Morgunblaðið - 14.09.1955, Blaðsíða 2

’ I
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 14. sept. 1955 ]
Happdrætfi
Háskóla hiands
Kr. 300.00
; 12 76 79 99 197
235 237 368 389 406
501 553 667 730 734
i 895 942 1022 1063 1221
1282 1333 1436 1441 1554
1671 1782 1855 1875 1881
2096 2114 2457 2578 2596
2639 2678 2692 2757 2817
2830 3030 3235 3264 3525
3644 3671 3690 3840 3889
3928 3937 3961 3964 3977 {
4071 4113 4232 4239 4241 !
4266 4327 4347 4365 4418
4424 4466 4511 4578 4614 1
4617 4653 4755 4761 4911
4940 4949 5056 5115 5136
5213 5235 5273 5296 5309
5418 5468 5531 5532 5547 ;
5583 5638 5700 5745 5784
5795 5802 5824 5894 5969
6043 6234 6286 6331 6339
6482 6507 6637 6684 6694 !
6782 6784 6823 7102 7195
7218 7277 7334 7347 7384
7406 7479 7481 7493 7501
7502 7553 7696 7728 7731
7771 7777 7782 7842 7874
8009 8235 8574 8596 8686
8740 8982 9078 9127 9147
9162 9174 9187 9510 9517
9525 9528 9558 9563 9767
9855 9947 9998 10054 10181
10212 10491 10725 10766 10788
10841 10993 11125 11230 11272
11408 11525 11554 11595 11679
11796 11827 11852 11865 11907 :
11933 11936 11992 12121 12277 1
12295 12327 12334 12344 12397
12406 12430 12655 12783 12951 .
12971 12990 13005 13111 13148 !
13226 13431 13465 13517 13529
13555 13634 14051 14061 14076
14168 14329 14353 14359 14427
14452 14541 14572 14827 14850
15084 15207 15246 15256 15312
15405 15458 15471 15500 15640
15704 15759 15869 16135 16246
16368 16369 16552 16758 16832
16841 16882 16975 16981 16992
16998 17011 17087 17127 17138
17166 17252 17393 17424 17425
17488 17570 17589 17614 17731
17829 17926 17960 17988 18144
18196 18269 18340 18406 18457
18519 18557 18686 18797 18848
18920 19255 19267 19318 19324
Norrænt háskólaná
á íslandi 1956 í jar6fræði
Helgi Bjarnason
á BSR fimmiuour
i
1
arangur a
málanefndar.
mennmgar-
NOPwRÆNA menningarmálanefndin hélt fundi í Reykjavík dag-
ana 29. og 30. ágúst. Fundinn sátu nær 40 fulltrúar frá öllum
Norðurlöndunum. Fundir voru haldnir í Alþingishúsinu og voru
fjölmörg mál tekin til athugunar. Til að gera nokkra grein fvrir
starfi norrænu menningarmálanefndarinnar skal hér skýrt stuttlega
frá helztu viðfangsefnum fundarins.
@19462 19513 19546 19555 19561
|l9722 19944 19952 19954 20035
|20054 20134 20192 20217 20261
-20270 20470 20625 20632 20864
20882 20944 20985 21152 21156
21222 21236 21249 21328 21397
s 21426 21427 21539 21584 21635
|21654 21684 21691 21708 21739
21743 21761 21787 21843 21884
21954 22076 22115 22141 22157
22377 22657 22658 22705 22731
f22769 22794 22879 22911 23043
|23143 23168 23208 23224 23299
123338 23373 23379 23496 23697
23702 23713 23741 23797 23812
3836 23852 23860 23914 24114
»24153 24293 24311 24378 24418
1 24494 24605 24630 24691 24716
24740 24779 24793 24978 14990
25094 25121 25149 25232 25414
25427 25572 25593 25631 25780
25864 25917 25984 26091 26095
26096 26142 26144 26198 26268
26290 26347 26474 26580 26611
26622 26780 26900 26924 26943
27005 27030 27069 27084 27329
27348 27457 27469 27560 27564
27695 27709 27741 27892 27929
27939 27982 28042 28157 28190
28325 28362 28431 28532 28594
28599 28646 28648 28690 28737
28805 28833 28842 28962 28998
29029 29G67 29094 29127 29178
29292 29301 29353 29371 29613
29757 29841 29871 29925 29927
80028 30075 30098 30169 30311
80351 30368 30381 30483 30629
80641 30704 30809 30994 31074
81094 31098 31168 31353 31417
81583 31633 31699 31750 31821
82023 32053 32090 32112 32140
82147 32187 32224 32256 32319
82334 32395 32421 32429 32446
82492 32512 32542 32633 32723
82726 32729 32735 32847 32864
82894 32929 32970 33035 35053
83087 33143 33195 33297 33345
83353 33368 33419 33565 33718
83738 33747 34006 34049 34077
84178 34232 34238 34247 34434
HAFRANNSOKNIR
Fundurinn ákvað að mæla með
áætlun um fast samstarf Norður-
landanna í hafrannsóknum. — í
áætlun þessari er stuðningur
veittur ýmsum rannsóknum, sem
nú standa yfir og stuðlað að því
að hald.a námskeið fyrir skóla-
nemendur og kennara.
