrr en varir.
Jafnframt vilja fundarmenn
taka fram, að þó að vandamál
það, sem hér hefur verið bent
sérstaklega á, verði leyst með
bráðum aðgerðum, er það engin
framtíðarlausn á atvinnumálum
þessa þorps. Til þess að tryggja
afkcmumöguleika almennings og
koma í veg fyrir fólksfækkun í
mjög náinni framtíð, verða að
koma til varanlegar ráðstafanir
hins opinbera til að útrýma hinu
árstíðabundna atvínnuleysi. Virð-
ist eðlilegast að það sé gert með
því að tryggja þeim fiskvinnslu-
etöðvum, sem á staðnum eru,
stóraukið verkefni t. d. með
löndunum úr togurum á þeim
tímum árs, sem róðrar opinna
vélbáta hljóta að verða stopulir
eða engir.
® m m
kíBL. hefur snúið sér til for-
manns Útvegsmannafélagsins á
Hofsósi, Jóhanns Eiríkssonar, og
spurt hann um atvinnuhorfur á
staðnum. — Jóhann sagði, að at-
vinna Hofsósbúa byggist á sjó-
róðrum á opnum vélbátum. Nú
hefur þessi eina atvinnugrein
okkar stöðvazt vegna verðfell-
ingar á ýsu, en hún er svo til
eina fisktegundin, sem veiðist á
þessum tíma ársins (júlí—sept.)
Atvinna fólksins í landi er ein-
göngu undir því komin, að bát-
ar okkar rói, þegar gefur. Gefur
því auga leið, að atvinnuleysi
keldur innreið sína á staðinn,
þegar ekki er hægt að róa.
Nú hefur ýsan lækkað úr kr.
1.32 í kr. 0.80 hvert kíló. Orsök
þe3s er verðlækkun á ýsu á
heimsmarkaðnum. — Af þessum
EÖkum voru allir bátarnir — 18
að tölu — settir á land 1. þ. m.
og hefur ekkert verið fiskað síð-
an, þótt vitað sé, að töluvert
mikill fiskur sé kominn í fjörð-
inn. Má því ímynda sér, hvert
vandræðaástand er nú á staðn-
um.
ÞARF SKJÓTA LAUSN
— Hvaða leiðir er þá hægt að
fara út úr ógöngunum?
— Auðvitað er nauðsynlegt að
finna leiðir til þess, að sjósókn
geti nú þegar hafizt að nýju og
hefur nefnd manna verið send
hingað suður í þessu skyni. Hef-
ur hún rætt við ríkisstjórnina,
Landssamband íslenzkra útvegs-
manna og SÍS, en kaupfélagið á
frystihúsið á staðnum. — Hefur
nú verið ákveðið, að stjórn LÍÚ
boði til fundar með ríkisstjórn,
SÍS og Sölumiðstöð hraðfrysti-
húsanna um vandamál smábáta-
útvegsins og vænta Hofsósbúar
þess, að aðilar þessir finni góða
og skjóta lausn á þessu vanda-
máli. — Að öðrum kosti fer fyrir
Hofsós, eins og Sléttuhreppi á
Ströndum, sagði Jóhann að lok-
um.
VmmifriSisr
aftor í Eyjum
KLUKKAN 11 á fösíudagskyöld-
ið, eftir langa og stranga sátta-
fundi frá því á sunmidagínn var,
með litlum hvíldum, tókst að ná
sættum í deilu hraðfrysfitiúsanna
í Vestmannaeyjum og vélgæzlu-
manna þeirra.
Samningar tókust um að vél-
gæzlumennirnir skulí fá sama
kaup og greitt er vélgæzlumönn-
um hér í Reykjavík, kr. 2600, auk
þess kr. 125 á mánuði fyrir sér-
stök aukastörf, sem þeir taka að
sér. — Samningurinn gildi til 1.
júlí 1956, en kjarasamningar ann
ars landvinnufólks í Eyjum eru
bundnir við 1. júní. Önnur atriði
hins nýja samnings eru hliðstæð
kjörum vélgæzlumanna hér í
Reykjavík. Verkfalli vélgæzlu-
mannanna hefur verið aflýst, en
þá daga, sem vinna féll niður í
frystihúsunum, önnuðust eigend-
ur þeirra þar vélgæzlu, til að
forða tjóni á milljóna verðmæt-
um af frystum fiski.
r
Utför Fljóístungu-
bæuda á morgun
Á MORGUN, mánudag, fer fram
að Gilsbakkakirkju á Hvítársíðu,
útför Fljótstungubændanna, Berg
þórs Jónssonar og tengdasonar
hans Hjartar Jóhannssonar, er
drukknuðu um fyrri helgi á sil-
ungsveiðum. Hefst útförin við
kirkjuna klukkan 3 eftir hádegi.

