Morgunblaðið - 26.07.1955, Blaðsíða 11

r
Þriðjudagur 26. júlí 1955
MORGUNBLAÐIÐ
11
Brún
innkaupataska
tapaðist s.l. laugardag, senni
lega á Lækjartorgi eða í
Kleppsvagni. Finnandi geri
vinsaml. aðvart I sima 80911
eftir kl. 5.
Eldhússfólar
2 stálstólar með baki til
sölu. Sími 81076.
títið
HERBERGI
óskast í Austurbænum nú
um mánaðamótin. Uppl, l
síma 6004.
Nýr lax!
Kr. 35 kg.
Kjöíferdun
Hjalta LýSssonar
Hofsvallagötu 16
Vórubílleyfi
óskast. Tilboð skilist til
afgr. Mbl. merkt: „159“ fyr
ir mánaðamót.
Atviiiíia
Maður vanur fatahreinsun
og litun getur fengið fram-
tíðaratvinnu. Uppl. í síma
81730 milli 12 og 1 og 7 og 8.
Miðaldra hjón óska eftir
2 herhergjum
og eldhúsi í rólegu húsi, sem
fyrst eða í haust. Má vera
fyrir utan bæinn. Tilboð
sendist afgr. Mbl. merkt:
Rólegt fólk — 155“.
Vantar
]—3ja herb. íbúð
í haust.
SigríSur Þorláksdóttir
tannsmiður. Sími 81448.
Buick ’47
til sölu. Hagkvæmir greiðslu
skilmálar. Til sýnis hjá Bif
reiðasölunni Njálsgötu 40
frá kl. 1 i dag.
Karlmaður óskar eftir
HERBERGI
í nokkra mánuði. Tilboð send
ist Mbl. fyrir miðvikudags-
kvöld merkt: „Einhleypur
— 160“.
Nýkomið Kven- og barna-
krepnœlonhosur

(Beint á móti Austurb.bíói)
EIL SÓLl
Danskur stofuskápur með
útskurði nýlegt Wilton gólf-
teppi 3%x4 m. — Sími 7055
eftir kl. 6.
Nýleg 4 til 5 manna
fólkshlfreið
óskast keypt sem fyrst. —
Uppl. í sima 3293 eftir kl.
6,30 í kvöld og annað kvöld.
Amerískar
drengfa-
sporfskyrtur
Drengjabiixur úr gaberdine
og molskinni
Jersey-peysur Verð frá
kr. 29.00
Sportsokkar Verð frá
7,25 parið.
NærfatnaSur á stórlækkuðu
verði.
Ódýri markaSurinn
Templarasundi 3
Húsnœði, atvinna
Ungur maður utan af landi
óskar eftir atvinnu og 2—3
herbergja íbúð. Er vanur
plötusmiði, rafsuðu og log-
suðu. Þeir, sem geta útveg-
að ibúð, ganga fyrir vinnu
hans. Tilboð leggist inn á
afgr. Mbl. fyrir 1. ágúst,
merkt: „Ábyggilegur —
146“. —
Traustur og kunnugur sölumaður
óskast til að selja á íslandi búðarvigtir, armvogir og
sláturhúsvélar.
A/S Ingvald Christensen, Vægt- og Maskinfabrik
Vesterbro 7, Odense, Danmark.
Hæð og ris óskast til kaups
Hæð 4—5 herbergi og ris (risið má vera óstandsett) í
nýju eða nýlegu húsi á hitaveitusvæðinu, óskast til kaups.
Tilboð sendist Mbl. fyrir fimmtudagskvöld, merkt. „Hæð
og ris — 144“.
Bréfkorn frá Skotlandi:
Eitt og annað úr íslandsreisu
Glasgow 27 júní.
SÚ saga er sögð um íslenzkan
stúdent, sem las og drakk í
Kaupmannahöfn fyrir nokkrum
árum, að hann steig á stokk og
strengdi þess heit, að hann myndi
aldrei hokra að annarlegum þjóð-
um. Þótt orðfæri heitstrenging-
arinnar minni helzti mikið á vin
okkar Þorgeir Hávarðsson, þá
þarf enginn að fara í grafgötur
um það, að stúdentinn tók þessa
ákvörðun af heilum hug og
brýnni nauðsyn. Honum var sem
sé ljóst að hann átti milli tvenns
að velja: annarsvegar að vinna
þjóð sinni eða gerast þjónustu-
maður útlendrar þjóðar, „hokra
að henni“ eins og komist var að
orði.