KÁ SKÓL ANÁMSKEIÐ
Þá var studd tillaga um að
stofna til norræns háskólanám-
skeiðs í ýmsum greinum, þannig
að námskeið skyldu haldin í
þeim löndum þar sem beztir
möguleikar væru til að kynna
sér viðfangsefnin. Ætlað er að
fyrsta námskeiðið verði haldið á
íslandi sumarið 1956 í jarðfræði
og jarðeðlisfræði.
MENNTIR FYLGI
ÞJÖÐFÉLAGSÞRÓUN
Þá leggur menningarmála-
nefndin ríka áherzlu á það við
ríkisstjórnir Norðurlandanna, að
grundvallar kennsla í skólunum
fylgist með þeim kröfum sem
þjóðfélagið og þróun framleiðslu-
málanna setja og þannig að sem
mest samræmi náist á öllum
Norðurlöndunum.
SKILNINGUR
ÞJÓÐA í MILLI
Einnig hefur nefndin samþykkt
að kjósa norræna nefnd til að
gera yfirlit um hlutfallið milli
þjóðlegra, norrænna og annarra
mennta í námsefni skólanna. Til-
gangurinn með þessu er að íhuga,
hvort ekki ætti að gera breyting-
ar á námsefninu, þannig að sí-
aukin áherzla verði lögð á skiln-
ing á viðhorfum í öðrum lönd-
um og heimshlutum og á heims-
menningunni í heild.
SAMRÆMING SKÓLAMÁLA
Menningarmálanefndin mælir
með því við ríkistjórnir Norður-
landanna, að þær veiti framlög
til að láta gera rannsókn á skipu-
lagningarmálum skólanna og láta
gera umbótatillögur í skólamál-
unum. En sérfræðinganefnd sem
vinnur að því að efla norrænt
samstarf í menntamálum myndi
framkvæma þessa rannsókn.
Nefndin leggur til við ríkis-
stjórnirnar, að börn norrænna
foreldra, sem ekki eru ríkisborg-
arar í því landi sem þau dveljast
njóti jafnræðis í skólastyrkjum
og öðrum stuðningi til náms.
Þá hefur nefndin samþykkt að
mæla með bættum kjörum í
ferðalögum skólafólks og kenn-
ara og að stuðla að kennaraskipt-
um milli Norðurlandanna.
FLOKKAR NORRÆNNA
BÓKA Á ENSKU
Þá hefur nefndin tekið til um-
ræðu tillögu þá sem fram kom
frá Norræna félaginu um að
reyna að gefa út flokk norrænna
bókmennta í enskri þýðingu. Var
ákveðið að stofna nefnd nor-
rænna bókmenntasérfræðinga
sem semji áætlun um slíka út-
gáfu. Þá var einum nefndarfull-
trúa Henrik Groth bókaútgef-
anda í Oslo falið að rannsaka,
hvernig slíkri útgáfu yrði bezt
fyrir komið.
Loks ber þess að geta, að tekn-
ar voru til umræðu tillögur um
ríkisstyrk við norrænt tónlistar-
samstarf og hvernig koma ætti á
fót norrænum sýningarskála í
New York.
Háif á þriðja þóstnd
botnar hafa borizl
FRESTURINN til þess að skila
botni í vísnakeppni þeirri, er
efnt var til í bæklingnum ,,Já
eða nei“, er útrunninn annað
kvöld, en þátttaka er þegar mjög
mikil. Hafa borizt hátt á þriðja
þúsund botnar.
Góð verðlaun eru veitt fyrir
tvo beztu botnana. Fyrstu verð-
laun eru Rafha-eldavél og önn-
ur verðlaun IBN-rafmagns-
klukka.
BERGEN, 13. sept.: - Um síld-
veiðar Norðmanna við ísland var
sagt í skýrslu frá norska eftirlits-
skipinu „Andenes" á mánudaginn
kl. 18: Á sunnudaginn fengu mörg
skip góða veiði. Á mánudaginn
var veiðin ekki eins jöfn og
minni, frá 15 upp í 60 tunnur.
