Morgunblaðið - 15.09.1955, Blaðsíða 15

]
Fimmtudagur 15. sept. 1955
MÓRGVIS BLAÐIÐ
31
AFÖGRUM vormorgni, í hölli
morgunroðans, var hann i
fæddur. Ást og hamingja ungra j
og glæsilegra hjóna reistu höll-j
ina og vígðu hana við komu!
sveinsins. Og sveinninn óx og ]
dafnaði í því andrúmslofti. —]
Hann hélt áfram að vera gleði og !
hamingja foreldranna og með j
árunum styrkur þeirra, von og
traust. Og þetta hélzt öllum
sem síðar hlotnaðist sú hamingja
að kynnast honum, hlutu að
dáðst að morgunroðanum í sál
hans og finna unun og lífsham-
ingju í návist hans.
Jóhann Georg Möller var fædd '
ur á Hvammstanga 28. maí 1907.!
Foreldrar hans voru Jóhann Ge-!
org Möller, þá kaupmaður á
Hvammstanga og kona hans, j
Þorbjörg Pálmadóttir, prests í
Hofs- og Fellsprestakalli.
Fluttust þau hjón síðan til _ gkyndilega var kvaddur heim.
Sauðárkróks og þar ólst Jóhann , Trúarvissa hans var örugg. Hann
upp. Snemma fór hann að vinna j ]eitaði og fann gæskuríka náð
á sumrum í sveit, auk þess sem Quðs og handleiðslu, fvrir son
hann stundaði sjó, er hann var hang Jesúm Krist
, , j Margar hugsanir hljóta að
lauk gagnfræðaprofi a ; koma upp j hugannj er ég lít yfir
— Voru höfandar
Framháld af bl?. 24
verið mjög háttsettur í þjóðfé-
laginu. Hann hefir ekki aðeins
verið andans maður heldur einn-
ig fæddur aðalsmaður.
+ GETGÁXURNAR BERA
VOTT UM RÍKT
HUGMYNDAFLUG
En hafi hinir vantrúuðu á
réttu að standa, hver var þá
Shakespeare? Bandaríski leik-
ritagagnrýnandinn heldur því
fram, að hinn raunverulegi
Framhald af bl. 26
sekur um landráð og dæmdur til
dauða. Sögusagnir herma, að þau
málaferli hafi verið gruggug, og
nertoginn hafi raunverulega ver-
ið fórnardýr innbyrðis valda-
baráttu.
Á BYRON DVALDI
í DYFI.ISSUNNI
Það læsist ónotahrollur um
hvern, sem gengur eftir þröngum
Shakespeare se Christopher Mar- gongunum í kjallarafangelsi her
lowe. Sumir eigna Sir Frances
Bacon leikritin, aðrir telja jarl-
inn af Oxford Alfred de Vere,
höfundinn.
De Vere hefir jafnvel verið
talinn vera faðir Shakespeares,
og til er sú kenning, að hann sé _. ... ,
launsonur De Vere og Ehsabetar
togahallarinnar. Þar voru geymd-
ir á sínum tíma menn, sem voru
hættulegir ríkinu — pólitískir
fangar. Vistin þar hefir verið
vosbúðin ein — einkum á veturna
— þegar veður var vont og há-
! marki hafði Jóhann náð og var
því ekkert að vanbúnaði, er hann
drottningar, og hafi sonuriiin
hlotið nafnið „Shagsper“. De
Vere hafi ekki talið það sæmandi
manni i sinni stöðu að rita leik-
rit — ekki sízt grínleikrit — hann
glufu og gluggaholurnar, sem eru
rétt ofan við yfirborð síkisins.
Fylgdarmaðurinn varaði okkur
við að stíga fæti inn í klefana —
þeim hefir ekki enn tekizt að út-
heima.