Þessi saga rifjaðist hastarlega
upp fyrir mér um daginn, þegar
ég rakst inn í bókabúð í Reykja-
vík til að svipast um eftir nýjum
bókum og spjalla við afgreiðslu
manninn, sem kunni á öllu starfi
sínu ítarleg skil. Við vorum að
handfjatla „Árbók íslenzkra
skálda" og safn af íslenzkum
ættjarðarljóðum, sem ort voru á
fyrsta áratugi íslenzka lýðveldis-
ins. Ég hafði lesið hvortveggja
bókina og dáðst jafnt að því hve
vel þau yrkja mörg yngstu skáld
vík, þar er hægt að fá öndvegis
bókmenntir frá Bandaríkjunum,
Englandi, Norðurlöndunum,
Þýzkalandi, Frakklandi og víð-
ar, nýútkomnar bækur við skap-
vinna þjóð sinni við misjöfn
kjör.
Skotar eru þrjátíu sinnum
fleiri en íslendingar, en þó eru
þeir að sínu leyti minni þjóð eiv
legu verði. Þó saknaði ^g þess að þeir. Hvarvetna sem ég fór bar
finna ekki færeyskar bækur, en
einhvern veginn hafa Færeying-
ar orðið útundan, þegar íslend-
ingar hafa leitað til annarra þjóða
um fræðslu og listir. Þó mætt-
um við vel minnast þess, að
margt hefur vel verið skrifað í
Færeyjum undanfarna áratugi,
og engin þjóð er okkur jafnskvld
og þeir. íslenzkar bækur þóttu
mér vel úr garði gerðar, en helzti
dýrar. Þó ætla ég, að bækur séu
ekki öllu dýrari en aðrar nauð-
synjavörur í Reykjavík, og á
íslandi teljast bækur ekki til
múnaðar. En ekki verður svo
rætt um bækur, að efni þeirra
verði með öllu sleppt, þótt hitt
skipti vitanlega miklu máli, að
þær fari vel í bókaskáp og stingi
ekki hrottalega í stúf við „sófa-
settið“ í stássstofunni. Ég drap
áðan lauslega á ljóðasafn ungra
skálda, og þótt mér þætti það
misjafnt að gæðum, þá efast ég
um, að aðrar þjóðir stærri gætu
gert öllu betur. Ljóð þeirra
Hannesar Péturssonar, Jóns
eitthvað fyrir augu mín eða eyru,
'sem knúði mig að gera saman-
burð á þessum tveim frændþjóð-
um. Átökin í íslenzkum listum,
baráttan við náttúruöflin, stór-
stígar framfarir í atvinnulífi,
þetta allt með öðru minnti mig
á skozkan barlóm, skozka þröng-
sýni og útnesjahátt. Á íslandi
heyra vandamálin allri þjóðinni
til, hvort sem þau eru listræng
eðlis eða atvinnulegs, þar hefur
enginn efni á að vera hlutlaus.
Einstaklingurinn vinnur þar
lokasigurinn yfir þjóðfélaginu,
sem á hinn bóginn vex af afköst-
um allra þegna. fslendingar eru
sífellt að læra af öðrum þjóðum,
en á sama tíma bera þeir flestir
g.æfu til að vinna þjóð sinni gagn
í stað þess að hokra að öðrura
þjóðum.
Magnús Magnússon.