Ellefu bátar eru á heimleið. Veð-
ur er gott á miðunum.
HELGI Bjarnason bifreiðarstjóri
á BSR til heimilis Efstasundi 7 er
fimmtugur í dag. Hann er fæddur
hér í Reykjavík, sonur hjónanna
Bjarna Helgasonar verzlunar-
manns og Júlíönu Jónsdóttur. —
Helgi afi hans var bróðir Jóns
á Galtafelli. föður þeirra Einars
1 myndhöggvara og Bjarna bíó-
stjóra. Móðir Helga var systir,
Jónatans Jónssonar, og eru þetta
hinar beztu ættir, önnur úr Ár-
’nessýslunni og hin úr Borgar-
! firðinum.
f Helgi fékkst við ýmis störf á
! yngri árum, en árið 1933 hóf hann
1 akstur L BSR um líkt leyti og bif- j
reiðastjórarnir Sveinbjörn Tímo-
theusson, Ari Þorsteinsson og Er-
lingur Thorlacius, sem allir eru
vel kunnir menn hér í bæ. Eins
og þeir, hefur hann síðan haldið
tryggð við þessa bifreiðastöð og
( er starfstíminn síðan orðinn rúm-
Sir tveir áratugir.
I í kringum árið 1940 festi Helgi
lásamt Ólafi bróður sínum kaup
'á jörðinni Stafholtsvoggjum í
Borgarfirði, ásamt með Lauga-1
landi. Þar var jarðhiti talsverð-
ur, en til ainskis nýttur. — Þeir
bræðurnir hófust þegar handa um
að nytja þennan jarðhita og
byggðu gróðurhús. sem stöðugt,
hafa stækkað og aukizt. Hefur
sonur Helga, er Bjarni heitir,
sem lært hefur garðyrkju, nú tek-
ið að sér forstöðu þessarar full-
komnu garðyrkjustöðvar, en
Helgi er þó oft með honum við
starfið, er hann tekur sér sum-
arleyfi frá bifreiðaakstri. Þarna
átti ég góð kynni af þeim feðg-
um, einmitt á fyrstu árum garð-
yrkjubúskaparins. Man ég enn
hve snöggur og snar Helgi var,
ákafamaður hinn mesti við vinnu.
Og einnig minnist ég atvika, er
sýndu mér, að hann var drengur
góður.
Samstarfsmenn hans á BSR geta
einnig borð vitni um það, að
Helgi er einlægur félagi og beztur
þegar á reynir.
Þ. Th.
Bjöm Pálsson sækir slas-
aðan mann á Homafjörð
HÖFN í HORNAFIRÐI, 13. sept.
IGÆR vildi það slys til hér, að 16 ára piltur, Karl Sighvatsson
að Brekku í Lóni, slasaðist talsvert í andliti, er hann var að
draga sláttavélarljá á smergelskífu. — Brotnaði skífan og hrökk
í andlitið á Karli.
DAGBLÖÐIN hafa minnzt nokk<
uð á ráðagerðir, sem munu vera
á döfinni um það að bæta D*
fjörefni (vítamíni) í nýmjólk.
Slíkt hefur aldrei fyrr verið
gert hér á landi, enda hefur ver-
ið völ á öðrum fjörefnagjafa I
'ríkum mæli, þorska- og ufsalýs-
inu, sem hingað til hefur þótt
nægja.
Fjörefni lýsisins eru eins og
kunnugt er a. m. k. tvenn, hin
svonefndu A- og D-fjörefni.
Hvorugt þessara fjörefna eru
að neinu ráði í kúamjólk, og
þess vegna hefur mjólkinni aldr-
ei verið treyst, að fullnægja þörf
barna af þessum fjörefnum.
í þorskalýsi eru minnst 1000
einingar af A-fjörefni í hverju
grammi og 100 af D-fjörefni, en f
ufsalýsi minnst 2000 af A og 200
af D-fjörefnum í grammi.
Ekki er mér kunnugt um, a9
A- og D-fjörefni hafi verið mæld
í íslenzkri kúamjólk, og hef ég
þó grennslazt fyrir um það hjá
forstjóra Mjólkursamsölunnar.
En þar sem sú leið hefur verið
farin að bæta t. d. D-fjörefni 1
mjólk (eða auka það með geisl-
un), mun magnið sjaldan hafa
numið meiru eftir á en 400 ein-
ingum af D-fjörefni í lítra af
mjólk.