Hann
Akureyri og stúdentsprófi frá 38 ára kynmngu og’vináttu þessa
Menntaskólanum í Reykjavík látna
vinar. Þær minningar eru
1928. Hof svo laganam við Ha- hugljúfar og geta ekki gievmzt.
skólann, en varð að hverfa frá Hann var elskurikur sonur, hug-
námi vegna vanheilsu. Á náms- ljúfur og hjálpsamur bróðir. Og
árum hans í Menntaskólanum þannig var hann sem heimilis-
var þegar farið að bera á því faðir, elskulegur eiginmaður og
að hann þyldi illa lestur. j faðir og sá vel fyrir öllu. Unaðs-
I desember 1926, varð Jóhann legt var að dvelja a heimili hans
fyrir þeirri sáru sorg og djúpa 0g njúta þar astúðar. Margt sagði
afalli, að missa föður sinn á þann fagurt) Sem ekki gleymdist
og er mér minnisstætt, hve móð-
ur minni fannst mikið til um
ræðu hans eitt sinn. Hún glad.d-
ist í hjarta sínu af þeim orðum
og gleymdi þeim aldrei. — Það
er þjóðfélagslegur skaði, að
missa slíkan mann á miðju starfs
skeiði. En hann náði þó miklu
lengra í lífinu, en árin ein segja
til. Trú hans hafði gefið honum
viturt hjarta. Það var gæfumun-
urinn. Og þessvegna getum við
kvatt hann, að vísu með djúpum
söknuði, en þó með gleði og
fögnuði yfir því að hafa átt hann
að samferðamanni og vin.
Góð heimvon hans. er oss öll-
um huggun og styrkur.
Steindór Gunnlaugsson.
bezta aldri. — Minnist ég þess,
hve erfitt mér fannst, að þurfa
að tilkynna honum þá harma-
fregn og hve stillilega hann
brást við, þó þung væri raunin,
ekki aðeins hans vegna, heldur
og móðurinnar og litlu systkin-
anna, en þau voru 11 börnin og
Jóhann elztur. Sumarið eftir
fluttust þau hingað búferlum og
átti Jóhann heimiii hér, hjá
móður sinni, unz hann stofnaði
sjálfur heimili.
Ungur að árum reyndi hann
því hverfulleik lífsins og ábyrgð
þess. En hann tók því sem hetja,
enda var hann bráðþroska eins
og hann átti kyn til og vel gerð-
ur á alla lund.
Árið 1933, gerðist hann bók-]
ari og síðan skrifstofustjóri hjá j
Rafmagnsveitu Reykjavikur, unz '
hann 1947 varð forstjóri Tóbaks- ]
einkasölu ríkisins og gegndi hann
því starfi til dauðadags. Leysti
hann þar af hendi mikið og gott
starf, enda var hann stjórnsam-
ur og fljótur að vinna hylli
manna.
- Árið 1934, kvæntist Jóhann
Edith Paulson kaupm. hér
hafi einnig viljað koma vel fram • ryma flónum úr þessum húsa-
við launson sinn, slegið tvær kyrinum.
flugur í einu höggi og tileinkað : í einum þessara klefa lét skáld-
honum leikritin. j ið Byron loka sig inni til að geta
^ O ^ j af eigin reynd lifað þjáningar
Þessi kenning ber vott um ríkt fangans. Eftir dvölina þar orti
hugmyndaflug, en hún er samt hann kvæðabálkinn „Fanginn í
hógv'ær í samanburði við kenn- Chillon" — og lýsing hans kemur
ingu hins þekkta sagnfræðings, heim og saman við þær ömurlegu
Gilbert Slades. Skýrir hann hugsanir, er ásækja forvitinn
kenningu sína í bók sinni „Sjö ferðalang eftir að hafa dvalið í
höfundar að leikritum Shalves- dýflissunni stundarkorn.
peares", er hann gaf út árið j ★ • ★ ★
1931. í þeirri bók reynir Slades ] Rauður hálfmáninn skín yfir
að sanna, að leikritin hafi verið Feneyjum — Markúsartorg er
rituð af nokkrum aðalbornum skrautlýst og glaðværir hlátrar
mönnum og konum við hirð blandast leik hljómsveitarinnar
— ölduhreyfingarnar í Bátsör.g
Mendelsohns eru samhljóma
gjálfri sjávarins við bakka Stóra-
síkis. Á Markúsartorgi er ætíð
Elízabetar drottningar.