in og þó ekki síður að hinu, að Óskars, Jóns úr Vör, Einars
ættjarðarást íslenzkra nútíma- Braga myndu þykja vel fram-
skálda er túlkuð af svo djúpum j bærileg með hvaða þjóð sem vera
skilningi á hlutverki íslenzku skal. Kvæðin bera þess vitni, að
þjóðarinnar. Samtalið sveigðist j mikil átök eiga sér stað með ís-
til og frá, við streittumst við að lenzkum skáldum, sum þeirra eru
Forseti í opinberri
heimsckn
meta listgildi einstakra skálda og
kvæða, svo fórum við að ræða
um hlutverk skáldanna í íslenzku
þjóðfélagi, hvert gagn þau ynnu
þjóð sinni nú og framvegis. ■—
Það var þá sem mér hrutu óvart
orð úr munni: „Þessi skáld
myndu aldrei hokra að öðrum
þjóðum“. Bóksalinn hrökk við,
að brjóta af sér aldagamla hlekki
íslenzkra bragarhátta, og þótti
mér mikils til þess koma, hve vel
þau geta ort, þrátt fyrir rím-
leysið. Allt öðru máli gegnir um
listrænasta nútímaskáld ísland-
inga, Snorra Hjartarson, sem
leggur svo mikla áherzlu á fágað
og /flókið form, að honum verð-
en náði sér fljótt á strik og I ur naumast jafnað við annað
spurði hálfhvumsa: „Hvernig skáld íslenzkt. En aðferðir hans
ætlastu til að ég skilji þessa af-jtil dýrleika eru nýstárlegar og
bökuðu tilvitnun? Þorgeiri var | einhvern veginn finnst mér, sem
annað í hug, þegar hann sagði hann bendi til þess sem verða
setninguna frægu, sem síðan hef-j skal. Ljóð Jóhannesar úr Kötlum
ur haldið nafni hans uppi með ( ollu mér hins vegar vonbrigðum.
vestfirzkum piparsveinum“. Ég Hann er fvrst og fremst lyrískt
átti örðugt með að svara þessu j skáld í ætt við þjóðsöngva, en nú
í bili, og ég lofaði bóksala að j upp á síðkastið hefur hann tekið
skýra þetta betur út seinna, og upp á þeim fjára að misskilja
nú læt ég loksins verða af því.
sjálfan sig svo hrapalega, að hann
hefur allur lent á villigötum.
íslendingi, sem dvalizt hefur
með Skotum mestan hluta ævi
sinnar og hefur ekki litið ísland
augum um sex ár, verður star-
sýnt á býsna margt, þegar hann
stígur á land af Guúíossi eftir, ... . ... .......
, . . . . , , - <; virkiun fossaflsms, og hitt: tvo
þnggja daga veizlu um borð. X t ___,
Austur við Sogsfossa rakst ég
á tvennt, sem minnti mig á það
hve mikilhæfir íslendingar eru,
þegar bezt lætur. Annað var
Austurstræti ber fyrir augu hans
lystifagrar konur, vel klædd-
málverk
skreyta
eftir
veggi
,. - - , Engum Breta myndi til hugar
ar og angandi af ilman franskra!, .
,,, - * ■ , , i koma, að sameina iðnað og list
bloma. Þær eru að visu nokkrum, , , ... ö
. . . ! a svo eftirmmmlegan hatt, en a
þumlungum aftar í txzkunm en . , ,. , , .
, ,, . . . , „ Islandi þykir þetta sialfsagt. Mal-
stallsystur þeirra í Glasgow og , * “ . .
T , . , . . , verkra shkra meistara sem
Lundunum, en þo bera þær
. - - x t, • , , Kiarvals myndu menn erlendis
greimlega með scr. að þeim hef- , J f , ,.
, þurfa að leita i sofnum, a Islandi
ur dvalizt lengi við kiolavalið og ; ,
Tíc , , . , , „ i hanga þau uppi í baðstofum
lðunnar-skornir sama vel fagur- , ,, , , .
, ,,, c, , * I verkamanna og annarra lagtekju-
voxnum oklum. Klæðaburður I „& , , ,
AKRANESI 25. júlí — Forseti
íslands, Ásgeir Ásgeirsson og frú
hans Dóra Þórhallsdóttir, heim-
sóttu Akranes á sunnudag. Komu
þau hingað landleiðina og fór
bæjarfógetinn Þórhallur Sæ-
mundsson til móts við þau inn
að Berjadalsá. Þótt rignt hefði
látlaust allan laugardaginn var
Akranes fánum skreytt
Kl. 1,30 hófst útisamkoma á
Gagnfræðaskólablettinum, þar
sem formaður móttökunefndar,
Ragnar Jóhannesson, var kynnir.
