Morgunblaðið - 23.08.1955, Qupperneq 1

16 sáður
Jóhann G. Mölíer látinn
JÓHANN G. MÖLLER, forstjóri Tóbakseinkasölu ríkisins, varð
bráðkvaddur að heimili sínu hér í Reykjavík s. 1. sunnudags-
kvöld. Hafði hann gengið til vinnu sinnar undanfarna daga. Hins-
vegar hafði hann átt við langa
langar sjúkdómslegur.
Jóhann G. Möller var 48 ára
gamallj er hann lézt. Hann var
fæddur á Sauðárkróki, sonur Jó-
hanns Möilers verzlunarstjóra og
Þorbjargar Pálmadóttur konu
hans. Stúdentsprófi lauk hann
árið 1928 og hóf síðan laganám
við háskólann. Varð hann að
hætta því sakir heilsubrests. Árið
1933 gerðist hann starfsmaður
Rafmagnsvéitu Reykjavíkur og
varð seinna skrifstofustjóri henn
ar. Árið 1947 varð hann for-
stjóri Tóbakseinkasölu ríkisins
Og gegndi því starfi til dauða-
dags.
TÓK MIKINN ÞÁTT f
FÉLAGSMÁLUM
Jóhann G. Möller tók mikinn
þátt í félagsmálum og stjórn-
málum. Var hann m. a. um skeið
formaður Heimdallar og Sam-
bands ungra Sjálfstæðismanna.
Ennfremur átti hann sæti á Al-
þingi í veikindaforföllum Péturs
heitins Halldórssonar og tók sæti
hans á Alþingi er hann lézt.
Jóhann G. Möller var allra
vanheilsu að stríða og oft legið
Jóhann G. Möller.
manna víðlesnastur um stjórn-
mál, liggja eftir hann fjölda rit-
gerða um þau efni. Hann var
prýðilega greindur maður og rit-
fær. Er að honum hinn mesti
mannskaði.
Tilraunir gerðar með
ratsjár í bifreiðum
Ratsjárnar vinna sjálfvirkt
og stöðva bifreiðarnar, ef hætta
er fram undan
WASHINGTON
IBANDARÍKJUNUM eru nú gerðar tilraunir með að koma rat-
sjám fyrir í bifreiðum. Ratsjár þessar eru búnar „loftneti" —
eins og gerist á skipum. Er „loftnetið“ um 20 cm. breitt og lengd
þess álíka og breidd bifreiðarinnar, og er því komið fyrir bæði
fram í bifreiðinni og aftur í — svo að hægt sé að nota tækið
einnig þegar bifreiðinni er bakkað.
Ratsjáin vinnur sjálfvirkt
þannig, að hún stöðvar bifreið-
ina eða dregur úr hraðanum, þeg-
ar hindrun er fram undan. Þ»ví
meiri sem hraði bifreiðarinnar er
Sjaldon er ein
bóran stök
BUENOS AIRES
P E R Ó N forseti hefir undan-
farna daga veitt mönnum áheyrn
í bústað sínum í Palermo-hverf-
inu í Buenos
Aires, en ekki
í aðalbækistöðv-
um sínum í
miðhluta borg-
arinnar. í opin-
berri tilkynn-
ingu segir, að
Perón hafi kvef-
azt illilega. 111-
ar tungur setja
þetta samt í
samband viðþær
stöðugu óeirð-
ir, er átt hafa sér
stað í Argen-
tínu undanfarna daga. Nokkrar
tilraunir hafa verið gerðar til að
myrða forsetann, og vilji hann
því vera var um sig.
því lengra „lýsir“ ratsjáin fram
á veginn.
★ ★ ★
Þingmaðurinn Louis Rabaut
fór í reynsluferð með einni rat-
sjárbifreiðunum. Skýrði hann
svo frá, að reynt hefði verið að
láta tvær bifreiðir — búnar rat-
sjám — rekast á. Hraðinn var 70
km á klst., en ratsjárnar stöðv-
uðu bifreiðirnar í öruggri fjar-
lægð hvor frá annarri.