Sama magn af D-fjörefnum má
því fá úr 4 grömmum af þorska-
lýsi, en það er magnið úr einni
teskeið.
í lýsinu eru fjörefnin leysf
upp í feitinni, og því dreifð jafnt
um hana alla.
En í mjólkinni er aðallega
vatn, sem ekki leysir í sig A-
eða D-fjörefni, og verður því að
dreifa fjörefnunum í mjólkinni
með samskaki í vélum, til þess
að tryggja nokkurn veginn jafna
dreifingu.
En er þá ekki verið að leiða
asna í herbúðir mjólkurmeðferð-
arinnar, og jafnframt að gefa
bakarabarni máske lélegra
brauð?
Á hitt má í þessu sambandí
minnast, að vegna lélegs gras-
fóðurs í ár sé full þörf á að hugsa
eitthvað um sjálfar kýrnar, og
aðrar skepnur, og ætla þeim rík-
ari skammt af t. d. D-fjörefni,
en endranær.
f fóðurlýsi, sem haft verður S
boðstólum á næstunni, mun
verða séð fyrir auknum skammtl
af D-fjörefni.
Ásgeir Þorsteinsson,
Eflir 14. umferð ^
LÆKNIR EKKI NÆR EN
Á DJÚPAVOGI
Enginn læknir er nú í Horna-
firði, þar sem Kjartan Árnason
héraðslæknir er farinn héðan fyr
ir hálfri annari viku, og tekinn
við Laugarási í Biskupstungum.
Er því ekki læknir nær hér en
á Djúpavogi, og er það um lang-
34587 34597 34729 34789 34891
34902 34920
(Birt án ábyrgðar)
an og erfiðan veg að sækja, hvort
heldur er á sjó eða landi.
SJÚKRAFLUGVÉL
BJÖRNS PÁLSSONAR
Var því það ráð tekið, að leita
aðstoðar Björns Pálssonar og
brá hann þegar við og flaug aust-
ur. Lenti hann flugvél sinni á
aurunum fyrir neðan túnið á
Brekku og tókst það giftusam-
lega. Var pilturinn síðan fluttur
á Landsspítalann og líður honum
vel eftir atvikum,
— Gunnar.
584 fer. fyrir
10 réffa
ÚRSLIT leikjanna á laugardag:
Aston Villa 1 — Blackpool 1 x
Burnley 3 — Birmingham 2 1
Charlton 0 — Everton 2 2
Luton 4 — Newcastle 2 1
Manch. iCty 3 — Cardiff 1 1
Portsmouth 3 — Bolton 3 x
Preston 0 — W.B.A. 1 2
Sheff Utd 1 — Manch. Utd 0 1
Sunderland 4 — Chelsea 3 1
Tottenham 3 — Arsenal 1 1
Wolves 4 — Huddersfield 0 1
Bristol Rov. 4 — Nottm. For. 1 1
Þrátt fyrir að 8 leikjanna á seðl
inum lyktaði með heimasigri,
komu ekki fram fleiri en 10 réttir
leikir og varð hæsti vinningurinn
584 kr. fyrir 2 fasta seðla, og voru
báðir með 10 rétt í 2 röðum. Vinn
ingar skiptust þannig:
1. vinningur 132 kr. fyrir 10
rétta (6).
2. vinningur 32 kr. fyrir 9
rétta (49).
á skákmófffln j
í Gaufaborg 1
HÉR BIRTIST staðan eftir 14,
umferð á skákmótinu í Gauta-
borg. -f- merkir að viðkomandl
hafi teflt einni skák fleira efl
aðrir, þ. e., ekki setið hjá.
Í
1
l
"Í
1
1
f
1
n
i
1
1
1
_____________________ 1
Miðar hægt ^
en gengur þó
TOKIO, 12. sept.: — Hatoyamai,
forsætisráðherra Japana, skýrðí
frá því í dag að samningum Jap-
ana og sovétríkjanna, sem staðið
hafa yfir í London undanfama
máftuði, muni verða lokið fyrla
áramót.
1. Bronstein 10 v.
2. Panno 9-f-
3. Keres 8 Vz
4. Ilivitski 8
5. —8. Petrosjan 7%
5.-8. Pilnik 714
5.—8. Fuderer 714
5.-8. Filip 714
9. Szabo 714 -f-
10.—11. Spasskij 7
10,—11. Geller 7
12. Rabar 614
13. Packman 614
14. —15. Stáhlberg 6
14.—15. Guimard 6
16. Najdorf 514
17. Bisguier 514-4-
18. Unzicker 414
19. —20. Sliwa 414 -f-
19.—20. Donner 414 4-
21. Medina 3-f-