Þegar forsetahjónin höfðu verið
hyllt, söng Karlakórinn Svanir,
undir stjórn Magnúsar Jónsson-
ar. Þá hélt Þórhallur bæjarfógeti
ræðu, en cíðan söng kirkjukór
Akraness undir stjórn Geirlauga
Árnasonar. Þá flutti Forseti ís-
lands ágæta ræðu Var svo ætt-
jörðin hyllt og kirkjukórinn söng
þjóðsönginn. Báðar ræðurnar
hnigu mjög að þróunarsögu
Akranesbæjar. Nú tók mann-
fjöldinn sig upp og gekk í kirkju.
Sigurjón próf. Guðjónsson í
Saurbæ þjónaði fyrir altari en
sóknarpresturinn sr. Jón M.
Guðjónsson prédikaði. Auk þess
fluttu þeir forsetahiónunum
ávörp í tilefni dagsins. Síðan
Kjarval, sem skoðuðu gestirnir hafnarmann-
stöðvarhússins. virkin, hraðfrystihús Haraldar
reykvízltra kvenna sýnir þó ljós-
manna — eða þá í annarlegum
f MOftClJl\fU.4Ðlwr
, ,,,. istoðum eins og austur við Sog.
lega, að tizkuteikmngar eru litt „ . , & , ,, , ,
. , * , t't | Þegar mmnst er a malverk, kem-
stundaðar þar ennþa. Ur þessu 6,r, , _ , _.
"r mer i hug það sem eg hleraði
fyrir nokkrum vikum, að Skotar
myndu reyna að fá íslenzku mál-
verkin frá Rómar-sýningunni á
Edinborgar-hátíðina næsta ár, og
gefst þá færi á að bæta úr mikilli
vanþekkingu Skota á íslenzkri
nútímalist.
verður þó auðbætt, enda virðist
mér metnaður kvennanna vera
allur á einn veg, að þær vildu í
engu vera eftirbátar kynsystra j
sinna sunnar í álfu.
! Miklu meira þótti mér koma
til bókabúðanna. Vinur minn hef-
ur sagt, að hann hafi það fyrir
reglu að fara í allar bókabúðir í
hverri borg, sem hann heimsækir,
ef þess er nokkur kostur. Með
því móti er á skömmum tíma
hægt að gera sér grein fyrir
lestrarforða borgarbúa, því að
verzlanir hafa naumast þær bæk-
ur á boðstólum, sem eru óselj-
anlegar. Þetta er þó mikilsverð-
aia á íslandi en annars staðar,
þár sem íslendingar lesa allra
þjóða mest. Hvergi í Skotlandi er
hægt að finna annað eins úrval
í bókaverzlunum og í Reykja-
Böðvarssonar & Co, sjúkrahi'is-
ið, nýja barnaskólann o. fl.
Á eftir hafði bæjarstjórnin boð
inni á Hótel Akranes Hálfdán
Sveinsson talaði þar fyrir minni
forseta íslands og Ásta Sighvats-
dóttir fyrir minni forsetafrúar-
innar. Fleiri héldu þar ræður
yfir borðum. Forsetahjónin óku
heimleiðis um kvöldið og þótti
heimsóknin takast vel Veður var
þungbúið en létt yfir hugum
manna.
Hvernig stendur á því, var mér
spurn, að Reykvíkingar geta gert
,,La Boherne" stórum betur skil
en milljónaborgin Glasgow?
Bæði söngur og leikur voru með
afbrigðum, svo ég hef aldrei séð
óperuna né heyrt svo fullkomna
sem í Þjóðleikhúsinu um kvöld-
ið. Einhvern veginn finnst mér
sem svarsins sé að leita í heit-
strengingu stúdentsins forðum,
svo margir listamenn íslenzkir
hafa neitað að hokra að erlend-
rædd í Getti
GENF, 23. júlí — Æðstu menn
stórveldanna á Genfar-fundin-
um hafa fjallað um málefni
Vietnam, sem nú eru komin 1
mikið óefni, utan dagskrár á
stórveldaráðstefnunni Fréttarit-
ari brezka útvarpsins segir, að
æðstu menn Vesturveldanna
þriggja hafi komið sér saman ura
að hvetja Ngo Dinh Diem, for-
sætisráðherra Suður-Vietnam, til
að hefja þegar viðræður við
Vietminh-stjórnina um allsherj-
ar kosningar í Vietnam, er fara
eiga fram á næsta ári samkvæmt
um þjóðum, og kosið fremur að ákvæðum Genfar-sáttmálans.