♦ RITAÐI HANN
GAMANLEIKINA?
Telur hann, að þetta hafi glagVærð og fjör — hér er mið-
verið sjö manna hópur og Cristo- depill skemmtánalifs borgarinn-
pher Marlowe, Sir Francis Bacon ar ,
og Jarlinn af Oxford hafi verið, |
meöal þeirra. Slades álítur, að HINIR „h^IMILISLAUSU“
aðeins ein kona Greifynjan af. __ OG FLjSKINGSKETTIR
Pembroke, hafi tekið þatt í nt-| En aðeing ngkkrar húslengdir
s or unum og þ ein um i handan torgsins taka við þröng-
SkolæfÍRpr
vamarliðsins
Frá utanríkisráðuneytinu:
f TILEFNI af ummælum Flug-
vallarblaðsins, Þjóðviljans og Al-
þýðublaðsins um það, að varnar-
í liðið hafi greitt hálfa milljón kr.
bænum, hinni ágætustu konu, er í leigu fyrir skotæfingasvæðið i
alla tíð stóð örugg og lífsglöð landi Voga á Suðurnesjum vill
við hlið manns síns til hinztu, utanríkisráðuneytið taka þetta
stundar og eins var með tengda- : fram:
foreldrana. Hjá þeim naut hann ] Varnarliðinu var afhent sv'æði
ástúðar og trausts. j þetta til skotæfinga í samræmi
Eignuðust þau Edith og Jóhann j við 2. gr. varnarsamningsins frá
fagurt og glæsilegt heimili og ] ^95^, er hljóðar svo: „ísland mun
hamingja þeirra fullkomnaðist, J afia heimildar á landssvæðum og
er þau vorið 1937, eignuðust son, ] gera aðrar nauðsynlegar ráðstaf-
er hlaut nafn föður síns og afa, j anir ti] þess, að r td verði látin
Johann Georg. Stundar hann aðstaða sú, sem veitt er með Sama
samningu gamanleikjanna. Allt
þetta fólk var þaulkunnugt hirð-
lífinu.
! En Slades telur það hreinustu
fjarstæðu, að Shakespeare sjálf-
ur hafi átt nokkurn þátt í að
semja leikritin.
♦—O—♦
} Það er heldur ólíklegt, að
Calvin Hoffman komist að nokk-
urri niðurstöðu, þó að hann opni
gröf Walsinghams. Til þessa hef-
ir ekki tekizt að sanna, hver rit- Framhald af bls. 20
aði leikritin, og líklegt er, að það sem vorum að brjótast til bún-
verði áfram einn af hinum mörgu aðarmennta á tímabilinu frá
ar, dimmar götur fátækrahverf-
isins. Alls staðar blasa við eymd
og volæði, hrörleg hús og illa
klætt fólk. Hinir ,,heimilislausu“
halla sér til svefns hvar, sem
verða vill — í sundum milli lág-
— Búnaðarnam
leyndardómum sögunnar,
aldrei tekst að afhjúpa.
— Húnvetningalióð
Framhald af bls. 21
því að þeir hafa ort af þörf hjarta
síns, og útgefendur eiga þakkir
skilið fyrir að hafa safnað ljóð-
unum saman og birt þau. Þegar
langir tímar líða, hafa ýmsir
nú Menntaskólanám og er hinn
efnilegasti maður, og hvers
manns hugljúfi.
Jóhann lét snemma stjórnmál
til sín taka og skrifaði fræðileg-
ar ritgerðir um hinar ýmsu
stjórnarstefnur í heiminum og
var hann að vonum raunsær þar,
sem á öðrum sviðum. — Hann
hafði brennandi áhuga fyrir því,
að ráða bót á þeim annmörkum,
sem stjórnarfar vort þjáist af.