Sé hraði bifreiðarinnar minni
en 16 km á klst. stöðvar ratsjáin
hana ekki til þess að valda ekki
óþarfa töf, þegar verið er að
leggja bifreiðunum. •
Gerhardsen
Perón —
kvefaður
Ósló, 22. ágúst.
Reuter-NTB.
NORSKI forsætisráðherrann Ein-
ar Gerhardsen, fer í opinbera
j heimsókn til Ráðstjórnarríkj-
| anna í haust. Búizt er við, að
1 hann muni fara, er bæjar- og
1 sveitastjórnarkosningar hafa far-
' ið fram í Noregi — í nóvember.
1 Sagði forsætisráðherrann í svari
1 sínu, að Ráðstjórnarríkin og Nor-
egur þyrfti ekki að útkljá nein
ágreiningsatriði, en ekkert væri
á móti því að efla skilning og
vináttu milli þessara tveggja
landa.
Frakkar leggja 9 jbcrp í Algier
í eyð/
Casablanca, 22. ágúst.
Reuter-NTB.
FRANSKAR hersveitir hafa
lagt níu smáþorp í Con-
stantinehéraðinu í Algier í
rústir. Sveitir skæruliða frá
þessum þorpum stóðu fyrir
þeim blóðugu óeirðum, er
urðu í héraðinu um helgina.
Segir í tilkynningu stjórnar-
innar, að skæruliðarnir hafi
verið sekir um morð og hermd
arverk. Voru skæruliðarnir
handteknir, konur og börn
flutt á brott, og síðan kveikt
í húskofunum.
★ ★ ★
Til talsverðra óeirða kom í dag
í Marokkó í nágrenni við Casa-
blanca — suð-austur af borginni.
Franskar hersveitir, gráar fyrir
járnum, héldu í dag til þorpsins
Oued Zem, sem liggur 80 mílur
suð-austur af Casablanca. Varð
þetta þorp mjög illa úti í óeirð-
unum s.l. laugardag, er hermd-
arverkamenn af Berber-kynþætt-
inum réðust inn í þorpið.
Yfirhershöfðingi Frakka í
Marokkó, Pierre Duval, fórst
í dag í flugslysi. Var hann í
eftirlitsflugi í grennd við
Oued Zem og hrapaði flugvél
hans til jarðar. Ekki er enn
ljóst, hver var orsök slyssins,
en ósaðfestar fregnir herma,
að hér hafi verið um skemmd-
arverkastarfsemi að ræða.
★ ★ ★
Bylting vofir yfir Brazilíu
Um helgina urðu miklar óeirðir í Franska Marokkó og munu um
300 manns hafa beðið bana. S. 1. laugardag voru tvö ár liðin síðan
fyrrverandi soldán, Ben Jussef, var gerður útlægur. Þjóðernis-
sinnar krefjast þess eindregið, að soldáninum verði leyft að snúa
heim og vera áfram þjóðhöfðingi landsins. Hefir þetta verið undir-
rót þeirra blóðugu óeirða, er undanfarið hafa geisað í Marokkó.
Myndin er frá þeim tíma, er Ben Jussef var enn við völd — um-
kringdur af lífverði sínum ríður hann frá höll sinni í Rabat.
Liklegt er að herforingjaklika
taki völdin i sinar hendur
RIO DE JANEIRO, 22. ágúst. — Einkaskeyti frá Reuter.
ALLAR líkur benda til þess, að á næstunni muni klíka herfor-
ingja gera byltingu í Brazilíu og taka völdin í sínar hendur.
Um helgina sátu helztu menn hersins stöðugt á lokuðum fundum
og ráðguðust um — að því er menn segja — hvernig þeir gætu
komið í veg fyrir, að fylgismenn fyrrverandi forseta landsins,
Vargas, næðu yfirhöndinni í forsetakosningunum er fara fram i
Brazilíu í haust.
-------------------------«
Nánari fregnir hafa nú borizt
af óeirðum þeim, er urðu í Mar-
okkó um helgina. Tiltölulega lít-
ið var um æsingar í stærri borg-
unum, en kynþættirnir, sem bú-
settir eru í fjalllendinu í suð-
austur hluta landsins gerðu upp-
reisn.
Enn hafa ekki borizt áreið-
anlegar fregnir um, hversu
margir féllu, en það munu
vera a.m.k. 1000 manns, um
180 Evrópumenn. 700—800
manns hafa verið handteknir.