Hinir stóru og veglegu vagnar, sem Noröurleiðir hafa nú tekið til
flutninga á leiðinni milli höfuðborgarinnar og Akureyrar. í baksýn
sést yfir Akureyri. (Ljósm. Vignir Guðm.)
Mikið annráki á
JVorðurleiðinni
Nýir Norðurleiðavagnar aka
nœtur sem daga
Akureyri, 16 júlí:
HLUTAFÉLAGIÐ Norðurleið,
sem annast sérleyfisaksturinn
milli Akureyrar og Reykjavíkur
hefir nú tekið upp nokkra ný-
breytni með ferðir sínar og hófst
þetta um síðastliðna helgi. Félag-
ið ekur nú frá báðum endastöðv-
um bæði kvölds og morgna og
fer þannig fjórtán ferðir á milli
á viku hverri. Farið er frá Reykja
vík kl. 8 árd. og kl. 10 ákvöldin
og frá Akureyri kl. 9,30 árd. og
kl. 9 síðd.
Aðeins iiin 2500 tn.
Meiðyrði og aðdróttanir gegn
bygginganefnd Keldna ómerkar
síldar
gær
SIGLUFIRÐI, 16. júlí — Eins og
kunnugt er var komið sæmilegt
veður á miðunum í gærkvöldi.
Kunnugt er um að nokkur skip
fengu þar afla, sem alls mun
nema um 2500 tunnum síldar.
Komu skipin langsamlega flest
hingað með söltunarsíldina 6g
hófst söltun snemma i morgun.
Þessi skip voru með 100 tunnu
afla og meiri: Hannes Hafstein
300, Grundfirðingur 300, Sveinn
Guðmundsson 400, Aðalbjörg AK
450, Muninn II. 300, Keilir 250,
Sigurfari Ve 300, Reykjaröst
180, Sjöfn 300, Einar Hálfdáns
200, Baldur Ve. 200, Þorsteinn
EA 100, Bjarmi 100, Bjargþór
100, Vonin önnur 100, Svanur KE
300, Völusteinn 150 og Páll Þor-
leifsson 100. — Nokkur skip voru
með minni afla.
Aðfaranótt laugardagsins var
ekki veiðiveður á Austursvæð-
inu og svo var enn í gærdag og
skipin þar héldu áleiðis til vest-
lægari veiðisvæða.
TÍÐINDALAUST I GÆR
f gærdag var tíðindalaust af
miðunum og svo hafði verið frá
því kl. 4 um nóttina. — Veður-
spáin, fyrir allt veiðisvæðið í
gærdag, var ekki hagstæð. Um
miðja þessa viku ætti að Vera
komið undir stórstraum á mið-
unum. í fyrrakvöld varð bátur
var við síld aðeins 15—20 mílur
út af Siglufirði. Svo nærri landi
hefur síldar ekki orðið vart í
sumar. Báturinn náði um 20
tunnum í einu kasti, en á meðan
kulaði á vestan og varð ekki úr
frekari veiði.
UNDANFARIN ár hafa birzt
allmargar greinar í Mánu-
dagsblaðinu þar sem borin eru á
byggingarnefnd Tinlraunastöðv-
ar Háskólans að Keldum stór-
felld fjársvik, falsanir, blekking-
ar og fleira af slíku tagi. Höfund-
ur greina þessara er Sveinbjörn
Kristjánsson trésmíðameistari.
Hrakyrðum hans var hnekkt með
birtingu opinberra vottorða m. a.
frá aðalendurskoðanda ríkisins
og dómsmálaráðuneytinu, Svein-
björn hélt þó uppteknum hætti
engu að síður, og gaf jafnvel út
sérstakan pésa um málið.
Hann hamraði einkum á því, að
nefndin hafi blekkt The Roche-
feller Foundation í New York,
en stofnun þessi hefir, eins og
kunnugt er, lagt fram mikið fé
til tilraunastöðvarinnar og sýnt
henni hinn mesta velvilja.
! ★
Það væri því hneyksli og til
þess fallið að ríra álit ríkisins út
á við, ef mönnum og blöðum héld
ist uppi að bera opinberum trún-
aðarmönnum ríkisins það á brýn
! alveg að ósekju að þeir blekktu
stofnun sem þessa, jafnvel á
glæpsamlegan hátt.