Hann var líka einn af þeim fáu
mönnum, sem hafði skilyrði til
að líta með næmum skilningi
ingi þessum, og ber Bandaríkj-
unum eigi skylda til að greiða
íslandi, íslenzkum þegnum eða
öðrum mönnum gjald fyrir það“.
Varnarliðið hefur því að sjálí-
sögðu ekki greitt leigu fvrir um-
rætt svæði. Aftur á móti hefir
ríkisstjórnin gert leigusammng
við eigendur skotæfingasvæðisins
og er ráðuneytinu ekki kunnugt
um nein vanskil á greiðslu leig-
unnar. Aðdróttanir Flugvallar-
blaðsins, Þjóðviljans og Alþýðu-
blaðsins í garð starfsmanna varr.'
aldamótum og fram að heims-
styrjöldinni fyrri, flestir við lít-
inn hlut, getum glaðst yfir því
hve mikilla og góðra kosta æsk-
an á nú völ á þessu sviði sem
öðrum. Vandamál búnaðarins
eru mörg, en nú er líka miklu
til að tjalda að leysa þau. Það
sem mestu skiptir er þekkingin
og trúin.
Þekkingarinnar er nú svo
miklu auðveldara að afla en áð-
gaman og gagn af að kynnast Iur var- að Þar kems,t enSinn
Ijóðum þessum og höfundum 1 samjöfhuður að, en truna verð
þeirra, ekki síður en það vekur ,nr kændastettin^ sjalf að leggja
okkur ánægju að fá þessa fallegu ;tlk ^ott h®gt se, að et a kana i
bók í hendur. 1 S°ðum skolum, an hennar stoð
Helgi Konráðsson. 1
ar engin þekking, engin tækni,
og djúphyglí á hlutina. Reynsla , armáladeildar er þvi tilhæfulaus
hans í lífinu þroskaði hann og.
benti honum á æðri leiðir. Það i
var aðeins trúin, sem gat vísað
hina réttu leið. Án hennar gat
aldrei orðið ratljóst. Hann fann ^
að trúin er sá kraftur, sem sigr-
ast á veröldinni.
Jóhanni auðnaðist það ekki, að
ná háum aldri. En það er held- ,
ur ekki aðalatriðið. Heldur hitt, I
að lífa svo, að maðurinn hafi
fundið fullnægju lífsins. Og því
og glæpsamlegur rógur.
Málflntningsskrifstofa
Einar B. Guðmundsso®
Guðlnugur Þorlákssou
Guðmundur Pélursson
Awtonrtr. 7. Simar 8S03S, 100S
Skrifatofutlmi kL 10-lS 0* 1-8
LANDGRÆÐ8LU
5JÓÐUR
MUNI0 PAKKANA MEO GRÆNU
MERKJUNUM
engin framlög úr ríkissjóði
engar ræður né rit.
og
Trúðu á sjálfs þíns hönd,
en undur eigi.
Upp með plóginn.. Hér er þúfa
í vegi!
Þannig kvað Einar. Enginn
hefur ennþá séð stærri sýnir, né
hugsað hærra, um íslenzk at-
vinnumál, eigi síður landbúskap
en annað. Hann hafði efni á því
að hugsa sér 12 milljónir sauð-
fjár í landinu, þó að velflestir
séu nú með lífið í lúkunum út
af því hvort óhætt sé að fjölga
sauðfénu upp í eina milljón,
hvort vér séum menn til þess,
án þess að sökkva landi og þjóð
niður hyldýpisforað uppblásturs
og örtraðar. Svo mikið skilur á
milli trúar og vantrúar og at-
hafna í samræmi við það.
reistra húsa eða við San Giovanni
e Paolo-kirkjuna, tignarlega og
gríðarstóra byggingu úr rauðum
múrsteini, en það byggingarefni
var og er enn mjög sjaldgæft
sunnan Alpafjalla Kirkjan stend
ur’ í miðju fátækrahverfinu, og
hluti af henni er notaður sem
fátækrahæli. Hvergi hefi ég séð
jafn mikið af ótótlegum flæk-
ingsköttum, sem virðast þrífast
þarna ágætlega og hvæsa grimmd
arlega að vegfarendum úr hverju
horni — og allur sá óþefur. er
þeim fylgir, blandast lykt af
rotnuðum matvælum og öðrum
óþrifnaði.