Mikill liðsauki var fluttur til
Algier og Marokkó um helg-
ina, og hefir franska herstjórn
in ákveðið að fá frönskum
borgurum er búa á afskekkt-
um stöðum vopn í hendur.
★ ★ ★
í Túnis kom til nokkurra ó-
eirða í dag, er franskir hermenn
skutu á hóp skæruliða, er reyndi
að hindra innfædda verkamenn
í að fara til vinnu sinnar á bænda
býlum.
★ ★ ★
í Aix-Les-Bains hófust í dag
viðræður leiðtoga Marokkóbúa
og franskra stjórnmálaflokka um
framtíð Marokkó. Fyrirliði Mar-
okkó-nefndarinnar er stórvezír-
inn, sem sagður er rúmlega 105
ára gamall, og E1 Glaoui, pasha
af Marrakesh, sem er mjög
hlynntur yfirráðum Frakka í
Marokkó og núverandi soldáns
Ben Arafa. Fyrir hönd Frakka
sitja fundinn Faure forsætisráð-
herra, utanríkisráðherrann Anto-
ine Pinay, varnarmálaráðherr-
ann Pierre König, innanríkis-
ráðherrann Schuman og ráðherr-
ann, er fjallar um málefni Mar-
okkó, Pierre July. Gilbert Grand-
val, landstjóri Frakka í Marokkó,
er ekki enn kominn til Aix-Les-
Bains, en mun fara þangað innan
skamms.
Kjarnorka notuð til
ai knýja röntgentæki
og vega sykur
Genf.
Á ALÞJÓÐA ráðstefnu kjarn-
eðlisfræðinga í Genf, sem lauk
s.l. laugardag, bar margt á góma.
Var þar rætt allt það, er við kem-
urfriðsamlegri hagnýtingu kjarn-
orkunnar.
M.a. skýrðu bandarískir vís-
indamenn frá því, að þeir hefðu
smíðað lítið röntgentæki, sem
gengur fyrir kjarnorku. Á Hawaii
eru atómgeislar notaðir til að
vega sykur. Sænskur prófessor
skýrði svo frá, að karlar séu
„geislavirkari" en konur. Var það
prófessor Sivert.
Lét hann þess einnig getið, að
magrir menn séu „geislavirkari"
en feitlagnir, þar sem atómgeisl-
myndast einkum í vöðvum inanns
ins. Mikið fitulag bindur geisl-
ana, og verða menn því yfirleitt
minna „geislavirkir" með aldr-
inum.
Röntgentækið, sem bandarísku
vísindamennirnir smíðuðuð er á
stærð við ritvél og því mjög auð •
velt að flytja það.
Talsverðar stjórnmálalegar
æsingar eru nú í Brazilíu, allt
að því eins miklar og í ágúst I
fyrra, er Vargas framdi sjálfs-
morð.
★—O—^
Hafa herforingjarnir lýst yfir
því, að þeir telji sig ábyrga fyrir
því að Brazilíumenn losnuðu við
Vargas, og muni þeir því ekki
sætta sig við, að fylgismenn fyrr-
verandi forseta hrifsi aftur til
sín völdin.
Herforingjarnir geta ekki orð-
ið sammála um, hvað skuli taka
til bragðs. Sumir vilja koma í
veg fyrir að forsetakosningar fari
fram, aðrir vilja bíða átekta og
sjá, hvort Juarez Tavora, fram-
bjóðandi herforingjaklíkunnar,
verður fyrir valinu, en hann er
talinn mjög óvinsæll af alþýðu
manna í Brazilíu.
♦—O—♦
Ábyrg blöð í Brazilíu hafa
undanfarið rætt mjög þessi mál
og vara þjóðina við að láta her-
foringjaráð ná yfirráðum í land-
inu — gæti þetta leitt til borg-
arastyrjaldar.
KHARTOUM, 22. ágúst.
HERSVEITIR þær í súdanska
hernum, er gerðu uppreisn
skömmu fyrir s. 1. helgi, buðu
í dag stjórninni í Súdan að hefja
samningaviðræður til að binda
endi á uppreisnina.