Byggingarnefndin taldi sig því
| ekki geta unað þessum stöðugu
ofsóknum og höfðun máls var því
ákveðin, gegn Sveinbirni í því
skyni að fá illyrðunum hrundið
með dómi og refsingu komið fram
vegna þeirra, ef það mætti verða
til þess, að hlé yrði á hinum ó-
sæmilegu ásökunum hans.
Fyrir nokkru er dómur geng-
inn í málum þessum, með þeim
úrslitum að öll hin umstefndu
ummæli voru ómerkt.
★
Við því hafði bygginganefndin
búist, að Sveinbjörn léti sér segj-
ast, er vottorð aðalendurskoð-
anda og dómsmálaráðuneytisins
voru birt og málshöfðun hefur
því dregizt. Varð það til þess að
fyrnd var refsing fyrir hin elztu
ummælanna sem ómerkt voru, en
dæmd refsing fyrir öll þau, sem
ófyrnd sök var á.
Jafnframt skal þess getið að
blöðin: Alþýðublaðið og Varð-
berg birtu nafnlausar greinar, er
tóku að nokkru í sama streng og
Sveinbjörn. Sérstök mál voru
höfðuð af því tilefni. Dómsúrslit
urðu að umstefnd ummæli voru
ómerkt og refsing dæmd fyrir
þau.
Hefir félagið nú fest kaup á
tveimur 36 manna Skania-Vabia
bifreiðum til þessara ferða. Bif-
reiðir þessar eru mjög fullkomn-
ar að öllum búnaði. Eru þær með
díselvél og svonefndum svefnsæt
um. Hefir Bílaverksmiðjan 1
Reykjavík byggt yfir þær, en
Stálhúsgögn smíða sætin.
f tilefni þessa hafði fram-
kvæmdaastjóri Norðurleiðar h.f.
Ingimundur Gestsson boð inni að
Hótel KEA s.l. laugardag fyrir
fulltrúa útvarps og blaða, bæði
frá Akureyri og Reykjavík og
fleiri gesti. Hafði stór hluti gest-
anna komið að sunnan með öðr-
um hinna nýju vagna. Við þetta
tækifæri héldu ræður þeir Bern-
harð Stefánsson, alþingismaður,
Þorsteinn Stefánsson, settur bæj-
arstjóri, og Jón Ólafsson bifreiða-
eftirlitsmaður, og Ágúst Hafberg,
fulltrúi Landleiða h.f. Rómuðu
þeir allir starfsemi Norðurleiðar
og þökkuðu ötúla og góða þjón-
ustu þess fyrirtækis. Ingimundur
Gestssson framkvæmdastjóri,
þakkaði hlý orð í garð félagsins
og bauð síðan gestunum í öku-
ferð austur í Vaglaskóg. Var ferð
sú hin ánægjulegasta og gafst
mönnum þar færi á að reyna
ágæti hinna nýju bíla, sem munit
vera meðal hinna fullkomnustu,
sem notaðir eru á sérleyfisleiðurft
hér á landi, svo og munu þeir
fyllilega standast samanburð við
samskonar bifreiðir á Norður-
SkáflsoKsháfíðin
erídag
1 DAG klukkan 1 síðdegis hefst
austur í Skálholtstað hin árlega
sumarhátíð Skálholtsfélagsins. —
Hefur verið vel til hátíðarinnar
vandað svo sem venja er. 1 gær var
spáð batnandi veðri í austur-sveit-
um. Ferðir verða frá Ferðaskrif-
stofu ríkisins kl. 10 árdegis í dag.
Skáksambaíidið
fær styrk
úr bæjarsjóði
SKÝRT var frá því hér í blaðinu
um daginn, að Skáksamband ís-
lands myndi leita um stuðning
bæjarsjóðs til að senda skák-
menn á skákþing Norðurlanda Og
heimsmeistaramót unglinga í
Belgíu.
Á fundi sínúm á föstudaginn
samþykkti bæjarráð að leggja
fram 15.000 kr. í þessu skyni.
löndum.
I'
Norðurleið hefir með þesstt
sýnt að aðalmarkmið félagsins er
góð þjónusta við fólkið sem ferð-
ast þarf milli Reykjavíkur og Ak-
ureyrar, og eykur félagið enn &
vinsældir sínar mtð því að bjóða
aðeins fyrsta flokks vagna á þesa
ari fjölfömu leið. — Vignir.
-------------------- |
SKÁIŒPCyiGID ^
HEYXJAVlK |
AB'ðSSFGH 1

■..m,A
12

AB6PHFGH ?
STOKKHÓLMUB ]
25. leikur Stokkhólms:
Rc3—d5
$