Það er erfitt að rata í Feneyj-
um vegna þess, hve göturnar eru
þröngar og skammt er hægt að
skyggnast — og enn erfiðara
verður það, þegar myrkrið er
skollið á. Allt í einu rís frammi
fyrir ferðamanninum einhver
þessara tígulegu fornu bygginga,
er hann sízt átti þess von — og
í myrkum húsasundum felast
fagurlega gerðir, fornir dyra-
umbúnaðir eða lítil haglega gerð
Maríulíkneski í gluggaskoti.
★ ★ ★
í fljótu bragði kann það að
virðast svo, að Feneyjar lifi að-
eins á fornri frægð og veldi, en
hafi aldrei borið sitt barr síðan
Kólumbus og Vasco da Gamma
fundu nýjar sig'lingaleiðir í vest-
ur- og austurveg. Borgin er samt
á ýmsan hátt í uppgangi sem iðn-
aðar- og verzlunarborg, hún er
þriðja stærsta borg á Ítalíu. En
það gildir sama lögmál um borg-
ir og menn — af hátindi frægðar
og veldis er fallið mikið í augum
heimsins.
G. St.
Hdfi Guðmiifldsson
Framhald af bls. 26
lagsskrá Minningarsjóðs Helga
læknis Guðmundssonar, þar eem
hann kveður svo á, eftir nánar
tilteknum skilyrðum þar um, að
styrkja skuli fátæka sjúklinga á
Sjúkrahúsi Sigluíjarðar, að
stofna skuli barnahæli í Siglu-
firði er sjóðurinn er orðinn nægi-
lega öflugur. Þessa ræktarsemi
eflum vér bezt með því að styrkja
sjóðinn og efla með ráðum og
dáð.
Vér þökkum honum tryggð
hans við byggðarlagið og fram-
lag hans til framtíðar þess.
Vér þökkum í dag, að hann
kaus sér dvöl hér og öll störf
hans í byggð vorri og héraði.
í Hrafns sögu Sveinbjarnar-
sonar læknis segir m. a. svo:
„Til einskis var honum svá títt,
hvárki til svefns né matar, ef
sjúkir menn kvámu á hans fund,
at eigi mundi hann þeim fyrst
nökkura miskunn veita; aldrel
mat hann fjár lækning sína. Við
mörgum mönnum vanheilum og
félausum tók hann, þeim er þrot-
ráða váru, ok hafði með sér á
sínum kostnaði þangað til er þeir
váru heilir".
Þannig virðist mér einnig
mega segja um Helga lækni sem
hinn göfuga fyrirrennara hans
og mun allra manna mál, að
manngæzka og góðvild hafi verið
ríkir þættir 1 skaphöfn hans.
Hér í þessum helga og víða
reit, undir hinum sama himni,
í hinu sama umhverfi, er Helga
mætti þá hann sté hér fyrst fæti
sínum og í skini hinnar sömu
sólar, er vermdi hann, leggjum
vér blómsveig á leiði þeirra
læknishjóna sem þakklætis og
virðingarvott fyrir allt er þau
hafa gert fyrir Siglufjörð og
Siglfirðinga og biðjum þeim og
minning þeirra blessunar Guða
alföður.
þÍRAIimnJÍDMSSCM
löGGIlTUK SWAIAWDANDI
• OG DOMTOlliUR ICNSIOI •
XIUJVBTILI - siai 81655